Kedilerde gastroenterit, bağırsak ve mide sistemini kapsayan bir enfeksiyondur. Gastroenterit altta yatan ciddi bir hastalığın sonucu olarak veya besin zehirlenmelerinden dolayı gelişebilir. Bu hastalığın ne olduğunu, belirtilerini ve nedenlerini bilmek olası bir gastroenterit şüphesinde durumu değerlendirmenizi sağlar.
İçindekiler
Gastroenterit, en basit tabirle mide ve bağırsakların iltihabıdır. Besinlerin emiliminden ve gıdaların parçalanmasından sorumlu olan mide ve bağırsaklar, tahriş olup iltihaplandığı zaman gastroenterit gelişir.
Sindirim sisteminde kanama olması durumunda gastroenterit hemorajik gastroenterit’e (HGE) evrilecektir. Hemorajik Gastroenterit (HGE) daha çok köpeklerde görülen gastroenterit tipidir ve kanlı ishal olarak bilinir. Belirtileri arasında kusma ve ishalde kan gözlemlenir. Akut hemorajik diyare sendromu (AHDS) olarak da adlandırılır.
Sindirim sistemine ait pek çok hastalıkta görüldüğü gibi gastroenterit hastalığında da kilit belirtiler, aralıklı kusma ve ishal ataklarıdır. Mide ve bağırsak sisteminin iltihaplanması, akabinde kusma, ishal ve gaz şikayetlerini de beraberinde getirecektir. Bu durum kedinin halsiz, uyuşuk ve iştahsız olmasına neden olabilir. Bazı kediler kucağa alındıklarında veya karınlarına dokunulduğunda huysuzlaşabilir, tırmalayabilir. Bu durum genellikle karın ağrısına işaret eder.
Kedilerde gastroenterit, çeşitli nedenlere bağlı gelişebilir. Bu nedenlerden bazılarını maddeler şeklinde özetleyebiliriz:
Viral enfeksiyonlar: Feline immün yetmezlik virüsü (FIV), Feline lösemi virüsü (FeLV), Feline panleukopenia virüsü gibi viral enfeksiyonlar gastroenterite neden olabilir.
Diyet değişikliği veya yabancı cisimler: Mama değişikliği ve çöp, ip gibi yabancı cisimlerin yutulması gastroenterit sebeplerinden biridir.
Bakteriyel enfeksiyonlar: E.coli ve Clostridium gibi enfeksiyonlar, gastroenterite sebep olabilir.
Paraziter enfeksiyonlar: Gastroenterite neden olan bir diğer neden de parazitlerdir. Giardia, kamçılı kurtlar ve diğer bağırsak parazitleri mide ve bağırsakların iltihaplanmasına yol açabilir.
Mantar enfeksiyonu: Enfeksiyon yapıcı unsurlar arasında, parazitlerin yanı sıra mantarlar da yer almaktadır.
İlaçların yan etkileri: Antibiyotik, NSAID ve stereoid gibi ilaçların yan etkileri, bağırsaklarda enflamasyona neden olabilir.
Zehirlenme ve toksinler: Bitki, çikolata, temizlik kimyasalı, ksilitol gibi maddeler kediler için oldukça toksiktir. Toksinler bağırsaklarda ve midede iltihaba yol açabilmektedir.
Ayrıca;
Kedinizde gastroenterit belirtileri gözlemliyorsanız, onu vakit kaybetmeden veterinere götürmelisiniz. Hekiminiz öncelikle sizden kedinizin tıbbi öyküsünü isteyecektir ve detaylı bir fiziki muayene yapacaktır. Şu noktada kedinizin tıbbi geçmişi, doğru ve hızlı teşhis için büyük önem taşımaktadır.
Peki detaylı bir tıbbi öykü için hangi bilgilere dikkat etmelisiniz, detaylıca inceleyelim:
Detaylı bir anamnezden sonra sıra, teşhisi doğrulayacak tetkiklerdedir. Fakat veteriner hekimin hangi tetkikleri yapacağı vakanın şiddeti, süresi, hastanın tıbbi öyküsü ve fizik muayenesine göre değişecektir.
Tam kan sayımı (Hemogram) kedide herhangi bir dehidrasyon durumu, anemi, toksin maruziyeti veya enfeksiyon olup olmadığını tespit eder.
Dışkı tahlili bağırsakta oluşabilecek parazit, bakteri veya mantar enfeksiyonlarının belirlenmesinde yardımcı olur.
Karın röntgeni midede veya bağırsakta herhangi bir anormallik veya tıkanıklık olup olmadığını belirler. Gastroenterite yol açabilecek nedenleri veya yabancı cisimleri kontrol etmek için bu teknik oldukça başarılıdır. Herhangi bir yabancı cisim şüphesinde kontrastlı röntgen çekimi istenebilmektedir.
Karın ultrasonu bağırsakta herhangi bir tıkanık olup olmadığını ve kanser gibi anormal durumların varlığını tespit eder.
İdrar tahlili idrar yolu enfeksiyonu ve böbrek hastalıklarının yanı sıra diyabet hastalığını veya dehidrasyon varlığını da belirler.
Gastroenterit tedavisi, hastalığın altında yatan nedene bağlı olarak planlanır. Kusma ve ishal mevcutsa antiemetikler (bulantı önleyici), probiyotikler, antidiyaretikler ve sıvı takviyesi ile bu semptomlar acilen kontrol altına alınacaktır. Semptomatik tedavinin ardından gastroenteritin altında hangi neden yatıyorsa ona göre bir tedavi planı uygulanacaktır.
Hastalığın nedenine bağlı olarak ameliyat, diyet değişikliği, antibiyotik, iltihap önleyici veya parazit önleyici gibi daha pek çok tedavi seçeneği mevcuttur. Ayrıca mide ülserini engellemek için sindirim sistemini koruyucu birtakım maddeler de uygulanabilir.
Veteriner hekiminizin reçete etmediği hiçbir ilacı kedinize vermemelisiniz.
Gastroenteritin en yaygın nedenleri arasında kedinin alışık olmadığı yeni bir yiyecek yemesi, toksin maruziyeti ve yabancı cisimleri yutması yer alır. Bundan dolayı kedinizin yememesi gereken zararlı şeyleri mutlaka onun ulaşamayacağı bir yerde saklamalısınız.
Yeni bir beslenme düzenine geçecekseniz, yeni mamayı eski mamayla karıştırarak kademeli geçiş yapmalısınız. İlk başlarda ağırlık her zaman eski mamada olmalıdır. Yeni mama miktarı yavaş yavaş arttırılmalıdır.
Düzenli veteriner kontrolleri, dışkı taramaları ve kan tahlilleri gastroenterite neden olabilecek olası bir hastalığı tespit edebilir. Ayrıca düzenli iç-dış parazit koruma uygulamaları, temiz bir yaşam alanı ve yabancı kedilerle temasın engellenmesi de kedinizin gastroenterite yakalanma riskini azaltacaktır.
Gastroenteritin altında çok ciddi bir problem yatmıyorsa, doğru bir tedavi ve bakım ile çoğu zaman hızla iyileşme görülmektedir. Fakat tedaviden sonraki 24 – 48 saat içerisinde kusma ve ishal düzelmezse mutlaka hekiminizi aramalısınız.
İlginizi çekebilir:
Merhaba bazen hafif gıda intoleransı gibi durumlar kedilerde gastroenterite sebep olabilir. Bu durum 24 saat içinde kendiliğinden geçecektir. Eğer geçmezse mutlaka veteriner hekiminize göstermenizde fayda olacaktır. Böyle bir durumda önünden taze suyu eksik etmeden, haşlanmış tavuk ve pirinç lapası gibi sindirimi kolay yiyecekler sunabilirsiniz. Bunun dışında kedilerde tüy yumağı çıkartma sırasında kusma sıklıkla görülür. Bu durum da uzun sürmediği ve çok sık tekrarlamadığı sürece endişelenecek bir durum değildir. Kediniz tüy yumağı çıkartmakta zorlanıyorsa ona malt vermelisiniz.
eğer ciddi bir problem yatmıyorsa hekimi aramayın demişsiniz, nasıl anlayacağım ciddiyetini? tedaviden sonra 24-48 saat bekleyin geçmezse arayın demişsiniz hangi tedaviden sonra? hekimi aramadıysam ne tedavi uygulayacağım? bilgi verir misiniz?