Köpekler birçok farklı faktörden dolayı stres yapabilirler. Köpeklerde stresin altında yatan nedenleri anlamak onların genel refahı ve hayat kalitesi için çok önemlidir. Evcil hayvan sahibi olarak, stresi yenmek söz konusu olduğunda köpeğinizin en iyi ortağı sizsiniz, bu nedenle stresli olduklarını tanımlayabilmek ve rahatlamalarına nasıl yardımcı olabileceğinizi bilmek aslında sizin görevinizdir. Köpeklerde stres kaynakları, geniş bir yelpazeyi kapsar. Size yardımcı olması için köpeklerde stres belirtilerine, alt kısımda yer verdik.
İçindekiler
Neredeyse her anınızı birlikte geçirdiğiniz köpek dostlarınızın hangi duruma nasıl tepki vereceğini, nelerin onu tedirgin veya korkutacağını biliyor oluyorsunuz. Bu durum için neye bakacağınızı bilerek köpeğinizin yaşayabileceği stresi azaltabilir ve gelecekte olası sorunları önleyebilirsiniz. Öncelikli olarak köpeğinizin normal davranışlarına aşina olmayı gerektiren normal ve endişeli köpek davranışlarını ayırt edebilmek oldukça önemlidir. Çoğu zaman mutlu köpeklerin yuvarlak ve açık gözleri, yükseltilmiş bir kuyruğu ve yükseltilmiş öne bakan kulakları belirgin olarak dikkat çeker. Ayrıca oyun veya egzersiz nedeniyle nefes nefese olmadıkları sürece normal nefes alacaklardır.
İşte dikkat etmeniz gereken bazı stresli köpek belirtileri:
Tıpkı insanlar gibi köpekler de stresli oldukları zamanlarda sıklıkla tempo tutar veya geniş daire çizer gibi hareketler yaparlar. Bu genel olarak panik, stres veya sinirlilik belirtisi olabilir. Köpeğiniz ayrıca sallanabilir veya titreyebilir. Ancak bu durum genellikle stres etkeni ortadan kalktığında durur.
Köpeklerde, stres oluştuğunda otonom sinir sistemi otomatik olarak devreye girer. Bu, dış korkulara veya stres odaklı oluşan etkenlere karşı “savaş, kaç veya don” tepkisidir. Hayatta kalmak ve uyum sağlamak için istemsiz bir tepki sistemidir. Köpeklerin ayrıca sempatik sinir sistemi vardır. Bir köpek stresli olduğunda, bu sistem adrenalin salgılar ve genellikle nefes nefese olarak görülen kalp atış hızını ve solunum hızını artırır.
Köpekler sadece yorgun olduklarında esnemezler, aynı zamanda gergin olduklarında da esnerler. Genellikle bu esnemeler sık sık olur ve yorulduklarına göre daha uzun sürer.
Bir köpeğin sinir sistemi stresle harekete geçer ve eğer ki köpek stresli bir durum ile karşı karşıya kalırsa, bu onun salya akıtmasına veya dudak şapırdatmasına neden olabilir. Bu durum aynı zamanda bir köpeğin mide bulantısı olduğunda da görülen bir olasılıktır ve mide-bağırsak sisteminin sinir sistemi tarafından etkinleştirilmesiyle ilgili olabilir.
Köpekler kendilerini sakinleştirmeye yardımcı olmak için farklı farklı bir sürü davranış sergilerler, ancak bunlar gerçekten stresli olduklarında zorlayıcı ve yıkıcı hale gelebilir. Yaygın kompulsiyonlar arasında; kendilerini aşırı derecede yalamak, yerleri veya duvarları yalamak, aşırı havlamak veya nesneleri kompülsif olarak çiğnemek yer alır. Çoğu zaman bu davranış, aşırı bakım, yabancı cisim yutulması, bir şeyleri yutmaktan dolayı mide rahatsızlığı veya kazma davranışı (delikler, yatak takımları, kilimler) cilt enfeksiyonlarına yol açabilir. Ağlamak ya da havlamak kaygılı köpeklerde kendini sakinleştiren bir davranış ya da onların stresine karşı bizi uyarmanın bir yolu da olabilir. Bu noktada ağlamak size belirin bir ipucu olabilir.
Kaygılı köpeklerin gözbebekleri genellikle genişler ve daha hızlı göz kırparlar. Yaklaşan tehlikeye hazırlanırken dimdik hazır olma eğilimindedirler, ancak bu davranış aynı zamanda istemsiz donma, kavga etme veya otonom sinir sisteminin kaçma tepkisiyle de ilişkili olabilir. Gözlerinin beyaz kısımları sakin oldukları zamana göre daha fazla görünme eğilimindedir ve stres zamanlarında kulakları ya tetikte durabilir ya da başlarına yaslanabilir. Kuyruklarını bacaklarının arasına sıkıştırmak veya ağırlığını arka ayak uçlarına vermek de köpeklerde korku ve stres belirtileri olabilir.
Stresli köpekler, stres faktörlerinden kaçınmak için sıklıkla sizin veya sandalye gibi nesnelerin arkasına saklanırlar. Hiperaktif görünebilirler ve size stres kaynağından uzaklaşmanızı söylemek için bacaklarınızı veya ellerinizi dürtebilirler. Bu hareketli durumlarının yanı sıra bazen de köpeğiniz tamamen kapanabilir, hareket etmeyi bırakabilir ve depresif görünebilirler.
Adrenalin, insanlarda olduğu gibi köpekleri de etkileyerek tuvalete gitme dürtüsünü kuvvetlendirmeye neden olabilir. Köpeğiniz stresin bir sonucu olarak idrara çıkabilir, istemsiz idrarını damlatabilir, bağırsaklarının kontrolünü kaybedebilir ve hatta ishal olabilir.
Bu davranış sempatik sinir sistemi tarafından düzenlenir. Köpeklerde daha az olan gastrointestinal stres belirtisi ise iştahın azalmasıdır. Stresli bir köpek, kaygı düzeyi çok yüksekse en sevdiği ikramları bile reddedebilir.
Stres altındaki köpekler, genellikle daha fazla tüy dökerler. Bu durum genellikle veteriner hekimlerini ziyaretleri esnasında görülür.
Köpek sahibi olarak şüphelenmeniz gereken minik ipucular şu şekildedir:
Köpeğinizin stresli olabileceğine dair en bariz işaretler ise şunlardır:
Bu belirtilerin bazıları, aynı zamanda başka bir sağlık probleminden de kaynaklanıyor olabilir ve eğer endişeleniyorsanız mutlaka veteriner hekiminiz ile görüşmelisiniz.
Köpeklerin stres yapmalarına neden olabilecek bir sürü sebep vardır. Bunlardan bazıları köpek sahipleri için normal bir aktivite veya gündelik sık sık yaptıkları şeyler olsa bile köpekler için bu tarz durumlar normal bir eylem olarak gerçekleşmeyebilir ve hatta stres yapıp kendilerini yıpratmalarına yol açabilir. İşte köpeklerin stres yapmalarına neden olabilecek bazı durumlar:
1. Rutinin Bozulması; Köpekler alışkanlık sahibi canlılardır, bu yüzden düzenli olarak yaptıkları eylemlerinde (yemek zamanlarında, yürüyüş programlarında…) dengesiz değişimler yapılması onları strese sokar. Yeni bireylerin veya hayvanların bulunduğu ortama dahil edilmesi gibi sosyal durumlara bile alışmaları veya adapte olmaları bazen oldukça zorlayıcı olabilir. Köpekler ayrıca daha az egzersiz, yürüyüş yapmak gibi rutindeki değişikliklerden de etkilenebilirler. Bu durum, gidecek hiçbir yeri olmayan aşırı bir enerjiye yol açabilir. Ya da köpeğiniz oldukça kalabalık, halka açık yerlere çıktığında da yine strese girebilir. Köpeğinizin, böyle durumlara daha rahat bir şekilde adapte olmaları için ekstra desteğe ihtiyaç duyabileceğini unutmayın ve günlük rutinlerinde yapacağınız herhangi bir önemli değişiklik için köpeğinizin davranışlarını inceleyerek onun da mutlu olabileceği seçeneklere öncelik verin.
2. İşitsel Stres; Köpeğinizin zaman zaman stresli hissetmesi normaldir. Ancak çok fazla stres, köpeğinizin davranışlarında kaygı gibi uzun vadeli sorunlara yol açabilir. Bu yüzden stres yapmasını önlemek, onun hayat kalitesini yüksek oranda artıracaktır. Köpeklerin stres yapmalarına çeşitli yüksek veya rahatsız edici sesler de neden olabilir. Örneğin; havai fişek, hoparlörden çalan aşırı fazla şarkı gibi yüksek seslerden kaynaklı olabilir.
3. Hisler; Köpekler sıkıldıkları, sinirlendikleri, korktukları veya kaygılandıkları için strese girebilirler. Pek çok köpek için, stresli bir aile üyesinin yanında olmak onları etkilemek için yeterli olacaktır, çünkü köpekler işlerin yolunda gitmediğini hissedebilirler.
4. Köpeklerde Ayrılık Kaygısı; İşe gittiğinizde veya köpeğinizden ayrıldığınız zamanlarda, köpeğinizin endişeli veya stresli göründüğünü fark edebilirsiniz. Köpekler kısa süreliğine yalnız bırakılmaya alışacak olsalar da, bu alıştırma sürecini güzel yönetmeniz çok kritiktir. Bu alıştırma sürecinde strese girmemeleri için eğitime ihtiyaçları olabilir.
Köpeğinizin stresli olup olmadığını anlamak sürecin ilk adımdır. Durumunu öğrendikten sonra, evcil hayvanınızın daha az stresli ve daha rahat hissetmesine yardımcı olmak için yapabileceğiniz birçok şey vardır. Köpeğinizin stresinin nedenini anlamak bu noktada çok önemlidir, ayrıca köpeğinizin sakinleşmesine yardımcı olması için en iyi yolu seçmenize de yardımcı olacaktır.
Köpeğinizi stresli bir durumdan kaçınmak veya bu durumdan uzaklaştırmak, ister dışarıda ister evinizde olsun size çok yardımcı olacaktır. Heyecanlı çocuklardan uzakta, emniyetli ve güvenli kapısı olan ayrı bir alan yaratabilir veya onların rahatsız edilmeyeceği, rahat edebilecekleri sade bir yatak oluşturabilirsiniz.
Çoğu köpek yürüyüşleri çok sever. Yürüyüşler sadece fiziksel sağlıkları için iyi olmakla kalmaz, aynı zamanda köpeğinizin zihinsel sağlığına da yardımcı olur; köpeğiniz koklayacak, bakacak ve keyif alacak birçok şeye sahip olur.
Birçok köpek, sahibinin duygularına karşı çok hassastır. Köpeğiniz stresliyse sakin olun ve paniğe kapılmamaya veya sesinizi yükseltmemeye çalışın; aksi bir davranış, evcil hayvanınızın stres düzeyini artırabilir.
Köpeğinizi eğlendirmek için evinizde yapabileceğiniz (köpek oyuncakları, oyunlar vs.) birçok şey vardır. Bu, zihinlerinin odaklanmasına ve stresli buldukları şeylerden uzaklaşmalarına yardımcı olabilir.
Köpeğinizi cezalandırmayın, özellikle de savunmacı davranışlar gösteriyorsa, bu onu daha da stresli hale getirebilir. Onları azarlamak, hırıltı gibi bir davranışı bırakıp, bunun yerine ısırmaya başlamaları anlamına gelebilir.
Köpeğiniz saldırganlık gösteriyorsa, başka problemli davranışlar sergiliyorsa veya stres belirtileri bir türlü azalmıyorsa mutlaka veteriner hekiminiz ile iletişime geçin ve yardım edecek profesyonel bir hayvan davranış uzmanı bulun. Bu şekilde profesyonel bir kişi eşliğinde köpeğinizde strese neyin sebep olduğunu belirleyip, bunu nasıl yöneteceğiniz konusunda tavsiyelere sahip olabileceksiniz.
Bu süreçte evcil dostunuzun hayat kalitesini yükseltmek için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır. Öncelikle onları sağlıklı yemeklerle besleyin ve bol miktarda egzersiz yaptırın; yüksek kaliteli beslenme ve bol miktarda hareket, köpeğinizin zihinsel sağlığı için kritik öneme sahiptir. Köpek arkadaşınızın bol miktarda egzersiz ve oyun zamanı aldığından ve onu doğru miktarda yüksek kaliteli yiyecekle beslediğinizden emin olun.
Ayrıca köpeğinize uygulayacağınız tutarlı eğitimin de bu süreçte onun daha rahat hissetmesini sağlayacaktır. İyi bir eğitim, evcil hayvanınızla aranızda iletişim için bir platform oluşturur ve karşılayabileceğiniz beklentileri belirleyerek endişeli bir köpek için belirsizliği ortadan kaldırır. Genel olarak aslında onları stresli durumlara sokmaktan kaçınmanız lazım. Bazı köpekler için belirli durumlar her zaman üstesinden gelinemeyecek kadar bunaltıcı olabilir.
Örneğin; köpeğinizin yüksek seslere kötü tepki verdiğini biliyorsanız, onu yüksek sesli müziğin çalacağı bir yere götürmeyin ve müziği evde rahat bir ses seviyesinde stabil tutun. Bu şekilde köpeğinizin sakin kalmasına yardımcı olabilirsiniz. Durum kaçınılmazsa, en azından durumu hafifletmek için elinizden geleni yapın. Bu tabii ki sürece göre değişebilir, ancak stres olabileceği bir ortamda onlara en sevdikleri oyuncağı vermek veya hala sizin gibi kokan eski bir hırkanızı vermek, köpeğinizin stres seviyelerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Son olarak; sizin zihinsel sağlığınız köpeğinizinkini de yüksek oranda etkiler. Bu yüzden kendi hayatınızdaki stres etkenlerini yönetebildiğinizden emin olun, böylece en iyi tüylü arkadaşınızın yanında tam olarak bulunabilirsiniz.
Köpeklerde kaygının en yaygın belirtileri titreme, aşırı havlama, saklanma, nefes nefese kalma, volta atma, mülke zarar verme ve evde elenmektir . Bu davranışlar, köpeklerin birçok farklı durumda stres ve korku yaşaması nedeniyle ortaya çıkar.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar