Sağlık açısından, kısırlaştırma, üreme organlarından kaynaklanan çeşitli sağlık sorunlarını önlemeye yardımcı olabilmektedir. Dişi köpeklerde meme kanseri riskini azaltırken, erkek köpeklerde prostat problemleri ve testis kanseri riskini minimuma indirebilmektedir. Ayrıca, istenmeyen gebelikleri ve çoğalma sorunlarını da önler.

Davranışsal açıdan ise, kısırlaştırılmış köpekler genellikle daha sakin ve dengeli bir davranış sergilerler. Çiftleşme arzusunun azalması, agresifliği azaltmaktadır. Bu nedenle, köpeğinizin sağlığını korumak ve onun daha mutlu bir yaşam sürmesini sağlamak için kısırlaştırma konusunu düşünebilirsiniz. Peki ama neden ve nasıl?

Köpeklerde Kısırlaştırma Nedir ve Nasıl Gerçekleşir?

Köpek sahipleri için önemli bir karar olan kısırlaştırma, hem sağlık hem de davranışsal avantajlar sunan bir veteriner işlemidir. Köpeklerde kısırlaştırma, dişi köpeklerde yumurtalıkların ve rahmin, erkek köpeklerde ise testislerin çıkarılmasını içermektedir.

Sağlık açısından, kısırlaştırma, dişi köpeklerde meme kanseri ve rahim iltihaplanması riskini azaltabilirken, erkek köpeklerde prostat sorunlarını engelleyebilmektedir. Ayrıca, istenmeyen gebelikleri ve çoğalma sorunlarını önlemek adına da etkili bir çözümdür.

Veteriner hekimler, genellikle köpeklerin altı aydan sonra kısırlaştırılmasını önermektedir. Operasyon genel anestezi altında yapılmaktadır. Günümüzde, modern cerrahi teknikler ve profesyonel veteriner bakımı sayesinde, kısırlaştırma işlemleri hızlı iyileşme süreçleriyle sonuçlanmaktadır.

Sağlık Avantajları: Köpeğinizin Uzun ve Sağlıklı Bir Yaşamı

Bu cerrahi müdahale, birçok sağlık avantajını da beraberinde getirerek köpeğinizin genel sağlık durumunu artırabilir.

Kısırlaştırma operasyonu, istenmeyen gebelikleri önler ve cinsel davranışları kontrol altına alır. Bu sayede agresif davranışlar ve sokakta dolaşma isteği azalır, bu da köpeğinizin güvenliğini artırır. Ayrıca, kısırlaştırılan köpeklerde üreme organlarından kaynaklanan bazı sağlık sorunları da önlenebilir.

Kısırlaştırma ayrıca, dişi köpeklerde rahim iltihabı (piyometra) ve meme kanseri riskini azaltabilmektedir. Erkek köpeklerde ise prostat problemleri ve testis kanseri riskini düşürmektedir. Bu operasyon aynı zamanda köpeğinizi yavru sahibi olma ve doğum süreci sırasında karşılaşılabilecek komplikasyonlardan da korur.

Kısırlaştırmanın Kanser Riskini Azaltma

Kısırlaştırma, sadece üreme kontrolü sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kanser riskini de önemli ölçüde azaltabilir. Bu cerrahi müdahale, hem dişi hem de erkek köpeklerde birçok kanser türünün oluşma riskini minimuma indirmektedir.

Dişi köpeklerde kısırlaştırma, özellikle meme kanseri ve rahim iltihabı (piyometra) riskini azaltmaktadır. Kısırlaştırılmamış dişi köpeklerde meme kanseri görülme olasılığı daha yüksektir. Aynı şekilde, piyometra, dişilerde rahim iltihabı anlamına gelir ve kısırlaştırma bu riski büyük ölçüde azaltmaktadır.

Erkek köpeklerde ise kısırlaştırma, testis kanseri riskini düşürür. Ayrıca prostat problemleri de azalır. Kısırlaştırılan erkek köpeklerde hormonal etkileşimler nedeniyle prostat bezinin büyümesi ve buna bağlı sağlık sorunları daha az görülür.

Davranışsal Faydalar: Daha Dengeli ve Huzurlu Bir Ev Hayatı

Kısırlaştırma, sadece üreme kontrolü sağlamakla kalmaz, aynı zamanda davranışsal avantajlar da sunar. Bu cerrahi müdahale, köpeklerin davranışlarını olumlu yönde etkileyerek hem sahipleri hem de evcil dostları için faydalar sağlar.

Kısırlaştırılan köpeklerde genellikle cinsel hormonların etkisi azalır ve bu da agresif davranışları ve sıklıkla görülen yavru arayışını azaltır. Dişi köpeklerdeki yavru sahibi olma isteği, erkek köpeklerdeki sokakta dolaşma eğilimi kısırlaştırma sonrasında daha kontrol altına alınır.

Ayrıca, kısırlaştırma sonrasında köpeklerde işaretleme davranışları ve agresif rekabet azalır, bu da ev içinde daha huzurlu bir ortam oluşturabilir.

Cinsel Davranışlardaki Değişiklikler

Kısırlaştırma sonrasında, köpeklerde cinsel hormon seviyelerindeki düşüş, agresif davranışlarda ve işaretleme davranışlarında azalma gösterir. Erkek köpeklerdeki sokakta dolaşma isteği ve dişi köpeklerdeki yavru arama davranışları kısırlaştırma sonrasında kontrol altına alınır.

Ayrıca, kısırlaştırılan köpeklerde işaretleme davranışları azaldığından, ev içindeki temizlik ve hijyen konularında da iyileşmeler görülebilir. Kısırlaştırma, cinsel davranışlardaki bu olumlu değişikliklerle birlikte köpeklerin daha sakin, huzurlu ve sahipleriyle uyumlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.

Kısırlaştırma Yaşı: En Uygun Zamanı Seçmek

Köpeklerin kısırlaştırılması için en uygun zaman, büyüme sürecinin tamamlanmasına denk gelmektedir. Küçük ırklar genellikle 6 ay ile 1 yaş arasında kısırlaştırılabilirken, büyük ırklar için bu süre 1 ila 2 yaş arasında olabilir.

Erken kısırlaştırma, istenmeyen gebelikleri önlemenin yanı sıra, meme ve testis kanseri riskini azaltma avantajına sahiptir. Ancak, kısırlaştırma kararı, köpeğin genel sağlık durumu, ırk özellikleri ve büyüme süreci göz önüne alınarak veterinerle birlikte değerlendirilmelidir.

Geç Kaldığınızda Karşılaşılabilecek Sorunlar

Geç kısırlaştırma, istenmeyen gebelik riskini artırabilirken, bazı sağlık sorunlarını da tetikleyebilir.

Dişi köpeklerde geç kısırlaştırma, meme kanseri ve rahim iltihabı (piyometra) riskini artırabilir. Erkek köpeklerde ise geç kısırlaştırma, testis kanseri ve prostat sorunlarına yatkınlığı artırabilir.

Ayrıca, geç kısırlaştırmanın davranışsal sorunlara da katkısı olur. Özellikle erkek köpeklerde, agresif davranışlar ve işaretleme davranışları daha belirgin olur.

Kısırlaştırma Sonrası Bakım: İyileşme ve Sağlıklı Bir Geçiş Dönemi

Operasyon sonrasında dikkat edilmesi gereken bazı önlemler bulunmaktadır.

İlk olarak, kısırlaştırma sonrasında veterinerin önerdiği şekilde evcil dostunuzun aktivitelerini sınırlamak önemlidir. Fiziksel çaba gerektiren aktivitelerden kaçınarak köpeğin istirahat etmesine yardımcı olunmalıdır. Ayrıca, veterinerin belirttiği şekilde ilaçların düzenli olarak kullanılması da önemlidir.

Operasyon sonrasında yara izlerinin temizliği ve iyileşmeye yardımcı olmak amacıyla hijyen önlemlerine dikkat edilmelidir. İlaçlar, dikiş yerleri ve genel sağlık durumu düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Evcil dostunuzun konforu için yumuşak bir yatak ve sıcak bir ortam sağlanmalıdır. Kısırlaştırma sonrasında oluşabilecek şişlik ve ağrıyı azaltmak için soğuk kompres uygulamak da faydalı olabilir.

Veteriner Önerileri ve Takip Kontrolleri

Veteriner tarafından belirlenen ilaçların düzenli kullanımı, operasyon sonrası ağrıyı azaltır ve enfeksiyon riskini minimize eder. Ayrıca, dikiş veya kesi alanlarının temizliği önemlidir. Veterinerinizin belirlediği şekilde bu bölgelerin temizlenmesi, köpeğinizin hızlı ve sorunsuz bir iyileşme süreci geçirmesine yardımcı olur.

Operasyon sonrası veteriner kontrolleri de aksatılmamalıdır. Kontroller, köpeğin genel sağlık durumunun değerlendirilmesi, dikişlerin kontrolü ve gerektiğinde ilaç takviyelerini içerebilir. Bu kontroller, olası sorunları erken tespit etmek ve çözmek için önemli.

Köpeğinizi Kısırlaştırmanın Önemi: Sağlık ve Davranış Etkileri yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.

Köpeklerde Eklampsi nedir?

İnsanlarda eklampsi, kan basıncında bir artışı içeren bir gebelik komplikasyonunu ifade eder. Ancak köpeklerde eklampsinin kan basıncıyla hiçbir ilgisi yoktur; bunun yerine, köpeğin kanında dolaşan kalsiyum seviyelerinde ciddi bir düşüşle kendini gösteren bir durumdur. Eklampsinin kesin mekanizması bilinmemekle birlikte, bu durumun, köpeğin diyetinde yetersiz kalsiyum alımı ile dişi bir köpeğin hamilelik ve emzirme döneminde yaşadığı kalsiyum kayıplarının bir kombinasyonundan kaynaklandığı varsayılmaktadır. Eklampsi bütün anne köpeklerin bbaşına gelebilecek olsa da, en çok küçük cins dişilerde veya büyük yavruların annelerinde görülür.

Hipokalsemi olarak da adlandırılan eklampsi, emziren anne köpeklerde meydana gelen kan kalsiyum düzeylerinde yaşamı tehdit eden düşüşle ilişkili acil bir tıbbi durumdur. Eklampsi en yaygın olarak, yavrular köpekler 1-4 haftalıkken ve anne en çok sütü ürettiğinde ortaya çıkar. Doğumdan önce de ortaya çıkabilir.

Köpeklerde Eklampsi Nedenleri

Köpeklerde eklampsi gelişmesine neden olacak faktörler aşağıdakilerden kaynaklanabilir:

• Anne köpekte gelişen fetal iskeletlere aşırı kalsiyum kaybı

• Hamilelik sırasında kalsiyum takviyesi

• Doğumdan sonra aşırı süt üretimi

• Hamileyken ve emzirirken üreme veya büyüme için tasarlanmış dengeli ve kaliteli bir mama ile beslememek

• Paratiroid bezinde hormonal bir sorun

Köpeklerde eklampsi, kandaki tehlikeli derecede düşük kalsiyum seviyelerinden kaynaklanır. Eklampsiye yol açan senaryo karmaşıktır, ancak temel olarak hamilelik sırasında dişi köpeğin kalsiyum depolarındaki taleplerle birlikte gebelik sırasında yeterli diyet kalsiyum eksikliğinden kaynaklanır. Yavruları emzirmek, annenin kalsiyum seviyelerine daha fazla ihtiyaç duymasına yol açar ve eklampsi semptomlarını tetikler.

Şaşırtıcı bir şekilde, hamile köpeğe fazladan kalsiyum takviyesi vermek, doğumdan sonra eklampsi riskini artırabilir, çünkü bu, vücuttaki kalsiyumun normal biyolojik kontrollerini baskılayabilir ve emzirmenin ağır talepleri başladığında kalsiyumda bir azalmaya yol açabilir.

Eklampsi, yavruların yüksek süt ihtiyacı nedeniyle küçük cins köpeklerde veya büyük yavrulu köpeklerde daha yaygın görülür. Bunun dışında, Yavrularına özellikle özen gösteren annelerin eklampsi geliştirme olasılığı daha yüksektir. Chihuahuas, Pomeranians, Toy Poodles, Minyatür Pinschers, Shih Tzus ve diğer küçük ırklar yüksek risk altındadır.

Köpeklerde Eklampsi Belirtileri

Köpeklerde eklampsi semptomları başlangıçta hafiftir. Anne köpek, huzursuz veya nefes nefese olabilir ve siz onun zor hareket ettiğini fark edebilirsiniz, bu da yürüyememeye kadar ilerleyebilir. Bu durum kısa sürede tüm vücudu etkileyen kas spazmlarına (tetani) kadar ilerler ve bu da hızlı bir şekilde konvülsiyona ilerleyebilir. Etkilenen bazı köpeklerin ateş, yönünü şaşırmış, agresyon ve huzursuzluk görülebilir. Eklampsi acil bir durumdur. Eklampsinin geliştiğinden şüpheleniyorsanız, yavruların emmesini önleyin ve hemen veteriner hekiminize gidin.

Eklampsi genellikle hızlı bir şekilde ortaya çıkar, ancak ilk belirtiler hafif olabileceğinden, köpeğin sahibinin durum ilerleyene kadar onları gözden kaçırması kolaydır. Emziren  bir köpeğiniz varsa, ani bir olağandışı nefes alma, ajitasyon veya huzursuzluk başlangıcına karşı gözlemlemelisiniz. Tedavi edilmezse eklampsi, kas sertliği (tetani), kas spazmları veya titremeleri, konvülsiyonlar, yüksek ateş, koma ve ölümü içerebilen semptomlara dönüşecektir. Kısaca özetlemek gerekirse köpeklerde eklampside yaygın görülen belirtiler aşağıdakilerdir;

• Zayıflık
• Yürümede zorluk ve/veya sarhoş yürüyüş (ataksi)
• Kas sertliği veya tetani (kasların istemsiz kasılması)
• Titreme, seğirme ve/veya kas spazmları (hafiften şiddetliye)
• Huzursuzluk (genellikle ilerleme ve/veya sızlanma ile gösterilir)
• Karışıklık ve oryantasyon bozukluğu
• Bayılmak
• Ateş
• Nöbetler
• Koma

Köpeklerde Eklampsi Teşhisi

Hamile veya emziren köpeğiniz herhangi bir hastalık belirtisi gösteriyorsa, mümkün olan en kısa sürede veteriner hekiminizi ziyaret etmeniz önemlidir. Genel olarak, bir veteriner hekim, eklampsiyi köpeğin semptomlarına, yavruların yaşına ve kalsiyum kan testinin sonuçlarına göre teşhis eder. Çoğu veteriner hekim, köpeğin tam bir fiziksel muayenesini de yapacak ve organ işlevini değerlendirmek ve altta yatan sağlık sorunlarının belirtilerini aramak için ek kan testleri isteyebilir. Bu teşhis koyulurken iyonize kalsiyum bakılması en ideal olandır.

Köpeklerde Eklampsi Tedavisi

Veteriner hekiminiz köpeğinize eklampsi teşhisi koyarsa, tedaviye hemen başlaması önemlidir. Tedavi, fizik muayene ve laboratuvar test sonuçlarına bağlı olarak intravenöz sıvılar ve kalsiyum enjeksiyonları ve diğer ilaçları içerir. İntravenöz kalsiyum çok dikkatli ve yavaş uygulanmalıdır, aksi takdirde kalp atış hızının ciddi şekilde düşmesine ve aritmilere neden olabilir. Köpek hastaneye yatırılacak ve yakından izlenirken damardan kalsiyum verilecek. Aritmi (düzensiz kalp hızı) ve bradikardi (yavaş kalp hızı) gibi komplikasyonları önlemek için kalsiyum yavaş ve dikkatli bir şekilde verilmelidir.

Nöbetler ve kas sertliği gibi belirtileri kontrol etmek için ek ilaçlar kullanılabilir.  Bazı köpeklerde, nöbetleri ve tetaniyi kontrol altına almak için diazepam gibi nöbet önleyici ilaçlara ihtiyaç duyacaktır..

Kalsiyum seviyeleri normale döndüğünde, köpek oral kalsiyum ve D vitamini takviyeleri ile eve gönderilecektir. Yavruların yaklaşık 12-24 saat emzirmeyi bırakması genellikle en iyisidir. Annenin tekrar emzirmesi güvenli olana kadar onlara köpek sütü ikame formülü verilmelidir. Ancak yavrular bir an önce anne sütünden kesilmelidir.

Eklampsili Köpekler İçin Prognoz

Neyse ki, hızlı tedavi ile çoğu köpek hızlı ve tam bir iyileşme sağlar. Bununla birlikte, eklampsi başladığında zaman çok önemlidir, bu nedenle, hamileyken veya yavru emzirirken durumun belirtilerini göstermesi durumunda köpeğinizi daima veteriner hekiminize götürmelisiniz.  Erken teşhis ve erken tedavi ile bu hastalığın prognozu iyidir.

Köpeklerde Eklampsi Önlenmesi

Eklampsiyi önlemenin en iyi yolu, hamilelik sırasında hamile köpeğe kalsiyum takviyesi yapmaktan kaçınmaktır. Bunun yerine, köpeğinizin hamile veya emziren köpekler için özel olarak formüle edilmiş yüksek kaliteli, dengeli bir diyet yediğinden emin olun ve köpeğinizin hamileliği sırasında ve sonraki haftalardaki kontroller için veteriner hekiminizin tavsiye ettiği programı takip edin. Anne risk altındaysa, yavruların yemek yemesi için günde birkaç kez anneden ayrılması gerekebilir. Yavrulara süt ikamesi eklenebilir ve üç ila dört haftalık olduklarında yavru köpek mamasına geçiş yapılabilir.

Veteriner hekiminiz, köpeğinizin eklampsi geliştirme riski yüksekse, hamileliğin sonunda veya doğumdan sonra kalsiyum takviyesine başlamanızı önerebilir. Annenin kalsiyum seviyelerinin düşmesini önlemek için yavru köpeklere yaklaşık üç ila dört haftalıktan itibaren mama takviyesi yapılması gerekebilir. Risk faktörleri şunları içerir:

• Küçük cins köpekler
• Köpeklerin büyük bir yavru doğurması
• Geçmiş gebeliklerde eklampsi öyküsü

Köpeklerde eklampsi zamanında müdahale edilmediğinde yaşamı tehdit eden bir hastalıktır. Bu sebeple yatkınlıkları ve erken belirtilerini bilmek köpeğinizin hayatını kurtarabilir.

Köpeklerde Eklampsi Nedenleri ve Tedavisi yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.

Köpeklerde İlk Kızgınlık

Dişi köpekler tipik olarak yaklaşık altı aylıkken cinsel olgunluğa ulaşır ve kızgınlık gösterirler. Bu aşamada östrojen seviyelerinde artış ve takiben bir düşüş olur. Ardından ovulasyon (yumurtlama) başlar.  Kızgınlık döngüleri  ortalama üç hafta sürer, ancak iki ile dört arasında değişebilir.

Köpeklerde ilk kızgınlık gösterme yaşı ortalama 6 ay olsa da bu süre değişkenlik gösterebilir. Bazı köpekler dört ayda kızgınlığa girebilir, ancak daha büyük köpeklerde 2 yaşında bile ilk kızgınlıklarına girebilirler.

Köpekler ortalama olarak her altı ayda bir kızgınlığa girerler, ancak bu özellikle başlangıçta değişkenlik gösterir. Bazı köpeklerin düzenli bir döngü geliştirmesi yaklaşık 18 ila 24 ay sürebilir. Küçük köpekler genellikle daha sık – yılda üç ila dört kez – kızgınlığa girer. Büyük Danimarkalılar ve St. Bernard gibi büyük ırklar yılda sadece bir kez kızgınlığa girebilir.

Köpeklerin döngüleri devam edecek, ancak yaşlandıkça kızgınlık arasındaki süre artacaktır.

Köpeklerde Kızgınlık Belirtileri

Kızgınlığın en erken belirtisi vulvanın (vajina yanaklarının) şişmesi veya kapanmasıdır, ancak bu şişlik her zaman belirgin değildir. Çoğu durumda, kanlı bir vajinal akıntı, bir evcil hayvan sahibinin köpeği kızgınlığa girdiğinde fark edeceği ilk işarettir. Bazı durumlarda akıntı, kızgınlık başladıktan birkaç gün sonrasına kadar belli olmaz. Akıntı miktarı köpekten köpeğe değişir.

Köpekler ne sıklıkla kızgınlığa girer?

Çoğu köpek yılda iki kez yani yaklaşık her altı ayda bir kızgınlığa girer, ancak bu  aralık ırklar arasında ve köpekten köpeğe değişebilir. Küçük ırk köpekler yılda üç kez, büyük ırk köpekler ise her 12 ayda bir döngü yapabilir. Genç köpekler ilk kez döngüye başladıklarında, döngülerinin biraz düzensiz olması normaldir. Dişi bir köpeğin düzenli döngüler geliştirmesi iki yıla kadar sürebilir.

Kızgınlık Dönemindeki Akıntı İçin Öneriler

Köpeklerde kızgınlık dönemindeki akıntının rengi, kıvamı ve niteliği oldukça değişkendir. Bazı köpekler yerde veya köpek yatağında lekeler bırakabilirken, diğerleri için akıntı zar zor fark edilir olabilir. Döngü genellikle başlangıçta daha ağır kırmızımsı bir akıntıyla başlar ve daha sonra sarı, pembe veya sulu bir lekeye dönüşür.

Eğer bu dönemde köpeğinize çocuk bezi kullanıyorsanız, sık sık değiştirdiğinizden, derisini temiz ve kuru tuttuğunuzdan emin olun. Kızgınlık  dışında vajinal kanama normal değildir. Köpeğiniz bunu yaşarsa, hemen veteriner hekiminizi aramalısınız.

Köpekler, kızgınlık dönemi  sırasında daha sık idrara çıkabilirler. Bazı köpekler, erkekleri cezbettikleri ve onları çiftleşme durumları konusunda uyardıkları bilinen güçlü kokulu idrarlarıyla evlerinin ve dışarıda bazı bölgeleri  işaretler.

Kızgınlık döneminde köpeğinize biraz daha fazla sevgi ve ilgi göstermenizi önerilir. İştahına dikkat edin ve akıntıyı temizlemek için sık sık banyo yaptırın. Ayrıca onu saldırgan olabilecek erkek köpeklerden uzak tutmaya ve dışarıdayken tasmalı veya çitin arkasında güvenli bir şekilde olduğundan emin olmalısınız.

Köpek kızgınlık döngüsünün hangi aşamasında hamile kalabilir?

Dişi köpek genellikle vajinal akıntının sulu hale geldiği bir zamanda yumurtlar; bu onun en verimli evresini gösterir ve üremeye en açık olacağı zamandır. Bununla birlikte, sperm üreme sisteminde bir hafta hayatta kalabilir ve yine de yumurtaları dölleme yeteneğine sahip olabilir, bu nedenle kızgınlık sırasında herhangi bir noktada hamile kalması mümkündür.

Evcil Hayvanınızı Kısırlaştırmanın Önemi

Kısırlaştırma, hem dişi hem de erkek köpeklerin üremesini önlemek için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu operasyonda erkek köpeklerde testisler alınır – bu testosteron hormonunun ana kaynağıdır, bu nedenle bu hormonun seviyeleri ameliyattan sonra düşer. Dişi köpeklerde yumurtalıklar ve rahim  alınır – bu, köpeğinizin artık hamile kalmayacağı ve kızgınlığa giremeyeceği anlamına gelir. Bu operasyon köpeklerde genel anestezi eşliğinde yapıldığından bir takım riskleri olsa da köpeklerin sağlığı için önemlidir.

Eğer köpeğinizi üretmeyi düşünmüyorsanız, köpeğinizin kızgınlık döngüsünü deneyimlemesi için hiçbir neden yoktur. Hamile kalması gerekmeyen evcil hayvanlar cerrahi olarak sterilize edilmelidir.  Köpeklerde kısırlaştırma, üreme ile doğrudan ilişkili hastalıkların ortadan kaldırılmasının yanı sıra, köpeklerde dişi üreme hormonu seviyelerinde azalma ile ilişkili en yaygın sağlık yararları arasında şunlar yer alır:

• Meme tümörleri riskinin azaltılması
• Pyometra (rahim enfeksiyonları) olma ihtimalinin azalması

Kısırlaştırılmış dişi köpekler, hem yumurtalık hem de rahim kanserinden korunur. Genç yaşta kısırlaştırmak, en az %50’sinin kötü huylu olduğu ve ölümcül olabilen meme kanseri riskini önemli ölçüde azaltır.

Kısırlaştırılmayan dişi köpeklerde piyometra (rahim iltihabı) oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Belirtiler hızla gelişebilir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. En etkili tedavi köpeği kısırlaştırmaktır, ancak bu genç sağlıklı bir köpeğe göre çok daha tehlikeli bir ameliyattır.

Bu prosedür hakkında köpeğiniz için ne zaman yapılması gerektiği ve sonrasındaki bakımıyla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için Köpeklerde Kısırlaştırma yazımızı okuyabilir ve veteriner hekiminizden bilgi alabilirsiniz.

Köpekler regl olur mu? Kızgınlık Belirtileri yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.

Köpeklerde Sezaryen Operasyonu

Köpeklerde zor doğum tedavisi için genellikle sezaryen operasyonuna başvurulur. Köpek  birkaç saattir doğumda olduğundan  dehidredir.( vücutta sıvı kaybı). Sıvıların ve elektrolitlerin intravenöz olarak verilmesi, genellikle anneyi ameliyat için stabilize etmede ilk adımdır. Veteriner hekimler ayrıca köpeğin şokta olup olmadığını belirlemeli ve ona göre davranmalıdır. Genel anestezi küçük köpek yavrularına zarar verir ve mümkün olduğunca az kullanılmalıdır. Bu önleme yardımcı olmak için genel anestezi verilmeden önce ameliyat için tüm hazırlıklar yapılmalıdır. Bu sırada köpeği sakinleştirmek için ilaçlar uygulanır.

Köpeklerin karın altı tıraş edilerek temizlenir ve ameliyata hazır hale getirirlir. Antibiyotikler emziren annelerde ve yavru köpeklerde daha fazla komplikasyona yol açabileceğinden, bölgeyi temiz tutmak için ekstra özen gösterilmesi gerekir. Sonrasında antibiyotik kullanmak gerekse de operasyonun temiz geçmesi daha hafif bir antibiyotiğin yeterli gelmesini sağlar. Operasyon sırasında epidural gibi lokal anestezi ile genel anestezi verilebilir. Aynı zamanda gereken genel anestezi miktarını azaltmak için de epidural anestezi kullanılır. Bu noktadan sonra  veteriner hekiminiz operasyona başlar.

Sezeryan Operasyonu Başarı Oranı

Sezaryen, hem anne hem de yavrular için uzun ve zor doğumlara göre daha yüksek hayatta kalma oranları sağlar. Hamilelikteki sorunları gidermek için başka bir çözüm yoktur. Çoğu sezaryen başarılıdır, ancak yavruların hayatta kalma oranları annelerin hayatta kalma oranlarından daha düşüktür. Anne tekrar doğurmayacaksa, sezaryen operasyonu sırasında köpeğin kısırlaştırılması en iyisidir.

Köpeklerde Sezaryen Sonrası İyileşme

Anesteziden uyanırken, annenin yakından izlenmesi gerekecektir. Yeterince uyanık olduğu kabul edilir edilmez, yavrular ona tanıtılmalıdır. Bu, annenin emzirme içgüdüsünü destekler. Hastanede maruziyetten kaynaklanan enfeksiyon riskini azaltmak için stabil olduklarında taburcu edilmelidirler. Geniş spektrumlu hafif antibiyotikler reçete edilebilir.

Köpek Sezaryen Ameliyatında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Anestezi annede komplikasyonların ortaya çıkmasına neden olabilir. Yavruların yaklaşık %70 ila %90’ı sezaryenle hayatta kalırken, annelerin %99’a kadarı prosedürden tamamen iyileşir.. Ameliyattan sonra daha hayati tehlike oluşturabilecek kanama da olabilir. Rahim veya cerrahi bölgenin enfeksiyonu da komplikasyon olarak görülebilen bir durumdur.

Annenin İyileşme Dönemi

Anneye, vücudundan hızla atılması gereken bir anestezi verilmiş olacaktır. Çoğu köpek, eve gitmek için taburcu olduklarında anesteziden kurtulmuştur. Anesteziden tamamen iyileşme, kullanılan anesteziklere, annenin fiziksel durumuna, ameliyat sırasındaki yaşına ve ameliyattan önce doğumun ne kadar sürdüğüne bağlı olarak iki ila altı saat sürebilir.

İyileşme döneminde, annenin düşmemesi, kendine zarar vermemesi veya yeni doğan yavruları yuvarlanıp ezmemesi için yakından izlenmelidir. Yavrular tamamen uyanana, kendi başına ayakta durabilene ve yavrularına bakmakla ilgilenene kadar anne yavrularla yalnız bırakılmamalıdır.

Anne birkaç saat içinde yemeye başlamalıdır. Ameliyattan sonraki ilk 24 saat boyunca ona sık sık (15-30 dakikada bir) az miktarda yiyecek ve su vermelisiniz. Çok fazla veya çok hızlı yer veya içerse kusabilir. Bu sırada aldığı yiyecek, normal yiyecek alımının yaklaşık bir buçuk katı olmalıdır. Annenin yemeye başlaması gereken süre kullanılan anestezik maddeye göre değişkenlik gösterebildiğinden ne zaman yemek vermeniz gerektiğini veteriner hekiminize sormalısınız. Emzirmenin üçüncü veya dördüncü haftasında, gıda alımı normalin iki ila üç katı olabilir. Emzirirken, kendisi ve yavrusu için uygun beslenmeyi sağlamak için birinci sınıf bir marka yüksek kaliteli köpek maması ile beslenmelidir.

Annenin sıcaklığı doğumdan sonraki ilk bir ila üç gün içinde normalin 0.5-1.0ºC üzerine çıkabilir, daha sonra normal aralığa dönmelidir. Veteriner hekiminize danışmadan köpeğinize asetilsalisilik asit, asetaminofen. meloksikam  ve bitkisel preparatlar dahil olmak üzere herhangi bir ilaç vermemelisiniz. Annenin ateşi 40°C’nin üzerine çıkarsa, o ve yavrusu en kısa zamanda veteriner hekiminiz tarafından muayene edilmelidir.

Yavruların Bakımı

Yavrular, eve varır varmaz emzirmeye hazır olmalıdır. Anne, yavruları tek başına emzirecek kadar uyanık olmasa da, yavruların emzirebilmesi için anneyi hareketsiz yatırarak yardımcı olabilirsiniz. Yavruları nazikçe annenin memelerinin yanına yerleştirin. Bir köpek yavrusu emzirmeye isteksiz görünüyorsa, biraz süt sağmak için memeye hafifçe masaj yapabilirsiniz, bu da yavruyu emzirmeye başlamasını sağlayabilir.

Anne ilk başta yeterince sütü yoksa, yavruları ilk bir veya iki gün süt ikame maması ile destekleyebilirsiniz.  Bu mamaları veteriner kliniklerinden temin edebilirsiniz. Yavruların hemen emzirmeye başlaması tercih edilse de, sağlıklı bir yenidoğan emzirmeden on iki saate kadar komplikasyonsuz yaşayabilir. Ancak yenidoğan zayıfsa, susuz kalmışsa veya üşüyorsa, mümkün olan en kısa sürede beslenmesi gerekir.

Yavrular ilk 24 saat içinde emziremezlerse, ilk süt veya kolostrumun sağladığı bağışıklık korumasını kaybederek birçok bulaşıcı hastalığa karşı daha duyarlı hale gelirler.

Sezaryen Operasyonundan Ne Yapılmalı?

Sezaryen operasyonundan sonra lütfen aşağıdakilere dikkat edin:

1. Yavruları güvenli bir şekilde kabul etmeye ve onlara bakmaya istekli olduğundan emin olmak için anneyi izleyin. Güvenli olduklarından emin olana kadar yavruları gözetimsiz bırakmayın.
2. Annenin yavruların üzerine yatmadığından emin olun.
3. Yavruların ağırlıklarını, sıcaklıklarını ve idrar rengini günde iki kez takip edin. İyi beslendiklerinden ve yeterince emzirdiklerinden emin olmak için kayıt altında tutun.
4. İyi beslenmiyor veya yeterince su almıyorlarsa, yavruları biberonla besleyin.
5. Yavrular huysuzsa, iyi emzirmiyorsa, koyu renkli idrara sahipse veya kilo almıyorsa yardım için veteriner kliniğinize başvurun.
6. Annenin operasyon yarasını, meme bezlerini, sıcaklık ve iştahını izleyin. Ateşi varsa, iyi yemek yiyemiyor ve içemiyorsa, meme bezinde sert bir şişme varsa veya yara anormallikleri varsa, veteriner hekiminize danışın.
7. Yavruların doğumundan sonraki ilk birkaç gün içinde yavaş yavaş griye dönüşen kanlı vajinal akıntı olması normaldir. Aşırı kan, akıntıda koku veya akıntıda tuhaf bir renk varsa veteriner kliniğinize başvurun.

Köpeklerde Zor Doğum ve Sezeryan yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.

1.Adım: Kendinizi Hazırlayın

Bu konuda ilk olarak düşünmeniz gereken şey yavruların yuvalanmasıdır. Özellikle dişi bir köpeğe sahipseniz hamile köpeğinizin bakımı, veteriner masrafları, artan mama ihtiyacı, doğum süreci ve sonrasında yavruların bakımları oldukça uğraştırıcı ve maliyetli işlemlerdir. Kendinizi  bu duruma maddi ve manevi olarak hazırlamalısınız.

Köpeğinizin saf ırk bir köpek ise ve aynı saf ırk bir köpek ile çiftleştirecekseniz. Veteriner hekiminizle mutlaka köpeğinizin ırkının kalıtsal hastalıklarını öğrenmelisiniz. Çünkü saf ırk köpeklerin ırkının, yatkın olduğu hastalıkları yavrulara aktarma olasılıkları oldukça yüksektir. Yazının devamında hastalıklara yatkın olan ırkları inceleyebilirsiniz.

2. Adım: Uygun Bir Eş Bulun

Köpeğinizi çiftleştireceğiniz partneri seçerken onun ırkının herhangi bir hastalığa yatkın olmadığından emin olun. Kendisinde veya biliniyorsa ailesindeki hastalık geçmişini öğrenin. Unutmayın kalıtsal olarak aktarılan bir çok hastalık vardır. Köpeğinizin yavrularının bu hastalıkları taşıyarak doğmasını istemezsiniz.

Çiftleşecek köpeklerden dişi olanın erkek olandan biraz daha büyük olması idealdir. Eğer anne köpek erkek köpekten daha küçük olursa doğacak olan yavruların daha büyük olma olasılığından dolayı, anne doğum sırasında zorlanabilir. Hatta bazı durumlarda sezeryan ile doğum yapmak zorunda kalabilir.

3. Adım: Öncesindeki Sağlık Kontrolleri

Her iki ebeveynin de en iyi yavruları üretmek için uzun süreli bakıma ihtiyacı vardır. Bu, düzenli veteriner bakımı, genetik problemler için tarama, üreme öncesi testler ve düzenli egzersiz ve iyi beslenme anlamına gelir.

Dişi köpekler, aşırı kilolu olmamalı ve üremeden önce iyi bir kas tonuna sahip olmalıdır. Ek olarak, zihinsel durumu iyi olan bir dişi köpek, kendine güveni olmayan, çabuk sinirlenen veya başka türlü dengesiz bir mizaca sahip olan bir köpeğe göre daha iyi bir anne olacaktır.

Çiftleşmeden bir ay önce, dişi köpek bir veteriner hekim tarafından üreme öncesi kapsamlı bir fiziksel muayeneden geçmelidir. Aşıları güncel olmalı ve parazitler için test edilmeli ve tedavi edilmelidir.

Etkilenen köpeklerde kısırlığa veya kendiliğinden düşüklere neden olabilen enfeksiyöz hastalıklar  için dişi ve erkeği test ettirmek isteyebilirsiniz.

4.Adım: Cinsel Olgunluk

Köpeklerin cinsel olgunluğa erişme yaşı büyük ölçüde cinslerine bağlıdır. Küçük ırklar, büyük ırklardan daha hızlı olgunlaşırlar. Bununla birlikte, ortalama olarak, erkekler altı aylıktan sonra doğurgan hale gelir ve 12 ila 15 ay arasında tam cinsel olgunluğa ulaşır. Sağlıklı damızlık köpekler, cinsel olarak aktif ve yaşlılığa kadar verimli kalabilir. Yetişkin erkekler ise her an çiftleşebilir.

Dişi köpeklerin ilk kızgınlığı, altı aylıktan sonra olur, ancak bazı ırklarda 18 ay ile iki yaş arasında da ortaya çıkabilir. Östrus, yaşamın sonlarına kadar yaklaşık altı aylık aralıklarla tekrarlar. Kızgınlık sırasında dişi doğurgandır ve bir erkeği kabul eder.

Dişi köpekler kesinlikle ilk kızgınlıklarında çiftleştirilmemelidir.

5.Adım: Kızgınlık Belirtilerini Okumak

Dişi köpeklerde kızgınlık (östrus) döngüsü dört döneme ayrılır.

• Proöstrus: Dişi köpekler bu dönemde erkek köpekleri cezbeder. Kanlı bir vajinal akıntısı vardır ve vulvası şişmiştir. Proöstrus yaklaşık dokuz gün sürer; ancak, dişi köpek bu dönemde çiftleşmeye izin vermeyecektir.
• Östrus: Yine yaklaşık dokuz gün süren bu dönemde dişi köpek erkeği kabul eder ve bu dönemde doğurgandır. Yumurtlama genellikle ilk 48 saat içinde gerçekleşir; ancak, bu süre büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir.
• Diöstrus: 60 ila 90 gün süren diestrus, üreme sisteminin progesteron hormonunun kontrolü altında olduğu dönemdir. Bu dönem dişi köpek hamile kalsa da olmasa da ortaya çıkar. Dişi köpeklerin gebe kalmadığı halde hamilelik belirtileri gösterdiği bir durum olan yalancı gebelik, bazen diestrus sırasında görülür.
• Anöstrus: Cinsel aktivite olmaz. Anestrus üç ila dört ay sürer.

Dişi köpekler yılda ortalama 2 kere ( 6 ayda bir kere olacak şekilde) kızgınlığa girerler. Yavrularda ilk kızgınlık küçük ırk köpeklerde  6 aydan sonra meydana gelir. Büyük ırklarda ise bu süre 18 ay hatta 2 yılı bile geçebilir.

Dişlerde kızgınlık dönemi belirtileri hem fiziksel hem de davranışsal bir dizi değişiklikle karakterizedir.

Köpeklerde Kızgınlık Belirtileri

• Agresyon (sinirlilik)
• İçe kapanık olma
• Vajinal kanama
• Diğer köpeklerle yakınlaşma
• Genital bölgelerini sık sık yalama
• Çiftleşmeye hazır olduklarında dış genital organlarında belirgin şekil değişiklikleri
• Vulvada belirgin şişlik

6. Adım: Köpek Çiftleştirmek için Doğru Zaman

Köpekler ister dişi ister erkek olsun, kesinlikle zamanından önce çiftleştirilmemelidir. Küçük yaşta gebe kalan dişi köpekler gelişimlerini tamamlayamadıklarından bu durum onların sağlığına zarar verebilir. Dişilerin ortalama olarak 6 aydan sonra cinsel olgunluğa erişmesi onların çiftleşebileceği ve doğum yapmasının uygun olacağı anlamına gelmez. Bu dönemde oldukça genç olurlar ve gelişimleri devam eder.  Köpeklerin fiziksel ve mental olarak olgunluğa erişmeden çiftleştirilmesi doğru değildir.

Köpek çiftleşmesi için uygun dönem ırk boyutları doğrultusunda değişiklik gösterir. Küçük ırkların 12-18, orta ırkların 15-18, büyük ırkların ise 18-24 aylık dönemde çiftleşmeleri güvenli olarak nitelendirilebilir. Cinsel erişkinliğe erişmeyenlerin cinsel birleşmeye zorlanması hayat boyu onlara zarar verecek fiziksel sorunlara neden olabilir.

7.Adım: Çiftleştirme

Çoğu köpek, ilk olarak proöstrusun başlangıcından sonraki 10. ve 14. günler arasında çiftleşmeye izin verir. Dişi köpek, erkeği kabul ettiği sürece, gün aşırı olmak üzere toplam iki veya üç çiftleşme genellikle yeterli kabul edilir. Ancak bazı dişi köpeklerde proöstrus belirtileri belirgin değildir. En yüksek doğurganlık dönemini yakalamak için bir veteriner hekiminizin bazı hormon testleri yapması veya vajinal örneklerin mikroskop altında incelemesi gerekebilir.

Dişi köpekler genellikle yeni ortamlardan daha az etkilenirler, bu nedenle genellikle erkek köpeğin ortamına dişi köpeği götürmek daha iyi bir fikirdir. Genç erkekler ile çiftleştirme yapılacak ise, deneyimli dişiler ile eşleştirilirse daha sorunsuz ilerler.

Çiftleşme sırasında erkek, dişiyi arkadan bağlar ve ön bacaklarıyla orta bölümünü kavrar. Hızlı pelvik kasılmalar, penetrasyon ve boşalma gerçekleşene kadar devam eder. Pelvik kasılmalar sona erdikten sonra, erkek köpek ve dişi köpek 10 ila 30 dakika boyunca ayrılmaz. Bunun sebebi, penisin bulbus glandis adı verilen şişmiş bölümüdür.  Kenetlenme sırasında köpekleri ayırmaya çalışmayın çünkü bu, hayvanlardan birine veya her ikisine de zarar verebilir. Bir süre sonra doğal olarak ayrılacaklardır.

Çiftleşmeden sonra gebe olup olmadığını nasıl anlarız?

Erken Gebelik Belirtileri

İlk birkaç hafta, çok az dışa dönük işaretler vardır, bu nedenle bir değişiklik fark etmeyebilirsiniz. Köpeğiniz biraz kilo alsa da normal görünecektir.

3. ve 4. haftada hormonal değişikliklerden kaynaklanan sabah bulantısı görülür. Evcil hayvanınız yorgun görünebilir ve normalden daha az yiyebilir. Bazı köpekler biraz kusar. Köpeğinizde kusma görülüyorsa daha küçük öğünler vermeyi düşünebilirsiniz.

Bunun dışında gebelik ilerledikçe;

• İştah artışı
• Kilo almak
• Meme büyüklüğünde artış
• Şişmiş göbek
• Çabuk yorulma
• Yuvalama davranışı
• Sinirlilik veya şefkat

Ayrıca bazı köpeklerde hormonlardaki değişikliklere bağlı olarak ilk birkaç hafta içinde birkaç gün kusabilir ve iştahında azalma olabilir. İştahta değişikliklere, kilo alımına ve şişmiş bir karına neden olabilecek başka hastalıklar da vardır. Daha ciddi bir durumu olmadığından emin olmak için bu belirtileri gördüğünüzde köpeğinizi veteriner hekime götürmelisiniz.

Köpeklerde Hamilelik Süresi, Belirtileri ve Doğum Süreci ile ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.

Hastalıklara Yatkın Irklar

Köpeğinizi çiftleştirmeye karar vermeden önce ırkından dolayı yatkın olduğu hastalıkların öğrenilmesi çok önemlidir. Çünkü eğer safkan bir köpeğiniz varsa bu hastalıkları yavrularına aktarma olasılığı oldukça yüksektir. Eğer köpeğiniz bu hastalıklara yatkın bir ırk ve hastalık belirtileri göstermeye başlamış ise çifteştirmek yerine onu kısırlaştırmanız onun için en doğrusudur.  Aşağıda bazı sık görülen kalıtsal hastalıklar sıralanmıştır;

Brakisefalik Obstrüktif Havayolu Sendromu (BOAS)

Brakisefalik obstrüktif hava yolu sendromu (BOAS), basık kısa burunlu ırklarda solunum güçlüğü bozukluğudur. En yüksek yaygınlığa sahip ırklar arasında Bulldoglar, Fransız Bulldoglar ve Puglar bulunur.

BOAS, burun ve farenksteki kafatası ve yumuşak doku oranlarındaki uyumsuzluk nedeniyle oluşur. Klinik belirtiler solunum güçlüğü, egzersiz intoleransı, ısı intoleransı, anormal ve artan solunum gürültüsü, morarma, bayılma görülür. Bu hastaların yaşam ömrü daha kısadır.

Bu sendrom, küçük burun delikleri, uzun yumuşak damak, dışa dönük laringeal keseler, laringeal kollaps ve/veya hipoplastik trakea içerir.

Brakisefali köpekler yüz derisi kıvrımı dermatiti ve kornea ülserasyonu ile kendini gösterebilir.  Bu köpekler için düzeltici cerrahi, dar burun delikleri için rinoplasti, yumuşak damak rezeksiyonu ve gırtlak kesesinin çıkarılmasını içerebilir.

Bu köpeklerin büyük bir çoğunluğu bu sorunları yaşar ve yaşlandıkça bu problemler şiddetleneceğinden operasyona ihtiyaç duyarlar. Köpeğiniz basık burunlu (Brachiosefalik) bir ırk ise onu çiftleştirmeye karar vermeden önce bu durumu düşünmelisiniz.

Bazı ülkelerde bu hastalık sebebiyle İngiliz Bulldog cinsi köpeklerin üretilmesi yasaklanmıştır.

Miksomatoz Mitral Kapak Hastalığı

Miksomatoz mitral kapak hastalığı (yani mitral kapak yetmezliği) öncelikle daha yaşlı küçük ırk köpeklerde görülür. Cavalier King Charles ırkı köpeklerde bu hastalığın görülme sıklığı oldukça fazladır. Bu köpeklerde bu hastalık genellikle orta yaşlarda ortaya çıkar ve ileriki dönemde kalp hastası olurlar. Bu ırk köpeklerin bazı ülkelerde üretilmesi yasaklanmıştır.

Patella Lüksasyonu (Diz kapağı çıkıklığı)

Pomeranian, Jack Russels, Yorkshire Teriers gibi küçük ırk köpekler yatkındır.

Patellar Luksasyonu, diz kapağının trokleadan medial veya lateral olarak dışarı çıkmasına neden olan karmaşık kalıtsal bir hastalıktır. Küçük boy ırklarda daha sık görülür; bununla birlikte, birkaç büyük ırkta da görülebilir.  Eğer köpeğinizde bu hastalık mevcut ise yavrulara da aktarılacağından köpeğinizi çiftleştirmemelisiniz.

Kalça Displazisi

Alman Çoban Köpeği, Golden Retrievers, Labrador vb. Büyük ırk köpeklerde daha sık görülür.

Kalça ve üst bacak kemiği uyumsuzluğuyla karakterize olan bu hastalık, erken dönemde müdahale edilmediği takdirde yürüyüş bozukluğu, topallık ve hatta arka bacakların tamamen kullanılamaması gibi ciddi ortopedik kusurlara sebep olabilir. Erken tanının önemini göz önüne aldığımızda köpeğin altı aylık civarında veteriner hekim tarafından kalça filminin çekilmesi zorunludur. Bu röntgenin sonucuna göre ilerideki ağrılı durumların önüne geçebilmek için genç yaşta  operasyon önerilebilir.

Çiftleştirmeli mi Kısırlaştırılmalı mı?

İlk olarak kısırlaştırılmış dişi köpekler, hem yumurtalık hem de rahim kanserinden korunur. Genç yaşta kısırlaştırmak, en az %50’sinin kötü huylu olduğu ve ölümcül olabilen meme kanseri riskini önemli ölçüde azalttır.

Kısırlaştırılmayan dişi köpeklerde piyometra (rahim iltihabı) oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Belirtiler hızla gelişebilir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. En etkili tedavi köpeği kısırlaştırmaktır, ancak bu genç sağlıklı bir köpeğe göre çok daha tehlikeli bir ameliyattır.

Kısırlaştırmak için en ideal zaman bu riskleri minimalize etmek için köpeğin ilk kızgınlığından önce yapılmasıdır. Eğer köpeğinizi çiftleştirmek istiyorsanız bu onun en az 2 kızgınlık dönemi geçirmesi anlamına gelir. Bu durumda köpeğinizin piyometra (rahim iltihabı) ve meme kanseri riski, doğru zamanda kısırlaştırılan bir köpeğe göre daha yüksek olacaktır.

Köpeklerde kısırlaştırmanın faydaları ile ilgili yazımıza bu linkten ulaşabilirsiniz.

Köpek Çiftleşmesinde Boyutun Önemi

Dişi köpeklerin mümkün olduğunca kendi ırkından erkeklerle çiftleştirilmesi gerekir. Küçük ırk dişiler büyük ırk erkeklerle kesinlikle çiftleştirilmemelidir. Bu çiftleşme anatomik olarak hem erkek hem de dişi için zorlayıcı olabilir.

Her şeyden önce, farklı boyutlarda iki köpeğin nasıl çiftleşeceği tartışılırken , erkeğin daha küçük olup olmadığını bilmek önemlidir. Erkek dişiden çok daha küçükse suni tohumlama gerekebilir. Aksine, dişi çok daha küçükse, yavrular potansiyel olarak doğum kanalı için çok büyük olacağından bir sezaryen operasyonu gerekebilir.

Bu noktada dikkat edilmesi gereken bir diğer unsur, planlı bir çiftleşme söz konusu olduğunda, her iki köpeğin de kapsamlı sağlık muayenesinden geçirilmesidir. Köpeklerde bulaşıcı hastalıklar olabilir ya da genetik hastalıklar nedeniyle yavrularda kayıplar meydana gelebilir. Tedbirli olmak önemli bir zorunluluktur.

Sık Doğumun Zararları

Köpeğiniz 6 ayda bir kızgınlığa girmesi onu her döneminde çiftleştirebileceğiniz anlamına gelmez. Bir dişi köpek en ideal şartlarda eğer sağlıklı ise hayatı boyunca en fazla 3 kez doğum yapabilir. Bu sayıdan fazla doğum yapılması anne köpeği ciddi riske sokar.

Dostlarımızın Psikolojisi

Çiftleştirme planlandığında köpeklerin tüm sağlık kontrollerinin yapılması ve boyut uygunluklarına dikkat edilmesine ek olarak psikolojik anlamda da iyi durumda olmaları gerekir. Dişiler kızgınlık döneminde olsalar da her erkeği eş olarak kabul etmeyebilirler. Bu durumda köpeklerin zorlanması agresifliğe, dişinin saldırganlaşmasına ve karşılıklı olarak zarar görmelerine neden olabilir.

Köpeklerde Çiftleşme ile İlgili Bilinmesi Gerekenler yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.

İlk olarak bu kararı verdiğinizde köpeğinizde ve çiftleşeceği partnerinde her hangi bir kalıtsal hastalık olmadığından emin olmalısınız. Çiftleştireceğiniz erkek ile dişi arasında boyut farkı olmamalıdır. Daha büyük boyuttaki erkekler, dişi köpekleri doğum sırasında zorlayabilir.

Bunun dışında her ikisinin de aşılarının ve parazit ilaçlarının zamanında yapılmış olması, bazı enfeksiyöz hastalıklar yönünden muayene ve gerekirse testler uygulamak gerekebilir.

Aynı zamanda dişi köpekler için ileride oluşabilecek meme kanseri riskini azaltmak için erken yaşta kısırlaştırma çok önemlidir. Kısırlaştırma ile ilgili yazımızı aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz.

https://blog.petibom.com/kopeklerde-kisirlastirmanin-faydalari/

Eğer her şey yolunda ve yavru almaya kararlıysanız bu bilgiler köpeğinizin sağlıklı bir hamilelik süreci geçirmesine yardımcı olacaktır.

Köpeklerde Hamilelik Süresi

Köpekler ortalama  57 -64 gün yani yaklaşık iki ay boyunca hamile kalırlar. Doğumun zamanlamasını tahmin etmek zor olabilir çünkü üreme tarihi her zaman gebe kalma tarihiyle eşleşmez. Hamileliğin uzunluğu da cins  boyutuna göre değişebilir.

Hamileliğin ilk ayında, döllenmiş yumurtaların yaklaşık 15-18 günde kendilerini astara yerleştirip Cornu Uteri’ye doğru ilerler. Fötal büyüme hamileliğin erken döneminde hızlıdır.

İlk ayın sonunda, veteriner hekimler yavruların kalp atışlarını tespit edebilir. İkinci ayın sonunda ve üçüncü ayın başında yavrular doğmaya hazırdır.

Köpeklerde Hamilelik Belirtileri

• İştah artışı
• Kilo almak
• Meme büyüklüğünde artış
• Şişmiş göbek
• Çabuk yorulma
• Yuvalama davranışı
• Sinirlilik veya şefkat

Ayrıca bazı köpeklerde hormonlardaki değişikliklere bağlı olarak ilk birkaç hafta içinde birkaç gün kusabilir ve iştahında azalma olabilir. İştahta değişikliklere, kilo alımına ve şişmiş bir karına neden olabilecek başka hastalıklar da vardır. Daha ciddi bir durumu olmadığından emin olmak için bu belirtileri gördüğünüzde köpeğinizi veteriner hekime götürmelisiniz.

Erken Gebelik Belirtileri

İlk birkaç hafta, çok az dışa dönük işaretler vardır, bu nedenle bir değişiklik fark etmeyebilirsiniz. Köpeğiniz biraz kilo alsa da normal görünecektir.

3. ve 4. haftada hormonal değişikliklerden kaynaklanan sabah bulantısı görülür. Evcil hayvanınız yorgun görünebilir ve normalden daha az yiyebilir. Bazı köpekler biraz kusar. Köpeğinizde kusma görülüyorsa daha küçük öğünler vermeyi düşünebilirsiniz.

Geç Gebelik Belirtileri

Köpeğinizin ikinci aylık dönemde karınları büyüyecektir. 40. güne kadar, meme uçları da koyulaşmaya ve büyümeye başlayacaktır. Köpeğinizin doğurma zamanı yaklaştıkça göğüsleri büyüyecektir bu dönemde meme uçlarından biraz sütlü sıvı gelebilir. Daha fazla zaman geçtikçe, köpeğinizin hamile göbeği büyür ve yürürken altlarında hafifçe sallanabilir. Hamileliğin son 2 haftasında, köpeğinizin karnında hareket eden büyüyen yavruları görebilir ve hissedebilirsiniz.

Veteriner hekiminiz evcil hayvanınızı son bir kez görmek isteyebilir. Bazen veterinerler bu ziyaret sırasında yolda kaç tane yavru olduğunu öğrenmek ve doğum kanalından geçemeyecek kadar büyük olmadıklarından emin olmak için röntgen çekerler. Bazı durumlarda yavrular çok büyüdüğünden sezaryan operasyonuna ihtiyaç duyulabilir.

Bunu anlamak özellikle ilk ayda hiç kolay değildir. Böyle bir durumdan şüpheleniyorsanız veteriner hekiminize danışmalısınız. Onun yapacağı incelemeler ve testler sonucunda köpeğinize gebe teşhisi koyulabilir.

• Palpasyon Köpeğinizin çiftleştiği tarihi biliyorsanız, veteriner hekiminiz yaklaşık 28-30 günlükten itibaren abdominal palpasyon yapabilir. Gebeliğin bu aşamasında yavrular, köpeğin büyüklüğüne bağlı olarak küçük golf topları veya üzüm gibi hissedilirler. Bu “toplar”, fetüsü çevreleyen sıvı dolu torbalardır. Yavrulara zarar verebileceğinden, bir veteriner hekimin yardımı olmadan karın palpasyonu denenmemelidir.
• Ultrason Alternatif olarak, veteriner hekiminiz gebeliğin 25 ila 35. günleri arasında ultrason yapabilir. Bir ultrason genellikle fetüsün kalp atışlarını tespit edebilir ve size köpeğinizin taşıdığı yavru sayısı hakkında bir tahminde bulunabilir. Yavruların kalp atışları anneninkinden 2 ila 3 kat daha hızlıdır.
• Hormon testi Gebeliğin yaklaşık 25 ila 30. günlerinde, veterineriniz köpeğin relaxin hormonu üretip üretmediğini görmek için hormon düzeylerini ölçmek için bir kan testi yapabilir. Relaxin sadece hamilelik sırasında üretilir, bu da testi nispeten doğru kılar.
• X-ray X-ışınları, bir köpeğin hamile olup olmadığını belirlemenin en etkili yollarından biridir. Bununla birlikte, yavruların iskelet sistemleri o zamana kadar bir röntgende görünmediğinden, bu en iyi 55 gün veya daha uzun bir süre sonra yapılır. Bu sırada bir röntgen, köpeğinizin doğumunu ne zaman bitirdiğini bilmenizi sağlayacak olan yavru sayısını doğru bir şekilde almanızı sağlar. Ancak yavru köpekler için bu ışınlar tehlikeli olabilir. Röntgen çekmeye karar vermek, gerektiği durumlarda veteriner hekiminizin yönlendirmesine göre yapılmalıdır.

Hamile Köpek Bakımı

Hamile Köpek Beslenmenesi

Hamile köpekler, gebeliğin dört haftasında (gebeliklerinden yaklaşık bir ay sonra) daha yüksek kalorili bir diyete geçirilmelidir. Bu, hamilelik ve emzirme için etiketlenmiş ticari bir diyet veya köpek yavruları için özel bir diyet olabilir. Hamile köpekler için etiketlenmiş yüksek kaliteli, reçetesiz, veteriner hekimler tarafından önerilen diyetler vardır.

Dişi köpeklerin, sütten kesmemeleri için bu yüksek kalorili diyetler ile beslenmelidir. Büyük ırklar için tasarlanmış köpek mamalarının düşük kalsiyum, fosfor ve enerji seviyeleri nedeniyle hamile ve emziren köpekler için genellikle önerilmez.

Hamile ve emziren dişi köpeklerin büyüme, doğum ve yavru besleme ile ilişkili metabolik talepleri çok daha yüksektir, bu nedenle bu diyetler yeterli beslenmeyi sağlamaya yardımcı olabilir. Hamilelik sürecinde köpeğinizin midesinde daha az yer olacak, bu nedenle daha küçük ve daha sık yemek yemesi gerekecektir.

Hamile köpeğiniz için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, doğru beslenmesini sağlamaktır. Köpeğiniz zaten kaliteli bir köpek maması alıyorsa ve sağlıklı bir kilodaysa, veterineriniz tarafından aksi belirtilmedikçe, hamileliğinin ilk üçte ikisi için diyetinde herhangi bir değişiklik yapmanız gerekmeyecektir. Aslında bu aşamada yiyecek miktarını artırmak zararlı olabilir.

Hamileliğinin son haftalarında kilosu arttıkça, veterinerler, normalden yüzde 35 ila 50 daha fazla tüketene kadar gıda alımını kademeli olarak artırmayı tavsiye ediyor. Büyük öğünler rahatsızlığa neden olabileceğinden, alımını yavaşça artırın ve küçük, sık öğünlerle besleyin.

Egzersiz

Köpeğinizi çiftleştirmeye çalışıyorsanız, gebeliğin ilk iki haftasında yorucu egzersizi sınırlamanın embriyoların implantasyonunu artırır. Bundan sonra, köpeğinizin göbeği büyüyene kadar normal egzersiz yeterlidir. “Son üç aylık döneminde, köpeğiniz için egzersiz aşırı yorucu olmamalıdır. Yavruları taşımak ve onlara besin sağlamak için enerjiye ihtiyaç duyduğundan, daha kısa ve muhtemelen daha sık yürüyüşler anne için daha faydalı olacaktır.

Veteriner Ziyaretleri

Köpeğinizi çiftleştirmeden önce ve doğum öncesi kontrol için mutlaka köpeğinizin sağlık kontrollerinin yapılması gerekir. Çiftleştirmeden önce köpeğinizin aşıları güncel olmalıdır. Veteriner hekiminiz, bağırsak parazitlerini kontrol etmek için dışkı muayenesi önerecek ya da çiftleşmeden önce köpeğinize uygun bir ilaçla köpeğinizin iç parazitlerinin temizlenmesini sağlayacaktır.

Ayrıca, beklenen doğum saatine yakın bir acil durumda ne yapacağınızı veteriner hekiminize sormalı ve aileniz ve evcil hayvan bakıcınız ile bir plan oluşturmalısınız. Düzenli veteriner ziyaretleri, köpeğinizin hamilelik sırasında sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.

Veteriner hekiminiz köpeğinizin hamileliğini doğruladığında, köpeğinizin normal bir yavru köpeğe sahip olmasını engelleyebilecek herhangi bir mekanik veya anatomik endişe için köpeği de inceleyecektir.

Bu, normal bir doğumun veya sezaryen doğumun önceden düşünülüp planlanması gerekip gerekmediğine ilişkin planlamayı tartışmak için iyi bir zamandır. Muayene sırasında veteriner hekiminiz, köpeğinizin  hamile olduğunu belirlerse ve hamilelik bir kazaysa,  aynı zamanda gelecekte daha fazla sürpriz yavru oluşmasını önlemek için kısırlaştırma gibi önlemler almayı tartışmak için iyi bir zamandır.

Hamilelik ilerledikçe rutinini değiştirmeli miyim?

Hamilelik ilerledikçe karın içi basıncı artar ve annenin besin gereksinimleri de artar. Köpeğin genellikle öğün başına artan miktardan ziyade artan sayıda daha küçük öğünlere ihtiyacı vardır. Ne kadar fiziksel aktiviteye ihtiyacı olduğuna evcil hayvanınızın karar vermesine izin verin. Bu, yavruların sayısına ve yaşadığı karın içi basıncının miktarına bağlıdır. Hamile bir köpeğe aşırı egzersiz yaptırmayın. Herhangi bir vajinal akıntı olup olmadığını kontrol edin ve eğer bir endişeniz varsa mutlaka veteriner hekiminizle iletişime geçin.

Hamile Köpek Davranışları

Hamile köpekler her zamankinden daha sevecen görünebilir ve sahiplerinin daha fazla arayabilir. Hamileliğin son birkaç haftasında köpeğinizin “yuvalamaya” başladığını fark edebilirsiniz. Bu, yavruları için bir yavrulama alanı yaratmak için yatağını ve diğer mevcut malzemeleri parçalayarak yapılır. Ayrıca, doğum yaklaştıkça huzursuz ve içine kapanık olabilir.

Köpeklerde Doğuma Hazırlık

Köpeğinizin hamileliğinin sonu yaklaştıkça, göğüslerinde ve meme uçlarında belirgin bir büyüme olduğunu fark edeceksiniz ve hatta süt bezleri gelişip büyüdükçe meme uçlarından süt geldiğini görebilirsiniz. Karnı büyüdükçe yürümekte zorlanabilir. Hamileliğin en sonunda, yavruların annenin içinde hareket ettiğini görebilir veya hissedebilirsiniz.

Bu zamana kadar kendinizi ve köpeğinizi  yavru doğurmaya hazırlamalısınız. Bunu yapmanın en iyi yolu bir ortam hazırlamaktır.

Köpeğinizi ilk kez çiftleştiriyorsanız, doğum sırasındaki rolünüz hakkında veteriner hekiminizle konuşup bilmeniz gerekenleri okuyup ve öğrenmeniz onun için çok önemlidir. Doğum sırasında yavruları sıcak tutmak veya başka bir yardıma ihtiyacınız olabileceğinden yardımcı olmak için yanınızda başka birinin olması her zaman iyi bir fikirdir.

Doğum

Hamile köpeğinizin zamanı yaklaştığında, doğumun belirtilerine dikkat etmek gerekir. Hamile anneler yavrulamadan birkaç gün önce yemek yemeyi bırakabilir ve ayrıca evde  bir yuva inşa etmeye başlayabilirler.

Doğuma yakın birçok hamile köpek hızlı bir şekilde solumaya başlar. Vücut ısılarında hafif bir düşüş görülür.  Yavrulamaya hazır birçok köpek yemek yemez ya da çok az yerler.

Karın kasılmaları yavaş başlayabilir ancak zamanla güç ve sıklık kazanabilir. İlk yavrunun çıkışı sırasında daha çok zorlama ve inleme görülür. Doğum kanalında bir köpek yavrusu olduğunda su kesesinin çıktığını görebilirsiniz ve bir saat içinde ilk köpek yavrusu görülecektir.

Her köpek yavrusu plasenta zarının içinde doğar. Anne köpek, yavruları şiddetle yalayarak ve bazen onu yiyerek bu zarı yırtar. Eğer zarı çıkarmazsa, bunu sizin yapmanız gerekebilir, çünkü yavrular oksijen kaynakları bitene kadar birkaç dakikadan fazla yaşayamazlar. Ağladığını duyana kadar köpeği temiz bir havluyla ovmanız gerekebilir. Normalde bunların hepsini anne köpek içgüdüsel olarak yapacaktır. Yapmadığı durumlarda veteriner hekiminizi arayarak onun talimatlarını uygulamanız gerekir.

Anne köpek, yavrularını temizlerken göbek bağını da kesmelidir. Olmazsa, kordonu koparmak için veteriner hekiminize gitmelisiniz.

Bazı köpekler yavrularını art arda doğurabilir, ancak bazen birkaç yavru doğurabilir ve diğerlerini doğurmadan önce biraz dinlenebilirler.  İki saatten fazla bir mola varsa, veteriner hekiminizi aramalısınız. Ayrıca plasenta sayısını da takip etmelisiniz. Tutulan bir plasenta anne için sorunlara neden olabilir. Genel olarak, normal bir yavrulamanın saat cinsinden tüm süresi, rahimdeki yavruların sayısına yaklaşık olarak eşittir. Bu nedenle, 6 yavrunun doğumu normalde toplamda yaklaşık 6 saat sürmelidir.

Anneye içmesi için su vermeyi unutmayınız. Bu süreçte anne köpeğin sık sık idrara çıkması gerekebilir. Eğer dışarı çıkartırsanız yanınıza fazladan havlu getirin ve onu gözetimsiz bırakmayın, çünkü bazen dışarıdayken bir köpek yavrusunu doğurabilirler. Bu süre zarfında yavrular, üşümelerini önlemek için üzerlerine hafif bir havlu konularak sıcak tutulmalıdır.

Yavruların hepsi annenin karnına yerleştirilmeli ve birkaç saat içinde hepsini emzirmesine izin verdiğinden emin olmak için izlemelisiniz. Hepsinin normal nefes aldığından ve emzirdiğinden emin olmak için yavrulara göz kulak olun .

Köpeklerde Doğum Komplikasyonları

Bazen doğum sırasında işler ters gider. Bu belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız, hemen veteriner hekiminizi aramalısınız.

• Köpeğinizin vücut ısısı 24 saatten daha uzun süre önce düştü ve doğum başlamadı.
• Anne şiddetli rahatsızlık belirtileri gösteriyorsa veya yeşil bir akıntı geldiyse ve kasılmalar başladıktan 2 saat sonra ilk yavruyu doğurmazsa.
• Şiddetli titreme, hem köpeği hem de yavruları riske atabilecek ciddi komplikasyonların uyarı işaretleridir.
• Köpeklerin ilk yavrudan sonra koyu yeşil veya kanlı bir sıvı vermesi normaldir, ancak bu ilk yavrudan önce olursa veteriner hekiminizi arayın.
• Hamile köpeğiniz, son çiftleşmesinden 64 gün sonra hiçbir yavrulama belirtisi göstermiyorsa.
• Plasentaların tamamı çıkartılmadıysa
• Köpeğiniz yavruları emzirmiyor.

 Doğumdan Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yavruların doğumundan sonra nelere dikkat etmeniz ve nelere dikkat etmeniz gerektiği aşağıda açıklanmıştır.

Vajinal Akıntı

Vajinal akıntı , yavrular doğduktan sonra sekiz haftaya kadar küçük miktarlarda sürebilir. Çoğunlukla eski kandan oluştuğu için akıntı normalde kırmızımsı-siyah görünür.

Akıntı aşırı kanlıysa, kokusu varsa veya irin gibi görünüyorsa, köpeğiniz en kısa zamanda veteriner hekim tarafından muayene edilmelidir.

Ateş

Anne köpeklerin doğumdan sonraki 24-48 gün içinde ateşi  olması normaldir, ancak buna hastalık belirtileri eşlik etmemelidir. Eğer bu süreden sonra da ateş devam eder ve iştahsızlık, kusma, ishal ve halsizlik gibi belirtiler eşlik ederse mutlaka veteriner kliniğine gitmelisiniz.

Metrit (Rahim İltihabı)

Metrit veya uterus iltihabı , plasenta tutulduğunda veya doğum sırasında bir tür komplikasyon meydana geldiğinde ortaya çıkabilir. Ateş, iştahsızlık, kokulu vajinal akıntı, yavrulara karşı ilgisizlik veya süt vermeme belirtileri görürseniz, lütfen hemen veterinerinize başvurun.

Eklampsi (Kan Kalsiyum Düzeylerinde Düşüş)

Eklampsi , doğumdan sonraki ilk üç hafta içinde ortaya çıkabilir ve annenin emzirme dönemindeki kalsiyum ihtiyacını karşılayamamasından kaynaklanır. Bu durum genellikle küçük ırk köpeklerde görülür.

Köpeklerde huzursuzluk, kas spazmları, sert yürüyüş ve hatta nöbetler görülebilir. Bu davranışlardan herhangi birini gördüğünüzde lütfen en kısa zamanda veteriner hekiminize başvurunuz.

Mastitis (Enfekte Meme Dokusu)

Mastitis veya meme dokusunun iltihabı oluştuğunda, meme uçları enfeksiyon nedeniyle sert, kırmızı ve ağrılı haldedir. Anne köpek emzirme sırasında şiddetli ağrı duyar, ancak yavruların şişmeyi azaltmaya yardımcı olmak ve enfekte olmuş materyalin atılmasını teşvik etmek için emmeye devam etmeleri önemlidir. Böyle bir durumda tedavi için veteriner hekiminize danışmalısınız.

Agalactia (Süt Üretmeyen)

Agalactia, köpeğin sütü üretilmediğinde oluşur. Yavrular iyi emiyorsa ancak süt alamıyorsa, veteriner yardımı almak önemlidir.

İlk süt veya “kolostrum”, yavrulara enfeksiyonlara karşı doğal bağışıklıklarını geliştirmelerine yardımcı olmak için anneden gerekli besinleri ve antikorları sağlar. Yaşamlarının ilk birkaç gününde bu temel maddeleri almazlarsa, ek takviyelere ihtiyaçları olabilir.

Hamilelik, köpekler ve sahipleri için stresli bir dönem olabilir, ancak öyle olması gerekmiyor. Köpek hamileliği hakkında önceden ne kadar çok şey bilirseniz, köpeğinize bakmak için o kadar iyi hazırlanmış olursunuz.

Ve unutmayın, sorumluluklarınız daha yeni başladı. Yeni doğan köpek yavrularını yetiştirmek  sağlıklı olduklarını, iyi sosyalleştiklerini ve sonsuza kadar sevgi dolu yuvalara yerleştirilmelerini sağlamak, büyük ve önemli bir iştir.

Köpeklerde Hamilelik Süresi, Belirtileri ve Doğum Süreci yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.

Köpeklerde kısırlaştırma operasyonuna karar vermek, köpek sahipleri için her zaman zorlayıcı olmuştur. Bu kararı almanızı kolaylaştırmak için köpeklerde kısırlaştırmanın faydalarını, risklerini, kısırlaştırmadan önce dikkat edilmesi gereken her şey bu yazımızda mevcuttur.

Köpeklerde Kısırlaştırma Nedir?

Kısırlaştırma, hem dişi hem de erkek köpeklerin üremesini önlemek için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu operasyonda erkek köpeklerde testisler alınır – bu testosteron hormonunun ana kaynağıdır, bu nedenle bu hormonun seviyeleri ameliyattan sonra düşer. Dişi köpeklerde yumurtalıklar ve rahim  alınır – bu, köpeğinizin artık hamile kalmayacağı ve kızgınlığa giremeyeceği anlamına gelir. Bu operasyon köpeklerde genel anestezi eşliğinde yapıldığından bir takım riskleri olsa da köpeklerin sağlığı için önemlidir.

Köpeklerde Kısırlaştırma Operasyonu Nasıl Yapılır?

Dişi köpeklerde;

• Ovariohisterektomi: Bu prosedür, yumurtalıkların ve uterusun çıkarılmasını içerir. Türkiye’de en sık uygulanan dişi köpek kısırlaştırma prosedürüdür. Yumurtalıkların ve uterusun beraber çıkartılması köpeğin sağlığı için en iyi yoldur.
• Ovariektomi: Bu prosedürde sadece yumurtalıkların kendilerinin çıkarılır. Bu operasyon sonrasında köpekler gebe kalamazlar ancak ileri yaşlarında piyometra (rahim iltihaplanması) riskini taşımaya devam ederler.

Bu prosedürlerin her ikisi de dişi köpeğin üreme hormonu üretimini azaltır; sonuç olarak, davranış değişiklikleri meydana gelebilir ve bu operasyonlar köpeğinizin sağlığı için faydalıdır.

Erkek Köpeklerde;

Kastrasyon, erkek köpek kısırlaştırmasının açık ara en yaygın şekli olmasına rağmen, şu anda erkek köpeklerde çeşitli prosedürler uygulanmaktadır:

• Kastrasyon: Kastrasyon veya “kısırlaştırma” olarak bilinen cerrahi prosedür, testisler veya testisler olarak bilinen erkek üreme hormonu üreten gonadların çıkarılmasıdır.
• Zeuterin(R): Bu solüsyonun her testisin merkezine enjeksiyonu, bir köpeği nispeten ağrısız bir şekilde kısırlaştırır. Köpekleri hareketsiz tutmak için sedasyon kullanılabilir. İşlemden sonra bazı erkek üreme hormonları kalır,  bu nedenle etkili bir kısırlaştırma yöntemi olsa da, bu yöntemin davranış değişikliklerini ne ölçüde etkilediği veya sağlık yararları sağladığı bilinmemektedir.
• Vazektomi: Nadir bir olarak yapılan bir kısırlaştırma yöntemidir. Vas deferens olarak bilinen iki tübüler yapının her birinden kısa bir segmentin çıkarılmasını gerektirir. Sperm için bu kanalların kesilmesi, erkek üreme hormonları üretme yeteneklerini korurken köpekleri etkili bir şekilde kısır kılar. Ancak hormonların aktif olması ileride bazı sağlık problemlerine sebep olabilir.

Bu prosedürlerden en etkili olanı kastrasyon operasyonudur. Ülkemizde en sık olarak uygulanan prosedür de kastrasyondur.

Köpeklerde Kısırlaştırmanın Faydaları

Dişi köpeklerde

Davranışsal Değişiklikler

Köpeklerde dişi üreme hormonu seviyelerinde bir azalma ile tutarlı bir şekilde çok az davranış değişikliği ilişkilendirilmiştir. Ancak bazı davranış bozukluklarının tedavisi sırasında kısırlaştırmanın faydalı olduğu görülmüştür.

Sağlık Yararları

Köpeklerde kısırlaştırma, üreme ile doğrudan ilişkili hastalıkların ortadan kaldırılmasının yanı sıra, köpeklerde dişi üreme hormonu seviyelerinde azalma ile ilişkili en yaygın sağlık yararları arasında şunlar yer alır:

• Meme tümörleri riskinin azaltılması
• Pyometra (rahim enfeksiyonları) olma ihtimalinin azalması

Kısırlaştırılmış dişi köpekler, hem yumurtalık hem de rahim kanserinden korunur. Genç yaşta kısırlaştırmak, en az %50’sinin kötü huylu olduğu ve ölümcül olabilen meme kanseri riskini önemli ölçüde azalttır.

Kısırlaştırılmayan dişi köpeklerde piyometra (rahim iltihabı) oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Belirtiler hızla gelişebilir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. En etkili tedavi köpeği kısırlaştırmaktır, ancak bu genç sağlıklı bir köpeğe göre çok daha tehlikeli bir ameliyattır.

Not: Dişi köpeklerde tüp ligasyonu, geleneksel kısırlaştırma prosedürlerinin sağlık yararlarından hiçbirini sağlamadığı için şu anda bir kısırlaştırma şekli olarak kabul edilmemektedir.

Erkek köpeklerde

Davranışsal Değişiklikler

Köpeklerde erkek üreme hormonu seviyelerinde azalma ile ilişkili en yaygın davranış değişiklikleri aşağıdakilerden bir veya daha fazlasını içerebilir:

• Gezme ihtiyacında azalma
• Saldırganlıkta azalma
• Dişi köpeklere ilgi azalması
• Azalmış erkek üreme davranışları (binme ve çarpma gibi)
• İdrar ile işaret bırakma davranışında azalma

Sağlık yararları

Köpeklerde kastrasyon ve erkek üreme hormonu seviyelerinde azalma ile ilişkili en yaygın olarak belirtilen sağlık yararları şunları içerir:

• Testis tümörleri riskinin azalması
• Perineal fıtık olasılığının azalması
• Prostat hastalıklarının görülmemesi

Testis kanseri yaşlı köpeklerde yaygındır. Tümörler genellikle iyi huyludur, ancak çok büyüyebilir, ağrılı hale gelebilir ve bazen köpeğe zararlı hormonlar salgılatabilirler. Bu durumda önerilen tedavi kastrasyondur, ancak ameliyat, genç bir köpekte rutin bir prosedür iken testis tümörü olan yaşlı bir köpekte daha büyük risklerle daha karmaşıktır.

Kısır olmayan köpekler genellikle, iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) adı verilen bir durum olan, yaşla birlikte büyük bir prostat bezi geliştirir. Prostat, köpeklerde ağrıya ve tuvalete zorlanmaya neden olur. Tedavisinde uzun süre ilaç kullanımıyla beraber kastrasyon önerilir.

Köpekler Ne Zaman Kısırlaştırılmalı?

Köpeklerde kısırlaştırma yaşı hayvanın ırkına ve kilosuna göre değişkenlik gösterir. Dişi köpeklerde  ilk kızgınlık dönemine girmeden önce yapılan kısırlaştırma operasyonları, ileride oluşabilecek meme kanseri riskini ciddi şekilde azalttır.

Irklara ve köpeğinizin gelişim sürecine göre değişkenlik gösterse de küçük ırk dişi köpeklerde 6-9 aylık yaşta, büyük ırk dişi köpeklerde ise 9-15 aylık yaşta yapılması önerilir. Köpeğiniz için en uygun kısırlaştırma yaşına onu takip eden veteriner hekiminizin karar vermesi en doğrusudur.

Erkek köpeklerde de dişilerdeki yaş aralığında operasyon yapılabilse de son yapılan çalışmalarda köpeklerin gelişiminin tamamlanması ve ileride oluşabilecek eklem rahatsızlıkları sebebiyle bu süre biraz daha uzatılabilir. Erkek köpek kısırlaştırılmaması sonucu oluşabilecek hastalıklar dişilerdeki kadar sık görülmediğinden bu konuda fikir ayrılıkları mevcuttur.

Köpeklerde Kısırlaştırma Ameliyatı Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Öncelikle dişi köpeklerde kızgınlık döneminde kısırlaştırma operasyonu önerilmez. Bunun sebebi operasyon sürecinde oluşabilecek komplikasyonları azaltmaktır. Kızgınlık döneminde organlar daha hassas ve kanamaya yatkındır.

Köpeklerde kısırlaştırma operasyonundan önce bazı kan testleri uygulanır. Bu testler tam kan sayımı ve biyokimyasal analizleri içerir. Bu testler sayesinde anesteziden önce köpeğinizin organ fonksiyonları değerlendirilir. Herhangi bir anormallik varsa veteriner hekiminiz operasyonu erteleyebilir ve öncesinde bir tedaviye ihtiyaç duyabilir. Kan testlerinin yanı sıra anestezi öncesi kalp muayenesi önerilir. Bu muayene kalbin dinlenmesi, röntgeni, EKG ve EKO incelenmesini içerir. Bu sayede eğer köpeğinizde bir kalp hastalığı ya da başlangıcı varsa ona göre bir anestezi uygulanır.

Yavru köpeklerde kısırlaştırmadan önce bütün aşılarının tamamlandığından ve son aşının üzerinden en az 15 gün süre geçtiğinden emin olmalısınız. Çünkü anestezi hayvanların bağışıklık sistemini etkiler.

Eğer her şey yolundaysa operasyon olacağı zamandan en az 8 saat kadar önce köpeğinizin önünden mama kabını almalı ve bu süreçte asla yemek yememesini sağlamalısınız. Onu hastaneye bırakmadan önce tuvaletini yaptırmalısınız.

Köpeklerde Kısırlaştırma Operasyonu Sonrası Bakım

Veteriner hekiminiz size izlemeniz için ameliyat sonrası talimatlar verebilir. Evcil hayvanınız ameliyattan sonra biraz rahatsızlık duyabilse de, veterineriniz ağrıyı kontrol altına almak için çeşitli önlemler alır. Yapılan işleme bağlı olarak size evde de kullanmanız için ağrı kesiciler reçete edebilir. Rutin olarak yapılan kısırlaştırma operasyonları sonrası köpekler ilk bir iki günün dışında çok fazla ağrı duymazlar.

Köpeğinizi operasyonun olduğu gün teslim aldıysanız ilk gece anestezinin etkisinden biraz sersem olabilir. Kullanılan anestezik maddeye göre hiç bir anormallik olmasa da bazı ilaçlar sebebiyle o o gün köpeğinize mama vermemeniz gerekebilir. Böyle bir durumda veteriner hekiminiz size gerekli uyarıları yapacaktır. Eğer eve geldiğinde hala sersemse onu yalnız bırakmamalı ve kendisine zarar vermesini önlemek için dikkatli olmalısınız.

Güvenli ve rahat bir iyileşme için ipuçları:

• Evcil hayvanınıza içeride ve diğer hayvanlardan uzakta iyileşmesi için sessiz ve temiz bir yer sağlayın.
• Ameliyattan sonraki iki haftaya kadar veya veterinerinizin önerdiği sürece evcil hayvanınızın koşmasını ve zıplamasını önleyin.
• Mutlaka yakalık kullanarak evcil hayvanınızın enfeksiyona neden olabilecek kesi bölgesini yalamasını önleyin.
• Ameliyattan sonra en az on gün evcil hayvanınızı banyo yapmaktan kaçının.
• Uygun iyileşmeyi doğrulamak için yara hattını günlük olarak kontrol edin. Eğer dışarı çıkmalarınızda yara bölgesinin kirlendiğini düşünüyorsanız batikon yardımıyla nazik hareketlerle temizleyebilirsiniz.

Ameliyat bölgesinde herhangi bir kızarıklık, şişlik veya akıntı fark ederseniz veya kesi açıksa lütfen veteriner hekiminizle iletişime geçiniz. Ayrıca köpeğinizde kısırlaştırma operasyonu sonrası halsizlik, iştahı azalması, kusma veya ameliyattan sonra başka endişeleri varsa mutlaka veteriner hekiminize gidin.

Operasyon sonrası veteriner hekiminiz koruyucu amaçlı bir antibiyotik reçete edebilir. Bu antibiyotiği düzenli reçete edildiği şekilde kullanmanız çok önemlidir. Her şey yolundaysa 10. günde yara hattı kapanır ve dikişlerin alınması için veteriner kliniğine gidebilirsiniz.

Köpeklerde Kısırlaştırma Operasyonunun Riskleri

Kısırlaştırma yaygın ve rutin bir işlem olsa da hiçbir ameliyat risksiz değildir. Ameliyat sırasında oldukça nadir olarak görülse de anesteziye bağlı ölümler ya da kanama ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar görülebilir. Bu riskleri minimalize etmek için anestezi öncesi yapılan değerlendirmeler çok önemlidir.

Yara hattının şişmesi veya enfeksiyonu daha sık olarak görülür, ancak kolayca tedavi edilir. Verilen  ameliyat sonrası talimatlara uymak bu riski azaltacaktır.

Bir hayvanın enerji gereksinimleri, kısırlaştırmadan hemen sonra azalır, bu da kısırlaştırılmış köpekleri  kilo almaya daha yatkın hale getirir . Bu, özellikle kilo alımı erken tespit edilirse diyetle kolayca yönetilir. Operasyon sonrası köpeğinizle yürüyüş sıklığınızı attırmak ve diyetini kontrol etmek bu riski azaltacaktır.

Kısırlaştırma Operasyonu Ne Kadar Sürer?

Erkek köpek kısırlaştırması 15-20 dakikadan daha kısa bir sürede yapılabilir. Dişi bir köpek kısırlaştırması ise, yaşına ve kızgınlık döngüsünün neresinde olduğuna bağlı olarak  30-45 dakika arasında değişmektedir.

Köpeklerde kısırlaştırma, hem onun sağlığı için hem de ülkemizdeki artan sahipsiz köpek popülasyonun dengelenmesi ve sahipsiz sokaklarda ve barınaklardaki köpeklerin de yuva bulması için en mantıklı seçenektir.

Köpeklerde Kısırlaştırma Ücreti

Köpeklerde kısırlaştırma ücreti, yaşadığınız şehrin veteriner hekimler odası fiyatlarına, köpeğinizin boyutuna ve kliniğin prosedürlerine göre değişkenlik gösterebilir. İstanbul için 2022 veteriner hekimler odası fiyat tarifesine göre ortalama fiyat 2000-2500 TL arasındadır.

Köpeklerde Kısırlaştırma: Öncesi, Sonrası, Kısırlaştırma Ücretleri (Detaylı) yazısı ilk önce Petibom üzerinde ortaya çıktı.