İnsanlar gibi köpekler de çeşitli nedenlerle topallar. İnsanlarda farklı olarak, köpekler bize ne olduğunu veya nerenin acıdığını kelimelerle söyleyemezler, bu da bizler için zorlayıcıdır.
Köpeğinizin topallığının nedenini belirlemek için en değerli kaynağınız veteriner hekiminizdir. Bununla birlikte, randevu almak için aramadan önce, çoğumuz köpeklerde topallamanın yaygın nedenleri ve veteriner ziyaretinden ne bekleneceği yönünde bilgilenmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.
Topallama Nedir?
Köpeklerde topallama yaygındır ancak normal değildir. Topallık veya topallama, köpeğin bir veya daha fazla bacağı üzerinde anormal şekilde yürüdüğü anlamına gelir. Bunun nedeni ağrı, fonksiyon kaybı veya her ikisi olabilir.
Köpeklerde Topallama Türleri
İki tür topallama vardır: kademeli başlangıçlı ve ani başlangıçlı. Kademeli başlangıçlı topallamalar zamanla yavaş yavaş olur. Ani topallamalar, adından da anlaşılacağı gibi, genellikle bir yaralanma veya travmadan sonra hızla meydana gelir. Köpeğinizin topallamasının ani mi yoksa kademeli mi olduğunu bilmek, veteriner hekiminizin köpeğinizin topallığının olası nedenlerini daraltmasına yardımcı olabilir ve köpeğinizin topallığının acil bir durum olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir.
Kademeli Başlangıçlı Topallama
Kademeli başlangıç, uzun bir süre boyunca yavaş yavaş gelişen topallama türüdür. Köpeğinizin yavaş yavaş topallamaya başladığını görürseniz, bir veteriner hekime danışmalısınız çünkü kademeli olarak topallamaya izin vermek başka komplikasyonlara yol açabilir.
Ani Topallama
Ani topallama, aniden gelişen topallama türüdür. Genellikle bir tür yaralanma veya travmadan kaynaklanır. Köpeğinizin aniden topallamaya başladığını fark ederseniz, nedenini ve buna yardımcı olmak için neler yapılabileceğini öğrenmek için onu veteriner kliniğine götürmelisiniz.
Genel olarak, kademeli başlangıçlı topallamalara osteoartrit veya displazi gibi altta yatan, kronik veya dejeneratif bir durum neden olur . Ani başlayan topallamalar ise genellikle bir yaralanma veya travmadan kaynaklanır.
Köpeklerde Topallamanın Yaygın Nedenleri
Köpeklerde topallık sık görülen bir veteriner şikayetidir ve kronik durumlardan travmaya kadar çok çeşitli olası nedeni vardır.
Burkulma veya zorlanma
Pati veya ayak üzerinde yara
Çivi batması
Başka bir hayvan veya böcek tarafından ısırılması
Artrit (Eklem Yangısı)
Kırık
Bir eklemin çıkığı, luksasyonu veya subluksasyonu
Yırtık bağ veya tendon
Patellar luksasyon (Diz kapağının çıkıklığı)
Çapraz bağ hastalıkları
Kalça displazisi
Dirsek displazisi
İntervertebral disk hastalığı (kaymış disk veya fıtıklaşmış disk)
Osteokondrit (Kemik ve eklem yangısı)
Panosteitis (yavrularda görülür; bazen “büyüme ağrıları” olarak anılır)
Enfeksiyon
Bağışıklık Aracılı Poliartrit
Kene kaynaklı hastalıklar
Kanser (daha az yaygın); genellikle bir kemik tümörü ; akciğerlerdeki bazı kanserler ön bacakları etkileyebilir.
Konjenital malformasyon
Diğer kas, sinir, kemik veya bağışıklık sistemi bozuklukları
Pati Yaralanması
Daha önce bir cam parçasına bastıysanız, ayağınıza sivri bir şeyin saplanmasının nasıl bir his olduğunu bilirsiniz. Cam, çivi, çubuk, diken veya köpeğinizin patisinde olmaması gereken herhangi bir şey gibi yabancı cisimler köpeğinizin patisine battığında yürümeleri zorlaşır ve bu durum enfeksiyona yol açabilir. Böcek ve hayvan sokmaları veya ısırıkları, kesikler, kırık ayak tırnakları, yanıklar, donma ve morarma gibi durumlar hassasiyet ve topallamaya da neden olabilir. Köpeğinizin patisine bir şey saplanmış ise köpeğiniz durmadan patisini yalayacaktır.
Eklem Hastalıkları
Bazı durumlar eklemlerde ve kas-iskelet sisteminde kademeli aşınma ve yıpranmaya neden olur. Bu durum da köpeklerde topallamaya yol açar. Osteoartrit, kalça displazisi, dirsek displazisi , patellar luksasyon, bağ hastalığı, intervertebral disk hastalığı ve osteokondrit dissekans (OKB) etkilenen bacakların herhangi birinde topallamaya neden olabilir. Bunun dışında Lyme hastalığı gibi enfeksiyonlar, eklem ağrısına ve topallamaya da neden olabilir.
Kemik Hastalıkları
Bazı hastalıklar, köpeğinizin bacaklarındaki kemikleri etkiler. Daha genç köpekler, özellikle büyük cins köpek yavruları , yürümeyi ağrılı hale getiren hipertrofik osteodistrofi ve panosteitis gibi durumlar geliştirebilir. Osteosarkom gibi belirli kanserler de kemikleri etkiler ve oldukça ağrılı bir durum olduğundan köpeklerde topallığa neden olabilir.
Yaralanma veya Travma
Yaralanmalar ve travma, köpeklerde topallamanın en belirgin nedenleridir. Araba kazalarından spor yaralanmalarına kadar, köpeklerimiz de neredeyse bizim kadar çok yaralanma türüne maruz kalmaktadır. Kırık kemikler, burkulmalar, çıkıklar, bağ yırtıkları, eklem travması ve omurilik yaralanmaları orta ila şiddetli topallamaya neden olabilir. Uygun koşullandırma, bazı spor yaralanmaları riskini azaltmaya yardımcı olabilir, ancak topallayan bir köpek sporcusuna, topallığın nedeni belirlenip tedavi edilene kadar bol bol dinlenme verilmelidir.
Köpeğiniz Yürüdükten veya Koştuktan Sonra Topallıyorsa;
Köpekler alışkın olduklarından daha fazla egzersiz yaptıklarında, kas ağrısı geliştirmeleri alışılmadık bir durum değildir.
Yürüdükten veya koştuktan sonra aniden topallamaya başlayan köpeklerde ayrıca şunlar olabilir:
Yara
Morarma
Çivi batması
Bağ zedelenmesi ya da yırtılması
Köpeğiniz Dinlendikten Sonra Topallıyorsa;
Osteoartritli köpekler tipik olarak sabahları ilk kalktıklarında veya dinlendikten sonra en ağrılı olduklarında görünürler. Bir süre etrafta dolaşmaktan sonra rahatsızlıklarının en azından bir kısmını hafifler.
Köpeğinizin Topallaması Geçici ise;
Bazı topallamalar zaman zaman şiddetlenip hafifleyebilir. Örneğin Osteoartrit soğuk ve nemli havalarda kötüleşebilir. Kaslar, tendonlar ve bağlardaki yaralanmalar genellikle dinlenme ile düzelir, ancak bir köpeğin aktivite seviyesi tekrar arttığında geri gelebilir.
Köpeğiniz Topallıyorsa Ne Yapmalısınız?
Köpeğinizin topalladığını fark ederseniz, bunun olası bir acil durum olup olmadığını belirlemek için kendinize sormanız gereken üç soru vardır.
1. Köpeğiniz ne kadar süredir topallıyor?
Bazen bir köpek birkaç dakika topallayabilir ve sonrasında kendiliğinden iyileşebilir. Bazı durumlarda ise, köpekler topallamaya başlar ve giderek daha da kötüleşir.
Kronik Köpek Topallaması
Tanım olarak, iki hafta veya daha uzun süredir devam eden topallamalar kronik olarak tanımlanır.
Belki de köpeğinizin topallaması birkaç hafta önce zar zor fark ediliyordu, ama şimdi daha belirgin. Ya da belki köpeğinizin topallığının dinlenerek geçeceğini düşündünüz ama öyle olmadı.
Senaryo ne olursa olsun, bir köpeğin topallaması bir veya iki hafta içinde çözülmezse, artık onu bir veteriner hekime götürmenizin zamanı gelmiştir. Kronik bir topallama neredeyse hiçbir zaman acil bir durum değildir, ancak randevuyu mümkün olan en kısa sürede almalısınız.
Akut Köpek Topallaması
Köpeğiniz topallamaya yeni başladıysa buna akut topallama denir. Bu durumda, sonraki iki soruyu yanıtlamanız gerekir.
2. Topallama ne kadar kötü?
Köpeğinizin akut (yeni) topallamasının hafif mi yoksa şiddetli mi olduğunu belirleyin.
Hafif Köpek Topallaması
Hafif bir topallama, köpeğinizin hala bacağını kullandığı, ancak üzerine fazla ağırlık vermediği anlamına gelir.
Köpeğiniz hafif bir topallama geliştirdiyse ve diğer tüm şekillerde rahat ve sağlıklı görünüyorsa, onu birkaç gün sakinleşmeye ve ne olduğunu görmeye teşvik etmek mantıksız değildir.
Köpeğiniz hızla iyileşmeye başlamazsa veya bir veya iki hafta içinde normale dönmezse, bir an önce veteriner hekiminizden randevu almalısınız.
Şiddetli Köpek Topallaması
Şiddetli topallarken, köpekler etkilenen bacak üzerine ağırlık vermeyi reddedebilir.
Şiddetli köpek topallaması bir veteriner hekim tarafından hızlı bir şekilde değerlendirilmeliyken, köpeğinizin karakteri de dikkate alınmalıdır. Bazı köpekler hafif ağrılı bir bacak üzerinde bile durmak istemez iken, bazıları çok acı çekseler bile sabırlıdır ve neredeyse normal şekilde yürürler.
Son soru, köpeğinizin şiddetli topallamasının acil servise gitmenizin ne kadar gerekli olduğu ve ertesi gün düzenli veteriner hekiminizi görmek için bekleyip bekleyemeyeceğinizi belirlemenize yardımcı olacaktır.
3. Köpeğinizin başka semptomları var mı?
Köpeğinizin sağlığını değerlendirin. Köpeğiniz başka ağrı belirtileri gösteriyor mu?
Köpeğinizin hemen bir veteriner hekimin görmesi gerektiğine dair bazı işaretler;
Aşırı Ağrı
Sürekli ağlama ve havlama
Titreme
Davranış değişiklikleri (saklanma, hareket etme isteksizliği, korku veya saldırganlık gibi)
Diğer Acil Durum Belirtileri
Kanama
Belirgin bir kırık veya çıkık
Bacak sürükleme
Büyük şişlikler
Diğer Endişe Verici Belirtiler
Letarji
Oryantasyon bozukluğu
Yüksek ateş
Kusma
Nefes almada zorluk
Üzülmektense güvende olmak her zaman daha iyidir. Köpeğinizin durumu hakkında şüpheye düştüğünüzde, tavsiye için veteriner hekiminizi aramanız veya yakındaki bir kliniğe götürmeniz çoğu zaman en doğru karar olacaktır.
Köpeklerde Topallığın Lokalizasyonu
Köpeklerin hafif topallamaları veya birden fazla bacağı etkileyen sorunları olduğunda, hangi bacağı tercih ettiklerini belirlemek zor olabilir.
Ön Bacak Topallığı
Ön bacak topallığı ile köpekler, ağrıyan bacak yere değdiğinde başlarını yukarı kaldırır ve sağlam bacağa ağırlık verirken başlarını yere indirir.
Arka Bacak Topallığı
Arka bacak topallığı olan köpekler, arka uçlarının ağırlığını almak için öne doğru eğilirler ve ağrıyan bacak yere değdiğinde kuyruklarının veya etkilenen kalçalarının yükseldiğini görürsünüz.
Topallayan Bir Köpeğin Teşhisi
Veteriner hekiminiz, köpeğinizin topallığının nedenini belirlemek için bazı testler yapması gerekebilir. Radyografiler kırık bir kemik, eklem hastalığı ve diğer iskelet anormalliklerinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Biyopsiler ve eklem sıvısı toplama, kanseri ve diğer olası nedenleri belirlemeye yardımcı olabilir ve Lyme gibi bulaşıcı hastalıklar veya bağışıklıkla ilgili hastalıklar için kan testi de gerekli olabilir.
İlk olarak veteriner hekimler kapsamlı bir sağlık öyküsü alarak tanı sürecine başlarlar, bu nedenle aşağıdaki soruları yanıtlamaya hazır olun:
Köpeğiniz ne kadar süredir topallıyor?
Topallığı başlatmış olabilecek belirli bir olayı tanımlayabilir misiniz?
Topallık gelip gidiyor mu, yoksa her zaman var mı?
Öncesinde ne tür bir tedavi denediniz? İşe yaradı mı?
Köpeğinizin sağlığında veya davranışlarında başka değişiklikler fark ettiniz mi?
Topallama aralıklıysa veya yürüyüşün başka bir anormal yönü varsa, veterinere göstermek için bir video çekmek isteyebilirsiniz.
Daha sonra, veteriner hekiminiz fiziksel muayene yapacaktır . Bu muayene sırasında topallığın ve eşzamanlı sağlık sorunlarının olası nedenlerini arayarak köpeğinizin tüm vücudunu kontrol edecektir. Bacaklardaki kırıkları ve diğer anormallikleri araştırmak için radyografiler (x-ışınları) genellikle önerilir. Bazı durumlarda, en iyi görüntüleri elde etmek için sedasyon gerekli olabilir.
Veteriner hekiminiz ayrıca organ işlevini ve kan hücresi sayımlarını değerlendirmek için laboratuvar testleri önerebilir. Laboratuvar çalışması; topallığa neden olan sağlık sorunlarını ortaya çıkartmak ve elimine etmek için yapılır.
Bazı vakalar ayrıca kan tahlili, BT taraması, MRI, eklem sıvısı analizi veya diğer laboratuvar testlerinden de yararlanır.
Köpek Topallaması İçin Tedavi Seçenekleri
Veteriner daha sonra köpeğinizin teşhisine ve genel sağlığına dayalı olarak tedavi önerilerinde bulunacaktır.
Hafif Topallama Vakalarının Tedavisi
Bazı durumlarda, gerekli olan tek şey ağrı kesici ve dinlenme olabilir.
Veteriner hekimler genellikle hafif ila orta şiddette ağrı için nonsteroid antiinflamatuarlar reçete eder, örneğin:
karprofen
derakoksib
etodolak
meloksikam
Bu ilaçlar köpekler için insan kullanımı için tasarlanmış ilaçlardan daha güvenlidir. Ancak ciddi yan etkilere sahip olduklarından ve fazla dozda sistemik büyük problemlere hatta toksikasyonlara neden olabileceklerinden veteriner hekiminizin tavsiyesi dışında kullanılmamalıdır.
Köpeklerde meloksikam kullanımı hakkındaki yazımıza aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Eklem sağlığı söz konusu olduğunda, içeriğinde aşağıdaki maddelerin bulunduğu besin takviyelerinin kullanılması önerilmektedir;
Glukozamin
Kondroitin sülfat
Omega-3 yağlı asitler
Bunların dışında yine ağrı kesiciler hatta bazen daha kuvvetli ilaçlara ihtiyaç olabilir. Bu şikayetlere sahip köpeğinizi mutlaka veteriner hekiminize göstermelisiniz.
Köpek Topallaması İçin Diğer Tedaviler
Topallamanın nedenine bağlı olarak, tedavi uygulanmalıdır. Aşağıda topallığın nedeni belirlendikten sonra uygulanılabilecek bazı tedavi yöntemleri listelenmiştir.
Ağrıyı yönetmek, iltihabı azaltmak, enfeksiyonu tedavi etmek ve bağışıklık sistemini baskılamak için ek ilaçlar
Bandajlar ve ateller
Ameliyat
Kanser için kemoterapi veya radyoterapi
Akupunktur
Fizik Tedavi
Kök hücre tedavisi
Soğuk lazer tedavileri
Nöromüsküler elektrik stimülasyonu
Transkutanöz elektriksel sinir uyarımı
Terapötik ultrason
Ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi
Hiperbarik oksijen tedavisi
Emniyet kemerleri, askılar, protez bacaklar veya tekerlekli sandalyeler gibi yardımcı cihazların kullanımı
Ağırlık yönetimi
Bu yöntemlerden hangisinin köpeğiniz için uygun olduğuna veteriner hekiminiz yaptığı muayeneneler ve kullandığı testler sonucunda teşhis ettiği sebebe göre karar verecektir.
Not: Toksik veya ölümcül olabileceğinden köpeklere asla reçetesiz veya reçeteli ağrı kesici ilaçlar (ibuprofen veya asetaminofen dahil) vermeyin. Her zaman veteriner hekiminize danışın.
Sıkça Sorulan Sorular
Köpeğinizin topalladığını fark ederseniz, bunun olası bir acil durum olup olmadığını belirlemek için kendinize sormanız gereken üç soru vardır. Köpeğiniz ne süredir topallıyor? Topallık ne kadar şiddetli? Ve Topallık dışında başka bir sorunu var mı? Bu soruların cevaplarına göre veteriner hekiminizle konuşmalı ve onun yönlendirmelerine uymalısınız.
Ayak kırığının olup olmadığını anlamak amacıyla ilk olarak ayakların üzerinde yürümenin çok acı verip vermediğine bakılması gerekir. Çünkü kırık bir ayağın en önemli belirtisi, yürümek istenildiğinde yahut üzerine basınç uyguladığında katlanılamayacak kadar çok acı hissi olmasıdır. Bu köpeklerde topallık sıklıkla görülür. Kırığın tespiti için röntgen şarttır.
Kırık kemikler veya çıkık eklemler acil bakım gerektirir ve sinir hasarı daha ciddi bir nörolojik durumun veya omurilik yaralanmasının bir işareti olabilir. Köpeğiniz aşağıdaki acil durum belirtilerinden herhangi birini gösteriyorsa, köpeğinizi veteriner acil servisine götürmeniz gereklidir.
Köpeğim topalsa yürüyebilir miyim? Bir topallama fark ederseniz, köpeğinizi en az iki gün dinlendirmelisiniz . Dinlenme, yalnızca öncü egzersiz ve bir seferde 5 -10 dakikalık kısa yürüyüşler anlamına gelir.
Topallama, kas burkulması veya bağ yaralanması da dahil olmak üzere birçok farklı anlama gelebilir . Ayrıca hangi bacağın etkilendiğine ve yaralanmanın tam olarak bacak üzerinde nerede olduğuna da bağlıdır. Sorunun köpeğin bacağındaki yerini belirlemek için topallık muayenesi yapması için bir veteriner hekim tarafından evcil hayvanınızın değerlendirilmesini sağlamak en iyisidir.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar