Yaşlı kedilerde bunama Belirtileri ve Tedavi İpuçları

Kediler, hayvan sağlığına verilen önemin artmasıyla daha uzun bir ömre sahip olabiliyor. Ömürleri uzayan yaşlı kedilerde görülen hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir. Beyinde yaşlanma değişikliklerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan kedilerde bunama rahatsızlığı beyin fonksiyonlarında ya da davranışlarda meydana gelen aksaklıklar olarak kendini gösterir.

Bilişsel işlevler, kedilerin çevresiyle ilgili bilgi edinip iletişim kurması, öğrenmesi ve hafıza süreçlerini içerir. Bu süreçlerle ilgili yaşanan sorunlar çoğunlukla bunama olarak adlandırılır ancak kediler için bu durum daha doğru bir tanımla bilişsel işlev bozukluğu sendromu olarak isimlendirilir.

Diğer nörolojik durumlar için okuyabilirsiniz: Kedilerde meydana gelen nörolojik bozukluklar

Yaşlı kedilerde bunama nedir?

Daha doğru bir tanımla kedilerde bilişsel işlev bozukluğu sendromu, yaşlı kedilerde yaygın olarak görülen bir rahatsızlıktır. Bilimsel olarak kedilerde demans olarak da tarif edebileceğimiz bu rahatsızlıkta, farkındalığın düşmesi, öğrenme ve hafızada zayıflama veya uyaranlara olan duyarlılığın azalması gibi bilişsel sorunlara yol açan bir süreçtir. İnsanlardaki alzheimer ve bunamayla benzerlik göstermektedir.

Yaşlı kedilerde bunama belirtileri nelerdir?

Hipertiroidizm ve böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıklardan dolayı da ortaya çıkabilen kedilerde alzheimer rahatsızlığı, çoğu zaman kedi sahipleri tarafından sadece bir yaşlılık belirtisi olarak görülür. Yaşlı kedilerde bunama belirtileri çoğu zaman diğer kedi hastalıklarının semptomları ile karıştırılır. Davranış değişikliklerini hafife almamak gerekir çünkü çoğu değişiklik tıbbi bir rahatsızlığın belirtisidir.

Yönelim bozukluğu

Kedi, her zaman bulunduğu evde ve odada olmasına karşın, kaybolmuş ya da kafası karışmış gibi görünebilir. Evde kedinizin amaçsızda dolaşıyor gibi görebilirsiniz. Kendini güvende hissetmediği için de mobilyaların ya da beyaz eşyaların arkasına saklanır. Duvarlara ya da boşluğa bakar, yaşamsal ihtiyaçlarını giderdiği mama ve su kabı, kum havuzunu bulmakta zorlanır. Beslendiğini veya su içtiğini unutarak tekrar yeme ve içme isteğinde bulunabilir.

Sosyallikte değişim

Bunama, kedilerin sahipleriyle ya da diğer evcil hayvanlarla olan ilişkilerini olumsuz yönde etkiler. Bazı kediler bu durumda normalden daha sırnaşık ve ilgi isteyen bir hale bürünür. Kimi kediler ise ilgiden hoşlanmazlar ve kendisini sevmeye kalkışan biri olduğunda agresif ve saldırgan olabilmektedir.

Uyku düzeninde değişiklikler

Kedinizin uyku düzeni tersine dönebilir veya uykusuzluk sorunlarına neden olabilir. Geceleri uyanık kalıp gündüzleri uyuyabilir. Geceleri amaçsızca dolaşma ve miyavlama ve uluma gibi garip sesler çıkarma gibi farklı davranışlar sergileyebilir.

Evdeki kirlilik

Kediniz tuvalet eğitimi konusunda sıkıntılar yaşayabilir. Kum kovasına gitmeyi unutabilir ve evinizin farklı noktalarına dışkısını yapabilir. Tabi bunun böbrek rahatsızlığı gibi farklı sağlık sorunlarından dolayı olmadığını netleştirmek için kedinizi mutlaka veterinere muayene ettirmelisiniz.

Kaygı bozuklukları

Kedinizde artan bir kaygı durumu gözlenebilir. Olaylara, kişilere ve diğer evcil hayvanlara karşı tahammülsüz ve aşırı sinirli olabilir. Anksiyete, kedinizde içine kapanma ve sessizliğe gömülme davranışına neden olabilir.

Genel davranış değişiklikleri

Etrafındaki nesnelere, insanlara ve diğer canlılara karşı tepkileri azalabilir. İştahta azalma görülebilir. Kendini tımar etmesi seyrekleşir. Oyun oynamada isteksizlik olabilir. Aşırı yalama davranışında bulunabilir. Ev kurallarına uymada zorluk yaşayabilir.

Kedilerde demans nasıl teşhis edilir?

Kedinizdeki demans rahatsızlığının teşhisi için veterinerinize muayene ettirmeniz gerekmektedir. Veterineriniz, kedinizdeki fiziksel ve davranışsal değişiklikleri inceleyerek sağlıklı bir sonuca varacaktır. Veterinerinizin daha kolay bir şekilde teşhis koyabilmesi için kedinizde gözlemlediğiniz davranışsal ve fiziksel değişimleri not almanız çok etkili olacaktır.

Veterineriniz belirtileri irdeledikten sonra bu belirtilerin diğer hastalıklar nedeniyle oluşmadığı kanısına ulaşarak demans teşhisi koyabilir. Yapılacak olan standart kan testleri, ultrason ve röntgen uygulamaları, kedinizdeki belirtilerin diğer hastalıklardan kaynaklanmadığını dışlamak için çok önemlidir.

Yaşlı kedilerde bunama tedavisi

Yaşlı kedilerde bunama, tedavi edilemeyen ve iyileştirilemeyen bir bilişsel rahatsızlıktır. Burada tedavinin amacı kedinin kaygılarını azaltmak, hastalığın sürecini yavaşlatmak ve kedinin daha ferah bir yaşam sürmesine yardımcı olmaktır. Bu bağlamda veterinerin uygulayacağı tedavi yöntemleri ve kedi sahiplerinin alacağı tedbirler oldukça etkili olabilmektedir.

• Uygun bir diyet programı ile kedinizin bilişsel becerilerinin gelişmesine yardımcı olabilirsiniz .
• Omega-3, B12 vitamini ve E vitamini gibi takviye gıdalar ve ilaçlar sürecin yavaşlamasına yardımcı olacaktır. Bu konuda veteriner hekiminiz, kedinize yardımcı olmak adına kişiselleştirilmiş bir tedavi planı hazırlayacaktır.
• Kedilerinizin zihinsel yaşantılarını zenginleştirmek bilişsel becerilerini geliştirmeye yardımcı olacaktır. Çeşitli egzersiz, zeka oyunları, bulmacalar, bilmeceler ve etkileşimli oyuncaklar, kedinizde zihinsel uyarılmaların artmasına ve bilişsel işlevlerde zenginliğe neden olacaktır.

Yaşlı kediniz evin en kıdemlilerinden olduğuna göre evin düzenini de ona göre belirleyebilirsiniz. Böylece kedinizin yaşlılık dönemini daha rahat bir şekilde geçirmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için yapabileceğiniz bazı şeyler bulunuyor:

• Kedinizin suya, yemeğe, tüneklere, kedi kumuna erişimini kolaylaştırabilirsiniz: Evin farklı noktalarına ihtiyaçlarını giderebilecekleri kaplardan koyabilirsiniz. Eğer çok katlı bir eve sahipseniz kedinizin merdiven inip çıkmak zorunda kalmamasına özen göstermelisiniz.
• Kediler yaşlandıkça eklemlerinde ağrılar artar ve yürüme, zıplama, tırmanma gibi hareketleri yapmakta zorlanırlar. Bu nedenle kedinizin sıklıkla kullandığı pencere kenarları, masalar, kanepeler gibi yerlere ulaşmasını kolaylaştıracak rampa tarzı tedbirler alabilirsiniz.
• Kedinizin eğilmesini engellemek için yemlik ve sulukların yüksek olmasını sağlayın.
• Yaşlandıkça kedilerin görme yetileri azaldığı için kedinizin bulunduğu noktalara sensörlü lambalar koymak kedinizin görmesini sağlayarak bulunduğu yeri hatırlamasına yardımcı olacaktır.
• Kedi tuvaletinin girişinin yeterince büyük olduğundan emin olun.
• İnsanlar için rutinin dışına çıkmak büyük bir sorun olmayabilir. Kediler içinse alışılmışın dışına çıkmak büyük sorun olabilir. Bu nedenle özellikle şehir dışına çıkacağınız zaman kedi bakıcınızın kedinizin rutinine sadık kaldığından emin olmalısınız. Kedinizle ilgili değişiklikler hızlı ve ani bir şekilde değil, kademeli ve yavaş bir şekilde yapılmalıdır.