Kedilerde glokom (göz tansiyonu): Belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?

Kedilerde glokom (göz tansiyonu) optik sinirin ve bu sinirle bağlantılı hücrelerin zarar görmesiyle körlükle sonuçlanabilen göz içi basıncının anormal artmasıdır. Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi sahibi olabilmek adına, kedilerde göz tansiyonu belirtileri ve tedavisi gibi daha pek çok merak edilen başlığı sizler için bir araya getirdik. 

Kedilerde glokom (göz tansiyonu) nedir? 

Glokom veya halk diliyle göz tansiyonu, insanları olduğu kadar kedi dostlarımızı da olumsuz yönde etkileyebilen ağrılı bir göz sorunudur. Kedinizin gözündeki normal sıvı oranının ve basıncın artması sonucunda meydana gelen glokom, dostlarımızın sağlığı için mutlaka ciddiye alınması gereken ve tedavi gerektiren bir tansiyon hastalığıdır.  

Kedilerde glokom nasıl oluşur? 

Göz, ‘aqueosus humour’ (gözün ön ve arka odacıklarını dolduran sıvı) adı verilen bir sıvıya sahiptir. Bu sıvı, gözün ‘siliyer cisim’ adı verilen bir noktasında üretilir ve ‘irikordenal açı’ adlı yapı vasıtasıyla boşaltılır. Bu sıvının düzgün bir şekilde boşaltılamadığı durumlarda gözde sıvı birikir ve basınç meydana gelir. Göz içi basıncının sürekli olarak artması ise kedinizin gözünde ciddi ve kalıcı hasarlara yol açabilmektedir. 

Kedilerde glokom belirtileri 

• Göz ağrısı 
• Gözlerde kısılma
• Korneanın bulanıklığı 
• Gözlerde sulanma
• Gözlerde kanlanma
• Şaşılık
• Lens luksasyonu
• Göz içi kanama
• Şişmiş / Büyümüş Göz Küresi 
• Gözlere veya yüze pençe atma 
• Görme kaybına bağlı davranış değişiklikleri 
• Ağrıya bağlı oluşan uyuşukluk ve / veya iştahsızlık 
• Görme kaybına bağlı sakarlık 
• Körlük 

Glokomun kediler için oldukça acı verici bir durum olduğunu ve bu durumun ilk başlarda gözlemlenemediğini belirtmeliyiz. “Glokomdan ağrılı birçok evcil hayvan, göz kırpma gibi açık göz belirtileri göstermek yerine, saklanma veya uyuma eğilimindedir” diyen Dr. Beaumont’a göre ilk belirtiler, erken evrelerde pek fark edilememektedir zira kedi dostunuz bu durumu ustalıkla kamufle edecektir. 

Kedilerde glokom tipleri ve nedenleri 

Kedilerde meydana gelen glokom, birincil ve ikincil olarak kategorize edilmektedir. İkincil tip glokomun kedilerde görülme oranı daha yaygınken birincil tip glokom daha nadir oranda görülmektedir. Konuyu daha detaylı ele alacak olursak, şu şekilde değerlendirebiliriz: 

1) Birincil glokom 

Birincil glokom, kalıtsal bir sorundur. Köpeklere oranla kedilerde daha nadir görülen birincil tipte, kediler glokom gelişimine yatkın anatomik sorunlarla dünyaya gelirler. Birman, Pers ve Siyam dahil olmak üzere bazı kedi ırkları, birincil glokoma genetik olarak daha yatkındır.  

2) İkincil glokom 

İkincil veya akut glokom üveit (göz içi iltihabı), merceğin hasara uğraması veya çıkması, göz içi kanaması, gözde travma, enfeksiyon, ileri katarakt veya tümör gibi nedenlerin sonucuna bağlı olarak ortaya çıkar ve genellikle tek bir gözde meydana gelir. En yaygın nedenleri ise viral enfeksiyonlara bağlı oluşan göz yanması ve gözyaşı kanallarının tıkanmasıdır.

Kedilerde glokom nasıl teşhis edilir?  

Gözler oldukça hassas ve değişken organlardır. Bu duruma bağlı olarak gözdeki mevcut bir sorun, günden güne hızlı bir şekilde daha da kötüye gidebilmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda kedinizin gözünde herhangi bir semptom fark ederseniz, gözün kendiliğinden iyileşebileceğini düşünmeden bir veteriner hekim desteği almanız daha sağlıklı olacaktır. Kedi dostunuzda gözlemleyebileceğiniz belirtiler birden çok göz problemine işaret edebilirken net bir glokom teşhisi için uzman hekim eşliğinde uygulanacak özel göz testleri gerekebilmektedir.

Veteriner hekiminiz, fizik muayeneden önce anamnez alma amaçlı size kedinizle ilgili bazı sorular soracaktır. Fiziksel muayene esnasında ise semptomların kaynağını bulma amacıyla kedinizin göz yapısını özel bir lens ile inceleyecektir. Eğer ortada bir glokom şüphesi mevcutsa, kedinizin göz içi basıncını ölçmek amacıyla tonometre adı verilen bir cihaz kullanabilir. Bunun yanında her iki gözünde mutlaka detaylı bir oftalmaskopik muayeneden geçmesi gerekir. Göz içi basıncı sürekli olarak yükseliyorsa, diğer belirtiler eşliğinde durum değerlendirilerek kedinize glokom teşhisi konulacaktır. Veteriner hekiminiz gerekli gördüğü takdirde, konsültasyon amacıyla sizi uzman bir veteriner göz hekimine sevk edebilir. Göz alanında uzmanlaşmış bir veteriner hekim, glokom şüphesini hızlı bir şekilde netleştirerek kedi dostunuz için en etkili ve uygun tedavi yöntemini uygulayacaktır.

Kedilerde glokom nasıl tedavi edilir?

Kedilerde glokoma bağlı oluşan göz hasarının tamamen ortadan kaldırılması pek mümkün olmamakla beraber erken teşhisin ne kadar önemli olduğunu vurgulamak bu gibi vakalarda oldukça önemlidir. Erken teşhis, kedinizin görüş açısını korur. Bunun yanı sıra görme kaybının ilerlemesini ve şiddetli ağrıyı önlemenin en iyi yoludur.

Veteriner hekiminiz glokom tedavisi için öncelikle göz içi basıncının ve gözdeki iltihabın hafifletilmesine yönelik damla tedavisi uygun görebilir. Göz içi basıncının azaltılması için göz sıvısının üretiminin azaltılması veya çıkısının arttırılması gerekmektedir. Dorzolamid, pilokarpin, latanoprost ve timolol gibi ilaçlar, göz içi basıncının düşürülmesine yardımcı olurken gözdeki enflamasyonun azaltılması için steroid kullanılabilmektedir. Glokom, yönetilmesi zor bir hastalıktır. Veteriner hekiminizin gözdeki değişiklikleri düzenli olarak inceleyebilmesi için belirlenen kontrol günlerini aksatmamalı, kediniz için uygun görülen tedavi yöntemine bağlı kalmalısınız.

Şiddetli veya tedaviye yanıt vermeyen glokom vakalarında, göz sıvısının üretimini azaltmak ve boşaltılmasını sağlamak amaçlı hekiminiz cerrahi operasyonu uygun görebilir. Ciddi göz hasarlarının veya kalıcı körlüğün yaşandığı durumlarda ise mevcut gözün ameliyatla tamamen alınması gerekmektedir.

Kedilerde glokom oluşumu nasıl önlenir?

Kedilerde göz tansiyonunun nasıl önleneceğine dair kesin bir cevap yoktur. Birincil glokom kalıtsal bir durum olduğu için bu tip genetik yatkınlığı olan kedi ırklarını çiftleştirmemek ve yetiştirmemek daha sağlıklı olacaktır. Glokom oluşumundan önce glokoma neden olabilecek rahatsızlıkların tespiti durumunda ise ikincil glokom önlenebilmektedir. Bundan dolayı kedi dostunuzun veteriner kontrollerini düzenli bir rutin haline getirmek, bu durumun önüne geçilmesinde büyük rol oynayacaktır.

İlginizi çekebilir: Kedilerde kiraz göz (cherry eye) nedir? Nasıl tedavi edilir?