Dişi kediniz daha önce alışık olmadığını şekilde tuhaf davranıyorsa kızgınlık dönemine girmiş olabilir. Kedilerde kızgınlık dönemi, doğal bir süreç olup, üreme içgüdülerinin harekete geçmesi ile ortaya çıkan bir durumdur.
İçindekiler
Dişi bir kedi ortalama 7 gün kızgın kalmaktadır ancak bu süre bazı kedilerde bir günden kısa sürebilir ya da üç haftaya kadar da uzayabilir. Kısırlaştırılmamış dişi kediler-ki bu kedilere kraliçe denmektedir- poliöstrik canlılardır. Bu da yılda birkaç kez kızgınlık dönemine girdiği anlamına gelmektedir. Bir döngünün tamamlanması kediden kediye değişmekle birlikte 3-4 hafta arasında gerçekleşmektedir.
Üreme mevsimi, sıcaklık ve gün ışığı süresi gibi çeşitli çevresel faktörler kedinin döngü sıklığını etkilemektedir: Kuzey yarım küredeki kediler ocak-ekim ayları arasında döngüye girer. Daha tropikal ve sıcak bölgelerdeki kediler ise yıl boyunca kızgınlık döngüsüne girebilirler.
Bu aşamada, kraliçeler, kısırlaştırılmamış erkekleri kendisine çeker ancak henüz çiftleşmek için erkek kediye izin vermez. Bu dönem ortalama 0.5-3 gün kadar sürmektedir ve kraliçeler, proöstrus döneminde dışa dönük herhangi bir işaret sunmazlar.
Bu dönem ortalama 7 gün sürerken bazı kedilerde 27 güne kadar uzayabilmektedir. Bu zaman dilimi içinde kraliçeler erkekleri kendine çeker ve çiftleşmeye hazır hale gelmiştir. Bu dönemde kraliçe yüksek ses çıkarma, yuvarlanma, sürtünme ve kuyruk kısmını dikleştirme(lordoz pozisyonu) gibi davranışlarla dikkat çekmek ister. Bu dönemde dişi kedinin iştahı azalır ve normalden daha az yemek eğiliminde olur.
Östrus döneminde dişi kedinin çiftleşmesi, yumurta üretimini harekete geçiren hormonların üretilmesini sağlar. Kedilerin bu dönemde hamile kalması için 4’ten fazla çiftleşmesi gerekmektedir. Kraliçeler kızgınken bu sayıya ulaşmak için farklı erkek kedilerle çiftleşebilir ve bu dönemde birkaç farklı babaya sahip yavrulara hamile kalabilir.
Kızgınlık döneminde çiftleşme gerçekleşmez veya hamile kalınmazsa, kraliçe erkeklerin ilgisini çekmeye devam edecektir. Bu kızgınlık dönemleri arasında bir ara dönemdir(interöstrus). Erkeklerin ilgisini çekmesine karşın dişi kediler bariz bir belirti göstermez. İlgi çekme döneminden iki ya da üç haftalık bir zaman sonra yeniden kızgınlık dönemine girecektir. Proöstrus, östrus ve ilgi çekme dönemi döngüsü çiftleşme mevsimi boyunca kedi hamile kalana değin devam edecektir.
Kedinin cinsel açıdan sakin olduğu ve kendini dinlenmeye çektiği dönemdir. Üreme açısından uyku dönemine giren kraliçede üreme hormonları geri çekilmiştir ve östrus döngüsü olmaz. Özellikle günlerin kısa olduğu, ülkemiz için kış aylarında kediler anöstrus dönemini yaşar ve çiftleşmeye kendilerini kapatırlar.
Kedilerde kızgınlığın belirtileri ve kızgınlık döngüleri hakkında bilgi sahibi olmanız çok önemlidir çünkü kedinizin kızgınlığını önlemek için daha hızlı bir şekilde önlem almanızı sağlar. Kediden kediye değişmekle birlikte kedilerde bazı kızgınlık belirtileri gözlenir:
Dişi kediler, yaklaşık 6-12 aylıkken kızgınlık dönemine girer ve bu süreç, belirli fiziksel değişikliklerle kendini gösterir. Öncelikle, genital bölge hafifçe şişebilir ve daha belirgin hale gelebilir. Kediniz sık sık kendini temizler ve idrar püskürtme davranışı gösterebilir.
Bunun yanı sıra, vücut duruşunda da değişiklikler gözlemlenir. Özellikle sırtını kamburlaştırarak kuyruğunu yana çekme hareketi, çiftleşmeye hazır olduğunun bir göstergesidir. Tüy dökülmesi artabilir ve iştahında değişiklikler görülebilir; bazı kediler daha az yemek yerken, bazıları daha fazla yiyebilir.
Kızgınlık dönemindeki dişi kediler, sıcak yüzeylere sürtünerek vücut ısılarını dengelemeye çalışabilir. Bu dönemde kısırlaştırma, istenmeyen gebeliklerin önüne geçmek için en etkili çözümdür.
Kızgınlık dönemi, erkek kedilerde belirgin davranış değişikliklerine neden olan doğal bir süreçtir. Genellikle 6-12 ay aralığında başlayan bu dönem, kedinin çiftleşme isteğinin arttığı evredir. Bu süreçte erkek kediler, dişi kedilerin dikkatini çekmek için yüksek sesle miyavlama, idrar püskürtme (sprey yapma) ve agresiflik gibi davranışlar sergileyebilirler.
Ayrıca, kızgınlık dönemindeki erkek kediler evden kaçma eğiliminde olabiliyorlar. Dışarıya çıkma isteği arttığından dolayı cam ve kapılara tırmanma veya dışarı çıkmak için fırsat kollama gibi hareketler gözlemlenebilir. Sahipleri için bu dönem oldukça zorlayıcı olabilir, ancak kısırlaştırma, bu davranışları büyük ölçüde azaltabilmektedir.
Kısırlaştırılmamış dişi kedilerde ilk kızgınlık döngüsü genellikle 8 ile 13 aylıkken yani ergenlik dönemine girdiği zaman gerçekleşir. Bazı kedilerde bu süre 7 aya kadar düşebilir. Kedilerin ilk kızgınlık döngüsüne girmesi mevsimlere göre değişkenlik gösterebilir. Erişkinliği günlerin kısa olduğu ve gün ışığından faydalanmanın en aza indiği kış aylarına gelirse ilk kızgınlık döngüsünün zamanı da gecikebilir. İlkbahar ve yaz aylarına denk gelirse bu sefer öne çekilebilir.
28 yaşına gelen kedilerin doğurduğu şeklindeki mitlerin gerçeklik payı bulunuyor. Eğer dişi bir kedi kısırlaştırılmadıysa bütün hayatı boyunca gebe kalabilir. Kedilerde menopoz görme yoktur ve kediler adet görmez. Yaşlandıkça kedilerin doğurganlığı düşer ancak seyrekleşse de doğurmaya devam eder. Yüksek ses çıkarma, tedirgin davranışlar gibi belirgin kızgınlık belirtileri gösterebilirler.
Doğurganlığı devam etse de yaşlanmış kedilerin doğum yapması küçük yavrular doğurmak, çeşitli sağlık sorunları, düşük yaşam kalitesi gibi çeşitli istenmeyen sonuçlara neden olabildiği için bu durumu istemezsiniz. Hatta safkan kedi yetiştiricileri dahi kedilerinin 5 yaşından sonra doğum yapmasına izin vermez.
Kızgınlık dönemi, dişi kedilerin üreme döngüsünün doğal bir parçasıdır ve genellikle 6-12 aylıkken başlar. Bu süreçte kediler huzursuzluk, yüksek sesle miyavlama, iştah değişiklikleri ve idrar püskürtme gibi davranışlar sergileyebilir.
Fiziksel olarak, kızgınlık dönemi kedilerde stres seviyelerini artırarak bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Sürekli miyavlama ve hareketlilik, uyku düzenini bozarak genel sağlıklarını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, çiftleşmeyen kedilerde rahim enfeksiyonları (piyometra) ve meme tümörü riski artabilir.
Bu süreçte kedinizin sağlığını korumak için onu sakinleştirecek oyunlar ve dikkat dağıtıcı aktiviteler sunabilirsiniz. Ancak en sağlıklı çözüm, veteriner hekiminizle görüşerek kısırlaştırma operasyonu hakkında bilgi almaktır.
Kızgınlık dönemine giren kediler, huzursuz davranışlar sergileyebilir ve kaçma eğiliminde olabilir. Bu süreçte kedinizin güvenliğini sağlamak için bazı önlemler almanız önemlidir.
Pencereleri ve kapıları sıkıca kapatarak dışarı kaçmasını engelleyin. Kızgınlık dönemindeki kediler, çiftleşme isteğiyle evden kaçmaya çalışabilir. Ayrıca, ona rahatlatıcı bir ortam sunarak stresini azaltabilirsiniz. Sessiz bir alan yaratmak, yumuşak yataklar ve feromon spreyleri kullanmak faydalı olabilir.
Dikkatini dağıtmak için interaktif oyuncaklar ve tırmalama tahtaları sunabilirsiniz. Oyunlar, enerjisini atmasına yardımcı olur. Kısırlaştırma ise uzun vadede en etkili çözümdür. Eğer kedinizi çiftleştirmeyi düşünmüyorsanız, veterinerinize danışarak uygun zamanda kısırlaştırma işlemini yaptırabilirsiniz.
Evcil bir kedinin kızgınlığı önlenmezse bazı olumsuz sonuçlara hazırlıklı olmalısınız:
Evcil kedinizin kızgınlığını önleyerek birçok olası sorunun önüne geçebilirsiniz. Kızgınlığı önlemek için alabileceğiniz çeşitli önlemler var:
Kısırlaştırmadan önce kedilerin bir kere kızgınlık döngüsüne girmesinin ve yavru kedilere sahip olmasının onu daha dost canlısı ve sosyal hale getirdiği yönünde bir efsane dolaşmaktadır. Bu efsanenin gerçeklik payı yoktur. Kedilerin kızgınlık döngüsüne girmesine müsaade etmek kazara hamile kalmasına neden olabilir. Kediler eş ayırt etmediği için annesi, babası ya da kardeşleriyle çiftleşebilir ve hiçbir kedi sahibi böyle bir riski almak istemez.
Kızgınlığın önlenmesi için tercih edilen bir yöntem ise hormon enjeksiyonun yapılmasıdır. Östrus dönemlerinde belirli dozlarda kullanılabilen bu hormon enjeksiyonu sayesinde kedinin kızgınlığı ertelenmekte ve kedinin çiftleşme isteği ortadan kalkmaktadır. Fakat bu uygulamanın uzun vadede çok büyük zararları vardır. Dolayısıyla veteriner hekimlerce önerilmemektedir.
Evcil hayvan sahipleri için en önemli konulardan biri, kısırlaştırma zamanlamasını doğru belirlemektir. Kediler ve köpekler, belirli bir yaşa geldiklerinde kızgınlık dönemine girerler. Bu dönem, hormonal değişimlerle birlikte agresif davranışlar, huzursuzluk, sürekli miyavlama veya havlama gibi belirtilerle kendini gösterir.
Veteriner hekimler genellikle, dişi hayvanların ilk kızgınlık dönemine girmeden önce (ortalama 5-6 aylıkken) kısırlaştırılmasını önerir. Çünkü bu, meme tümörü ve rahim enfeksiyonu gibi ciddi sağlık sorunlarının önüne geçebilir. Erkek hayvanlar içinse 6-9 ay arası ideal bir dönemdir.
Kızgınlık döneminde kısırlaştırma mümkün olsa da, operasyonun daha kanamalı ve riskli olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, en uygun zaman için veterinerinize danışarak bilinçli bir karar vermek önemlidir.
Kızgınlık dönemi, kedilerde hormonal değişimlerin yoğun yaşandığı bir süreçtir. Bu dönemde iştah kaybı, huzursuzluk ve davranış değişiklikleri sıkça görülür. Ancak, sağlıklı bir üreme döngüsü ve genel refah için beslenme düzenine özen göstermek şarttır.
Kedinizin enerji ihtiyacı artabileceğinden, yüksek kaliteli protein içeren mamalar tercih edilmelidir. Bunun yanı sıra, omega-3 ve omega-6 yağ asitleri içeren besinler, hem bağışıklık sistemini destekler hem de tüy sağlığını korur. Kediniz iştahsızlık yaşıyorsa, daha aromatik ve lezzetli mamalar sunarak yeme isteğini artırabilirsiniz. Ayrıca, su tüketimi de bu dönemde çok önemlidir; taze suyun sürekli erişilebilir olmasını sağlamak gerekir.
Düzenli ve dengeli beslenme, kedinizin kızgınlık dönemini daha sağlıklı ve rahat geçirmesine yardımcı olacaktır.
Kızgınlık dönemi, kediler için stresli ve huzursuz edici olabilmektedir. Bu süreçte doğal sakinleştirici yöntemler kullanarak minik dostunuzu rahatlatabilirsiniz.
Kedilerde kızgınlık dönemi, özellikle çiftleşme isteğiyle tetiklenen davranış değişikliklerine yol açar. Bu süreçte kediniz aşırı miyavlama, sürekli sürtünme, idrar püskürtme, agresiflik ve kaçma girişimleri gibi davranışlar sergileyebilir.
Bu sorunları yönetmek için öncelikle kedinizi kısırlaştırmayı düşünebilirsiniz. Kısırlaştırma, hem istenmeyen gebelikleri önler hem de hormon kaynaklı davranış değişikliklerini azaltır. Eğer kısırlaştırma düşünmüyorsanız, kedinizin enerjisini atmasını sağlamak için oyun sürelerini artırabilir, tüylü dostunuzu sevgiyle sakinleştirebilir ve bulunduğu ortamı zenginleştirebilirsiniz.
Ayrıca, kızgınlık dönemindeki stresini azaltmak için kedi feromon spreyleri veya bitkisel sakinleştiriciler kullanabilirsiniz. Kedinizin sağlığını korumak ve bu süreci en az stresle atlatmasını sağlamak için bir veterinere danışmanız faydalı olacaktır.
Kedilerde kızgınlık dönemi, davranış değişiklikleri ve artan enerji ile kendini gösterir. Bu dönemde kedinizin fiziksel ve zihinsel sağlığını korumak için uygun oyun ve aktiviteler oldukça önemlidir. Kızgınlık döneminde kediniz için bazı öneriler:
Bu dönemde, dişi kedilerde tuvalet alışkanlıklarında bazı farklılıklar görülebilir. Özellikle, dişi kediler daha sık idrar yapma eğilimindedir ve idrarlarının kokusu da güçlenebilir. Bu durum, kedinizin doğurganlık içgüdüleriyle ilişkilidir ve tamamen doğal bir süreçtir.
Kızgınlık döneminde, kedinizin tuvalet alanına dair davranışlarını izlemek önemlidir. Eğer kedinizin idrarını evin çeşitli yerlerine yapmaya başladığını fark ederseniz, bu, ona ait alanını işaretleme davranışıdır. Kedinizin kızgınlık dönemini yönetmek için veteriner desteği alabilirsiniz. Kısırlaştırma, hem tuvalet alışkanlıklarındaki değişiklikleri engeller hem de kedinizin genel sağlığını korur. Ayrıca, ekstra ilgi ve rahatlatıcı ortamlar sağlamak, kedinizin bu dönemi daha sakin geçirmesine yardımcı olacaktır.
Dişi kedilerde bu süre ortalama yedi gündür. Aslında geniş bir süre alanı vardır, bu süre sağlıklı kedilerde 1 günden 21 güne kadar bir aralığı kapsar. Koital temas (erkek kedi ile çiftleşen) yaşayan dişi kedilerdeki ortalama ise 8,5 gündür. Koital temas yaşamayan dişilerde ise ortalama 6 gün sürer. Yani erkek kedi ile düzenli olarak çiftleşen kedilerde gebelik daha garanti altına alınsın diye bu süre biraz daha uzayabilmektedir.
Kızgınlık dönemi 1-3 hafta sürer, bu da dişinin bir erkeği bulup bulmamasına bağlıdır. ilk 1-3 gün kediler daha çok idrar yapar, sonra davranış değişiklikleri başlar . Kafasını insanın avucuna koyması , ve sırt üstü yuvarlanmak gibi , 2-3 gün sonra kedi çiftleşmeye hazırdır.
Çiftleşme bittikten sonra dişi kediniz yuvarlanmaya başlar ve pozisyon değiştirerek sırt, genital bölgesini yalamaya başlarlar. Tam olarak sebebi bilinmeyen bu davranışların, yumurtalama nedeni ile hormonal bir tepki verildiği tahmin edilmektedir.
Kedi kızgınlık dönemi ortalama olarak 6 gün sürer. Elbette bu süre kediden kediye göre değişiklik gösterebilir. Kediler bu dönemde çiftleştikleri takdirde ortalama kızgınlık süresi 9 güne kadar artar.
Kızgınlık dönemi ortalama 1-2 hafta kadar sürer.
Kediniz kızgınlık dönemindeyken erkeklerin yanında daha da heyecanlı hale gelecektir. Dışarı çıkmasına kesinlikle izin vermeyin ve evcil hayvan kapakları dahil tüm pencereleri kapatın ve tüm kapıları kilitleyin. Onu sakin tutmak (ve hamile kalmasını önlemek) için onu tüm erkek kedilerden uzak tutmalısınız. Tecrit aynı zamanda onu güvende tutacaktır; eğer dışarıda bir erkek hissederse evinizden kaçmaya çalışabilir.
Kedinizin ilgisini artırmak için ona daha fazla sevgi göstermeli, sıkça konuşmalı ve oyun oynayarak enerjisini atmasına yardımcı olmalısınız. Eğer kediniz yüksek sesle miyavlıyorsa, dışarı çıkmak istiyorsa veya agresif davranıyorsa, onun dikkatini kedi ödül mamaları, oyun ve ilgi gibi yöntemlerle başka yöne çekebilirsiniz.
Kedinizin ilgiyi sadece miyavlayarak istemesini engellemek için, miyavlama sırasında ona tepki vermemek önemlidir. Kediniz sessizleştiğinde ise ona oyun oynayıp ilgi göstermek, miyavlama başladığında ise uzaklaşmak, aşırı miyavlamanın önüne geçebilir. Ancak, kedinizi tamamen görmezden gelmemeniz gerektiğini unutmamalısınız.
Bir başka önemli noktaysa, kedilerin kızgınlık dönemi sırasında acı çekmedikleridir. Kedilerin bu dönemleri, biyolojik bir döngünün parçasıdır. Kızgınlık döneminde bağırma, dışarı çıkma isteği ve aşırı hareketlilik gibi davranışlar oldukça doğaldır.
Verdiginiz bilgiler çok aydınlatıcı.Teşekkür ederim