Kedilerde Kabızlık Nedenleri, Tedavi Yöntemleri

Kabızlık sadece insanları değil, aynı zamanda kedileri ve diğer hayvanları da etkileyen rahatsız edici bir hastalıktır. Kedi sahiplerinin, kedilerinin sıkıntıya girene ve hastalanana kadar hiçbir şeyi fark etmemeleri normaldir. Ancak kedilerde kabızlığı nasıl tanıyacağınızı ve nasıl tedavi edeceğinizi öğrendiğinizde, kedinizin kabızlıktan hızlı bir şekilde kurtulmasını sağlayacak ve hatta kabızlığı önlemeye yardımcı olacaksınız. E o halde kedilerde kabızlık nedir? Kedilerde kabızlık belirtileri ve nedenleri nelerdir? Kedilerde kabızlık tedavisi nasıl olmalıdır? gibi soruların yanıtını bir an önce öğrenmeli ve kedinize yardım etmelisiniz. 

Kedilerde Kabızlık Nedir?

Kabızlık, insanların da yaşadığı gibi kedilerin de dışkıyı bağırsaklarından uygun bir şekilde boşaltamadığından kaynaklanan bir hastalık türüdür. Öte yandan kalın bağırsakta anormal dışkı birikimi olarak bilenen kabızlık, kedilerde zor bağırsak hareketlerine neden olur. Bu da tuvaletini yapma da azalmaya ve defekasyon yani dışkılama yokluğuna yol açar. Ayrıca dışkı kolonda yani kalın bağırsakta tutulur ve dışkı sertleşerek kuru hale gelir. Bu sebepten dolayı da dışkıların geçişi daha da zorlaşır. 

Kabızlık çeken kedilerin dışkılama girişiminde zorlandığını ve karın ağrısı çektiğini bilmelisiniz. Bazı kediler aşırı zorlanma sebebiyle az miktarda da olsa sıvı dışkı ya da kana maruz kalabilir. Bazen bu sıvı dışkı ishal ile karıştırılabilir ancak normalde kedi gerildiği zaman sıvı dışkı maddesi sert dışkı kütlesi etrafında sıkışabilir. Öte yandan kedilerde kabızlık akut (ani) ve kronik (devam eden) olarak ikiye ayrılır. Kronik kabızlık zaman zaman gelip gidebilir. 

Kedi Dışkısının Normali Nedir?

Çoğu kedi günde en az bir kez de olsa tuvaletini yapar. Sağlıklı olan kedilerin dışkısının ise, koyu kahverengi olduğunu ne çok sert ne çok yumuşak ne de lapa olduğunu ve bazı kokular normal olsa da çok kötü kokmadığını belirtelim.

Kedilerde Kabızlık Belirtileri

• Dışkı yapmadığı halde sık sık kum kabında gezintiler
• Dışkılamak için zorlama
• Küçük, sert ve kuru dışkı (Bazen kan izleri olabilir)
• Kum kabının dışarısına yapılan dışkı (Genellikle hala sert ve kurudur)
• Kalın bağırsakta sıkışmış sert dışkının etrafından geçen sıvı dışkıdan dolayı ishal 
• Kusma
• Aşırı derecede tükürük salgısı (Mide bulantısına bağlı olarak)
• İştahsızlık
• Şişkin karın
• Karın ağrısı
• Dışkı yaparken ses çıkarma
• Kilo kaybı (Daha çok kronik ya da uzun süreli kabızlıklarda)
• Uyuşukluk
• Depresyon 

Kedinizde bu ve benzeri hastalık belirtilerini fark ettiğinizde bir an önce veterinere gitmelisiniz!

Kedilerde Kabızlık Nedenleri

Kedilerde kabızlığa neden olan pek çok sebep vardır. Şimdi sırasıyla bu nedenlerden bahsedelim.

• Anüs çevresindeki keçeleşmiş tüyler, dışkı çıkışını kapattığı için kedilerde kabızlığa yol açabilir. Eğer kedinizde kabızlık fark ederseniz, ilk bakmanız gereken yerlerden biri burasıdır. Dilerseniz kedinizin tüylerini kendiniz tıraş edebilirsiniz. Yok beceremem yapamam derseniz veteriner hekiminden ya da bir kedi bakıcısından yardım isteyebilirsiniz. 🙂
• Diyet, kedilerin dışkısını büyük ölçüde etkiler ve bu yüzden kötü beslenmenin kabızlığa yol açtığını bilmelisiniz.
• Dehidrasyon, bağırsakların ve kolonun atıkları mide – bağırsak yolu (GI tract) kanalından geçirme kabiliyetini sınırladığı için yine kabızlığa neden olabilir.
• Obezite, özellikle hareketsiz kedilerde kabızlık için bilinen en riskli faktördür. Bu durum fiziksel hareketin bağırsak hareketliliğini etkilemesinden dolayı ve şişman kedilerin yeterince egzersiz yapmamasından kaynaklıdır.
• Kronik böbrek hastalığına sahip olan kedilerde yaygın olan dehidrasyon nedeniyle kabızlık meydana gelir.
• Mide – bağırsak yolu bölgesindeki tıkanıklar, bir kedinin dışkıyı düzgün bir şekilde yapmasını engelleyebilir. Bu tıkanıklar yabancı bir cismi ya da tıraş ederken fazla kılları yutmaktan kaynaklıdır.
• Megacolon, kolonun sağlıklı bir kedide olduğu gibi dışkıyı hareket ettirmesini engelleyen bir hastalık türüdür. Kedilerde bu hastalığın kesin nedeni tam olarak bilinmese de, kedilerin kolon kaslarını etkilediği biliniyor.
• Nörolojik durumlar ya da travmalar, bağırsakları düzenleyen sinirlere ya da kaslara zarar verdiği için yine kabızlığa neden olabilir.
• Kedilerin kullandığı bazı ilaçlar, geçici kabızlığa neden olabilir.
• Kum kabından kaçınma da kabızlığa neden olabilir. Bir kedi, yanından bir başka kedinin geçmesinden etkilenecek kadar dışkıyı tutabilir ve bu nedenle kum kabından kaçınabilir. Bu duruma, korku ya da endişe gibi davranışsal sorunlar ya da dışkılamak için rahat bir konuma gelmeyi zorlaştıran artrit gibi ağrılı sebepler neden olabilir.

Kedilerde Kabızlık Kaç Gün Sürer?

Çoğu kedi her 24 – 36 saatte bir tuvaletini yapar. Kediniz daha az dışkı yapıyor ve bir zorluk yaşıyorsa kabız olma ihtimali çok yüksektir. Kediniz dışkısını yapmadan 48 – 72 saatten (4 – 5 gün) fazla bir süre geçmişse bir an önce veterinere başvurmalısınız.

Kedilerde Kabızlık Tedavisi

Kabızlığın sebeplerine göre tedavi şekli değişmektedir. Ancak genel olarak tedavilerdeki amaç, içerideki dışkıyı çıkarabilmek ve kedinin biraz da olsa rahatlamasını sağlamaktır. Kedinizi kabızlık nedeniyle veterinere götürdüğünüzde, veteriner hekimi kedinizin geçmişini sorgulayarak fizik muayenesi yapacaktır. Elle muayene edildiğinde dışkı karın yoluyla hissedilebilir ancak aşırı kilolu kedilerde bunu yapmak oldukça zordur.

Öte yandan veterineriniz kolon ve bağırsakların görüntüsünü elde etmek ve ne kadar dışkının içeride biriktiğini anlamak için röntgen çektirebilir. Röntgenler, megacolon ve tıkanma gibi kabızlığın altında yatan nedenleri meydana çıkarabilir. Bu tedavi yöntemlerin dışında sıvı takviyesi de kedilerde kabızlığı tedavi etmenin önemli parçalarından biridir. Bu sıvılar, kedilerin deri altına yavaşça emilmek üzere enfekte edilebilir. Bazı zamanlarda tek başına sıvı uygulamakta kabızlığı tedavi etmek için yeterlidir.

Hafif ve orta dereceli kedi kabızlığı vakalarında, kedilerin dışkısını yapabilmesi adına bir müshil ya da dışkı yumuşatıcı da verilebilir. Kediniz ilaca başladıktan bir iki gün sonra tekrar dışkısını yapmaya başlayabilir. Ayrıca röntgenlerde kolonda çok miktarda dışkı birikmesi fark edilirse, veteriner hekiminiz lavman önerebilir. Anüs yolu ile kolona yerleştirilen sıcak bir çözelti ile yapılan bu işlem, sıkışmış dışkıyı gevşetir ve kolonu yağlar. Böylece dışkı çok daha kolay bir şekilde dışarı çıkabilir.

Aynı zamanda kedinizin dışkısı aşırı derecede birikmişse, dışkıyı eldiven ile manuel olarak çıkarma işlemi de uygulanabilir. Yalnız bu durum sadece çok ciddi vakalarda gerekmektedir. Bunların yanı sıra kabızlığın tekrarını önlemek adına diyet değişikliği ve takviyeler de önerilebilir. Özellikle kediniz kronik kabızlık yaşamışsa, bu önerileri uygulamak yararlı olacaktır.

Kedilerde Kabızlık Nasıl Önlenir? 

Kedilerde kabızlığı önlemenin birkaç yolu vardır. Bunlardan ilki kedinizin bakımını iyi derecede üstlenmenizdir. Kedinizi eksiksiz ve dengeli bir diyetle beslemeniz ve her zaman temiz suya erişmesini sağlamanız gerekmektedir. Ayrıca kedinize yaş mama vermek, sıvı ihtiyacını karşılamak için oldukça yararlıdır ve genel olarak kuru mama yerine yaş mama daha çok önerilir. Kedinizi sağlıklı bir kiloda tutmak ve bol miktarda egzersiz yaptırmanız da gerekiyor.

24 saatten fazla uzun bir süredir kedinizin kabız olmasından şüpheleniyorsanız, kesinlikle hemen veterinere götürmelisiniz. Kediniz kusuyorsa ya da çok rahatsız ve uyuşuk görünüyorsa, çok fazla beklemeden veterinere gitmenizde fayda var. Kedinizin hafif kabızlığı daha fazla şiddetli hale gelmeden önce veterinere gitmeniz, hem sizi hem de kedinizi oldukça rahatlatacaktır. Kedinizin kronik böbrek hastalığı ya da kabızlığa neden olabilecek başka bir sebebi varsa, bu durumu iyi takip ettiğinizden emin olmalısınız. Kedinizi veteriner takip ziyaretlerine götürmekten kaçınmamalı ve veterinerin tedavi için söylediklerini uygulayarak ilk sorun belirtisinde tekrardan iletişime geçmelisiniz.