Kedilerde burun kanaması (Epistaksis)

Kedilerin burnu sadece kokulara değil, aynı zamanda hastalıklara ve darbelere karşı da oldukça hassastır. Kedilerde burun kanaması bazı durumlarda basit ve anlık sebeplerden kaynaklanabilir ancak bazı durumlarda ise kanamanın temelinde ciddi nedenler ve rahatsızlıklar yatmaktadır. Eğer kedinizin burnundan kan geliyorsa, her ihtimale karşı bu durumu ciddiye almalısınız. Kedilerde burun kanaması, tıbbi adıyla Epistaksis, sıklıkla rastlanan bir kanama türüdür ve kanın burun deliklerinden dışarı akması ile fark edilir. Kanama derecesi ve zamanı, kanama sebeplerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Burun Kanaması Nedir?

Burun kanaması, burundan kan veya kanlı akıntı gelmesi durumudur. Epistaksis olarak adlandırılan burun kanamaları, kanser ya da organ yetmezliği gibi ciddi hastalıkların belirtisidir. Aynı zamanda genellikle sinüs ya da solunum yolu enfeksiyonları veya burun ya da kafa yaralanmaları gibi hastalıklardan da kaynaklanır. Burun kanamalarının bir ya da iki burun deliğini etkileyebileceğini ve bu ayrımın sorunun altında yatan nedeni teşhis etmeye yardımcı olabileceğini belirtelim. Herhangi bir yaş, cins veya cinsiyette ortaya çıkabilen burun kanamasının, yaşama şansını artıran net bir risk faktörü yoktur. Eğer kediniz sık sık burun kanaması yaşıyor ve normalden daha fazla sürüyorsa, derhal tıbbi bir yardım almanız gerekmektedir.

Kedilerde Burun Kanamasının Belirtileri

Burun kanamasının birincil semptomu, bir ya da iki burun deliğinden kan veya kanlı akıntı gelmesidir. Burun kanaması yaşayan kediler, kanamanın altında yatan neden ile ilişkili olarak çeşitli semptomlar sergileyebilirler. Ayrıca kedilerin yaşadığı tek semptom sadece burun kanaması da olabilir. Diğer belirtiler ise şunlardır;

• Burun kanaması
• Horlama
• Hapşırma
• Hırıltılı solunum
• Burun akıntısı
• Kilo kaybı
• Uyuşukluk (Letarji)
• Yüzün şişmesi
• Burun veya yüzü tırmalamak ya da ovmak
• Ağız kokusu
• Nefes almada zorluk
• Diş eti kanaması
• Açıklanamayan morarma
• Baş dönmesi ya da şaşkınlık
• Koku ya da siyah dışkı
• Yaralardan ya da enjeksiyon bölgelerinden uzun süreli kanama
• Egzersiz intoleransı (Exercise intolerance)
• Göz içi kanamalar
• Körlük (Hipertansiyona bağlı olarak)

Kedilerde Burun Kanamasının Nedenleri

Temelde burun kanamalarına neden olabilecek 3 neden vardır. Bunlardan birincisi koagülopatidir. Koagülasyon (pıhtılaşma) vücutta gerçekleşen herhangi bir kanamanın durdurulması için bir dizi işlemin gerçekleşmesine denir. Koagülasyonun bozulması (koagülopati) vücutta gerçekleşen kanamaların durdurulamaması anlamına gelmektedir. Bir diğer sebep ise burun ve çevresindeki  lokal hastalıklardır. İlk akla gelen travmadır. Herhangi bir  travma burunda kanamaya sebep olabilir. Bunun yanında buruna yabancı cisimlerin girmesi, mantar enfeksiyonları, viral enfeksiyonlar, bakteriyel enfeksiyonlar, neoplaziler ve diş hastalıkları diğer lokal hastalıklardandır. Son olarak sistemik hastalıklar da burun kanamasına sebep olabilmektedir. Örneğin hipertansiyon ve vaskülit (damar yangısı). Aynı zamanda zehirlenme ya da toksisite gibi durumlarda da burun kanaması görülür. Bunların etkisi ise koagülasyon mekanizmasının bozulması ile olmaktadır.. Bazı durumlarda ise burun kanamasının nedeni belirlenemez ve bir kaza sonucu da ortaya çıkabilir. Kedilerde diğer yaygın nedenleri ise şu şekilde sıralayabiliriz;

• Kafa travması ya da yaralanması
• Kedi lösemi ya da immün yetmezlik virüsleri dahil olmak üzere viral enfeksiyonlar
• Parazitler
• Mantar enfeksiyonları
• Karaciğer ya da böbrek hastalığı
• Kan trombosit sorunları
• Anemi
• Burun ülserleri
• Bazı kanserler ya da bazı kanser tedavileri
• Kaygı
• Bazı ilaçlar
• Alerji
• Çevresel faktörler
• Von Willebrand Hastalığı
• Kayalık Dağlar Benekli Humması Hastalığı (Rocky Mountain spotted fever)

Kedilerde Burun Kanaması Teşhisi

Burun kanaması pek çok nedenden dolayı meydana gelebileceği için kedinizin durumunun altında yatan nedeni bulmak adına birçok sayıda teşhis yöntemi gerekebilir. Öncelikle kedinizin tıbbi geçmişini ve davranışının yanı sıra günlük rutinini ve gözlemlediğiniz herhangi bir semptomu veteriner hekiminize bildirmelisiniz. Kediniz yakın bir zaman diliminde yaralandıysa, toksinler ya da zehirlenmeler yaşadıysa veya başka belirtiler gösterdiyse bunlardan da veteriner hekiminize bahsetmelisiniz. Kedinize yüz ve buruna odaklı olarak tam bir fizik muayenesi yapılacak ve kan ya da idrar örnekleri alınarak burun sürüntüsü yapılacaktır.

Bakteri ya da mantar için kan, idrar ve burun örnekleri alınacaktır. Aynı zamanda kan testi, tam kan hücre sayımı, serum biyokimyası, elektrolit paneli ve pıhtılaşma testi, trombosit fonksiyon testleri (von Willebrand faktör analizi, bukkal mukoza kanama süresi), kan parazitleri testleri, troid hormon analizi (hipertansiyona bağlı gelişebilecek kanamalarda) de yapılacaktır. Bu saydığımız yöntem ve testlere rağmen sorun hala teşhis edilmezse, tanısal görüntüleme tekniklerine başvurulabilir. X ışınları ya da diğer görüntüleme teknikleri, veteriner hekiminizin kedinizin burun geçişlerine ve etrafındakilere bakmasında yardımcı olacaktır. Bazı vakalar ise endoskopi ile burun boşluklarının incelenmesini gerektirebilir. Ayrıca bir doku biyopsisi de gerekebilir.

Kedilerde Burun Kanaması Tedavisi

Kedilerde burun kanaması tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişmektedir. Tedaviler, kanamayı durdurmak için basit önlemlerden reçeteli ilaçlara, ameliyatlardan kan nakli gibi önemli durumlara kadar ilerleyebilir. Eğer evde burun kanaması yaşayan bir kediniz varsa, ciddi nedenlere yol açabileceği için, veteriner hekiminizin tavsiye etmediği herhangi bir ilacı vermemelisiniz. Bu bilginin dışında şimdi kedilerde burun kanamalarını tedavi etmek için hangi yöntemler kullanılıyor onlardan bahsedelim.

• Buzlama ve basınç: Buruna ya da yüze uygulanan buz, kanamayı durdurmak ve yüzdeki şişkinlikleri tedavi etmek için kullanılır. Yaralanma ya da iltihaplanmanın yol açtığı burun kanamaları için yaygın bir tedavi yöntemidir. Eğer buzlanma kanamayı durdurmazsa, basınç sağlamak ve kan akışını azaltmak için burun boşluğu gazlı bez ile doldurulabilir. Ancak kedinizin bunu yapmanıza izin vermemesi çok muhtemeldir ve genellikle profesyonel yardım almanız gerekir.
• Antibiyotikler ve diğer ilaçlar: Eğer burun kanamasının nedeni enfeksiyon ise, bu enfeksiyonu ortadan kaldırmak için ilaç reçete edilir. Enfeksiyonun kaynağına göre antibiyotikler, antifungaller (mantar önleyiciler) ya da antiparaziter (parazit giderici) ilaçlar verilebilir.
• İntravenöz sıvılar: Kilo kaybı ya da uyuşukluk yaşayan kedilerde sıvı tedavisi kullanılır. Sıvı tedavileri, uygun hidrasyonun (sıvı dengesi) korunmasına yardımcı oldukları gibi aynı zamanda elektrolit dengesinin de geri kazanılmasına yardımcı olurlar.
• Tansiyon veya anksiyete ilaçları: Bu koşullar burun kanaması riskini artırabileceği için, kan basıncını ve stres düzeylerini düşürmek için ilaçlar kullanılabilir. Eğer burun kanamasının nedeni kan basıncı ya da anksiyete ile alakalı ise, bu ilaçlar uzun bir süre kullanılması için reçete edilir.
• Cerrahi müdahale: Bir nesneyi ya da tümörü çıkarmak, hasarı onarmak ya da kan damarlarını cerrahi olarak yakmak için ameliyat gerekebilir. Herhangi bir cerrahi işlem az da olsa risk taşıdığı için, kediniz iyileşmek için kısa bir süre hastanede kalabilir.
• Kan nakli: Kedinizde anemi şiddetliyse ya da kan bozuklukları varsa, kan veya plazma transfüzyonu gerekebilir. Doğru kan grubu ve transfüzyon protokolüne uymak, tedavi şekli ile ilişkili risklerin azaltmasına yardımcı olur.

Kedilerde Burun Kanamasının İyileştirilmesi

Kedinizin iyileşme süreci yine altta yatan soruna bağlı olarak değişmektedir. Çoğu zaman bir sürecin olması iyidir çünkü kedinizde minimum tedavi ve aksama süresi şarttır. Kanserler, organ yetmezliği ve kan bozuklukları gibi ciddi vakalarda, hastaneye yatış ve uzun süreli bir tedavi gerektiği için sürecin daha adil olması beklenir. Öte yandan herhangi bir ilacın uygun dozda verilmesine ve talep edilen herhangi bir takip ziyaretinin gerçekleşmesine önem vermeniz gerekir. Kedinizin belirtileri geri döner ya da daha da kötüleşirse, hemen veteriner kliniğine gitmelisiniz. Son olarak kediniz iyileşirken stresi azaltın ve kedinizin yaşam ortamında herhangi bir değişikliğe gitmekten kaçının.

Sıkça Sorulan Sorular

Kedimin evde burnu kanarsa, ne yapmalıyım?

Eğer evdeyken kedinizin burnu kanarsa, öncelikle kedinizi sakin bir şekilde tutun. Çünkü heyecan ile ilişkili yüksek kan basıncı, kanamayı daha da artıracaktır. Daha sonra burun köprüsüne bir buz torbası yerleştirin. Kısa yüzlü ırklarda, buz torbasının etrafında nefes alabildiğinden emin olun. Soğuk, küçük kan damarlarını daraltacağı için kanamayı biraz olsun yavaşlatacaktır. Ayrıca veteriner hekiminiz tarafından özel olarak bir ilaç önerilmediyse ya da verilmediyse kedinize kafanıza göre herhangi bir ilaç vermeyin. Bunun dışında uyguladığınız bu adımlar kanamayı durdurmazsa ve kediniz nefes almada güçlük çekerse, hemen veterinere gitmeniz gerektiğini de belirtelim.

Epistaksisli bir kedi ile yaşamak nasıldır?

Burun kanamasının esas nedeni ortaya çıktıktan ve tedavi gördükten sonra eve gelen bir kedinin iyileşmesi adına gürültüsüz bir ortamda bulunması gerekir. Bu durum daha çok kanamaya sebep olabileceği için herhangi bir aksiyonun önüne geçilmesi şarttır. Aynı zamanda kedilerin iyileşmesi adına yardımı dokunacak pek çok takviye edici bakıma gereksinimleri de vardır. Bunun yanı sıra gelişmeleri yakından kontrol etmek için veteriner hekimi ziyaretlerinin eksiksiz yapılması gerekmektedir.