Köpeklerde Ağız Kokusu: Nedenleri ve Tedavisi

Köpeklerde ağız kokusu özellikle küçük ırk köpeklerde yaygın olarak görülen bir problemdir. Bu sorunun çözümü için bazen basit bir diş fırçalama yeterli olabilir, ancak bazen ağız kokusu veteriner hekim kontrolü gerektiren daha ciddi bir sorunun işaretidir.

Ağız kokusu, periodontal hastalığın yanı sıra diğer tıbbi durumlardan da kaynaklanabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar, aşırı mantar büyümesi veya kanser gibi ağız ve boğaz koşulları ağız kokusuna neden olabilir. Diyabet veya böbrek hastalığı gibi sistemik hastalıkların da nefesi etkilediği bilinmektedir. Deneyimli bir veteriner genellikle böbrek hastalığının üremik nefesini diyabetin keton nefesinden ayırt edebilir, ancak çoğumuz için bu teşhis için kan çalışması gerekir.

Köpeklerde Ağız Kokusu Nedenleri

Ağız ve Diş Hastalıkları

Köpeklerde ağız kokusu (tıbbi olarak halitosis), köpeğinizin diş eti hastalığı veya enfeksiyondan diş çürümesine kadar bir diş rahatsızlığı olduğunda ortaya çıkabilir.

Çoğu zaman ağız kokusu, tüm köpek ve kedilerin yaklaşık %85’inde bulunan periodontal hastalığın bir sonucudur! Bakteriler dişlerde birikip plak oluşturdukça, ortaya çıkan koku gerçekten çok fark edilebilir hale gelebilir. Tedavi edilmeyen periodontal hastalık ilerledikçe koku daha da kötüleşir.

Köpeklerde ağız kokusunun en yaygın nedeni plak (biyofilm) ve tartar oluşumundan kaynaklanan periodontal hastalıktır . Yeni temizlenmiş ve cilalanmış dişin üzerinde köpek salya salgılamaya başlar başlamaz plak biyofilmi oluşur. Günler içinde plak mineralize olur ve daha fazla plak biriktiren ve diş eti iltihabına  neden olan tartar  üretir. Plak yaşlandıkça ve diş eti iltihabı periodontite ilerledikçe, bakteri florası iyi bakterilerden yıkıcı bakterilere dönüşür.

Köpeklerde ağız kokusunun birincil nedeni, kötü kokulu kükürt bileşikleri oluşturan çürümeye neden olan kötü bakterilerdir. Uçucu kükürt bileşikleri ayrıca doku bariyerinin bütünlüğünü etkileyen periodontal hastalıkta rol oynayabilir. Küçük ve brachiosephalik (basık yüzlü) ırklar ağız hastalıklarına daha yatkındır çünkü dişler birbirine daha yakındır.

Bu durumlarda periodontal hastalığın tedavisi semptomların düzelmesine yardımcı olur. Diş fırçalama ve diş tozları  gibi evde bakım, temizlikler arasında diş sağlığının korunmasına yardımcı olsa da, en faydalı tedavi veteriner kliniklerinde yapılan diş temizliğidir. Bu işlem anestezi ile yapıldığından dişler bu hale gelmeden düzenli fırçalamak çok önemlidir.

Veterineriniz, köpeğinizin yıllık kontrolü sırasında belirgin diş hastalığı belirtileri arasa da, bir diş sorunundan şüpheleniyorsanız, ziyaretler arasında randevu almak iyi bir fikirdir.

Böbrek Hastalığı

Böbrek hastalığı veya yetmezliği gibi metabolik hastalıklar ağız kokusuna neden olabilir.  Böbrek fonksiyonundaki azalma köpeklerin nefesinin amonyak gibi kokmasına neden olabilir. Çünkü normalde böbrekler tarafından elimine edilen atık ürünler kan dolaşımında birikir ve daha sonra etkilenen köpeklerin nefesinde ortaya çıkar.

Yabancı maddeler

Köpekler vücutları için iyi olmayan pek çok gıda dışı madde yerler. Bu davranışa Pika sendromu ismi verilir. Köpeklerde yaygındır.  Yedikleri bu yabancı maddeler, köpeğin ağzına veya dişlerine sıkışarak ağız kokusuna sebep olabilir.

Bunun dışında köpekler bazen oldukça istenmeyen şeyler de yiyebilirler. Dışkı ve uzun zaman önce ölmüş hayvanlar gibi iğrenç şeyler yemek de önemli ölçüde ağız kokusuna neden olabilir.

Şeker hastalığı

Diyabet, özellikle diyabetik ketoasidoz, bir köpeğin nefesinin alışılmadık şekilde kokmasına neden olabilir. Aynı zamanda kontrolsüz diyabet, ağızdaki bakterilerin kontrolsüz üremesine olanak sağlayarak periodontal hastalık riskini arttırır.

Ağız Tümörleri

Köpeklerde ağız kokusu sadece köpeğinizin dişleri ve diş eti iltihaplarına bağlı oluşmaz. Ağızdaki tümörler ve bu tümörlerin büyümelerinin genellikle kan damarlarının yetişemeyeceği kadar  hızlı olması ve dolayısıyla ölü bölgelere (nekroze alanlar) neden olması da ağız kokusuna neden olabilir. Bakteriler daha sonra ölü bölgelerde çoğalarak ağızda bakteriler genellikle kötü bir kokuya neden olur.

Oral tümörler şekil ve boyut olarak değişkenlil gösterebilir, bu nedenle köpeğinizin ağzında herhangi bir kitle veya renk değişikliği fark ederseniz, bir veteriner hekim tarafından kontrol edilmesi gerekir.

Beslenme

Çöp veya  maması dışındaki maddeler, köpeklerin nefesinin kötü kokmasına neden olsa da, köpekler için önerilen bazı onaylanmış mamalar ve ödüller bile zaman zaman bazı köpeklerde ağız kokusuna neden olabilir.

Ağız kokusunu nasıl etkilediklerine göre, kuru ve yaş mamaların hem artıları hem de eksileri vardır;  Bazı kuru mama türlerinin dişler için daha iyi olabilir. Sert yapıları gereği, ağzın genel olarak temiz kalmasına yardımcı olabilir. Ancak yaş mamalar daha fazla suya sahip olduğu için ağız kokusunu engelleyebilir ve azı hastalıkları önleyebilir. Genel olarak hekimlerin tavsiyesi aşırıya kaçmadan iki tür mamadan da düzenli tüketilmesi yönündedir.

Ağız kokusuna neden olanın yalnızca köpeğinizin maması olduğundan endişeleniyorsanız, köpeğiniz için en iyi seçeneği bulmak için veteriner hekiminize danışabilirsiniz.

Zehirlenmeler

Köpekler için toksik olan bazı maddeler köpekler tarafından tüketildiğinde ağzından farklı ve kötü bir koku gelmesine sebep olabilir. Köpeğinizin potansiyel bir toksin (örneğin antifriz veya kemirgen ilacı) aldığından şüpheleniyorsanız, acil bakım gerekebileceğinden hemen veteriner kliniğine götürün.

Kanama Hastalıkları

Pıhtılaşma bozukluğuna sebep olan bazı kanama hastalıkları sonucunda meydana gelen sürekli kanamalar köpeğinizin ağzından kötü bir koku gelmesine neden olabilir.

Diğer Sebepler

Burun veya burun pasajlarında iltihaplanma (rinit) gibi solunum problemleri ; sinüzit ; ve boğazdan mideye giden yemek borusunun kalınlaşması  gibi gastrointestinal (sindirim sistemi) problemleri ağız kokusuna neden olur.

Ağız kokusunun diğer olası nedenleri,  travmalar, viral, bakteriyel veya fungal enfeksiyonlar vücuttan kötü kokuların yayılmasına neden olabilir ve beslenme sorunları da kokunun yayılmasında rol oynayabilir.

Diğer olasılıklar, boğaz veya farenks iltihabı olan farenjit ve bademcik iltihabıdır. Kanser varlığı veya yabancı cisimlerin varlığı da ağız hastalığına ve eşlik eden ağız kokusuna neden olabilir.

Köpeklerde Ağız Kokusu Belirtileri

Çoğu durumda ağızdan gelen kötü koku dışında başka bir belirti görülmez. Kokunun nedeni bir ağız hastalığıysa, ağızda diş etlerinde kızarıklık, dişlerde tartar, aşırı salya, yemek yiyememe , dişlerin sallanması gibi problemler beraberinde görülebilir.

Köpeklerde ağız kokusu nasıl tedavi edilir?

Köpekte ağız kokusu tedavisi için öncelikle ağız kokusunun neden kaynaklandığını bilmek gerekir. Eğer altta yatan sebep şeker hastalığı ya da böbrek yetmezliği gibi bir hastalıksa bu hastalıklar kontrol altına alınmadan ağız kokusu giderilemez. Bunun dışında veteriner hekiminiz ilk olarak bir ağız muayenesi yapar ağızda tespit edilen sorunlara göre tedavisini şekillendirir. Bu tedavi diş temizliği ya da diş çekiminden ağızdaki bit tümör varlığında onun çıkartılma operasyonuna kadar çeşitlilik gösterir. Eğer sorun sadece dişlerdeki tatar ise;

Tartarlar hafif seviyeli ise deniz yosunu unu içeren tozlar ile tartarları temizlemeyi denemek en mantıklı başlangıç olur. Köpeklerde diş temizliği anestezi ile gerçekleştirilir. Bu tozlar düzenli kullanmayı takiben 1 ay sonra etki göstermeye başlar. Kullanmaya başladıktan 1 ay sonra köpeğinizin dişlerini dırçalayarak tartarları temizleyebilirsiniz. Bu tozlar en fazla 6 ay süre ile kullanılır ve sonrasında tekrar kullanmaya başlamadan 6 ay kadar ara vermek gerekir.

Eğer bu tozlar köpeğinizdeki tartarları yok etmek için yeterli olmaz ise mutlaka diş temizliği gerekir, dişlerin genel anestezi altında iyice temizlenmesi ve parlatılması gerekir. Temizleme, diş eti çizgisinin üstündeki ve altındaki plak ve tartar  kaldırılır ve parlatılır.

Diş temizliğinin dışında periodontal destek kaybı için diş diş muayene yapılır. Ağız içi diş röntgenleri çekilebilir ve buna göre gerekli ise daha özel tedaviler için  bir diş uzmanına yönlendirme yapılır.

Ağız kokusu nasıl önlenebilir?

Metal iyonları, özellikle çinko içeren ağız bakım ürünleri, doğal kükürt çekicilikleri yoluyla koku oluşumunu engelleyebilir. bu ürünleri satın almada önce veteriner hekiminize danışmanız faydalı olacaktır.

Ağız kokusu nedenleri belirlendikten ve ortadan kaldırıldıktan sonra, günlük plak kontrolü, ağız kokusunun kontrol altına alınması ve tekrarlanmasını önlemenin önemli bir parçasıdır. Neyse ki, dişler temizlendiğinde plak birikimini azaltan ürünler mevcuttur. Bu ürünleri veteriner hekiminiz tavsiye ederse kullanarak plak oluşumunun tekrarlamasını geciktirebilirsiniz.

Bunun dışında bu işin en basit ve etkili önleme düzenli yaptığınız diş fırçalamalarıdır. Köpeğiniz izin veriyorsa her gün ince uçlu bir fırça ile diş etlerine zarar vermeden hafif hareketlerle köpeğinizin dişlerini fırçalamanız onun için çok önemlidir. Her gün fırçalamak mümkün değilse de haftada en az iki kez dişlerin fırçalanması şiddetle tavsiye edilir.