Köpeklerde Koronavirüs Enfeksiyonu

Köpek enterik koronavirüsü (CCoV), bir köpeğin bağırsak sistemini enfekte eden bulaşıcı bir hastalıktır. Farklı semptomlara sahip köpeklerde (insanlarda ve diğer hayvanlarda olduğu gibi) birden fazla koronavirüs suşu vardır. İnsanlardaki COVID-19’dan farklı olarak, köpeklerde solunum sistemini etkileyen koronavirüs türleri nadirdir.  Köpekler tipik olarak bu hastalığa kontamine dışkı maddesiyle temastan yakalanır.  Yaygın belirtileri bilerek ve nedenlerini anlayarak köpeğinizin köpek koronavirüsünden korunmasına yardımcı olabilirsiniz.

Köpeklerde koronavirüs hastalığı nedir?

CCoV olarak bilinen köpek koronavirüs hastalığı , köpeklerde, özellikle yavru köpeklerde oldukça bulaşıcı bir bağırsak enfeksiyonudur. Köpek koronavirüsü genellikle kısa ömürlüdür ancak enfekte köpeklerde birkaç gün boyunca önemli karın rahatsızlığına neden olabilir. Virüs Coronaviridae ailesindendir.  Her biri insanlar da dahil olmak üzere farklı hayvan türlerini etkileyen birçok koronavirüs türü vardır.

Köpek koronavirüsü (CCoV), yeni koronavirüse (COVID-19) neden olan SARS-CoV-2 ile aynı virüs değildir.  CCoV insanları etkilemez. CCoV, köpeklerde solunum yolu hastalığının aksine gastrointestinal sorunlara neden olur.

Köpeklerde koronavirüs nasıl bulaşır?

Çoğu köpek koronavirüsü vakası, enfekte dışkı ile oral temas yoluyla bulaşır. Bir köpek, kontamine yemek kaplarından yemek yiyerek veya enfekte bir köpekle doğrudan temas yoluyla da enfekte olabilir.

Kalabalık ve hijyenik olmayan koşullar koronavirüs bulaşmasına neden olur. Koronavirüsle temastan klinik belirtilere kadar olan kuluçka süresi 1-4 gündür. Çoğu köpekte hastalık süresi 2-10  gündür. Bakteriler, parazitler ve diğer virüsler tarafından sekonder enfeksiyonlar gelişebilir ve hastalık ciddileşebilir. Köpekler, enfeksiyondan sonra altı aya (180 gün) kadar hastalığın taşıyıcısı olabilir.

Köpeklerde Koronavirüs Belirtileri

• Halsizlik
• İştahsızlık
• Kusma
• Ani ishal

Köpeklerde görülen koronavirüs enfeksiyonlarının çoğu klinik düzeyde değildir ve köpeklerde çok az klinik belirtiye neden olur. Bazen bir enfeksiyon, özellikle genç yavrularda daha şiddetli semptomlara neden olabilir. Bir köpek kendini iyi hissetmediğinde, daha az aktif veya uyuşuk hale gelebilir ve iştahını kaybedebilir. Bu, enterik koronavirüsü olan köpekler için de geçerlidir. Ani veya akut ishal ve kusma, bu enfeksiyonu olan köpeklerin temel semptomlarıdır. Aşırı kusma nedeniyle akciğerlere aspirasyon meydana gelmedikçe, enterik koronavirüsü olan köpeklerde solunum semptomları görülmez.

Köpek Koronavirüs Nedenleri

Gastrointestinal semptomlara neden olabilen birkaç köpek enterik koronavirüs (CCoV) suşu vardır. Köpeğinizin bu virüsü yaşam koşullarından veya yiyecek ve su kaplarından kapması mümkün olsa da, CCoV’nin dışkı yoluyla köpekler arasında yayılma olasılığı daha yüksektir. Aşağıdakiler köpeklerde bu durumun nedenleridir:

Dışkı: Köpekler tipik olarak bu viral suşları, virüs tarafından kontamine olmuş dışkı ile temas ederek kaparlar. Köpeklerin başka bir köpeğin arkasına veya dışkısını koklaması normaldir – bu, birbirlerinin kokusunu tanımaları için yaygın bir yoldur. Bununla birlikte, köpeğinizin bir başkasının arkasına veya dışkısına doğrudan temas etmesi de mümkündür, bu da partiküllerin burnuna girmesine ve burnunu yaladığında yutulmasına neden olur.

Dışkı yeme: Köpeğiniz başka hayvan dışkılarını ağzına alıyorsa dışkıyı yutması da meydana gelebilir. Bu davranış insanlara alışılmadık ve hatta endişe verici görünebilir, ancak köpek dünyasında nadir değildir. Köpeğiniz içgüdü, açlık, stres ve hatta hastalık nedeniyle dışkı yiyebilir, bu nedenle altta yatan tıbbi veya davranışsal sorunları ekarte etmek için veteriner hekiminizle olası nedenler hakkında konuşmak her zaman en iyisidir. Köpeğiniz kontamine dışkı tükettiğinde, köpek koronavirüsü bulaşabilir.

Yaşam koşulları: Bazen kontamine yiyecek ve su kapları bile enfeksiyonun nedenidir. Kirli yaşam alanları ve köpeklerin dışkıladığı yerler büyük ihtimalle bu virüsü barındırıyor olabilir ve virüs dondurucu havalarda bile hayatta kalabilir. Bu nedenlerle, köpek sahiplerinin köpeklerinin yaşam alanını temiz tutmaları ve mama su kaplarını düzenli olarak yıkamaları oldukça önemlidir.

Köpeklerde Koronavirüs Teşhisi

Köpeklerde enterik koronavirüs belirtileri genellikle hafiftir, bu nedenle köpeğinizin bu viral enfeksiyona sahip olup olmadığı açık olmayabilir. Belirtileri fark ederseniz ve köpeğinizin CCoV olabileceğinden şüpheleniyorsanız, köpeğinizin dışkısından bir örnek alarak veteriner hekiminize tam bir fizik muayene yaptırmak için köpeğinizi veteriner kliniğine götürmelisiniz. Parazit enfeksiyonları, aşırı bakteri üremesi veya dengesizliği ve diğer gastrointestinal hastalıkları dışlamak için dışkı üzerinde çeşitli testler yapılacaktır. Kan testleri ve röntgen de yapılabilir, ancak koronavirüsü teşhis etmek için RT-PCR adı verilen özel bir test yapılacaktır.

Köpeklerde Koronavirüs Tedavi

CCoV için antiviral ilaçlar yoktur, ancak tedavi destekleyici bakım yoluyla yönetilir.  Köpek sahipleri ve veteriner hekimler, hastalık seyrini sürdürene kadar köpeğin rahat hissetmesine yardımcı olmak için semptomları yönetebilir. Köpeğinizin semptomlarına bağlı olarak probiyotikler, lif, dehidrasyonu önleyen sıvılar ve diğer tedaviler önerilebilir.

Antibiyotikler virüslere karşı etkisizdir, ancak ikincil bakteriyel enfeksiyonların kontrolünde faydalı olabilir. İshal sona erdikten sonra yirmi dört saat boyunca yiyecekleri kesmek ve yavaş yavaş küçük miktarlarda yiyecekleri yeniden vermek gerekli tek tedavi olabilir. Susuz kalmış bir hasta, sıvı ve elektrolit dengesizliklerini düzeltmek için intravenöz sıvılara ihtiyaç duyabilir. Erken tıbbi müdahale, ciddi vakaların başarılı tedavisinin anahtarıdır.

Koronavirüslü Köpekler İçin Prognoz

Neyse ki, köpek enterik koronavirüsü genellikle kötü bir hastalık değildir, ancak bazen görülebilir. Bu durumlarda genellikle corona virüse eşlik eden bir hastalık bulunur. Çoğu durumda, köpeğiniz veteriner hekiminiz tarafından sağlanan sıvı tedavisi ve sistemindeki elektrolitlerin yönetimi ile tamamen iyileşebilir. İyileştikten sonra, virüsün vücudundan temizlendiğinden emin olmak için köpeğiniz semptomların geri dönüşü açısından izlenmelidir.

Köpeklerde Coronavirüsü Önlenmesi

Köpek enterik koronavirüsü diğer köpekler (özellikle aynı evde yaşayanlar) arasında oldukça bulaşıcıdır.  Sahiplerinin köpeklerinin etkileşimlerini ve davranışlarını izlemeleri de önemlidir. Bahçenizi temizleyerek ve bu davranışı gözlemlenir görmez caydırarak köpeğinizin dışkı yemesini önleyin. Köpeklerin dışkıyı veya başka bir köpeğin arka ucunu koklamasını önlemek her zaman mümkün olmasa da, sahiplerin tıbbi geçmişi bilinmediğinde diğer köpeklerle teması sınırlamaları yararlı olabilir.

Ülkemizde coronavirüs için aşılar mevcut olsa da bu aşılar çalışırlığına dair yeterli bilimsel kanıt olmadığından ve yan etki risklerinden dolayı önerilmeyen aşılar sınıfındadır. Bu aşıyı köpeğinize yaptırmanız doğru değildir. Bu aşı sadece CCoV tipi koronavirüs için şüpheli olarak çalışacaktır. COVID-19’un önlenmesinde etkili değildir.

Bir Köpek Koronavirüsü İnsanlara Geçebilir mi?

Bazı köpek c-Coronavirus suşları nadiren insanlarda da izole edilse de bu virüs insanlarda hastalık oluşturmaz. Bu, COVID-19’a neden olan koronavirüs ile aynı değil. Rapor, bu hastalarda korelasyona işaret ediyor, ancak nedenselliğe değil ve şu anda virüsün önemli bir insan sağlığı sorunu oluşturmuyor gibi görünüyor.

Bu bulgular, bir virüsün insanları enfekte etmek için geçmesi gereken değişiklikleri tespit etmenin daha uygun bir yoluna sahip yeni bir testin sonucuydu. Bu yeni bilgiler, umarım, gelecekte yeni koronavirüs enfeksiyonlarının erken tespitinde, tedavi ve önlemede yardımcı olabilir.

COVID-19 ve Hayvanlar

Köpekler ve diğer hayvanlar, SARS-CoV-2’den (COVID-19) geniş ölçüde etkilenmiş gibi görünmüyor. Bununla birlikte, COVID-19 için pozitif test edilen bazı belgelenmiş hayvan vakaları vardır. Virüsün bu hayvanlara enfekte insanlar tarafından yayıldığı görülüyor, ancak şu anda hayvanların COVID-19’u insanlara bulaştırabileceğine dair bir kanıt yok.

Köpeğinizin köpek koronavirüsü semptomları sergiliyor olabileceğinden endişeleniyorsanız, derhal veteriner hekiminizle iletişime geçin.