Kedilerde pika sendromu nedir? Belirtileri ve tedavisi

Kedilerin krema, kedi nanesi, fareler gibi şeyleri yemek istemeleri anlaşılabilir durum. Peki, plastik torbaları, ev bitkileri, yün, kağıt gibi nesneleri neden yer ki? Kedilerde pika sendromu ile ilgili yazımızda kedilerin garip yiyecekleri yeme davranışlarını anlamak ve bu davranışların üstesinden nasıl gelineceği ile ilgili detaylara ulaşabilirsiniz.

Kedilerde pika sendromu nedir?

Pika adı verilen gıda dışındaki yiyecekleri yeme dürtüsü kedilerde tahmin edilenden çok daha fazla rastlanmaktadır. Uzmanlar bazı kedilerin bu davranışa daha yatkın olduğunu belirtmektedir. Hatta birçok kedi normal davranışlarının bir parçası olarak kabul edilebilir bir dereceye kadar pika davranışını sergileyebilir. Bu da bir kedinin pika davranışının normal mi yoksa endişe verici bir durum mu olduğunu belirlemeyi zorlaştırabilir.

Kedilerin evde elektrik kabloları gibi nesneleri kemirmeleri elektrik çarpması gibi ölümcül durumlarla sonuçlanabileceği için ya da çeşitli bitki türleri kediler için toksik olabileceği için yiyecek olmayan maddeleri yemek, bir kedi için çok tehlikeli olabilir.

Pika, yavru kedilerin yetişkinliğe kadar süren emme davranışı ile karıştırılmamalıdır. Yetişkin kedilerdeki emme davranışında, nesne tüketilmez, sadece tekrar tekrar emilir ve genellikle ön pençe ile yoğurma benzeri hareketler emmeye eşlik eder. Yine birçok yetişkin kedi, oyun esnasında yırtıcı davranışlar sergileyerek nesneleri çiğner ya da yırtar ancak tüketilmez. Bu da pika davranışıyla benzerlik gösterdiğinden kedi sahiplerinin uyanık olmasında fayda vardır.

Kedilerde pika sendromunun nedenleri nelerdir?

Kedilerde pika sendromunun kesin nedenlerini bulmakla ilgili araştırmalar hala sürmektedir, ancak veterinerler bu sıra dışı davranış problemini aşağıdaki nedenler de dahil olmak üzere birkaç olası nedene bağlamaktadır:

Kedi hastalıkları

Bazı tıbbi sorunlar, pikaya neden olabilir. Pikayı ortaya çıkarabilen başlıca hastalıklar şu şekildedir:

• Kedi immün yetmezlik virüsü olarak da adlandırılan FIV virüsü de kedilerin bağışıklık sistemini zayıflatarak onlara yenmeyen nesneleri yeme dürtüsü verebilir.
• Kedi lösemisi
• Hipertiroidizm
• Diş hastalıkları
• Anemi
• Beyin tümörü
• Şeker hastalığı
• Nörolojik bozukluklar
• Obsesif kompulsif bozukluk: Bazı uzmanlara göre, pika davranışı obsesij kompulsif bozukluk olarak kabul edilir. Nesneleri kemirmek ya da emmek endorfin salgılanmasını ve kedinin rahatlamasını sağlar.
• Bazı toksinlere maruz kalma

Genetik eğilimler

Ne yazı ki bazı kedi ırkları, diğerlerine göre pikaya daha duyarlıdır. Bu ırklar şunlardır:

• Siyam kedileri
• Birman kedileri
• Tonkin kedileri
• Oryantal kedi ırkları

Ayrıca doğulu kedi ırkları, yatak takımı gibi yün ürünlerini emme ve yünlü kumaş tüketme eğilimi konusunda ün yapmıştır.

Davranışsal nedenler

• Öğrenilmiş davranış
• Dikkat çekme gayreti
• Can sıkıntısı
• İç mekanlarda yaşayan kedilerde daha fazla görülür
• Stres
• Kaygı
• Kedi sahibi tarafından istemeden davranışın pekiştirilmesi

Diyet yetersizlikleri

• Açlık
• Lif eksikliği
• Mineral eksikliği
• Vitamin eksikliği
• Yavru kedinin erken sütten kesilmesi

Yaş

Pika genç kedilerde daha yaygın olarak görülür. Genç kedilerin gıda dışı malzemeleri yemeye başlamasının nedenlerinin başında sütten erken yaşta kesilmeleri geliyor. Bu nedenle pika, özellikle kedinin yeni sahiplenildiği 3-4 aylık dönemlerde görülür. Yavru kediler annelerinden 12 aylıktan önce ayrılırsa, bir şeyleri emme, çiğneme ya da yeme davranışı geliştirebilmektedir.

Bu rahatsızlık yaklaşık 2 yıl kadar sürer. Buna karşın pika yaşlı kedilerde de görülebilen bir hastalıktır ancak genç kedilerde göre azalan bir oranda görülür. Yapılan çalışmalarda kedilerde görülen pika vakalarının kediler olgunlaştıkça azaldığı görülmüştür:

• 6 aylık kedilerde %42 pika vakası bildirimi
• 12 aylık kedilerde %32 pika vakası bildirimi
• 18 aylık kedilerde %30 pika vakası bildirimi

Kedilerde pika sendromunun belirtileri nelerdir?

Kedilerde pikanın en önemli ve birincil klinik belirtisi yenmeyen nesnelerin tüketilmesidir. Hafif pika vakalarında kediler nesneyi yemeyebilir ancak söz konusu yenmeyen nesneyi çiğneyebilir, yalayabilir ya da emebilir. Kedilerdeki ikincil pika semptomları ise şu şekildedir:

• Genel halsizlik hali
• Kabızlık
• İshal
• Salya akması
• Ağız ülseri veya kızarıklık
• Kusma
• İştahta azalma
• Dışkılamada zorluk

Kedilerde pika sendromu nasıl teşhis edilir?

Kedilerde pika teşhisi için başlangıç noktası veteriner ile kedi sahibi arasındaki bilgi alışverişidir. Kedinizin sergilediği beklenmedik davranışı, tüketme hedefi olarak çevrede neyi seçtiği ve bu davranışın ne kadar sürdüğü gibi bilgileri açıklamanız gerekecektir. Pika, stresten de kaynaklanabileceği için kedinizin yaşam alanındaki değişiklikleri de hatırlamanız çok önemlidir. (Yeni bir eve taşınma, yeni bir evcil kedinin gelmesi, çalışma programındaki değişiklikler vs.)

Gerekli bilgi alışverişlerinden sonra veteriner teşhis için muayene kısmına geçecektir. Tam kan hücresi sayımı ve biyokimya profili olmak üzere çeşitli kan testleri yapılacaktır. Veterineriniz aynı zamanda pikaya neden olabilecek altta yatan nedeni tespit için idrar testi de isteyebilir. Beynin tümöründen şüphelenilen durumlarda ise radyografi gibi yöntemlere de başvurulabilir.

Kedilerde pika sendromu nasıl tedavi edilir?

Kedilerde pika tedavisi, altta yatan nedene ve muayenelerin sonucundaki teşhise bağlı olarak değişir. Veteriner kedinizin böyle davranmasına neden olabilecek altta yatan bir hastalık bulmuşsa, kedinizin tedavisi veterinerin yönergeleri doğrultusunda gerçekleşecektir. Şayet bütün tetkikler temiz çıkmışsa ve kediniz sağlıklı bir muayene raporu elde ettiyse tedavi süreci şunları içerebilir:

• Yenmeyen hedef nesneleri kaldırma: Ev bitkilerini, battaniyeleri, giysileri, kabloları ve kediniz yeme ya da kemirme isteği duyabileceği diğer nesneleri onun ulaşamayacağı bir yerde tutmak, onları yeme isteğini zamanla ortadan kaldıracaktır.
• Çiğneme alternatifleri sağlamak: Kedi oyuncakları veya kedi nanesi gibi güvenli bitkiler, kedinin bu davranışını daha uygun nesnelere yönlendirmesini sağlayabilir.
• Yapılandırılmış oyunlar: Can sıkıntısı pika için yaygın olarak görülen bir nedendir. Bu nedenle kedi sahiplerinin, kedileriyle geçirdiği eğlenceli zamanlar çok önemlidir. Bunun için kedinizle yapılandırılmış oyun süreleri planlayabilir ve onun düzenli olarak egzersiz yapmasını sağlayabilirsiniz. Böylelikle kedinizin aktif olmasını sağlayarak, can sıkıntısının ve dolayısıyla da pika davranışının önüne geçebilirsiniz.
• Diyette gerekli değişikliklerin yapılması: Yetersiz beslenen kediler, diyetlerindeki besin yetersizliğini çevresindeki yemeye uygun olmayan nesneleri çiğneyerek gidermeye çalışabilir. Bu durumda veterineriniz gerekli mineral ve vitamin takviyesi için ilaçlar reçete edebilir veya daha besleyici alternatif yeterli mineral ve vitaminleri içeren kedi maması önerebilir.
• Stresin azaltılması: Kaçış yolları olan bir yuva kedinizin rahatlamasına olanak tanır. Kedinizle düzenli sosyal iletişim kurmanız onun kendini güvende hissetmesi için önemlidir. Kedinizin günlük rutinine çok fazla müdahale etmeyin ve taşınma, seyahat, iş düzenindeki değişiklikler gibi durumların mümkün olduğunca az gerçekleşmesine özen gösterin.
• İlaç tedavisi: Ağır pika vakalarında veteriner ilaç tedavine gerek duyabilir. Veteriner, kedinin kaygı düzeyini azaltmak ve pikayı yönetmeye yardımcı olmak için antidepresanlar reçete edebilir.

Kedilerde pika sendromu iyileşir mi?

Bazı kedigiller, uygulanan tedavi yöntemler neticesinde pika davranışından kurtularak hayatına devam edebilir. Bazıları ise sürekli olarak tedavi ihtiyacı duyar. Kediniz veteriner tarafından tavsiye edilen tedavi yöntemlerine rağmen düzelmeyebilir. Bu durumda veterineriniz sizi hayvan davranışlarıyla ilgili bir uzmana yönlendirebilir.

Kedilerde pika sendromu bulaşıcı mıdır?

Kedilerde pikanın bulaşıcı olduğuna dair herhangi bir araştırma bulunmuyor. Buna karşılık bulaşıcı bir sağlık sorunundan dolayı ortaya çıkan pika durumları, pikaya konu olan hastalığın diğer kediye bulaşmasıyla o kedide de pika davranışının oluşmasına neden olabilir. Tabi bu oldukça düşük bir ihtimaldir.

Pika sendromu olan bir kedi ne zaman veterinere götürülmelidir?

Kedilerde pika sendromu bir veteriner tarafından ele alınmadığında ölümcül olabilen ciddi bir davranış problemidir. Pika olan kedilerde bağırsaklarının tıkanmasına neden olabilecek şeyleri yutma olasılığı artar. Bu nedenle kediniz için bir an önce tedbir alınması çok önemlidir. Kedinizin normalden daha fazla gıda dışı şeyler yediğini gözlemliyorsanız ve kedinizin bu davranışının endişe verici bir durum olduğunu düşünüyorsanız kedinizin bir veteriner tarafından muayene edilmesi faydalı olacaktır. İnsanlarda hamile kadınlarda da görülebilen bu yeme ve davranış bozukluğu, özellikle kedi ve köpeklerde yaygın olarak karşılaşılan bir durumdur.

Kediler çeşitli bitkileri, giysileri, yünleri, ipleri, kağıtları ve evdeki birçok farklı nesneyi emme ve kemirme gibi davranışlar sergileyebilirler. Hatta yün emme olarak bilinen özel bir pika şekli bile bulunmaktadır. Kedi davranışları hakkında gerçekleştirilen araştırmaların çok azı pika ile ilgilidir. Bu da kedilerde pika davranışı ile ilgili bilgilerin çok sınırlı ve kısıtlı kalmasına neden olmuştur.

Pika davranışı sergileyen kedilerin beslenmesi nasıl olmalıdır?

Pika davranışı gösteren kedilerin diyet programında yüksek lif içeren besinlerin bulunması gerekmektedir. Ayrıca probiyotikler ve kedi nanesi gibi çiğnenmesinde sakınca olmayan maddelerin de programa eklenmesi faydalı olacaktır. Evcil hayvanınızın mümkün olan en faydalı ve ideal beslenme programına dahil olduğundan emin olmalısınız. Bunun için bu konuda veterinerinizden destek alabilirsiniz.