Kedilerde bağırsak tıkanıklığı: Belirtileri ve tedavisi

Köpekler gibi kediler da özellikle genç ve de meraklı kediler bağırsak sisteminde sorunlara neden olabilecek şeyler yiyebilir. Bu da kedilerde bağırsak tıkanıklığı gibi ağrılı ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumun ortaya çıkmasına neden olabilir. İşte bu durumun neden oluştuğuna, nasıl teşhis edileceğine ve nasıl tedavi edileceğine yakından yakından bakmanız için bu rehberi hazırladık…

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı nedir?

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı, kedi sağlığı açısından oldukça ciddi bir durumdur ve çok ciddiye alınması gerekmektedir. Kedilerin çok duyarlığı olduğu bir sağlık problemi olan bağırsak tıkanıklığında erken tanı ve tedavi, hastalığın tam iyileşmesi için çok önemlidir.

Bağırsak tıkanıklığı, mide veya bağırsakların kısmen ya da tamamen tıkanmasıyla ortaya çıkan ve kedilerde çok yaygın olarak görülen bir sağlık problemidir. Tıkanma, midedeki ya da bağırsaklardaki besinlerin veya salgıların akışının kısıtlanmasına neden olabilir. Bağırsak tıkanıklığı çoğunlukla çok ağrılıdır ve etkilenen bölgelere kan akışının engellenmesine neden olabilir. Bu da sonuç olarak doku ölümüne neden olarak kedinin ölümüyle sonuçlanabilir.

Kedilerde karşılaşılabilen bağırsak tıkanıkları tam, kısmi ya da lineer olmak üzere 3 farklı şekilde olabilmektedir:

• Tam bağırsak tıkanıklığı: Bağırsak bölgesinde herhangi bir yerin tam olarak tıkanmasıyla meydana gelir.
• Kısmi bağırsak tıkanıklığı: Bu tıkanıklıkta bazı maddeler kedinizin bağırsağından geçebilir. Bu da tam bir tıkanıklığa benzeyen semptomların görülmesine neden olur ancak semptomların şiddeti biraz daha hafif seyredebilir. Bazı kısmi tıkanıklık durumlarında kedilerde herhangi bir belirti görülemeyebilir ve bu nedenle kedi sahibinin çok dikkatli olması lazımdır. Bazı ciddi vakalarda durum hızla ölümcül bir hal alabilir.
• Lineer bağırsak tıkanıklığı: Kediniz ip, tel veya misina gibi uzun ince nesneleri yediği taktirde doğrusal tıkanıklar oluşabilir. Bu tıkanıklıklar erken evrelerde herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bu tıkanıklıkta bağırsakta düğümlenmeler meydana gelebilir ve bu da bağırsakların oksijensiz kalarak ciddi şekilde hasar almasına neden olabilir. Ayrıca yabancı cismin bağırsak duvarını keserek karnın içine sızma riski de vardır.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı belirtileri nelerdir?

Olası bir bağırsak tıkanıklığı durumunda kediler çoğunlukla kendilerini iyi hissetmeyecek ve şu belirtilerden bir veya bir kısmını gösterecektir:

• Kusma
• Yemede isteksizlik
• Zayıflık
• Halsizlik
• İshal (kanlı olabilir) veya kabızlık
• Karın ağrısı
• Karında şişlik
• Kilo kaybı
• Dehidrasyon
• Yüksek ateş
• Ağlama veya inleme
• Uyumaya karşı isteksizlik
• Depresyon
• Şok
• Normalden daha az dışkılama
• Saldırganlıkta artış
• Daha nadir görülen belirtiler arasında salya akması ve dudak şapırdatma sayılabilir.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı nedenleri nelerdir?

Yabancı cisimlerin yutulması kedilerde bağırsak tıkanıklığının birincil nedenidir ve tecrübesiz, uygunsuz nesneleri yutmaya daha yatkın genç kedilerde bu risk daha fazladır. Yabancı cisimleri yiyen kediler çoğunlukla bağırsak tıkanıklığından mustarip olurlar. Tıkanıklığın ortaya çıkmasının diğer olası nedenlerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dışarı atılmamış tüy yumakları
• Tümör
• Sindirim ve boşaltım sistemindeki şiddetli iltihaplanma
• Mide çıkışındaki tıkanıklıklar
• Fıtık
• Bağırsaklardaki parazitler
• İnvajinasyon (bağırsak bükülmesi)
• Polipler

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı nasıl teşhis edilir?

Diğer hastalıklarda olduğu gibi veterineriniz öncelikle kedinizin tıbbi geçmişini incelemek isteyecektir. Veterineriniz size semptomların ne zaman başladığı, kedinizin yeme alışkanlıkları ile ip ve dikiş iğnesi gibi çeşitli nesneleri erişiminin olup olmadığını soracaktır. Bu noktada eğer kedinizin herhangi bir nesneyi yutmuş olduğundan şüpheleniyorsanız bunu veterinere bildirmeniz çok önemlidir.

Fiziksel muayenenin gerçekleştirilmesinin ardından bazı standart laboratuvar testleri yapılacaktır. Bu testler genellikle tam kan sayımı, kim kimyasal profili, idrar tahlili ve elektrolit panelini içerecektir. Karın palpasyonu ile şişlikler veya diğer bağırsak problemleri ortaya çıkabilir. X-ışınları veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri ile görsel teşhis istenebilir.

Muhtemelen üzerinde küçük bir kamera bulunan küçük bir tüpü ağızdan mideye yönlendirerek muayene imkanı sağlayan endoskopi de yapılacaktır. Endoskopi ile tıkanıklığın olduğu bölgelerden alınan doku örnekleri de alınabilir.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı nasıl tedavi edilir?

Kedilerdeki bağırsak tıkanıklığının tedavisi için veterinerler genellikle kedinin kliniğe yatırılmasını gerekli görür. Buna karşın tedavinin seyri için semptomların ciddiyeti ve tıkanıklığın boyutu dikkate alınır ve bazı durumlarda hastaneye yatışa gerek duyulmadan da tedavi başarıyla sonuçlanabilir.

Stabilizasyon

Tedavi sürecinde en önemli nokta kedinin sağlık durumunun sabitlenmesidir. Özellikle dehidrasyon ya da elektrolit dengesizliği yaşayan kedilerde öncelikle bunun stabilize edilmesi gerekir. Sıvılar ve elektrolitler genellikle damar yoluyla kediye verilir. Bazı durumlarda ise plazma sağlanabilir.

Zorla kusturma

Veterineriniz bir enjeksiyon vererek kedinizin yuttuğu ögeyi geri getirmeyi deneyebilir. Bu yöntem, sadece nesnenin ilk yutulduğu ve henüz mideye inmediği zaman veterinere ulaşabildiğinizde uygulanabilir. Bu yöntemin uygulanabilmesi için kedinizin yutmuş olduğu cismin keskin olmadığından emin olmalısınız aksi halde kedinize zarar verebilir. Riskli bir yöntem olması nedeniyle kedinizi evde kusturmaya çalışmanız tavsiye edilmez.

Ameliyatsız tedavi

Eğer tıkanma tüy yumağı gibi akışkan hale getirilebilecek bir nesneyse, veteriner ameliyat seçeneğini hayata geçirmeden önce müsil vererek tıkanıklığı gidermeyi deneyebilir. Veteriner müsilden sonra birkaç gün boyunca kediyi takip ederek tıkanıklığın geçip geçmediğini gözlemleyebilir.

Bu tedavi seçeneği ip gibi doğrusal cisimlerin yutulmasının hemen ardından da değerlendirilebilir. Müsil tedavisi sadece veteriner kontrolünde yapılması gereken bir yöntemdir. Bu nedenle kedi sahiplerinin bunu kendi başlarına evlerinde yapmaları ve kedinin makatından yabancı bir cismi çıkarmaya çalışması önerilmez.

Çoğu durumda veterinerler endoskopi yöntemi ile yabancı cismi çıkarır. Müsil ile tedavi yöntemi ameliyata göre hasar bırakma ihtimali daha düşük bir yoldur. Buna karşın bağırsak yolunda herhangi bir kalıntı kalmaması düşük bir ihtimaldir. Endoskopların bir diğer dezavantajı ise büyük ve sert nesnelerin bu yöntemle çıkarılamamasıdır.

Ameliyatla tedavi

Bir endoskop yardımıyla cisimlerin çıkarılamadığı durumda veterinerler ameliyat seçeneğini devreye sokabilir. Bu durumda kedi anestezi altındayken cerrahi müdahale ile yabancı maddenin çıkarılması gerekir. Bu işlem için veteriner tıkanıklığın nerede olduğunu tespit ederek, yabancı cismi çıkarabilmek için mide ya da bağırsakta küçük bir kesik açacaktır. Cerrahın bütün yabancı maddeleri çıkardığından emin olmasının ardından dikiş atılarak açılan kesik kapatılacaktır.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı iyileşir mi?

Veteriner müdahalesi gecikmeden yapıldığında çoğu tıkanıklığın prognozu olumlu sonuçlanır. İyileşmenin beklenen şekilde gerçekleşmesinde cerrahi komplikasyonların ortaya çıkmaması da çok önemlidir. Ameliyat sonrasında veteriner gerekli gördüğü taktirde kedinin birkaç gün klinikte yatmasını isteyebilir. Kedinin yaralarının daha hızlı iyileşmesi ve ağrıların önlenmesi amacıyla ağrı kesici ilaçlar ve antibiyotikler reçete edilebilir. Kedinin beslenmesinin düzene girmesi sonrasında eve gönderilir.

Bağırsak tıkanıklığı olan kedilere nasıl davranılmalıdır?

Bağırsak tıkanıklığı tedavisi sonrasında eve gelen kedilerin takibinin iyi bir şekilde yapılması gerekir. Sakin bir ortamda stresten uzak bir şekilde iyileşme sürecini tamamlaması çok önemlidir. İyileşmenin tam olarak gerçekleşmesi için alınabilecek diğer tedbirleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Çocuklardan ve evcil hayvanlardan uzak, sessiz bir yer ayarlanmalıdır.
• Kedinin dikişlerini yalamamasına özen gösterilmelidir. Bunun için gerekirse özel hazırlanmış yakaları kullanabilirsiniz.
• Dehidrasyon veya enfeksiyon belirtileri iyi bir şekilde gözlenmelidir. Diyetine özen gösterilmeli, daha fazla tahriş olmaması için özellikle ilk birkaç gün hafif yiyeceklerle beslenmelidir.
• Ameliyatlı tedavilerde 7-10 gün sonra dikişlerin alınması gereklidir. Bunu sıkı takip etmeli ve zamanı geldiğinde veterinerden randevu alarak dikişlerin alınması sağlanmalıdır.
• Aşırı kusma ya da ishal nedeniyle ortaya çıkan dehidrasyonu önlemek için vücuda sıvı girişini sağlamak çok önemlidir.
• Kedinizin çok zorlayıcı aktivitelerden ve hareketlerden kaçınmasını sağlamalısınız.
• Tıkanıklık giderilene ya da kusma bitene kadar ağızdan gıda verilmemesi gerektiğini de unutmayın.
• Bazı kedilerde ip vb. istenmeyen maddeler ağızdan sarkabilir. Böyle bir durumda asla ipi çekmeyin ve kedinizi mümkün olan en kısa süre içinde veterinere götürün.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı bulaşıcı mıdır?

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı, istenmeyen şeylerin yutulmasından dolayı ortaya çıktıysa bu durumda bulaşıcı olduğundan bahsedemeyiz. Buna karşın iltihaplanmalar veya bağırsaklardaki parazitler gibi bulaşıcı hastalık belirtilerinin başka kedilere bulaşması sonucunda bağırsak tıkanıklığı durumu oluşabilir.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı nasıl önlenir?

Kedilerde bağırsak tıkanıklığının önlenmesi de çok önemlidir. Özellikle daha önce bağırsak tıkanıklığı yaşayan kedilerin bu davranışı tekrar etme ihtimali daha fazla olduğundan bu kedilerin sahiplerinin daha fazla dikkatli olması gerekmektedir. Çöp kutuların üzerini örterek erişime kapalı tutmak alınabilecek tedbirlerden biridir. Bunun yanı sıra kediler tarafından yutulma riski fazla olan ip gibi tehlikeli nesneleri kedilerin ulaşamayacağı bir yerde tutmak da çok önemlidir.

Bağırsak tıkanıklığı olan bir kedi ne zaman veterinere götürülmelidir?

Yazımızın ilk bölümlerden bahsettiğimiz kedilerdeki bağırsak tıkanıklığı belirtilerinden bir veya birkaç tanesinin görülmesi, kedinizin veteriner tarafından muayene edilmesi gerektiği anlamına gelmektedir. Bu nedenle bahsettiğimiz bu belirtileri gözlemliyorsanız daha fazla zaman kaybetmeden hemen veterinere gitmeniz gereklidir. Eğer kedinizde bir belirti gözlemlemeseniz bile herhangi istenmeyen bir şeyi yediğinden şüpheleniyorsanız da mutlaka veteriner tarafından kontrol edilmesini sağlamalısınız.

Kedilerde bağırsak tıkanıklığı hakkında bilinmesi gerekenler

• Kediler genellikle yememeleri gereken şeyleri yemezler. Buna karşın bazen meraklarına yenik düşerek bağırsak ve midelerinde tıkanıklığa yol açabilecek şeyleri yiyebilirler.
• İp, iplik, saç bantları, lastik bantlar bağırsak tıkanıklığına en çok neden olan şeylerin başında geliyor. Bu cisimler veterinerler tarafından “yabancı cisimler” olarak adlandırılır.
• Bağırsak tıkanıklığı ölümcül sonuçlar doğurabilecek çok ciddi bir sağlık problemidir.
• Kusma ve ağrılar genellikle tıkanıklığın ilk belirtileridir.