Kediler eğitilebilir mi? Kedi eğitimi mümkün mü?

Kediler eğitilebilir mi? Kedi eğitimi mümkün mü? Evet, kediler bağımsız ve inatçı canlılardır; ancak onlara da belirli davranışlar öğretilebilir. Bu eğitim hem kedi hem de insanların fazlasıyla işine yarayabilir.

Popüler inanışın aksine, kediler eğitilebilir canlılardır. Lakin eğitim genellikle her kelimenize itaat eden bir kedi vizyonunu ortaya çıkarmaz. Yine de, kedilerin eğitilmesi mümkündür. Kedi ve köpeklerin eğitim yöntemleri arasında elbette bazı farklılıklar vardır. Kediler, köpekler gibi övgüyle motive olmazlar.

Ayrıca köpeklere nazaran insanlarla ortaklaşa çalışmaya içgüdüsel olarak daha az yatkındırlar. Ancak doğru yöntemlerle ve biraz yaratıcılıkla kedinize pek çok şeyi öğretebilirsiniz. Hatta kedinizin öğrenebileceği şeyler karşısında oldukça şaşıracaksınız!

Kedinizi nasıl eğiteceğinizi öğrenirken, hem iyi davranışları ödüllendiren hem de kötü davranışları caydıran çok temel ilk adımlarla başlamalısınız. Kediler, son derece bağımsız hayvanlar oldukları için komutlarınızı takip etme konusunda uzak veya ilgisiz görünebilirler.

Fakat bu, davranışlarını etkileyemeyeceğiniz anlamına gelmez. Sabırlı ve tutarlı olursanız, yeni yavru kedinizi veya yetişkin – yaşlı kedinizi hemen eğitebilirsiniz. Peki, bunu nasıl başarabilirsiniz? Kediler eğitilebilir mi? Gelin, hep birlikte görelim;

Kedileri eğitmenin faydaları

Bir kediyi eğitmek çoğu zaman zor bir iş olsa da, onlara belirli komutları öğretmek, kedi sahiplerinin çokça işine yarayabilir. Mesela kediler doğaları gereği oldukça meraklı canlılardır ve bu merakları yüzünden genellikle saatlerce ortadan kaybolurlar.

Kediniz, sizden gelen bir ıslığın veya çağrının eve dönmesi gerektiği anlamına geldiğini biliyorsa, kaybolma olasılığı çok daha düşüktür. Ayrıca, bir kedinin insanlarla bağ kurmasını sağlamak, onu kimseyi tırmalamama ya da ısırmama konusunda eğitmek ve sosyalleştirmek, kediye yeni sahibiyle yeni yuvasında mutlu bir yaşam şansı verir.

Benzer şekilde, tatildeyken kedinizi tanıdığınız veya tanımadığınız bir kişiye bırakmak zorunda kalırsanız, kedinizin bu tip hareketler sergilemeyeceğini de bilir ve içiniz rahat bir şekilde onu emanet edebilirsiniz. Her şeyden önce, kedilerin iyi bir şekilde eğitilebilmeleri için onların alanlarına ve bağımsızlıklarına saygı gösterilmesi gerektiğini unutmayın!

Kedinizi hangi konuda eğitmek istiyorsunuz?

Öncelikle kedinizi hangi konuda eğitmek istediğinize karar vermelisiniz. Ardından her gün küçük adımlar ve kısa seanslarla amacınıza doğru ilerleyebilirsiniz. Bununla birlikte, kedinizi eğitmeye başlamadan önce, hangi komutları kullanacağınızı ve ne tür davranışsal eylemleri öğrenmesini istediğinizi düşünmelisiniz.

Mesela kedinizi kum kabını kullanmak için nasıl eğitirsiniz, veteriner muayenehanesine götürmek için onu nasıl sakinleştirirsiniz, halılarınızı veya mobilyalarınızı çizmeyi bırakmasını nasıl sağlayabilirsiniz, kedinizi yatak odasından nasıl uzak tutabilirsiniz?

Bunlar ve çok daha fazlası, eğitim sırasında üzerinde çalışabileceğiniz seçeneklerdir. Kedi eğitimi için öncelik verilen ortak konular şunlardır:

• Kum kabı, yani tuvalet eğitimi
• Adı ile çağrıldığında tepki vermesi
• Tımar veya fırça ile tüylerini tarama esnasında kısaca bakım yapıldığında sakin ve hareketsiz kalmasını sağlamak
• Sizinle, diğer insanlarla veya diğer hayvanlarla etkileşimde bulunmasını sağlama. Kısaca sosyalleşme.
• Oyuncaklarla, sizinle veya başka bir kediyle oynamasını sağlama.
• Araba yolculuklarında veya taşıma kabında sakin kalmasını sağlama.

Kedinizi neden ve nasıl eğiteceğinizi öğrenmeniz oldukça önemli bir husustur. Ama hepsinden önemlisi, ona belirli şekillerde davranmasını öğretmek, onun insanlarla ve diğer hayvanlarla sosyalleşmesine ve mutlu olmasına yardımcı olacaktır.

Eğitim, kendi iyiliğiniz için de önemlidir. Öyle ki kediniz tırnaklarını keserken veya seyahat ederken sakin olmayı öğrenirse, sizin için de onun için de hiçbir endişe kalmayacaktır. Kediniz ne derece eğitimli ve iyi huyluysa, aranızdaki ilişki de o kadar iyi olacaktır.

Eğitim sürelerini olabildiğince kısa tutmaya çalışın

Sizin ve kedinizin hangi konuda ustalaşacağını belirledikten sonra, işe koyulma zamanı. Kediler eğitilebilir mi; her şeyden önce, kedinizin dikkat süresinin sizinkinden daha kısa olduğunu unutmamalısınız. Eğitmen olmaya her hazır olduğunuzda onun ilgi göstermesini bekleyemezsiniz.

Bazı yavru kediler, annelerinin kum kabını kullandığını gördükten sonra hızlıca tuvalet eğitimine başladıkları için bu tür eğitimlerin süreleri kısa olabilir. Burada yapılması muhtemel olan şey yavru kediye kum kabının nerede olduğunu hatırlatmak için erken aşamalarda onu kum kabına sık sık geri götürmek ve kumun içine koymak olacaktır.

Ancak yavru kedinizi oyuncaklarıyla oynaması için eğitiyorsanız, dersler daha kademeli ve uzun olacaktır. Kediler genellikle yeni oyuncakları kendi başlarına keşfetmeyi tercih ederler. Burada size düşen keşif sırasında oyuncakları ulaşılabilir bir noktaya koymak ve onun alanına saygı duymaktır. Kediniz yeni oyuncağıyla tanıştıktan sonra siz de onlara katılabilirsiniz.

Sabırlı olun ve küçük adımlarla ilerleyin

Kedinizi eğitme konusunda heyecanlıysanız, ona her şeyi bir kerede ve kısa sürede öğretmek isteyebilirsiniz. Fakat başarılı olmak istiyorsanız, her seferinde, tek bir konuda eğitim vermeniz çok daha iyi bir fikirdir.

Kediniz üzerinde çalıştığınız her konuda ustalaştığında ve eğitildiğinde, bir sonraki eğitim alıştırmasına geçebilirsiniz. Örneğin, diğer evcil hayvanlarla etkileşim kurmasını sağlamak, ardından araba yolculuklarına ve seyahatlere alışmasını sağlamak gibi…

Kedinizin alanını sınırlamayın

Kediniz bir komut öğrendiğinde, ona evinizin farklı alanlarında da bu komutu öğretmeye çalışın. Bir yavru kediyi önceden var olan diğer evcil hayvanlarla tanıştırıyorsanız ve onları yalnızca oturma odasında bir araya getiriyorsanız, diğer hayvanın yalnızca o alanda var olduğuna inanabilirler. Diğer hayvanınız bir balıksa bu bir sorun değildir, ancak yavru kediniz bir köpekle tanışıyorsa, onunla başka alanlarda da karşılaşacağını bilmelidir.

Tuvalet eğitimi gibi, bazı eğitim türleri de evinizin farklı alanlarını kullanmayı gerektirebilir. Bir kediyi evde eğitiyorsanız, bazen birden fazla çöp kutusuna sahip olmanız gerekir. Kum kabını birden fazla odada bulacağından, eğitilmesi kolaylaşacaktır. Ayrıca halıyı ve mobilyaları çizmesini engellemek de evin her odası için daha kapsamlı bir dersi garanti edecektir.

Diğer ev sakinlerini de eğitime dahil edin 

Evde, yalnızca siz ve kediniz kalıyorsanız, diğerlerini eğitim sürecine dahil etme konusunda çok fazla endişelenmenize gerek yoktur. Yine de kedinizin bölgesel değil, sosyal olmayı öğrenmesini isteyebilirsiniz. Kedinizi eve getirdikten kısa bir süre sonra, yeni evcil hayvanınızla sosyalleşmek için arkadaşlarınızı veya aile üyelerinizi evinize davet edebilirsiniz.

Yalnızca onları, fazla ileri gitmemeleri ve dikkat etmeli konusunda uyarın. Zira kendiniz gibi evcil hayvanınıza da aynı serbestliği sağlamalı onu yeni değişimlere hemen uyum sağlamasını beklememelisiniz. Bir yavru kediyi daha kalabalık bir aileye getiriyorsanız, herkesi eğitim sürecine dahil etmek daha da önemlidir.

Eğitime tüm ailenin dahil olması pek çok açıdan önemlidir; ancak tutarlılık ve ilişki kurma gibi unsurlar için mutlaka yapılması gerekir. Kedinizin, ne de olsa bu yüzleri her gün görüp, onlarla vakit geçireceğini unutmamalısınız. Ailenin tüm üyeleri eğitim hedefleri ve başarılı olmak için hangi yöntemlerin kullanılacağı konusunda net, hazır ve istekli olmalıdır.

Kedinizi ödüllendirin

Kediler eğitilebilir mi, evet; fakat kedilere, olumlu davranışlarını pekiştirmek için çeşitli ödüller verilmelidir. Ödüller özellikle eğitim sırasında fazlasıyla motive edicidir. Kediler için iki tür ödül vardır. Öncelikle, kedinizin her türlü olumlu övgüden hoşlanacağını bilin. Nazik, iyimser bir sesle konuşun ve onunla ne kadar gurur duyduğunuzu hatırlatın.

“Ne kadar iyi bir kız” ve “aferin!” gibi motive edici cümleler kullanın. Tüylerini okşarken veya kaşırken, yaptığı davranışın iyi olduğunu ve sizi mutlu ettiğini anlayabilir. Kediler için bir diğer ödül tabi ki ödül mamasıdır! Üzerinde çalıştığınız komutları doğru bir şekilde öğrendiğinde, onu küçük ödül mamaları ile ödüllendirin.

Bunu yapmanın en iyi yolu, bir “ses veya zil” sistemi kullanmaktır. Kediniz doğru davranışı veya eylemi gösterdiğinde, ses çıkaran bir aleti çalın ve ardından ona iyi bir iş yaptığını ve başarılı olduğunu gösteren bir ödül maması verin. Ona öğretmeye çalıştığınız davranışı her tekrar edişinde bu sesi duymak, eğitimini pekiştirmesi açısından önemlidir.

Kedinizi kötü alışkanlıklarından arındırın!

Kedinizin hangi eylemlerin doğru veya yanlış olduğunu anlamasına yardımcı olmak için bir takım sözlü işaretler kullanabilirsiniz. Tezgahın veya rafların üzerine çıkıp bir şeyleri itmeyi ve düşürmeyi seven bir kediniz varsa, eşyaları ulaşamayacağı veya erişemeyeceği bir yere koyarak bu durumu ortadan kaldırmaya çalışın.

Kediniz erişmesini istemediğiniz yüzeylere tırmanıyorsa, dikkatini bölgeden uzaklaştırın ve onunla oynayın. Benzer şekilde, kedinize elleriniz yerine oyuncaklarla oynamayı öğretmelisiniz. Kedinizin ellerinizi ısırmasına izin vermek, onlara kötü alışkanlıklar öğretecek ve diğer insanlarla oynarken de bu olumsuz davranışları sergilemesine yol açacaktır.

Örneğin, bir çocuk herhangi bir kediyle oynarsa ve kedi elini ısırırsa, bu yaralanmaya neden olabilir. Ancak kediye bunu yapmaması öğretilmediği için yanlış bir şey yaptığından haberi dahi olmaz. Kedilerin cezadan ders almadığını akılda tutmak önemlidir. Kediler, eylem ve ceza arasında bir bağlantı kuramazlar.

Bu nedenle evcil hayvanınızı mobilyayı çizdiği için su spreyi ile üstüne su sıkıp cezalandırmak, ona bu hareketi bir daha yapmaması gerektiğini öğretmez. Dolayısıyla asla böyle bir şey yapılmamalıdır. Bunun yerine ödül mamaları veya şefkat gibi olumlu pekiştirmeler daha faydalı olacaktır. Kediniz için en iyi ‘ceza’ onu görmezden gelmek ve oradan uzaklaşmaktır.

Hiçbiri işe yaramadı mı?

Eğitim bir gecede verilemez ve kediniz bazen hata yapabilir. Size düşen kedinizi nasıl eğiteceğinize veya ona nasıl rehberlik edeceğinize dair bir plan oluşturmaktır. Bir yavru kediyi eğitmeye çalışırken ceza yöntemi pek işe yaramaz. Çünkü kediniz bu cezayı neden aldığını anlamayacaktır. Dolayısıyla bu durum onu daha da kötüleştirecek ve daha münzevi (yalnız) hissetmesine neden olacaktır.

Eğitim sırasında yavru kedinize asla fiziksel şiddet uygulayamayacağınız biliyoruz; ancak sesinizi de aynı derecede sakin tutmayı unutmayın. Kediniz sizin tarafınızdan tehdit edildiğini hissederse, eğitim başarısız olmaya başlamakla kalmayacak, üstüne sizden korkmayı öğrenecektir.

Kötü davranışları (mobilyaları tırmalamak gibi) yeniden yönlendirmeniz gerekiyorsa, hızlı ve keskin bir ses çıkararak kedinizi uyarmayı deneyin. Her seferinde aynı kelimeyi, mesela “Hayır!” gibi, herhangi bir kelimeyi söylemeniz de bu konuda size yardımcı olacaktır.

“Oha!” veya “Yo!” gibi ikazlarla da kedinizi uyarabilir ve onu mevcut eylem veya davranıştan uzaklaştırabilirsiniz. Kedinizi nasıl eğiteceğinizi öğrenmek, tüm aileniz için eğlenceli bir deneyim olacaktır. Sadece sabırlı ve pozitif olmayı unutmayın! Ne demişler: Sabrın sonu selamettir!

Sıkça sorulan sorular

Kediler insanları anlar mı?

Yapılan araştırmalar sonucu kedilerin, insanların duygusal ifadelerine ve duygu durumlarına karşı hassasiyet gösterdikleri ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla kediler her ne kadar insanlara karşı kayıtsız ve soğuk görünüyor olsalar bile insanların duygularını anladıkları ispatlanmış bir gerçek!

Sakin kedi nasıl yetiştirilir?

Kedinizin sakin bir yapıya sahip olmasını istiyorsanız, onu eğitmek için yapabileceğiniz pek çok şey var. Fakat öncelikle kedinin kendisini emniyette hissetmesi, stressiz olması ve çevresindeki uyaranları tehdit olarak algılamaması gerekmektedir.

Bu ortam sağlandıktan sonra kedinizin kendi alanını oluşturması için ona izin verin, tırmanabileceği dikey bölgeler sunun (tırmalama direği gibi), ceza vermekten kaçının, bırakın ilk adımı kediniz atsın, gürültüyü uzak tutmaya çalışın ve bir oyun alışkanlığı geliştirin. Tüm bunları yaparak kedinizin sakin, uysal ve eğitimli bir kedi olmasını sağlayabilirsiniz.

Kedilere ceza verilir mi?

Yukarıda da pek çok noktada belirtildiği üzere kedilere asla ceza verilmemelidir. Çünkü kediler, yaptıkları yanlış davranış ile ceza arasında herhangi bir ilişki kuramaz ve bu cezayı neden aldıklarını anlayamazlar. Dolayısıyla ceza vermek yalnızca negatif bir pekiştirici olur. Kediniz ceza aldıktan sonra aynı davranışı tekrar etmeye devam edebilir ve içine kapanarak sizden uzaklaşabilir. Kedinizi eğitmek istiyorsanız ona ceza değil; ödül verin!

Kediler eğitilebilir mi? Evet, eğitebilir! Kedi eğitimi ile ilgili daha fazla bilgi almak için aşağıda linkini verdiğim içeriklerimize de mutlaka göz atın derim:

• Yavru kedi ile ilk günler: Eğitim ve eğlence dolu ilk 30 gün!
• Yavru kedilere tuvalet eğitimi nasıl verilir? Tüm aşamalar!
• Kedilerde klasik koşullanma eğitimi nedir?
• Kedilerde dikkat edilmesi gereken davranış değişiklikleri
• Kedilerde yaygın tuvalet kabı sorunları ve çözüm önerileri