Anestezi duyu eksikliği anlamına gelmektedir. Kedilerde anestezi, tıraş, ameliyat ve sağlık problemleri ile ilgili işlemlerin uygulanması sırasında uygulanmaktadır. Sinir fonksiyonlarını baskılayan ilaçlar verilerek bilinçsiz hâle getirilirler. İşlemler sırasında ağrı hissi kaybı ve kas gevşemesi oluşur. Böylece kedilerin acı hissi oluşmaz, yapılan uygulamalar sırasında hareket etmeleri önlenir ve yaralanmaları da engellenmiş olur. Tıpkı bizler gibi lokal ve genel anestezi ile duyu eksikliği yaşarlar. Bu duruma şahitlik eden kedi sahipleri ise, kedilerde anestezi etkisi ne kadar sürer ve kaç saat içerisinde hayatlarına devam ederler sorularına yanıt ararlar.
Kedilerde anestezi uygulamanın riskleri bulunmaktadır. Bu yüzden kedi severler hiçbir zaman narkoz almalarını istemez. Ancak yapılacak olan işlemlerin daha sağlıklı bir şekilde tamamlanabilmesi için tüylü dostlarımızın uyutulmaları gerekmektedir. Ayrıca anestezinin risklerini en aza indirmek için yapılabilecek pek çok şey bulunmaktadır.
İçindekiler
Kediler için iki tür anestezi yönteminin uygulandığını belirtmiştik. Ancak bir diğer yandan sedasyon işlemi de yapılır. Sedasyon ile anestezi farklı olarak yapılsa da ikisi de genel olarak kısa süreli duyu kaybına neden olmaktadır. İşte kedilerde anestezi yöntemleri ve sedasyon hakkında bilgiler…
Lokal anestezi: Kedinin bilincinin açık olduğu ancak duyunun belirli bölgelerinde kaybolduğu anestezi işlemidir.
Sedasyon: Kedinin ağrı hissetmesinin önlenmesi amacı ile ilaçlar verilerek uygulanan işlemdir. Merkezi sinir sistemi depresyona girer ancak kediler bilinçlerini kaybetmezler.
Genel Anestezi: Tüylü dostlarımızın herhangi bir şey hissetmemesi ve tamamen bilinçsizleşmesi için uygulanan yöntemdir.
Kedilerde uygulanan anestezi yöntemleri, tüylü dostlarımızın olacağı ameliyat türü ya da yapılacağı işleme bağlıdır. Veteriner hekimler anestezi öncesinde karar alarak uygulamaya geçer. Kedinin sağlık durumu ve klinik tablosu incelemeye alınır ve değerlendirme sonucunda anestezi işlemine geçilir. Kontrol edilecek olanlar;
Sağlıklı bir kedinin anesteziden tam olarak kurtulması iki gün sürer. İlk on iki saat içerisinde ağır olan etkiler zaman geçtikçe azalır ve on iki saat sonra mamasını yiyebilir. Mamasını yiyebilen kedi anestezinin etkisinden %60 oranında kurtulmuş demektir. Çünkü anestezi etkileri arasında iştahsızlık yer almaktadır. Anestezi uygulanmış olan kedinin iyileşme süresi hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için anesteziklerin kedileri nasıl etkilediğini incelemek gerekir. Veterinerler için anestezik işlemler dört aşamadan oluşur:
Anestezi işlemi uygulanmadan önce kedilerde stres ve korkuyu azaltmak amacı ile kas gevşetici gibi sakinleştiriciler verilir. Bu işleme premedikasyon denilmektedir. Anestezinin oluşturacağı yan etkileri azaltmak amacıyla yapılmaktadır.
Anestezi ilaçlarının verilmesi ve kedilerin duyu eksikliğinin başlanmasıdır. Kedi hangi amaç ile narkoz etkisindeyse, işlem anestezi ile birlikte başlar.
Anestezi işlemi üç şekilde yapılır. Bu ameliyat ve kedinin durumuna bakılarak karar verilen önemli aşamalardan biridir. Bazen işlem süresinde devamlı olarak ve bazen de lokal anestezi şeklinde bir kez ilaç verilerek yapılır. Bu işlemler:
Soluma: Ameliyat sonrasında ağrı ve iltihabı önlemek amacı ile anestezi ilaçları ile birlikte antibiyotikler verilir. Soluma ile yapılan anestezi işlemlerinde anestezi sürekli olarak verilmeye devam edilir.
İntravenöz: Bir ve iki saat arası verilen anestezi ilaç uygulamasıdır. Özellikle propofol ile yavaş iyileşmeden kaçınması gereken kedilerde önerilmez.
Kas içi: Kısa süreli ameliyatlar ve işlemler için ketamin gibi ilaçlar verilir. Biraz daha zaman gerekiyorsa, ikinci bir intramüsküler ketamin dozu verilebilir, ancak ilk dozun %50’sinden fazla olamaz.
Bu aşamanın süresi değişkendir ve kedinizin geçireceği ameliyatın türüne bağlı olacaktır. Tüylü dostlarımız kısırlaştırılıyorsa, biyopsi almakla hemen hemen aynı şekilde daha az anesteziye ihtiyaç duyacaktır. Gastrointestinal sistemden yabancı bir cisim çıkarılıyorsa, biraz daha uzun sürebilir. Ağır travma operasyonları birkaç saat sürebilir. Miktarlar ayrıca veteriner hekimin becerisine ve olası intraoperatif komplikasyonlara da bağlıdır.
Ameliyat ya da tıraş gibi işlemler bittikten sonra anestezi etkileri azalmaya başlar. Ardından kedinin uyandırma dönemi de başlamış olur. Doğru ilaçlar kullanıldıysa, önlemler alındıysa işlem ağrısız ve stressiz bir şekilde gerçekleşir ve sona erer. Ancak kedinin gözlem altında olması gerekir. Ateş, kusma ve diğer anestezi etkilerini gösterebilir. Daha önce belirttiğimiz gibi kedilerde anestezi etkisi iki gün sürer ve ne kadar kısa olacağı kedinin sağlığı ile de alakalıdır. Ayrıca uzman bir kişinin işlem yapmış olması da çok önemlidir.
Kedilerde anestezi etkisi ne kadar süreceği verilen anestezi miktarına bağlıdır. Bu miktar yani anestezi süresi ise ameliyat işlemi ile alakalıdır. Ancak bazen anestezi etkileri uzun sürebilir. Bu durum sonucunda kedim anestezi sonrası kusuyor, yemek yemiyor ya da titriyor gibi şikayetler edilebiliyor. Ne yazık ki kedi severler için tüylü dostlarının üzücü durumda olması oldukça kötü. Bir an önce iyileşmeleri için her şeyi araştıran ve deneyen sevgili okurlarımıza öncelikle sakin olmalarını ve sabırlı bir şekilde davranmalarını tavsiye ediyoruz. Belirttiğimiz gibi birçok yerde anestezi etkisi 12 saat içerisinde geçer, diye belirten pek çok yer duymuş ve okumuş olabilirsiniz. Ancak anestezi etkilerinin tam olarak sona ermesi iki gün sürer. Kedinizin bünyesi hassas olabilir ya da işlem uzun sürmüş olabilir. Bu gibi durumları çok çabuk atlatmak için işlem öncesi gerekli tetkiklerin yapıldığından emin olmanızı tavsiye ederiz.
Ameliyatla ilgili komplikasyonlar ortaya çıkması en korkulan şey olsa da başınıza gelebilir. Ayrıca kedilerin anestezi nedeni ile yaşadığı doğal reaksiyonlar da var. Örneğin, bir kedi ameliyattan önce yemek yemese bile, bir miktar safra veya yemek artıkları kusması mümkündür. Alfa-2 sakinleştiriciler veya opioidler kullanılmışsa bu nispeten doğaldır. Bu nedenle kedime yemek vermedim neden kusuyor, diye endişelenmenize gerek yok.
Kedilerde anestezi nedeni ile görülen yan etkilerden biri ise, sebepsiz yere miyavlaması, yönünü şaşırmasıdır. Yemek yemek istemesi uzun sürebilir, çok sık idrara çıkabilir. Çünkü anestezi ile verilen sıvıları atacaktır. İyileşme sırasında, kedilerin mümkün olduğunca az stresle sıcak, karanlık ve sessiz bir yerde olmaları gerekir.
Kedilerin anesteziden uyanması uzun sürebilir. Bu süre çok korkutucu da olsa ilaçları metabolizmalarının yavaş çalışmasına neden olabilir. Köpekler kadar hızlı uyanamazlar. Aşağıdaki nedenlerden dolayı kedinizin anesteziden kurtulması daha uzun sürebilir:
İlaç metabolizmasının en önemli yollarından biri glukronik asit konjugasyonudur. Fakat kedilerdebu işlemden sorumlu olan glukuroniltransferaz enzimi eksikliği vardır. Bu yüzden, bu yolu kullanan ilaçların metabolizasyonu, bir alternatif kullanmak zorunda kalındığında çok daha yavaştır: sülfokonjugasyon. Bu nedenle kediler anestezi sonrasında çabuk uyanamazlar.
Bir saatten fazla kullanılan propofolün kedilerin uyanma sürecini yavaşlatmaya neden olur. Ayrıca başka hasarlara da neden olabilir.
Kedilerin küçük olması hafif yani zayıf olmalarına neden olur. Bu nedenle verilen ilaçların dozu vücutlarına ağır gelir. Bu da uyanma sürelerini uzatır.
Kedilerde hipotermi, vücut ısısında düşüş nedeni ile oluşur. Ameliyat soğuk bir ortamda geçiyorsa, kedilerde hipotermi oluşur ve uyanma süreleri uzat. Sıcaklıkları ne kadar düşerse, enzim fonksiyonundaki azalma, iyileşme süresinin uzaması ve anesteziden uyanma nedeniyle ilaç metabolizasyonu o kadar zor olur.
Anestezi, öncesinde yapılan tetkikler ve uzman bir veterinere danışılması ile birlikte çok az risk taşır. Sağlıklı kedilerde etkileri kısa sürede geçer.
Uygun izlenme, öncesinde yapılan tetkikler ve uzman bir veteriner ile yapılan anestezi işlemlerinde risk çok azdır. Sağlık problemine sahip olanlarda risk artabilir.
Kediler anesteziden 12 saat sonra mama yiyebilir. Ancak bu duruma veteriner hekimin karar vermesi uygun olacaktır. Kediniz iştahsız ise ve mama yemek istemiyorsa, bu durum sizi endişelendirmemeli.
Merhaba Aynur Hanım. Öncelikle geçmiş olsun, umarız kısa sürede kediniz iyileşir. Yazımı beğenmeniz beni çok mutlu etti. Ben teşekkür ederim. Mutlu günler.
Merhaba ne yazık ki tıraş sırasında işlem yarım kaldığı için 5 yaşındaki kedime anestezi vermek zorunda kaldılar. Uyanmasinin uzerinden 30 saat geçmesine rağmen kedim hala kendine gelemedi. İlk 12 saatte de hep kustu, ishal oldu, dengesini sağlayamadı ve kafasını kaldıramadı. İlk kez anestezi alıyor, veterinere sorunca ateşi olabileceğini söyledi ve normal olmadığını söyledi. Fakat yazınız içime su serpti. Yine de duruma göre mutlaka çete götüreceğim ama en azından bu gece rahat uyuyacağım
Merhaba, umarız kendine gelmiştir. Şimdi nasıl? Sağlıklı günler dileriz.
Merhaba, kedim 9 yaşında ve 3 gün önce diş çekimi icin gaz aneztezisi ile operasyona alındı. Hersey yolunda gibi görünmesine rağmen ( yemek yiyor, hareketli, küçük tuvaletini yaptı ) bazi davranış değişiklikleri oldu. Cok bağıran geveze kedim sessizleşti, ani garip tepkiler veriyor. Onu taniyamiyorum ve bu beni korkutuyor. Anestezi beynini etkilemiş olabilir mi? Eski kedimi geri istiyorum. Düzelir mi?
3 gün içinde anestezinin etkisi artık kalmamış olmalıdır. Belki diş çekiminden sonraki ağrısına ve yaşadığı strese bağlı davranış değişiklikleri şekillenmiş olabilir. Bu sebeplerdense durum geçicidir. 10 gün içerisinde hem stresi üzerinden atacağından hem de ağrıları tamamen geçeceğinden eski haline gelecektir. Geçmiş olsun
Kedime sokak kopekleri saldirdi veteriner ameliyat etti şu an bilinsiz yatiyor ac susuz uyuyor normalmi ne zaman yer 24 saatten fazla oldu
Eğer kediniz evdeyse onu bir an önce veteriner kliniğine götürmelisiniz. Kendine gelmeden eve dönmemeli. Geçmiş olsun..
Kediler ketamin etkisiyle , ameliyat sonrasında ilk çıktığında sakinken ve uyanmışken 1 saat sonrasında saldırganlaşıp kendini ordan oraya vurabilir mi? Teşekkürler
Merhaba evet anesteziden uyanırken bu tür durumlar görülebilir.
Kedimizin dişi çürümüş ve yarın dişi çekilecek.Aneztezi alacak ve çok üzgünüz 4 yaşında.Bir haftadır diş apsesinden dolayı antibiyotik tedavisi alıyor.Çok aydınlatıcı bilgiler vermişsiniz.Teşekkür ederim.