Kedilerde göz akıntısı: Nedenleri ve tedavisi

Kedinizin gözleri, berrak ve parlak, biraz da yapışkan mı görünüyor? Kediniz gözlerini sık sık kaşıyor ya da yüzlerini kanepeye ya da halıya mı sürtüyor. O halde bir şeylerin yanlış gitmesinden şüphelenebilirsiniz. Kedilerde göz akıntısı ile ilgili evcil dostunuza yardım etmek istiyorsanız nedenleri, ne zaman veterinere götürmeniz gerektiği, evde neler yapabileceğiniz gibi konular hakkında daha fazla bilgi edinmelisiniz.

Göz akıntısı nedir?

Epifora olarak bilinen kedilerde göz akıntısı, gözlerden yaşların akması şeklinde kendini gösterir ve bir hastalıktan daha çok bir semptom olarak kabul edilir. Normal şartlarda, görme sistemi içinde görmeyi gözlerin yağlanması için ince bir gözyaşı filmi üretilir ve fazla sıvı, gözün burnun yanında bulunan nazolakrimal kanallara ya da gözyaşı kanallarına akar. Bu kanallar aracılığıyla fazla gözyaşı burnun arkasına ve boğaza akıtılır.

Epifora en yaygın şekliyle gözyaşı filminin gözden drenajının yetersiz şekilde gerçekleştiğini ifade eden bir durumdur. Himalayan ya da Pers gibi bazı kedi cinsleri, gözyaşlarının düzgün bir şekilde akmasına izin vermeyen düz bir yüze sahip olduğundan bu cins kedilerde göz akıntısı görülme ihtimali daha fazladır.

Kedilerde göz akıntısı belirtileri nelerdir?

Birçok kedi sahibi kedilerinin yüzünün sürekli nemli olduğunu ve evcil hayvanlarının yüzünden gözyaşlarının yuvarlandığını bile görebildiğini belirtmektedir. Berrak ve sulu akıntı genellikle gözle ilgili küçük bir problemin olduğuna işaret eder. Akıntının bulanık, kanlı veya kötü kokulu olması ise sorunun daha şiddetli olduğu anlamına gelir.

Kedilerde yaygın olarak gözlemlenen epifora belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Gözlerin altında nem veya ıslaklık
• Gözlerin altına bulunan kürkün kırmızı veya kahverengi şeklinde lekelenmesi
• Ciltte tahriş ya da cilt enfeksiyonu
• Göz ve çevresinde anormal şişlikler
• Işığa karşı hassasiyet
• Gözlerin kısılması
• Bulutlu ya da opak kornealar

Kedilerde göz akıntısının nedenleri nelerdir?

Basit bir soğuk algınlığından ölümcül bir hastalığa kadar birçok şey kedinizde göz akıntısına neden olabilir. Gözle ilgili problemler çok hızlı bir şekilde ciddileşerek göze daha ciddi zararlar verebilir. Bu nedenle bu belirtileri çok ciddiye almalı ve kedinizi çok iyi bir şekilde gözlemleyerek bu belirtilerin olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Kedilerde en sık görülen göz akıntısı nedenleri şu şekildedir:

• Bir deformasyon nedeniyle nazolakrimal kanalların tıkanması
• Gözkapağının fonksiyonlarını tam olarak yerine getirememesi
• Aşırı gözyaşı üretimi
• Alerjiler
• Kedi üst solunum yolu enfeksiyonları: Kediler bulaşıcı olan ve kediler arasında hızlı bir şekilde yayılabilen üst solunum yolu enfeksiyonlarına kolay bir şekilde yakalanabilir. Bu hastalıkların bazıları bazen çok şiddetli geçebilir ve nazolakrimal kanalların tıkanmasına neden olabilir.
• Diğer kedilerle kavga gibi travmatik yaşantılar
• Kornea bozuklukları: Gözün önünü kaplayan kubbe şeklinde bir yüzeye sahip olan kornea iltihaplanabilir, yaralanabilir ya da ülser oluşabilir. Bunun sonucunda bulanık görme, aşırı göz kırpma, iltihaplanma ve artan gözyaşı üretimi olabilir.
• Korneanın ciddi derecede zarar görmesine neden olabilen kuru göz.
• Viral ya da bakteriyel göz enfeksiyonları
• Konjonktivit: Bu hastalıkla birlikte kedinizin gözleri kırmızılaşır ve şişer.
• Glokom: Göz içindeki bir problemden dolayı göz tansiyonu oluşur ve göz küresinde şişme meydana gelir.
• Kanser
• Entropion: Göz kapaklarının içe doğru yuvarlanmasına neden olan kalıtsal bir kusurdur. Bu nedenle de kirpikler ve göz kapağının kılları sürekli olarak korneaya takılır. Bu durum oldukça acı vericidir ve körlüğe kadar giden kötü sonuçlar doğurabilir.
• Göze takılan yabancı cisimler
• Blefarit: Göz kapaklarının iltihaplanmasıdır. Kedilerde nadir olarak bir durum olmasına karşın ortaya çıktığında son derece rahatsız edicidir.
• Üveit: Gözün iç yapısının iltihaplanmasıdır. Kanser, bağışıklık problemleri, travma ya da diğer enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkar. Oldukça ağrılı ve ciddi bir iltihaplanma sorunudur.

Kedilerde göz akıntısı nasıl teşhis edilir?

Epifora teşhisi için ilk adım aşırı gözyaşı üretiminin altında yatan bir neden olup olmadığını tespit etmektir. Kedilerde aşırı gözyaşı üretiminin nedenleri arasında konjonktivit, alerjiler, göz yaralanmaları, anormal kirpikler, kornea ülserleri, göz enfeksiyonları göz kapaklarında yuvarlanma (entropion) gibi çeşitli göz problemleri bulunur.

Göz akıntısına neden olabilecek ciddi sebepler ekarte edildikten sonra uygun ve yeterli miktarda gözyaşı salınımının meydana gelip gelmediğini belirlemek gerekmektedir. Gözyaşı kanallarına ve çevresindeki dokulara özellikle dikkat edilerek iltihaplanma ya da başka bir anormallik olup olmadığını tespit etmek için kapsamlı bir göz muayenesi gerçekleştirilir. Bu anormalliklerden birinin göz akıntısına neden olduğu teşhis edilirse, bu durumda bu durumların ortadan kaldırılmasına yönelik bir tedavi planı oluşturulur.

Gözyaşı drenajının normal düzeyde olup olmadığını belirlemek için en basit testlerden biri, göze bir damla floresein lekesi yerleştirerek gerçekleştirilir. Kedinin kafası hafifçe aşağı doğru tutulunca buruna akıntı olup olmadığı gözlenir. Muayene sırasında insanların göz muayenesinde de kullanılan oftalmoskop ismi verilen bir cihaz kullanılır. Bu cihaz yardımıyla veteriner gözün büyütülmüş bir görüntüsünü inceleyecektir. Drenaj sisteminin normal çalıştığı durumda birkaç dakika içinde burunda göz lekesinin görülmesi gerekir. Lekenin görülmemesi gözyaşı kanalının kesin olarak tıkalı olduğuna işaret etmese de bu noktada daha fazla araştırma yapılması gerektiğini gösterir.

Gözün çevresindeki akıntıyı temizlemek ya da gözde akıntıya sebep olduğu düşünülen yabancı cisimlerin çıkarılması için ise salin kullanılır.

Kedilerde göz akıntısı nasıl tedavi edilir?

Kedilerin gözlerinin kenarlarında bulunan çoğu akıntı yumuşak bir bez ya da peçete ile kolayca silinebilir. Drenajın aşırı olduğu ya da koktuğu durumlarda ise veteriner muayenesi gerekebilir.  Göz kanalının tıkalı olması halinde, veteriner öncelikle kedinizin sakinleşmesini sağlayacaktır ve bunun için sedasyon gerekebilir. Sedasyon tedaviye başlamadan önce kaygı ve ağrıyı azaltmak için bazı yatıştırıcı ilaçların kullanılmasıdır. Bunu yaparken kedinize anestezi uygulaması gerekebilir. Kediniz sakinleştikten sonra tıkanıklığı açmak için gözyaşı kanalına bir alet yerleştirerek kanalın kolayla açılmasını sağlayabilir.

İlaç tedavisi noktasında veterineriniz enfeksiyonla mücadeleye yardımcı olması açısından reçeteli damlalar ya da göze sürülen merhemleri reçete edebilir. Ayrıca kedinizin bağışıklık sistemini destekleyerek enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olmak için oral ilaçlar da reçete edilebilir.

Kahverengiye yakın bir renk tonu ile şeffaf akıntılar kalıcı olabilir ancak lekelenmeyi azaltmak için uygulayabileceğiniz bazı yollar bulunuyor. Yardımcı mendiller işinize yarayabilir ancak mendil seçiminde hidrojen peroksit içermeyen ürünleri kullanmalısınız çünkü bu ürünler gözle temas etmesi durumunda gözde ciddi hasarlara neden olabilmektedir.

Bazı durumlarda kedinizin gelişimi esnasında gözyaşı punktası ya da açıklığı açılmamış olabilir. O zaman veterineriniz cerrahi müdahale ile bunu açabilir. Aynı zamanda başka bir göz rahatsızlığından dolayı meydana gelen göz akıntısı için de veteriner cerrahi müdahaleye başvurabilir.

Aşırı gözyaşı kaynaklı yüzdeki lekeleri gidermek ya da ortadan kaldırmak için çeşitli öneriler bulunsa da bu yöntemlerinin hiçbirinin %100 etkili olduğu söylenemez. Bazı reçetesiz tedavi yöntemleri gözde ciddi hasarlara neden olabileceği için de uygulayacağınız yöntemin veterineriniz tarafından önerilmesi çok önemlidir. Bu nedenle de veterinerinize danışmadan hiçbir ürünü kullanmamalısınız.

Kedilerde göz akıntısı iyileşir mi?

Altında yatan asıl neden bulunup tedavi edilmediği taktirde, epiforalı kedilerin birçoğu yaşamları boyunca aralıklarla bu hastalıktan mustarip olacaktır. Kedinizin yüz anatomisi nedeniyle gözyaşı filminin yeterli drenajı engelleniyorsa, bütün tedavi yöntemleri uygulansa da kedinizde bir miktar epiforanın devam etmesi muhtemeldir. Çoğu vakada kediler göz akıntısı sorunundan kurtulabilir ve genellikle gözyaşı lekesi kozmetik olarak kalabilir.

Kedilerde göz akıntısını önlemek için nasıl davranılmalıdır?

Göz akıntısını ortaya çıkmadan önlemek hem sağlık masraflarını azaltmak hem de kedinizin acı çekmesinin önüne geçebilmek adına çok önemlidir. Bunun için aşağıdaki tedbirleri almanız faydalı olacaktır:

• Kedilerin yıllık aşı takvimi içinde olması gereken aşıları takip etmelisiniz.
• Aşırı kalabalık ortamlardan uzak durarak kedinizi bulaşabilecek riskli durumlardan uzak tutabilirsiniz.
• Kedinizin göz temizliğine çok dikkat etmelisiniz.
• Kedinizin gözlerini kızarıklık, bulanıklık, renk ya da şekil değişikliği, akıntı, ışığa duyarlılık gibi durumlar açısından sık sık kontrol etmelisiniz ve farklı bir durum gözlemlediğinizde en kısa sürede veterinere başvurmalısınız.

Göz akıntısı olan bir kediye evde nasıl müdahale edilir?

Veteriner için aldığınız randevuyu beklerken kedinizin göz akıntısını azaltmak ve kedinizin kendisini daha rahat hissetmesini sağlamak için yapabileceğiniz birkaç uygulama bulunuyor:

• Bir pamuğu suya batırın. Sulu pamukla kedinizin göz akıntısını silin. Bunu yaparken göz akıntısını daima gözün köşesinden yukarı doğru silmeye özen gösterin. Bir gözde kullandığınız pamuk topunu bulaşma riskini ortadan kaldırmak için diğer gözde kullanmayın. Her bir göz için taze bir pamuk topu kullanın.
• Ortam sıcaklığını, yattığı yerin rahatlığını kontrol edin ve kedinizin kendini iyi hissetmesini sağlayın.
• Veteriner reçete etmedikçe herhangi bir damla ya da ilaç kullanmaktan kaçının.

Kedilerde göz akıntısı bulaşıcı mıdır?

Kedilerdeki göz akıntısı ile birlikte ortaya çıkan bazın göz hastalıkları hem insanlara hem de kedilere bulaşabilir. Bu nedenle akıntısı olan kediyle temas ettikten sonra ellerinizi mutlaka güzel bir şekilde yıkamalı ve yüzünüze dokunmaktan dikkatli bir şekilde kaçınmalısınız. Diğer yandan evde birden fazla canlı besliyorsanız göz akıntısı olan kediyi, akıntı geçene kadar karantinaya almak ve farklı bir yaşam alanında hastalığın geçmesini beklemelisiniz.

Göz akıntısı olan bir kedi ne zaman veterinere götürülmelidir?

Göz akıntısı probleminde erken veteriner müdahalesi kedinizin görüşünü kurtarma noktasında çok önemlidir. Göz akıntısının birkaç günden fazla sürmesi, akıntının miktarının artması gibi durumlar veterinere görünme zamanının geldiğini işaret eder. Özellikle bulanık, kanlı ya kötü kokulu akıntı gözlendiği zaman durumun daha ciddi olabileceği düşünmeli ve en kısa sürede kedinizin veteriner tarafından muayene edilmesini sağlamalısınız. Göz akıntısının renginin berrak ve sıvı bir kıvamdan sarımsı, yeşil bir renge ve mukus kıvamına dönmesi de durumun riskli olduğunu gösterir.

Kedinizin gözlerini kıstığın, normalden daha fazla göz kırptığını, gözlerini pençeleyip ovuşturduğunu ya da gözlerinin şiştiğini bulanıklaştığını veya açamadığını gözlemlediyseniz bu belirtiler de en kısa sürede veterinere gitmeniz gerektiğini işaret etmektedir.

Önceden yaşanan bir göz problemi dolayısıyla kullanılan ve arta kalan ilaçlarınız varsa, bunları kedinizin gözlerinde asla kullanmayın. Farklı göz sorunları için farklı ilaçların kullanılması gerekebilir ve yanlış bir ilaç kullanımı ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.