Köpeklerde Periodontal (Diş Eti) Hastalıklar

Köpeklerde Periodontal Hastalık Nedir?

Köpeklerde periodontal hastalık, ağızdaki bakterilerin neden olduğu ve diş etlerine, kemiğe ve dişlerin diğer destek yapılarına zarar veren ilerleyici bir hastalıktır. Bu hastalık diş etlerinin altında gizlendiğinden, birçok durumda köpeklerde diş eti hastalığının gözle görülür belirtileri hastalık çok ilerleyene kadar görülmez. Bu nedenle, köpeğiniz için önleyici diş bakımına erken yaşta başlamak çok önemlidir.

Periodontal Hastalık Sebepleri

Bakteriler bir köpeğin ağzında birikir ve diğer minerallerle birleştiğinde iki  üç gün içinde sertleşen plaklara dönüşebilir.  Köpeklerin bağışıklık sistemi bu bakteri birikimiyle savaşmaya başladığında, iltihaplı diş etleri ve hastalığın daha belirgin belirtileri ortaya çıkar.

Kötü beslenme ve diyet, sonunda periodontal hastalığa neden olan plak ve bakterilerin gelişiminde rol oynayabilir. Kötü bakım, dişlerinin hizalanması (çarpık dişleri olan köpekler diş eti hastalığına daha yatkındır), kirli oyuncaklar ve tabii ki ağız hijyeni köpeklerde diş eti hastalıklarına sebep olabilir.

Köpeklerde Periodontal Hastalık Riskleri

Periodontal hastalık çok yaygındır. 3 yaşının üzerindeki köpeklerin yüzde 80’inden fazlasında bir dereceye kadar periodontal hastalık vardır. Periodontal hastalık yaşlı evcil hayvanlarda daha sık görülse de etkileri genç hayvanlarda başlamaktadır. Diş eti iltihabı genellikle 1 yaşından sonra gelişir ve uygun bakım olmadan ilerleyerek geri dönüşü olmayan hasarlara neden olur. Bu durum potansiyel olarak kalp, karaciğer ve böbrekler gibi diğer organlara zarar verir.
Periodontal hastalık için risk faktörleri şunları içerir:
• Evde diş bakımı yetersizliği
• Yaş
• Küçük köpeklerde, özellikle kısa ve basık burunlu olanlarda dişlerin aşırı kalabalık olması.
• Dişlerde maloklüzyon (kötü diziliş).
• Sert nesneleri çiğnemek.
• Düşmeyen süt dişleri.
• Kronik böbrek yetmezliği veya diyabet gibi diğer hastalıklar.

Köpeklerde Periodontal Hastalıkların Belirtileri ve Aşamaları

Köpeklerde diş eti hastalığı belirtileri büyük ölçüde değişebilir. Güzel inci beyazı dişlere sahip köpeklerde bile, yalnızca anestezi uygulandıktan ve tüm ağız röntgeni çekildikten ve diş etleri muayene edildikten sonra bulunan önemli hastalıklar görülebilir. Bu nedenle, köpeğinizin dişlerini muayene ettirmek ve temizlemek için bir sorun ortaya çıkana kadar beklememelisiniz – bu, köpeğinizin yıllık muayenesinin bir parçası olmalıdır.

Diş eti hastalığının belirtileri, köpeğinizin dişlerinin periodontal hastalığın hangi aşamasında olduğuna da bağlı olacaktır. Köpeklerde periodontal hastalığın dört aşaması vardır. Tüm dişlerin herhangi bir zamanda periodontal hastalığın aynı evresinde olmayabileceğini belirtmek önemlidir.

Bu hastalığı doğru bir şekilde teşhis etmenin tek yolu, genel anestezi altında yapılması gereken periodontal sondalama (dişler ve diş etleri arasındaki anormal boşluğu kontrol etmek) ve dişlerin röntgenini (radyografi) çektirmektir.

Köpek Periodontal Hastalığının 1. Aşaması

Aşama 1, kemik veya diş eti kaybı olmadan diş etlerinin yangısıdır. Çoğu zaman,hafif hastalık belirtileri mevcut olacaktır, ancak herhangi bir belirgin semptom fark etmeyebilirsiniz.

Belirtiler

Aşama 1’in belirtileri şunları içerir:

• Kırmızı veya kabarık diş etleri
• Fırçalama veya çiğneme sırasında kanayan diş etleri
• Ağız kokusu

Prognoz

Evre 1 periodontal hastalığı olan bir köpeğin prognozu, uygun diş bakımı aldıkları sürece iyidir.

Köpeklerde Periodontal Hastalığın 2. Aşaması

Evre 2 periodontal hastalıkta, dişin destekleyici yapılara tutunmasının %25 veya daha azı kaybolur. Diş temizliği sırasında, hafif anormal periodontal cep derinlikleri ile birlikte röntgenlerde hafif kemik kaybı bulunabilir.

Belirtiler

Aşama 2’nin belirtileri şunları içerir:

• Kırmızı veya kabarık diş etleri
• Fırçalama veya çiğneme sırasında kanayan diş etleri
• Ağız kokusu
• Çekik diş etleri mevcut olabilir

Prognoz

Evre 2 periodontal hastalığı olan bir köpeğin prognozu, köpek uygun diş tedavisi gördüğü sürece iyidir.

Köpeklerde Periodontal Hastalığın 3. Aşaması

Periodontal hastalığın 3. Evresinde dişin desteğinin %25-50’si kaybolur. Röntgenlerde orta-şiddetli kemik kaybı mevcut olacaktır ve diş etlerinde anormal periodontal cepler mevcut olacaktır.

Belirtiler

Aşama 3’ün belirtileri şunları içerir:

• Kırmızı veya kabarık diş etleri
• Fırçalama veya çiğneme sırasında kanayan diş etleri
• Ağız kokusu
• Orta derecede diş eti çekilmesi
• Gevşek dişler

Prognoz 

Aşama 3 periodontal hastalığı olan bir köpeğin prognozu, ileri diş prosedürleri yapıldığında ve günlük evde diş bakımı konusunda çok titiz davrandığınızda iyidir. Aksi takdirde dişler bu aşamada çekilmelidir.

Köpeklerde Periodontal Hastalığın 4. Aşaması

Periodontal hastalığın 4. Evresinde, x-ışınları ve periodontal sondalamada görüldüğü gibi, dişin bağlantılarının %50’sinden fazlası kaybolur.

Belirtiler

Aşama 4’ün belirtileri şunları içerir:

• Diş kökü hasarı
• Gevşek dişler
• Diş kayıpları
• Diş çevresinden irin sızabilir

Prognoz

Evre 4 periodontal hastalığı olan bir köpeğin prognozu kötüdür. Evre 4 hastalığı olan her diş çekilmelidir.

Davranışsal Belirtiler

Hastalık ilerledikçe bazı davranış değişiklikleri de fark edebilirsiniz. Köpeğiniz:

• Ağrılı diş etleri nedeniyle dişlerinin fırçalanmasına artık tahammül göstermeyebilir
• Farklı çiğnemeye veya dişlerini şapırdatmaya başlar
• Dişlerine bakmak için dudaklarını kaldırmaya çalıştığınızda agresyon gösterebilir
• Daha içine kapanık veya agresif davranış gösterir
• Çiğneme oyuncaklarıyla oynamaya isteksiz olur.
• Şiddetli durumlarda iştahsızlık görülebilir.

Köpeklerde Diş Eti Hastalığının Tedavisi Nedir?

Köpeklerde diş eti hastalığının tedavisi, köpeğinizin sahip olduğu periodontal hastalığın evresine bağlı olacaktır. İşte veteriner hekiminizin atacağı birkaç adım;

Profesyonel Diş Temizliği 

Diş eti hastalığını tedavi etmenin ilk adımı, aşağıdakileri içeren eksiksiz bir profesyonel diş temizliğidir:

• Plak ve tartarı temizlemek
• Dişlerin parlatılması
• Tam ağız röntgeni çekmek
• Anormal cep oluşumunu kontrol etmek için her dişin etrafını araştırmak

Bu işlem genel anestezi altında yapılmalıdır ve veteriner hekimin her dişin hangi hastalık evresinde olduğunu belirlemesini sağlayacaktır.

Köpeklerde Evre 1 Periodontal Hastalığın Tedavisi

Tüm dişler 1. Aşamadaysa, başka bir tedavi gerekmez, ancak köpeğinizin dişlerini her gün fırçalamanız gerekir.

Köpeklerde Periodontal Hastalığın 2. Aşaması Tedavisi

Periodontal hastalığın 2. Aşaması mevcut olduğunda, köpeğinizin profesyonel bir diş temizliğine ihtiyacı olacaktır.

Bununla birlikte, temizlik sırasında, veteriner hekiminiz, anormal periodontal ceplerin derinlemesine temizliğini yapacak ve bu ceplerin kapatılmasına yardımcı olmak ve diş eklerinin daha fazla tahribatını önlemek için bu bölgelere bir antibiyotik jel uygulayacaktır.

Köpeklerde Periodontal Hastalığın 3. Aşaması Tedavisi 

Aşama 3’te dişler bulunduğunda, veteriner hekiminiz, gelişmiş prosedürler uygulayacaktır. Ayrıca, o dişleri kurtarmak amacıyla evde titiz bir diş bakımı planı oluşturmak için sizinle birlikte çalışacaklardır.

Aksi takdirde önerilen tedavi dişlerin çekilmesi olacaktır.

Köpeklerde Periodontal Hastalığın 4. Aşaması Tedavisi

Daha önce de belirtildiği gibi 4. evredeki dişlerin tek tedavisi çekimdir.

Dişler kurtarılamayacak kadar hastalıklıdır ve önemli bir ağrı ve enfeksiyon kaynağıdır. Bu nedenle, bu aşamada ev ilaçları veya diş ürünlerini denemek yerine diş çekimi en mantıklı karardır.

Köpeklerde Diş Eti Hastalığını Tedavi Etmezseniz Ne Olabilir?

Diş eti hastalığı tedavi edilmediğinde , yalnızca köpeğinize acı vermekle kalmaz, aynı zamanda köpeğinizin tüm vücudunda hasara yol açabilir.

Çene Kırıkları

İlerlemiş periodontal hastalık, dişleri destekleyen kemiğin tahribatına yol açacağından çene kırıklarına neden olabilir.

Dişlerinin kökleri çene kemiklerinin kenarlarına çok yakın olduğu için bu risk küçük ırk köpeklerde en yüksektir. Küçük ve oyuncak ırklar ayrıca periodontal hastalık geliştirmeye daha yatkındır.

Diş Apseleri

Diş eti hastalığı ayrıca deriden kopabilen ve yanaklarda veya çenede kötü açık yaralar oluşturabilen diş kökü apselerine neden olabilir.

Oronazal Fistüller

Ağız ve burun geçişleri arasında geçen delikler olan oronazal fistüller , tedavi edilmeyen periodontal hastalığın bir sonucu olarak gelişebilir.

Dachshunds ırkı köpekler, bu duruma özellikle yatkındır. Semptomlar kronik hapşırma ve burun akıntısını içerir.

Göz Sorunları

Ayrıca ağzın arka kısmındaki dişler gözün hemen altında yer aldığı için diş kökü enfeksiyonları göz sorunlarına yol açabilir. Bunun hızlı bir şekilde ele alınmadığı durumlarda, köpeğin görme yeteneğini kaybetmesine neden olabilir.

Ağız Kanserleri 

Köpeklerde henüz bu tür bir çalışma bulunmamakla birlikte, çok sayıda insan çalışması, kronik periodontal hastalığı olan kişilerde ağız kanseri riskinin arttığını göstermektedir.

Artan Organ Hasarı Riski 

Köpeklerde diş eti hastalıklarının vücuttaki uzak organlar üzerinde de zararlı etkileri olabilir. Bu hastalık ağızdaki bakteriyel toksinlerin ve zararlı inflamatuar bileşiklerin kan dolaşımına girmesine ve vücudun geri kalanına yayılmasına neden olur.

Periodontal hastalığın köpeklerde kronik böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı ve kalp hastalığı riskini arttırdığı bilinmektedir. Ayrıca diyabetli köpeklerde kan şekerini düzenlemeyi zorlaştırabilir.

Köpeklerde Periodontal Hastalığı Nasıl Önleyebilirsiniz?

Günlük Diş Fırçalama 

Köpeğinizdeki periodontal hastalığı önlemek için evde yapabileceğiniz en iyi şey, dişlerini her gün fırçalamaktır. Fırçalama, yalnızca haftada en az üç kez tutarlı bir şekilde yapıldığında etkili olacaktır. Ancak, bu tüm evcil hayvan ebeveynleri ve evcil hayvanlar için mümkün olmayabilir.

Yavru köpeklerde diş fırçalamaya yaklaşık 6 aylıkken, yetişkin dişleri çıkar çıkmaz başlanılmalıdır. Bir köpek yavrusu diş çıkarırken dişlerini fırçalamaktan kaçınılmalıdır, çünkü bu ağrılı olabilir ve dişlerini fırçalamaktan korkmalarına neden olabilir.

Diş Bakım Ürünleri 

Köpeklerde plak ve diş eti iltihabını azaltmaya yardımcı olacak diğer seçenekler şunlardır:

• Diş mendilleri
• Ağız gargaraları
• Diş fırçası
• Reçeteli diş diyetleri

Veteriner hekiminize hangi ürünleri önerdiğini sorun. Periodontal hastalığa neden olanın tartar değil plaktaki bakteriler olduğunu unutmayın.

Önleyici Veteriner Diş Temizlemeleri

Köpekler, evde bir tür günlük diş bakımı almanın yanı sıra, diş eti hastalığının herhangi bir dışa dönük belirtisi ortaya çıkmadan önce, genç yaşta anestezi altında önleyici profesyonel diş temizliği almaya başlamalıdır.

Küçük ve oyuncak cins köpeklerin 1 yaşından itibaren, büyük cins köpeklerin ise 2 yaşından itibaren düzenli diş temizliğine başlamasını önerilmektedir. Köpeğiniz bundan daha gençse, ancak halihazırda periodontal hastalık belirtileri varsa, derhal diş temizliği yapılmalıdır. Temizlemelerin sıklığı köpeğinizin cinsine, periodontal hastalık düzeyine ve evde diş bakımı konusunda ne kadar titiz olduğunuza bağlıdır.

Kaliteli Kuru Maması

Bazı köpekler, çiğnerken dişlerini fırçalamaya yardımcı olan “diş diyetlerinden” veya plakların sertleşmesini önleyen katkı maddeleri içeren yiyeceklerden faydalanacaktır. Köpeğiniz için hangi diyetin doğru olduğu konusunda veteriner hekiminiz ile konuşun.