Kedilerde ağız iltihabı ve ülserler – Belirtileri ve nedenleri

Plak oluşumundan kedi immün yetmezlik virüsüne kadar pek çok nedenden ortaya çıkabilen ağız ülserleri, tipik olarak ağızda küçük ve açık yaralar olarak kendini gösterir. Tedavi edilmediği sürece kanamaya ve ağrıya neden olan bu ülserler, aynı zamanda kedinizde başka belirtilere de neden olabilir. Peki kedilerde ağız iltihabı ve ülserler nedir? Belirtileri ve nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? Hepsi ve daha fazlası için okumaya devam edin…

Ağız İltihabı ve Ülser Nedir?

Ağız mukozasının giderek kötüleşen iltihabı ile karakterize olan ağız iltihabı ve ülser, stomatit olarak adlandırılıyor. Kedilerde stomatite, diş hastalıklarının, kedi herpes virüsü ve kedi calicivirüsü gibi viral enfeksiyonların yol açabildiği biliniyor. Kedilerde devam eden ağız iltihabı ve ülserler, kedi popülasyonunun sadece %3’ünü etkiler ve etkilenen kedilerin çoğunluğu safkan kedilerdir. Kedilerde nadir olarak görülmesine rağmen stomatit, çok ciddi ve ağrılı bir hastalık olmakla beraber, tedavi edilmediği sürece yaşamı da tehdit eder.

Son derece ağrılı bir durum oluşturan ağız iltihabı ve ülserler, kedilerin yemek yemesini ya da içmesini zorlaştırabilir, yüzünde pençe izine yol açabilir, ağız kokusu ve salya akmasına neden olabilir. Ağız iltihabı damak, diş etleri, dil ya da dudaklarda kedinin ağzını açmasını engelleyebilecek ülserlere neden olur. Ağız iltihabı ve ülserler, altta yatan tek bir probleme bağlı değildir ancak ana sorunun genellikle diş hastalığı olduğu bilinir. Bu hastalığın erken evreleri diş hastalığına benzer ve ağrıya neden olur. Bu yüzden kedinizi veteriner hekime götürmek her zaman için daha iyi bir fikir olacaktır.

Kedilerde Ağız İltihabı ve Ülser Belirtileri

Kedilerde ağız iltihabı ve ülserler, bariz ağrı belirtileri göstermelerine neden olacak nadir durumlardan biridir. Acılarını belli etmemek kedilerin doğasında vardır ancak ağız iltihabı ve ülserler oldukça acı vericidir. Kediler yalnızca bir esneme ile acı içinde ağlayabilirler. Öte yandan kedilerin yaklaşma – kaçınma denilen bir tür davranış biçiminde bulundukları da söylenir. Bu terim, yemeğine aç bir şekilde yaklaşan, sadece mama kabına tıslayan ve sonrasında kaçan bir kediyi tanımlar. Bu davranış biçimi, kedinin yiyecek tüketiminin acı verici olacağını tahmin etmesi üzerine gelişen bir belirtidir. Ağızdaki iltihaplanma ve ülserler kolayca fark edilmediği için, ilk olarak kedilerde davranış değişiklikleri gibi belirtiler fark edilebilir. Peki bu semptomların dışında diğer belirtiler nelerdir?

• Şiddetli acı
• Ağzın açılması üzerine ağlama ya da ses çıkarma
• Yemek yerken yiyecekleri düşürmek
• Yemek yemeği ya da içmeyi kabul etmemek
• Yüzde pençe izleri
• İştahsızlık
• Kilo kaybı
• Ağız kokusu
• Yutma güçlüğü
• Dişlerde plak
• Salya akıntısı
• Zayıf tüyler
• Kırmızı, şiş diş etleri ya da ağız
• Görünür ülserler ya da lezyonlar
• Ağzın arkasındaki boşluğun iltihabı (kaudal stomatit)
• Farenjit
• Kalın tükürük
• Ağrı

Kedilerde Ağız İltihabı ve Ülser Nedenleri

Kedilerde ağız iltihabı ve ülserlerin nedeni tam olarak belli değildir. Öte yandan bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyonu olduğuna ve kedinin kendi bağışıklık sisteminin ağız dokularının dışında ağızdaki bakterilere saldırmasına neden olduğu bilinir. Bağışıklık sistemi ağızdaki plaklar tarafından tetiklenir ve diş hastalığını şüphelenilen başlıca neden yapar. Ağız iltihabı ve ülserlere, diş hastalıkları dışında virüsler ve bakteriler de neden olabilir. Peki bu virüsler/bakteriler nelerdir?

• Bartonella (bakteri)
• Kedi calicivirüs (FCV)
• Kedi herpes virüsü-1 (FHV-1)
• Kedi immün yetmezlik virüsü (FIV)
• Kedi lösemi virüsü (FeLV)

• Kedilerde Diş Hastalıklarına Karşı En İyi Kedi Mamaları

Kedilerde Ağız İltihabı ve Ülser Teşhisi

Kedilerde ağız iltihabı ve ülser teşhisi, ilk olarak diş kayıtları ve prosedürler de dahil olmak üzere kedinizin tıbbi geçmişinin incelemesi ile başlar. Ülser seviyesini tespit etmek için ise ağzın fiziksel muayenesi yapılır. Kedinizin ağzının ve boğazının ayrıntılı bir şekilde incelenmesi için sedasyon veya genel anestezi gerekebilir. Mukozal inflamasyon ve ülserlerin görsel olarak tanımlanmasının üzerine veteriner hekiminiz teşhisi belirleyecektir. Ancak nedeni belirlemek için daha fazla test yapması gerekmektedir. Peki yapılması gereken bu testler nelerdir?

• Sistemik hastalıkların değerlendirmesi (organsal hastalıkların tespiti. örn. kedilerde böbrek yetmezliği sonucu kanda üre seviyesinin artması stomatite neden olabilmektedir)
• Virüs izolasyon testi (virüs tespiti)
• Retroviral test (bağışıklık ile ilgili virüsün tespiti)
• Histopatolojik değerlendirme (ağız bozukluklarının tespiti)
• Biyopsi

Kedilerde Ağız İltihabı ve Ülser Tedavisi

Tedavi ilk etapta ağrı kontrolü ve iltihap önleyici ilaçlar ile başlar. Kedilerde ağız iltihabı ve ülserler, bazen bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyonun sonucu olarak karşımıza çıkar ve bu yüzden bağışıklık sistemini baskılamak ve hastalığı bastırmak için steroid ya da immunsupresif ilaçlar verilir. Ayrıca ilaçlı ağız gargaraları ve oral antibiyotikler de reçete edilebilir. Hastalığın kökenine göre ilaçlarla tedavi etmek yalnızca geçici bir durum olabilir. Hastalığın kaynağı diş hastalıkları ise hasarlı dişlerin veya tüm dişlerin çekilmesi gerekebilir.

Bunların dışında kedinizde ağız iltihabının oluşmasının en bilinen tetikleyicisi plaklar da söz konusu olabilir. Ağız içinde bulunan bakterilerin ürettiği salgılar dişler üzerinde biyofilm tabakası oluştururlar. Yapışkan bir yapıda olan bu biyofilm tabakası günlük olarak diş temizliği yapılmadığı sürece diş üzerinde birikir ve zaman içinde plak oluşumuna sebep olur. Plaklar daha sonrasında sertleşerek diş taşlarına dönüşür. Müdahale edilmediği sürece diş taşları damaklara da zarar vermeye başlar ve periodontal hastalık oluşur. Bunun önüne geçilmesinin en uygun yöntemi yavruluk döneminden itibaren diş fırçalamaya kedilerin alıştırılmasıdır. Dişlerin fırçalanması için piyasada birçok farklı ürün bulunmaktadır. Bu ürünlerden kedinize en uygun olanını veteriner hekiminizle görüşerek kararlaştırabilirsiniz.

Kedilerde Ağız İltihabı ve Ülser İyileşmesi

Kedilerde ağız iltihabı ve ülserlerin dirençli olması, iyileşmenin yanı sıra durumun yönetilmesinde her iki taraf için de sinir bozucu olabilir. Ağız iltihabı ve ülserler, kedilerde sürekli bir ağrıya yol açacaktır. Diş çekimi yapılmış kedilere yumuşak bir gıda diyeti iyi gelirken, yaptırmayanlar için ise rutin diş temizliği iyi gelebilir.

Kedimin Ağız Ülserlerini Nasıl Teşhis ve Tedavi Edebilirim?

-İlk olarak kedinizin açık ağız yaralarına bakın. Diş etlerini ve yanak bölgesini, kanaması olan ya da olmayan küçük ila orta yuvarlak veya dikdörtgen yaralar için kedinizin ağzını kontrol edin ve alttaki dokuyu açığa çıkarın. Ülserler ağız içinde birden fazla yerde meydana gelmiş olabilir. Kedinizin yanağını nazikçe yukarı çekin ve diş etlerini, yanak içlerini, ağız çatısını dilini, dilin kenarlarını ve altını iyice kontrol edin.

-Eğer kedinizde ağız ülserlerinin olup olmadığından emin değilseniz, ağız kokusu, şişmiş diş etleri, aşırı salya akışı, kalın lifli tükürük, iştahsızlık ve yeme güçlüğü gibi diğer belirtiler var mı diye gözlemleyin. Kedinizin ağzına dikkatlice bakın ve diğer ağız ülserleri belirtilerini kontrol etmek için yeme alışkanlıklarını takip edin. Kedinizin dişlerine ve diş eti çizgilerine dikkatli ve düzenli bir şekilde bakın. Diş çevresinde şişme, diş eti çizgisinde kanama ve diş etlerinde iltihaplanma varsa, bu durum ülser ya da daha büyük bir ağız sağlığı sorununa işarettir.

-Ülserler, kedilerde sık görülen kedi calicivirüs gibi daha büyük problemlerin belirtisi de olabilir. Eğer kedinizde ağız ülseri olduğunu gözlemlerseniz, hapşırma, burun tıkanıklığı, göz ve burun çevresinde akıntı ve göz çevresinde iltihaplanma gibi belirtilerin olup olmadığını takip edin. Eğer kedinizde calicivirüs belirtileri fark ederseniz, en kısa sürede veteriner hekime başvurun. Kedinizin hangi semptomları yaşadığını ve ilk ne zaman ortaya çıktığını iyi bir şekilde veteriner hekiminize anlatın. Veteriner hekiminiz ise size evde tedavi için talimatlar verebilir. Bu talimatları ise uygun bir şekilde yaptığınızdan emin olun.

-Kedinizin ağzında ülser ya da açık yara belirtileri görürseniz, vakit kaybetmeden bir veteriner hekimden randevu alarak kontrole gidin. Veteriner hekiminiz sadece kedinizin ülseri olup olmadığını söylemez aynı zamanda ülserlerin nedenlerini de açıklayabilir. Eğer veteriner hekiminiz kedinizde ülser fark ederse, röntgen çektirebilir ve kedinizin çenesinde bir hasar olup olmadığına bakabilir. Veteriner hekiminize, ağız yaralanmaları, şişme ya da kanama ile doğrudan ilgili olmayanlar da dahil olmak üzere fark ettiğiniz tüm semptomları anlatın. Anlattıklarınız, altta yatan tıbbi sorunların daha iyi teşhis edilmesini sağlar.

-Veteriner hekiminiz ağız muayene sırasında teşhis ettiklerine bağlı olarak, ülserlerin nedenini öğrenmek için kan ya da idrar testleri isteyebilir. Kediler için genel olarak idrar testleri ağrılı değildir ve kan testleri de anlık rahatsızlık verir. Öte yandan ülserler, kedi viral rinopnömonisi (FVR), kronik böbrek hastalığı ve kedi immün yetmezlik virüsü (FIV) gibi enfeksiyonların, hastalıkların ve sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir.

-Veteriner hekiminiz ağız iltihabı ve ülserlere neden olan durumu teşhis ederse, kedinizin bakımı ile ilgili özel sorular sormaktan çekinmeyin. Ülserlerin tedavisi çoğunlukla altta yatan nedene bağlıdır. Bu nedenle veteriner hekiminizin tavsiyelerini yakından takip edin. Ülserler, ağız gargarası ya da ağrı kesici ilaçlar ile tedavi edilecektir.

-Diş eti çevresinde akıntı, kötü koku, kırmızı ve hassas alanlar görürseniz, ülserin enfekte olmuş olabileceğini bilmelisiniz. Dilerseniz, antibiyotik tedavi için veteriner hekiminiz ile iletişime geçebilirsiniz. Tedavi, topikal (bölgesel) ilaç ya da ağız yolu ile verilebilir. Ancak ilacı dikkatli bir şekilde verdiğinizden ve talimatları düzgün bir şekilde uyguladığınızdan emin olun.

-Plak birikmesini önlemek ve ülsere neden olan koşulları daha da kötüleştirmemek için kedinizin dişlerini günde iki defa fırçalayın. Kedinizin dişlerini düzenli olarak nazikçe fırçalamak için yumuşak kıllı ya da silikon diş fırçasını ve kediler için özel olarak üretilen diş macununu kullanın. Diş fırçasını ıslatın ve çok az bir miktarda diş macununu sürün. Ardından dişlerin diş etleri ile birleştiği bölgelere fırça yardımı ile hafifçe masaj yapın. Kediler için özel üretilen diş fırçaları ve diş macunlarını, evcil hayvan mağazalarından bulabilirsiniz.

-Kedinizin dişlerini temizlemenin yanı sıra veteriner kliğine giderek düzenli olarak ağız temizliği yaptırmaya özen gösterin.

Sıkça Sorulan Sorular

Kedilerde ağız iltihabına ne iyi gelir?

En yaygın tedavi yöntemi diş temizliğidir. Kedilerin dişleri sıklıkla fırçalanmalı ve temizlenmelidir. Gerekirse bazı durumlarda veterinerlerin önerdiği ağız gargarası ve plak önleyici gibi antiseptik ürünler kullanılmalıdır.

Kedilerin dişleri ne sıklıkla fırçalanır?

Kedilerde diş bakımının mümkünse günlük olarak yapılması gerekir.