Kedilerde aşırı çiğneme sorunu ve çözüm önerileri

Kedileri anlamak bazen zor olabiliyor. Çoğu hareketlerini anlamak için epeyi bir çaba sarf etmek gerekiyor. Kedi sahipleri zaman zaman kedilerinin garip hareketler sergilediğinden yakınmaktadırlar. Bunlardan bir tanesi de evdeki nesneleri çiğneme sorunudur. Bazen bu çiğnemeler normal olarak karşılansa da bu çiğneme davranışları bazı durumlarda kontrolden çıkabilmektedir. Aşırı çiğneme sorunu evdeki eşyalara zarar vermekten çok, kediler için tehlike yaratabilmektedir. Yavru kediler, çevreyi, genellikle nesneleri çiğneyerek tanımaya çalışırken, çiğneme sırasında bazı nesnelerin yutulması gibi tehlike yaratacak olaylar da gelişebilmektedir. Yetişkin ve yaşlı kedilerde bu soruna rastlamak olası bir durumdur. Kedilerde bu çiğneme sorununun birkaç nedeni vardır.

Aşırı Çiğnemenin En Yaygın Nedenleri

Aşırı çiğneme sorununun kontrol altına alınamaması, ciddi sorunların belirtisi olabilir. Böyle bir durumda, huzursuz hissediyorsanız, veterinerinize danışmalı ve gerekli tedaviyi yapmalısınız. Bu sorunun en temel nedeni kedilerde stres ve can sıkıntısıdır. Stres yaratan durumu ortadan kaldırmanız sorununuzun çözümü olabilir. Ayrıca bu soruna neden olan tıbbi nedenler de vardır. Bunlar;

• Diş eti hastalıkları aşırı çiğnemeye neden olabilmektedir. Kediler kendilerini rahatlatmak için nesneleri çiğneyebilirler.
• Genetik durumlar da bu soruna neden olabilmektedir. Bazı kediler genetik yapıları gereği aşırı çiğnemeye meyilli olabilirler.
• Annesinden erken ayrılan kedilerde, yün çiğneme sorunları ile karşılaşmak normal bir durumdur ama yine de tedavi edilmesi gereklidir.
• Kediler de, insanlar gibi psikolojik sorunlar yaşayabilirler. Kediniz rahatsız olduğu bir durumu, nesneleri çiğneyerek gösterme eğiliminde olabilir.
• Yetersiz beslenme sonucu kediler farklı nesneleri çiğneyerek bu duruma tepki gösterebilirler. Özellikle kedilerde bitki ve toprak çiğneme bu sorunun sonucudur.
• Hastalıklar da bu soruna neden olabilmektedir. Beyin tümörü, lösemi gibi ciddi hastalıkların ilk belirtileri arasında aşırı çiğneme sorunu yer almaktadır.

Kedileriniz aşırı çiğneme olayını sürekli olarak tekrarlıyor ve bu artık sizi rahatsız ediyorsa, hiç vakit kaybetmeden bir veteriner hekime başvurmalısınız. İlk başlarda normal bir olay gibi gözükse de aslında kediler için altta yatan büyük sorunların başlangıcı olabilir. Bu durumu göz ardı etmemelisiniz.

Nasıl Teşhis Konulur?

Veteriner hekim öncelikle, kedinin geçmişini, bu duruma ne gibi olayların neden olabileceğini dikkate alarak, kediye genel bir muayeneye yapacaktır. Kedinizde davranış bozukluğunun ilk defa ne zaman görüldüğü, sorunun asıl nedenin ne olduğu hakkında, veterinere ipucu verecektir. Davranışın fiziksel nedenli mi, yoksa psikolojik nedenli mi olduğunu anlamak için kedinize bazı tahliller yapılacaktır. Bunlar;

• Tam kan sayımı,
• İdrar tahlili,
• Biyokimyasal kan profili gibi tahliller yapılacak olup, veteriner hekim kedinizde sinirsel ve nörolojik nedenlerden dolayı bu davranışların gelişebileceğinden şüphelenirse, beyni ve omuriliği detaylı incelemek için;
• Manyetik rezonans (MR),
• Bilgisayarlı tomografi (CAT) raporlarını isteyecektir.

Aşırı çiğneme gibi davranış bozuklukları, altında yatan kaygıya ve strese bağlı olarak gelişebilmektedir. Veteriner hekim ayrıca kedilerinizden daha ayrıntılı tedavi için bazı testler de isteyecektir. Bunlar;

• İç ve dış parazit varlığını görmek için test yapılabilir.
• Deride oluşabilecek deri hastalıkları için, deri kazıntısı istenerek, biyopsi yapılabilir.
• Gıda ile ilgili alerjilerin varlığını görmek için diyet modifikasyonuna ihtiyaç duyulabilir.

Tüm bu testlerin, raporların ve biyopsi örneklerinin alınması ile veteriner hekim tarafından tam teşhis konulabilir. Önemli olan tam teşhis konulmadan, hangi belirtilerin varlığının olduğudur. Veteriner hekim aynı zamanda bu belirtilere bakarak, tam tanı koyabilir ve daha net cevaplar verebilir. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir;

• Kaşıntıya neden olan belirtiler,
• Dış parazitler, deri kanseri deri döküntüsü, alerjik dermatit vb.,
• Ağrıya neden olan belirtiler,
• Sinir sistemi bozuklukları, akut hassasiyet, sinir iltihabı vb.,
• Tekrarlayan miyavlamaya neden olan belirtiler,
• Normal cinsel davranış, hipertansiyon, işitme kaybı vb.,
• Kumaş emme ve çiğnemeye neden olan belirtiler,
• Tiyamin eksikliği, hipertiroidi, kurşun zehirlenmesi

Yukarıda saydığımız belirtiler dikkate alınarak, kedileriniz için tam ve doğru tanı konulabilir. Evcil dostlarınız için yapabileceğiniz en önemli şey, hastalandıkları zaman onlar için en iyi veterineri bulmanızdır. Aksi halde beklenmeyen olaylar gelişebilir.

Kediler Aşırı Çiğneme Alışkanlığından Nasıl Uzaklaştırılır?

Kediler genellikle bir olaya alıştıkları zaman, onları vazgeçirmek hiç de kolay olmayacaktır. Onlara zarar verebilecek bu davranışı ortadan kaldırmak için, bazı yöntemler vardır. Bu yöntemleri kullanarak, kedinizin bu tür alışkanlıkları bırakmasını sağlayabilirsiniz. Ancak belirtmekte fayda var.  Eğer altında yatan önemli bir tıbbi sorun yoksa bu yöntemler işe yarayacaktır. Bunları dikkate almak için yazımızı okuyamaya devam edebilirsiniz.

Kedilerinizi bu alışkanlıktan vazgeçirmenin en etkili ve kolay yolu çiğneme ödülleridir. Hiçbir kedi kendisine verilen bir ödülü geri çevirmez ve bütün kediler çiğneme ödüllerini severek tüketirler. Ayrıca bu ödüller kediler için saklı birer besindir. Genellikle matatabi ağacından üretilen, çiğneme ödülleriyle, kedileriniz içgüdüsel olarak çiğneme eğiliminde olacaklardır. Bu ağacın hiçbir parçası kedilerinize zarar vermez, hiçbir alerjen madde içermez. Bu ödüller aynı zamanda kedileriniz stresli ve agresif oldukları zaman sakinleşmelerine de yardımcı olmaktadır.

Kedilerinizi bu davranışlardan uzaklaştırmanın bir diğer yolu ise onların dikkatini dağıtmak olacaktır. Kedileriniz evde yalnız kaldıklarında çok fazla strese maruz kalabiliyorlar. Onlar için yapacağınız kedi tünelleri, gözetleme kuleleri, hareketli oyuncaklar, kedi merdivenleri ve daha birçok oyuncakla onlara değer verdiğinizi gösterebilirsiniz. Bu onların hoşuna gidecek ve zamanla bu alışkanlığını bırakmaya başlayacaklardır.

Kedilerinizin çiğneme alışkanlığına, çiğnediği nesneye uygulayacağınız birkaç yöntemle engel olabilirsiniz. Kedi uzaklaştırıcı spreyleri çiğnediği nesnelere uygulayabilir ve oradan uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca birkaç platformda Vicks adlı merhemin de kedileri uzaklaştırmak için kullanıldığı yazmaktadır. Kediler hoşlanmadıkları tat ve kokulardan hızla kaçarlar. Siz de bu durumu kullanarak, kedinizin bu alışkanlığını etkili yöntemlerle çözebilirsiniz.

Aşırı Çiğneme Tedavisi Nasıl Olmalı?

Kedilerde tedavinin hızlı bir şekilde etki etmesi için, çevresel stresin azaltılması ilk adım olmalıdır. Tedavi sırasında, kediler için uygun beslenme zamanları, egzersiz saatleri, kedileriniz ile geçirdiğiniz sosyal zamanı ve ev içerisinde yaptığınız aktiviteleri yeniden düzenlemelisiniz. Kedilerinizin oyun ve yaşam alanının sınırlandırılmaması tedavi için çok önemlidir. Hastalığa neden olan olayı ortadan kaldırmakla tedaviye başlamalısınız. Eğer kediniz kumaş çiğniyorsa, kumaşları ortadan kaldırmalısınız. Evlerinize koyduğunuz yeşil bitkiler, kediler için doğru hedefler olacaktır. Bazı bitkiler zehirli olabilmektedir. Bu durumu dikkate alarak bitkilerin üzerini örtmelisiniz. Ayrıca kedinizin aşırı çiğneme sorununun önüne geçmek için, günlük mama miktarını da arttırmayı deneyebilirsiniz. Veteriner hekim, kedinize davranış modifikasyonu amaçlı olarak ilaç reçete edebilir. Bu ilaçların nasıl kullanılacağı, ne kadar kullanılacağı konusunda veteriner hekimi dinlemelisiniz. Bazı hayvan sahipleri yanlış doz kullanımı ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu durumlara neden olmamaları için talimatları dikkatli bir şekilde takip etmelidirler.

Evcil dostlarınız normal dışı hareket ettiğinde, bunu kabul etmek ve görmezden gelerek kedilerinizi ödüllendirmek de işe yarayabilir. Kediniz için beslenme ve oyun zaman dilimlerini planlamalısınız. Kedilerinizin davranış bozukluklarını gösteren tavırlarına karşı ceza vermek, kedilerinizin agresif ve korku içinde olmalarına neden olabilmektedir. Ayrıca böyle davranmanız kediniz ile aranızdaki bağı bozabilir ve kedinizin hastalığının ilerlemesine sebep olabilirsiniz. Bu tür davranış bozukluklarının takibinin yapılması önemlidir. Takip için kedi, veteriner hekime götürülmelidir. Daha önce kullandığınız ilacın kedinize etki edip etmediği araştırılmalı eğer durumunda bir değişiklik olmazsa başka bir ilaca geçilmelidir. Bu tedavi hakkında veterinerden öneriler alınmalıdır.

Bu konularda gerçekçi olmak her zaman iyidir. Kedinizin tedavi süresinde ne kadar ilerlediği, nasıl etkiler gösterdiği konusunda düzenli notlar almalısınız. Sorunun kaynağı uzun bir süreden beri varlığını koruyorsa, hızlı bir şekilde kontrol edilmesi mümkün olmayacaktır. Bu yüzden haftalık hatta günlük olarak kendinizi gözlemlemeli ve doğru notları almalısınız. Bunu yapmanız veteriner hekime yardımcı olacak ve tedavinin geleceğine ışık tutacaktır.

Kedilerde Çiğneme ve Diğer Davranış Bozukluklarına Sebep Olan Stres Nedir?

Kedilerde stres iki türlü olarak görülebilmektedir. Bunlardan ilki akut strestir. Bu stresi, kedilerde fark etmek oldukça kolaydır. Belirtiler;

• Hareketsizlik,
• Bükük ayaklar,
• Hızlı nefes alıp verme,
• İstemsiz kaka ve idrar yapma,
• Saldırganlık,
• Gözler açık, göz bebekleri büyümüş ve kulaklar arkaya doğru yatık olması durumu akut stresin belirtisi olabilir. Bu gibi belirtiler fark edildiğinde acilen veteriner hekime gitmelisiniz.

Kedilerde stresin bir diğer şekli ise kronik strestir. Uzun süre içerisinde geliştiği için, kronik stresi fark etmek ve anlamak zordur. Bu durumu anlamanın en etkili yolu gözlem ve evcil hayvanınızı iyi tanımanızdır. Belirtileri;

• Beslenme, temizlenme, tuvalet gibi alışkanlıklarda değişiklikler olması,
• Saklanma,
• Dinlenmede artış ve sahte uyku hareketleri,
• Oyun aktivitelerinde azalma,
• Uygunsuz alanlara idrar ve kaka yapma,
• Aşırı çiğneme ve yalama,
• Yün yeme,
• Yönlendirilmiş saldırganlık,
• İdrar püskürtme,
• Bir yerleri tırmalama isteği,
• Yüz bölgesi temizliği.

Bu tür belirtiler ile karşılaştığınız zaman yapmanız gereken ilk iş, strese neden olan durumu bulmanız ve ortadan kaldırmanızdır.

Kedilerde Stresin Önlenmesi İçin Neler Yapılabilir?

Kedinizin ne yaşadığını anlayabiliyor ve ona uygun bakımı yapabiliyorsanız, kedinizin kronik strese girdiğini anlayabilir ve kronik stresle başa çıkmada büyük bir şansa sahip olabilirsiniz. Kedinizin canının sıkılması ve strese girmesine neden olan aslında çok basit bir şey de olabilir. Kediler bağımsız ve özgürlüklerine düşkün canlılardır. Genellikle doğada yalnız kalmayı severler. Çoklu kedi evinde yaşayan ve dışarı çıkamayan kediler, ev içinde kendini güvende hissettikleri alanlar oluştururlar. Evde hatırı sayılır bir kedi nüfusu varsa, bu kediler için fazla baskı demektir. Yeteri kadar mama ve su kabı ve kedi yatağı teminini sağlamanız kediler için stres azaltıcı durumları sağlayabilir. Kedinizin dışarı çıkmasına izin veriyorsanız, yapmanız gereken onu rahat bırakmanızdır. Kediler kendilerini içgüdüsel olarak korurlar ve güvende hissetmedikleri alanlara girmezler. Bu yüzden bırakın kedinizi ne zaman dışarı çıkacağına ve ne zaman geleceğine kendi karar versin. Kediniz dışarı çıkmayan, yalnız ev içinde yaşayan bir kedi ise, ona sağlayacağız egzersiz alanları oluşturmak ve eğlenceli aktiviteler hazırlamak, hem strese girmesine hem de mutsuz olmasına engel olacaktır. Kedilerinizle oynamanız da stresin önüne geçebilir.

Kediler zaman zaman strese girebilirler. Bu durumun olmamasını beklemek imkânsızdır. Ancak gerekli önlemlerin alınması, kronik stresin önüne geçebilir. Kedilerin duygularını anlamalı, onları tanımalı ve değer verdiğinizi göstermelisiniz. Kediler ancak güvende oldukları ortamda mutlu olabilirler ve strese girme durumları en aza iner. Stres olmadığı zaman kedilerin yaşadığı bir sürü sorun ortadan kalkacaktır. Kedileriniz de stresi gidermeniz için bazı alternatifler de vardır. Bunlar vitamin destekli olup, ilaç niteliği taşımamaktadır. Vitamin macunları, vitamin hapları, sulandırılmış vitaminler bu konuda sizlere yardımcı olacaktır. Bu vitaminleri düzenli olarak kullanmanız hâlinde, zamanla kedinizin üzerindeki stres azalacaktır. Bu tür vitaminleri güvenilir sitelerden ve veterinerlerden alabilirsiniz.