Kedi parazitleri: Solucanlar, akarlar, keneler ve diğer böcekler

Kedilerin, pek çok farklı parazite karşı hassas olduklarını hepimiz az çok biliyoruz. Bu parazitlerin ise iç ve dış parazit olmak üzere iki ana sınıfa ayrıldığını belirtmeliyiz. İç parazitler kedilerin vücudunun içerisinde yaşarken, dış parazitler ise kedilerin derisinde, kulaklarında ya da vücudun dışarıdaki herhangi bir bölgesinde yaşarlar. Bu parazitlerin hiçbiri de iyi parazitler değillerdir. Peki kedi parazitleri nelerdir? Gelin hep birlikte öğrenelim.

Akarlar

Akarlar, ya da diğer adıyla maytlar, kenelerle akraba olan minik eklembacaklılardandır. Dış parazit olan akarlar, mikroskopla bakılmadan görülmez ve aynı zamanda kedilerde farklı bölgeleri enfekte ederler. Aylık olarak kullanılan önleyici ilaçlar sayesinde akarları önlemeniz mümkün. Peki kedilerde görülen akar türleri hangileridir?

Demodex 

Kedilerin derisi üzerinde ya da içerisinde yaşayan bu akarların enfeksiyonu demodikozis olarak adlandırılıyor. Köpeklere nazaran daha nadir görülse de kedilerde bu hastalığa neden olan türler demodex cati ve demodex gatoi olmak üzere iki tanedir. Tanımlanmamış olan üçüncü bir tür de bildirilmiştir. Sağlıklı bir kedide çok az miktarda görülen bu akarlar, kedilerin bağışıklık sisteminin kötü olduğu zamanlarda çoğalır (özellikle demodex cati) ve kaşıntı, saç dökülmesi, cilt iltihabı ve kabuklanma gibi semptomlar gösterir.

Kedinizde bu akarların olup olmadığını ancak derin deri kazıntısı alınarak yapılacak mikroskobik muayene sonucunda anlayabilirsiniz.

Yürüyen Kepek

Cheyletiella olarak bilinen bu akarların enfeksiyonu cheyletiellosis olarak adlandırılıyor. Kedilerin bulaşıcı bir hastalığıdır ve insanlara da bulaşabilir. Bu akarlar çok küçük olmalarına rağmen, mikroskop ya da otoskop olmadan da kedilerin üzerinde hareket halindeyken görülebilirler. Kaşıntı ve ciltte pullanma gibi semptomları olan yürüyen kepek akarı, topikal ilaçlar sayesinde tedavi edilir.

Kedi uyuzu

Kedi uyuzu olarak da adlandırılan notoedres cati, kedilerin derisine giren bir parazit türüdür. Yoğun bir kaşınmaya neden olan notoedres cati, ilk olarak kulağın üst kısmında lezyonlar oluşturur. Daha sonrasında hızlıca kulağın geri kalan kısmına, yüze, göze ve boyna doğru yayılır. Bulaşıcılık oranı çok yüksek olan bir parazittir.

Kulak Akarları (Kulak Uyuzu)

Kedilerin kulaklarında çok yaygın olarak görülen kulak uyuzu, bir diğer adıyla da bilinen kulak akarları, yukarıda bahsettiğimiz akarlar gibi kaşıntıya yol açar. Asıl etki ettiği bölge kulak olsa da çevresinde de lezyonlar meydana getirebilmektedir. Çok az sayıdaki etken bile şiddetli reaksiyonlara yol açabilmektedir. Kulak uyuzuna sahip kedilerle temasa geçmiş bütün hayvanlarda hastalığın oluşma riski vardır.

Pireler

Hem köpeklerde hem de kedilerde çok sık görülen dış parazitlerden biridir pireler. Kedinizin üzerinde bir tane bile pire olması hem derisinde reaksiyon oluşmasını hem de hızlıca çoğalabilmesini sağlayabilir. Şiddetli pire enfestasyonları durumunda kedinizde anemi oluşabilir ve pirelerin taşıdığı hastalıklarla enfekte olabilir. Pireleri önlemek için ise topikal ilaçların yanı sıra pire tasmaları, spreyler, tozlar ve bunun gibi daha pek çok tedavi yöntemleri kullanılabilir.

Kedilerde kaşıntı ve tüy dökülmesine sebep olan pireler, aynı zamanda ciddi hastalıklara da sebep olabilir. Bu yüzden kedinizin üzerinde bir pire keşfettiyseniz, bir an önce kurtulmanız gerektiğini söylemeden geçmeyelim. Ayrıca hem evinizi hem de kedinizi pirelerden nasıl kurtaracağınızı bilmiyorsanız, ”Kedinizdeki pirelerden nasıl kurtulursunuz?” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.

Bağırsak Parazitleri

Bağırsak parazitleri yumurta, solucan ve tek hücrelilerden (Protozoa) oluşan iç parazit türlerinden biridir. Kedilerin bağırsak yolunda ve midesinde yaşayan bu küçük parazitlerden sadece solucan çıplak gözle görülebilir. Diğer parazitler ise, veteriner hekim tarafından rutin kontrol yapılarak dışkı örneklerinden bulunabilir. Bağırsak parazit enfeksiyonları için kedinin tedavisinde çeşitli ilaçlar kullanılabilir.

Giardia

Hem hayvanlar hem de insanlar için bir sorun olan giardia, kedilerin bağırsak duvarlarına tutunurlar. İshale yol açan bu parazit, kirli toprak ya da sudan insanlara ve hayvanlara bulaşır.

Coccidia

Başka bir mikroskobik parazit olan coccidia, kedilerde ishale neden olur. Mikroskobik, spor oluşturan, tek hücreli zorunlu intrasellüler parazitlerdir. Özellikle yavrularda, immunosupresif hayvanlarda ve başka bir hastalığı bulunanlarda ishal şekillendirir. Arakonakçı olan hayvanların etinin yenmesi yenilmesi veya parazit yumurtalarının bulunduğu çevreden bulaşma söz konusudur.

Whipworms (Kamçılı Kurtlar)

Trichuris campanula, Trichuris serrata türlerinin dahil olduğu, whipworm ismiyle bilinen kamçılı kurtlar, kediler üzerinde görülebilir. Ancak yumurtaları mikroskobik olarak görülebilen bir larva ya da solucan aşamasına sahiptir. Bu parazit de yukarıdaki kedi parazitleri gibi ishale neden olur.

Hookworms (Kancalı Kurtlar)

Bir başka bağırsak parazit türü olan hookworms yani kancalı kurtlar, ishale neden olduğu gibi kedilerin mide ve bağırsaklarını da etkiler.

Yuvarlak Kurtlar (Nematod)

Çok yaygın bir bağırsak parazit türü olan yuvarlak kurtlar, kedilerin dışkısında görünürler. Mikroskobik bir yumurta aşamasına sahip olan yuvarlak solucanlar, kedilerde şişkin ve yuvarlak bir karna neden olurlar. Bu semptomların yanı sıra kedilerde ishal ve kusma gibi reaksiyonlar da meydana gelebilir.

Tenyalar

Uzun, düz ve beyaz kurtlardan oluşan tenyalar, kedilerin ince bağırsaklarına yapışan bir tür bağırsak parazitidir. Kedinin yediği mamanın besinleri ile beslenen bu parazitlerin pek çok belirtisi vardır. Daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz, kedilerde tenya enfeksiyonu yazımızı okuyabilirsiniz.

Keneler

Akarlardan ve pirelerden daha büyük olan keneler, kedilerin kanından beslenen bir dış parazit türüdür. Çeşitli hastalıklar taşıyan keneler, koruyucu ilaçlar sayesinde hem tedavi edilebilir hem de enfeksiyonun oluşması engellenebilir. Kenelerin özellikle taşıdığı hastalıklardan korunmak için düzenle koruyucu uygulamaların yapılması önemlidir. Ayrıca birçok farklı kene türünün bulunduğunu da ekleyelim. Birçok kene türü bulunmakla birlikte, bu kenelerin cografi dağılımları da farklıdır.

Kalp Kurtları

Aedes, Anopheles ve Culex türü sivrisinek ısırıkları ile bulaşan kalp kurtları, genel olarak köpekleri enfekte etse de kedilerin de risk altında olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bulaşma sivrisineklerin kan emmesi sırasında gerçekleşir. Etken vücuda girdikten yaklaşık 100 gün sonra kalbe ve pulmoner damarlara yerleşim görülür. Yaklaşık 200 günde ise etkenin kanda görülmesi mümkündür.

Eğer kedinizde kalp kurtları yer edinmişse ve bu parazitler olgunlaşmamış büyümemişse bunu teşhis etmeniz biraz zor olabilir. Kedilerde yer edinen bu kurtlar çoğalmasa bile kedilerin solunum ve dolaşım sistemine zarar verebileceğini belirtelim. Kedilerde kalp kurdu hastalığı’nın tedavisi uzun süreli ve zorlayıcıdır. Bu sebeple, korunma çok önemlidir.

Cuterebriasis

Bot sineklerinin larvalarının sebep olduğu hastalıktır. Yetişkin sinekler yumurtalarını çimenler üzerine bırakırlar. Yumurtalar açılır ve parazitler konağa geçerek derisinin içine doğru ilerler. 2-3 cm boyutlarına erişebilen bu parazitler konağın derisinde kendi yollarını oluşturabilirler. Kedinizin derisinin altında küçük bir delik bulunan şişlik görürseniz, bunun en belirgin özellikleri olduğunu bilmelisiniz. Eğer bu parazit hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz, evcil hayvanlarda cuterebra nasıl tedavi edilir adlı yazımızı okuyabilirsiniz.