Kedilerde Lösemi Aşısı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Feline lösemi virüsü (FeLV) bir gammaretrovirüstür ve dünya çapında kedilerde bulaşıcı hastalıkların en yaygın nedenlerinden biridir. FeLV enfeksiyonu, kedi topluluklarında hızla yayılabilir eğer dikkatli önlemler alınmazsa. Bu enfeksiyonun seyri, kedinin bağışıklık sistemine ve virüse karşı hassas bir denge üzerinde yürür. Bu dengeyi etkileyen faktörlere bağlı olarak, enfeksiyon ilerleyebilir, gerileyebilir veya sınırlı bir bölgeyi etkileyebilir.

Kedi Lösemi Virüsü nedir?

Feline lösemi virüsü (FeLV) yalnızca kedileri enfekte eden bir virüstür. Bağışıklık sistemini baskılar ve kediler ömür boyu enfekte kalma eğilimindedir. FeLV kedilerde aneminin önemli bir nedenidir ve çeşitli kanser türlerine neden olabilir. Dünya çapında bulunur ve vücut sıvılarının değişimi yoluyla (ısırık gibi) bulaşır, ancak aynı zamanda anneden yavru kediye de bulaşabilir.

FeLV virüsünü vücuttan uzaklaştıracak bir tedavi yoktur ve hastalık sonuçta ölümcüldür. Bu nedenle eğer kediniz risk altında ise FeLV enfeksiyonunun aşılama yoluyla önlenmesi şiddetle tavsiye edilir.

Kedilerde FeLV Ne Kadar Yaygındır?

FeLV enfeksiyonu dünya çapında bulunur. Genel olarak kedi popülasyonunun yaklaşık %1-2’si kalıcı olarak bu virüsle enfektedir ve çok daha fazlası bu virüse maruz kalır. Enfekte kedilerin sayısı coğrafi konuma, çevreye ve kedinin yaşam tarzına göre farklılık gösterir. Enfeksiyon, bireyler arasında yakın temasın olduğu kedilerin toplu olarak yaşadığı evlerde ve sokak kedilerinde daha sık görülür.

Kedilerde Lösemi FeLV Nasıl Seyreder?

Her ne kadar kanser gelişimi FeLV enfeksiyonunun bir sonucu olsa da diğer hastalıklar daha yaygındır. Pek çok kedide FeLV enfeksiyonu, bağışıklık sisteminin orta ila şiddetli derecede baskılanmasıyla sonuçlanır. Bu, enfekte kedinin normalde sağlıklı kedilerde soruna neden olmayacak çok çeşitli enfeksiyonlara karşı kendisini daha az savunabildiği anlamına gelir. Etkilenen kedilerde çeşitli klinik belirtiler gelişebilir ve zamanla sağlıklarında ilerleyici bir bozulma olur.

FeLV ile enfekte kedilerde yaygın olarak görülen bir diğer durum ise yaşamı tehdit eden aneminin (düşük kırmızı kan hücreleri) gelişmesidir. FeLV ile ilişkili hastalık genellikle ölümcüldür. Çalışmalar, FeLV ile enfekte kedilerin %80-90’ının ilk teşhisten sonraki üç ila dört yıl içinde öleceğini göstermiştir.

Feline Lösemi Virüsü (FeLV) Belirtileri

Kedi lösemi virüsünün klinik belirtileri saldırıya uğrayan kan hücrelerinden gelir. Başlangıçta kediler, virüs güçlenip bağışıklık sistemlerinin daha fazlasını ele geçirene kadar çok az enfeksiyon belirtisi gösterebilir. Zamanla, kedilerde lösemi virüsüne bağlı kanserler geliştikçe klinik belirtiler daha da karmaşık hale gelebilir.

Kedi lösemi virüsünün en yaygın klinik belirtileri şunlardır:

• Soluk diş etleri (anemi)
• İştah azalması
• Kilo kaybı
• Kötü tüy yapısı  (kötü bakımlı, kuru, kırılgan)
• İltihaplı diş etleri ve ağız (diş eti iltihabı ve stomatit)
• Ateş
• Büyümüş lenf düğümleri
• Kronik ishal
• Kronik cilt, göz, solunum veya idrar yolu enfeksiyonları

Kedilere Lösemi Virüsü FeLV Nasıl Bulaşır?

Kediler arasındaki doğrudan temas, FeLV enfeksiyonunun en sık görülen yöntemidir. Virüs hassastır ve kedinin dışında birkaç saatten fazla yaşayamaz. FeLV’li bir kedi, tükürüğünün yanı sıra burun salgıları, idrar ve dışkı gibi diğer vücut sıvılarına da büyük miktarda virüs saçar. Ancak FeLV çok bulaşıcı bir virüs değildir ve bulaşma genellikle enfekte ve duyarlı kediler arasında uzun süreli yakın temas gerektirir. Yakın temas faaliyetleri arasında çiftleşme, bir arada bakılma ve kum kutularının ile yemek kaplarının paylaşılması yer alır. Enfekte bir kedinin kedi ısırıkları, enfeksiyonu kolaylıkla bulaştırabilir.

FeLV ile enfekte hamile bir kedinin doğum yapması durumunda başka bir potansiyel enfeksiyon kaynağı ortaya çıkar. Bu durumda yavru kediler FeLV virüsü ile doğabilir veya daha çok anneleri onları yaladığında enfekte olabilirler. Bununla birlikte, FeLV ile enfekte olmuş anne kedilerin çoğu kısırdır veya yavru kedilerin düşük veya fetüslerin emilmesi nedeniyle doğum öncesi ölümü söz konusudur.

FeLV Aşısı Ne Kadar Etkilidir?

FeLV aşıları uzun yıllardan beri mevcuttur ve sürekli olarak geliştirilmektedir. FeLV enfeksiyonunun önlenmesinde ve dolayısıyla FeLV ile ilişkili hastalığın kontrol edilmesinde yardımcıdırlar. Maalesef hiçbir aşı %100 koruyucu değildir. Mümkün olduğunda kedinizin veya yavru kedinizin FeLV ile enfekte olduğu bilinen kedilerle veya aşı geçmişi bilinmeyen kedilerle yakın temasa girmesine izin vermemelisiniz. Veteriner hekiminiz, kedinizin özel yaşam tarzına ve maruz kalma riskine bağlı olarak kedinizi bu hastalığa karşı aşılamanın artılarını ve eksilerini tartışabilir.

FeLV hastalığının görülme sıklığı son birkaç on yılda önemli ölçüde azalmıştır. Bu muhtemelen doğru tarama testlerinin mevcudiyeti, hastaların hastalık konusundaki farkındalığının artması, ortalama bir kedinin yaşam tarzındaki bir değişiklik (serbestçe dolaşmasına izin verilmek yerine daha fazla kedinin kapalı mekanlarda tutulması) ve kedilerin daha fazla aşılanmasının birleşiminden kaynaklanmaktadır.

FeLV Aşısı Güvenli mi?

FeLV aşıları hastalığa neden olmayacak şekilde özel olarak geliştirilmiştir. Aşı yapıldıktan bir veya iki gün sonra hafif halsizlik dışında herhangi bir olumsuz etki görmeniz pek olası değildir. Çok az sayıda kedide hafif bir alerjik reaksiyon görülebilir. Aşı reaksiyonlarının çoğu hemen ortaya çıkar ve veteriner hekiminiz uygun tedaviyi sağlayacaktır. Kedinizin aşıdan sonraki saatler veya günlerde anormal bir reaksiyon gösterdiğinden endişeleniyorsanız veteriner hekiminizle iletişime geçmelisiniz.

Aşıyla ilişkili veya enjeksiyon bölgesi fibrosarkomu olarak bilinen nadir bir yumuşak doku sarkomu türü, bazı aşıların bileşenlerine karşı reaksiyonla ilişkilendirilmiştir. Bu ilişki tartışmalıdır ve aşıların sarkom gelişiminde nasıl bir rol oynayabileceğini belirlemek için önemli miktarda araştırma devam etmektedir. Aşılamanın faydaları, çoğu durumda, özellikle de maruz kalma riski altındaki kedilerde, bu küçük risklerden çok daha ağır basmaktadır. Ancak ülkemizde bulunan aşıların bir kısmı adjuvan içermektedir. Aşı yeri sarkomunun da aşıların içerisindeki adjuvan ile ilişkili olduğunu düşündüren yayınlar mevcuttur. Bu sebeple eğer veteriner hekiminiz size lösemi aşısı yaptırmanızı tavsiye ediyorsa adjuvan içermeyen bir marka kullandığından emin olmalı ve mutlaka öncesinde kedinize lösemi testi yaptırarak hastalığı taşımadığından emin olmalısınız.

Kedime Lösemi Aşısı Yaptırmalı Mıyım?

Ülkemizde Lösemi aşısı Non-Core aşı sınıfına yani yaptırılması zorunlu olmayan, hastalığın bölgede görülme sıklığına göre veteriner hekiminizin tavsiyesi üzerinde yaptırılması gereken aşılar sınıfında yer almaktadır.  Kedinize lösemi (FeLV) aşısı yaptırıp yaptırmamanız, birkaç faktöre bağlıdır ve veteriner hekiminizle görüşmeniz önemlidir. İşte dikkate almanız gereken bazı faktörler aşağıda yer almaktadır.

Kedinizin Yaşı: Lösemi aşısı, genellikle genç kedilere veya risk altında olanlara önerilir. Eğer kediniz çok gençse veya henüz aşılanmamışsa, aşı düşünülebilir. Ancak hastalığı annesinden almadığından emin olmak gerekmektedir.

Kedinizin Yaşadığı Ortam: Kediniz dışarıda yaşıyorsa veya temas ettiği diğer kediler FeLV taşıyıcıları olabilirse, aşı daha fazla önem taşır. İç mekanda yaşayan ve diğer kedilerle teması sınırlı olan kedilere aşı yapılmayabilir.

Kedinizin Sağlık Durumu: Kedinizin genel sağlık durumu, aşı yapılabilirliğini etkileyebilir. Veterineriniz hekiminiz, kedinizin sağlık geçmişini değerlendirecek ve uygun bir aşı planı önerilecektir.

Yerel Enfeksiyon Riski: Yaşadığınız bölgede FeLV enfeksiyonu yaygınsa veya riski yüksekse, aşı daha fazla önem taşır.

Kedinizin Gelecekteki Temasları: Kedinizin gelecekte diğer kedilere maruz kalma riski varsa, aşı yapmak daha mantıklı olabilir.

Sonuç olarak, kedinizin sağlık durumu, yaşadığı çevre ve temas ettiği diğer kediler gibi faktörleri göz önünde bulundurarak veterinerinizle konuşmanız en iyisi olacaktır. Veterineriniz, kediniz için en uygun aşı planını belirlemenize yardımcı olacaktır.

Kedilere Lösemi Aşısı Nasıl Uygulanmalıdır?

Yavru kedilerde ve risk altındaki yetişkin kedilerde FeLV aşısının, 8 haftalıkken başlayarak 3 ila 4 hafta arayla 2 doz halinde, ardından 1 yıl içinde tek doz olarak uygulanmasını önermektedir. Bundan sonra, yüksek risk altındaki kediler yıllık olarak yeniden aşılanmalıdır. Düşük risk altındaki kediler 2 ila 3 yılda bir aşılanabilir ve minimum risk altındaki kedilerin yeniden aşılanmasına gerek yoktur.