Köpekler neden alerji olur? Tedavisi ve Türleri

TürleriAlerjiler köpeklerde en yaygın görülen bozukluklardan biridir. Köpeklerde alerjilerden en çok deri ve kulaklar etkilenir. Peki, köpeğinizin alerjisi olup olmadığını ve bunlara neyin sebep olduğunu nasıl anlarsınız?

Köpeklerde alerji nedir?

Alerji, bağışıklık sisteminin alerjen adı verilen belirli bir maddeye karşı aşırı tepki vermesi veya aşırı duyarlılığı durumudur. Çoğu alerjen, bitkilerden, böceklerden, hayvanlardan veya yiyeceklerden gelen proteinlerdir.

Alerjene maruz kalındığında aylar hatta bazen yıllar sonra bağışıklık sistemini hassaslaştırır. Aynı alerjene tekrar daha sonra maruz kalındığında, aşırı reaksiyona neden olur. Normalde bağışıklık sistemi köpeği enfeksiyona ve hastalığa karşı korur, ancak alerjilerde bağışıklık tepkisi aslında vücuda zararlı olabilir.

Köpeklerde Alerji Türleri

Pire Alerjisi

Pire alerjisi, köpeklerde en yaygın olarak görülen deri hastalıklarından biridir. Haftada sadece bir veya iki pire ısırığı, etkilenen köpekleri kaşındırmak için yeterlidir. Pire tükürüğünün kaşıntıya neden olan alerjen olduğuna inanılmaktadır.

Pire alerjisi olan köpeklerde kaşıntı çok sık görülür. Bunun dışında deride ve kuyruk altı, boyun çevresi, bacak araları ve karın altı gibi bölgelerde lezyonlar görülür.

Mevsimsel/Çevresel Alerjiler

Mevsimsel veya çevresel alerjiler, evinizde, arka bahçenizde ve köpeğinizin zaman geçirdiği herhangi bir yerde bulunan maddelerden kaynaklanabilir. Çevresel alerjenlere bağlı köpeklerde atopik dermatit şekillenebilir.

Bu alerjenler, polenlerde olduğu gibi solunabilir veya köpeğiniz bu alerjenlerle temas ettiğinde, deri yoluyla emilebilir. Bu alerjik reaksiyonlar için yaygın tetikleyicilere (alerjenler) polenleri, bitki veya hayvan liflerini, toz akarlarını ve küf sporlarını örnek verebiliriz.

Mevsimsel alerjisi olan köpeklerde yaygın görülen semptomlar arasında, kaşıntı, yalama (özellikle patiler) ve yüzün ovuşturulması yer alır. Etkilenen köpekler ayrıca kırmızı deri, tüy dökülmesi ile tekrarlayan deri ve kulak enfeksiyonları yaşayabilir. Köpeğinizin patilerinde ve alt bacaklarında, yüzünde, kulaklarında, koltuk altlarında ve karnında tüy renginde koyulaşma ve tüy dökülmeleri görebilirsiniz.

Gıda alerjisi

Gıda alerjileri diğer alerjilerde olduğu gibi sonradan oluşabilir. Yanı köpeğiniz geçmişte bu markaları veya türlerini yemiş olsa da, yaşamları boyunca herhangi bir noktada aynı mamaya karşı alerji geliştirebilir.

Köpekler için en yaygın gıda alerjisi, diyetteki bir protein kaynağına yöneliktir, ancak bazen alerji tahıllara ve/veya diğer bileşenlere de olabilir.

Köpeklerde gıda alerjilerinin semptomları genellikle mevsimsel/çevresel alerjilerle aynıdır. Ayrıca ishal ve kusma gibi sindirim sistemi belirtileri de görülebilir.

Köpeklerde Alerjisi Belirtileri

Köpek alerjisinin en sık belirtileri aşağıdadır;

• Kaşıntı
• Yalama
• Yüz ovalama
• Kızarık deri
• Tüy dökülmeleri
• Tekrarlayan deri ve kulak enfeksiyonları
• İshal ve kusma

Köpeklerde, alerjilerle ilişkili en yaygın görülen semptom, lokalize (bir bölgede) veya genel (vücudun her yerinde) deride kaşıntıdır. Bazı durumlarda semptomlar öksürük, hapşırma ve hırıltılı solunum ile solunum sistemini etkileyebilir. Bazen gözlerden veya burundan akıntı gelebilir. Diğer durumlarda, alerjik semptomlar sindirim sistemini etkiler ve kusma ve ishale neden olur.

Köpekler İçin Alerji Teşhisi

Köpeklerde alerji teşhisinde sizin gözlemleriniz ve veteriner hekiminizle paylaşacağınız bilgiler oldukça önemlidir. Deri alerjisi özellikle mevsimsel alerjiler için kandaki IgE seviyelerine bakılabilir. Bunun dışında alerjik astımların teşhisinde radyografik incelemeden faydalanılır.

Bazı alerjilerin tedavisinde alerjen pesifik immünoterapi uygulanır. Bu tedavi için de alerji testi uygulanmalıdıır. Bu test için hafif sedasyon gereklidir. Köpeklerin tüyleri traş edilir ve köpeğinizin derisine bir dizi çok az miktarda alerjen enjekte edilir. Her alerjene karşı alerjik reaksiyonun derecesi, köpeğinizin ona alerjisi olup olmadığını belirler.

Köpeklerde Alerjisi Tedavisi

Alerjilerin tedavisi, veterinerin köpeğinizin neye alerjisi olduğunu belirlediğine bağlı olacaktır.

Pire ve Böcek Alerjilerinin Tedavisi

Pire alerjisi dermatiti tedavisi için en önemli hedef ilk olarak  köpekleri pireden tamamen arındırmaktır. Pire alerjisi olan bir köpekte alerji semptomlarını ortadan kaldırmak için sıkı pire kontrolü gereklidir. Bu amaçla pire kene damlaları, tabletleri ve tasmaları kullanılmaktadır. Köpeğiniz için hangi ürünün iyi bir seçenek olduğuna veteriner hekiminiz karar vermelidir. Eğer köpeğinizin üzerinde çok yoğun pire görülürse, mutlaka yaşadığı ortam (ev, bahçe vb.) ilaçlanmalıdır.  Bu amaçla profesyonel bir firmadan yardım almanız sizlerin ve köpeğinizin sağlığı için önemlidir.

Sıkı pire kontrolü mümkün olmadığında veya şiddetli kaşıntı durumlarında, veterineriniz akut alerjik reaksiyonu engellemek ve anında rahatlama sağlamak için antihistaminikler veya kortikosteroidler (steroidler) reçete edebilir. bakteriyel enfeksiyon varsa uygun bir antibiyotik reçete edilecektir.

Böcek ısırığı alerjisi, bir böceğin ısırmasına veya sokmasına karşı oluşan inflamatuar yanıttır. Örümcekler ve keneler gibi akarlar ve pire, karasinek, geyik sinekleri, at sinekleri, sivrisinekler, karıncalar, arılar, eşekarısı ve yaban arıları gibi böcekler, hassas köpeklerde alerjik reaksiyona neden olabilir. Hatta bazen bu alerjiler çok tehlikeli olabilir. Eğer böcek ısırığı sonrasında köpeğinizin nefes almakta zorlandığını farkederseniz mutlaka en yakın veteriner kliniğine gitmelisiniz.

Gıda Alerjilerinin Tedavisi

Gıda alerjisi veya gıda aşırı duyarlılığı, gıdanın hemen hemen tüm protein veya karbonhidrat bileşenlerine karşı gelişebilir. En sık gıdanın proteinine yanıt olarak gelişir; süt ürünleri, sığır eti, buğday glüteni, tavuk, tavuk yumurtası, kuzu eti ve soya, köpeklerde gıda alerjileri ile yaygın olarak ilişkilidir. Besin alerjisi hemen hemen her yaşta gelişebilir. Gıda alerjisi, kaşıntı, sindirim bozuklukları ve solunum sıkıntısı dahil olmak üzere daha önce tartışılan klinik belirtilerden herhangi birini üretebilir.

Köpeklerde gıda alerjilerinin tedavisi, 8-12 hafta boyunca hipoalerjenik bir diyetle beslemektir. Köpeğinizin gıda alerjisi olup olmadığını belirlemenin de tek yolu budur.

Hipoalerjenik diyetler hidrolize protein içerir. Hidrolize proteinler köpeğinizin vücudunun alerjeni tanıyamayacağı kadar küçük dalton ağırlığına sahip proteinleri elde etmek için yapılır. Bu mamalara eliminasyon diyeti de denir. Alerji teşhisi koyabilmek için ya da başka bir deri hastalığında gıda alerjisi olasılığını ortadan kaldırmak için kullanılabilirler. Bu mamaları veteriner kliniklerinden bulabilirsiniz. Ancak veteriner hekiminizin tavsiyesi üzerine kullanmalısınız. Bu mamayı kullanırken köpeğinize maması dışında hiçbir şey vermemeniz gerekir. (ödül, ev gıdası, tavuk, et vs.)

Mevsimsel/Çevresel Alerjilerin Tedavisi

Alerji testi yapılmadıysa, bu alerjilerin tedavisi semptomatiktir, yani köpeğinizin semptomlarını azaltmayı veya ortadan kaldırmayı amaçlar. Tedaviler şunları içerebilir:

Kaşıntı tedavisi; Kortikosteroidler veya antihistaminikler gibi iltihap önleyici ilaçlarla tedavi, çoğu durumda alerjik reaksiyonu hızla bloke edecektir. Diyetin yağ asidi takviyesi, bazı durumlarda steroidlere ve antihistaminiklere yanıtı iyileştirebilir. Köpeklerde kaşıntı ile ilişkili spesifik kimyasal sinyalleri engellemek için daha yeni alternatifler mevcuttur. Bu ilaçlar, oclacitinib (marka adı: Apoquel®) gibi günlük oral ilaçları ve Cytopoint® gibi uzun etkili enjeksiyonları içerir. Veteriner hekiminiz, bu ilaçların köpeğiniz için uygun olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir.

Şampuan tedavisi: Hipoalerjenik bir şampuanla sık sık banyo yapmak kaşıntılı, iltihaplı cilt için yatıştırıcı olabilir. Banyo aynı zamanda deri yoluyla emilebilen tüylerin içindeki ve üzerindeki alerjenleri de temizler. Bazı terapötik şampuanlar, evcil hayvanınıza daha fazla fayda sağlayabilecek anti-inflamatuar bileşenler de içerir.

İmmünoterapi: Spesifik  alerji testi ile tanımlanırsa, hastaya bir alerji enjeksiyon serumu veya alerji aşıları verilebilir. Bu tedavi ile her hafta çok az miktarda antijen enjekte edilir. Bu tekrarlanan dozlama, bağışıklık sistemini yeniden programlama veya duyarsızlaştırma amacına sahiptir. Başarı oranları bu tedaviye göre değişir. Tedavi edilen köpeklerin yaklaşık %50’si klinik belirtilerinde önemli bir iyileşme görürken, yaklaşık %25’i kortikosteroid kullanımında veya miktarında veya sıklığında azalma görecektir.

Temas alerjisi nedir? 

Kontak alerjisi köpeklerde en az görülen alerji türüdür. Pire tasmalarında bulunan piretrinler, çimlerde kullanılan pestisitler, çimenler, yün veya halılarda veya yatak takımlarında kullanılan sentetikler gibi maddeler gibi alerjenlerle doğrudan temastan kaynaklanır. Temas alerjileri hemen hemen her şeye ve her yaşta gelişebilir.

Köpeğinizin bu maddelerden herhangi birine alerjisi varsa, genellikle ayaklar ve mide olmak üzere temas noktalarında cilt tahrişi ve kaşıntı olacaktır. Alerjenin çıkarılması genellikle sorunu çözer.

Köpeklerde Alerji Önlenmesi

Köpeğinizde daha önce bir alerji tespit edilmedi ise bunun olmasını önlemenizin bir yolu yoktur. Alerjiler sonradan gelişebilir ve ortadan kaybolabilir. Ancak köpekler ve kediler büyük oranda pire salyasına alerji geliştirdiğinden ve pire kenelerin köpeklerde başka bir çok soruna neden olduklarından, köpeğinize düzenli dış parazit ilacı yaptırtmanız pire alerjisini önlemek ve köpeğinizi diğer hastalıklardan korumak için çok önemlidir.

Eğer köpeğinizin daha önceden alerji geçmişi varsa alerjenin türüne göre bundan kaçınmak bu alerjileri önlemek için önemlidir. Örneğin köpeğinizde gıda alerjisi tespit ettiyse ömrü boyunca eliminasyon gıdası ( hipoalerjik mama) dışında başka bir şey yememesi gerekebilir. Ya da çevresel alerjenlere karşı bir alerji testi yapıldıysa bu testin sonucuna göre çıkan alerjenlerden mümkün olduğunca kaçınmak köpeğinizde alerji gelişmesini önleyebilir.