Köpeklerde Obezitenin Nedenleri ve Zararları

Obezite köpeklerde en önemli tıbbi sorunlardan biridir. Köpeklerde oldukça sık görülür ve bir çok sağlık sorununa sebep olur.

Köpeklerde Obezite nedir?

Obezite, vücutta aşırı yağ birikmesidir. Köpekler kilo aldıkça yağlanma da beraberinde artacaktır. Bir köpeğin aşırı kilolu veya obez olup olmadığını değerlendirirken vücut ağırlığını ölçmek kolaydır ancak yağ oranını da tespit etmek gerekir. Vücut ağırlığını kılavuz olarak kullanan köpekler, ideal vücut ağırlığının %10-20 üzerinde olduklarında fazla kilolu olarak kabul edilirler. İdeal vücut ağırlıklarının %20 veya daha fazla üzerinde olduklarında obez olarak kabul edilirler.

 Köpeklerde Obezite Belirtileri

• Kilo almak
• Aşırı vücut yağı
• Egzersiz yapamama (veya isteksizlik)
• Yüksek vücut kondisyon puanı

Kaburgalarının üzerindeki yağlanmanın kontrolü, yalnızca köpeğinizin fazla kilolu olup olmadığını belirlemenize yardımcı olacak önemli bir ölçüm değildir, aynı zamanda evde, kendi başınıza yapmanız da kolaydır. Normalde köpeğinizin kaburgalarının dışarıdan görülmemesi ancak elinizle kolaylıkla hissedilmesi gerekir. Eğer ellerinizle kolaylıkla hissedemiyorsanız köpeğinizin kilosu fazla demektir.

Veteriner hekiminiz hedef olarak kullanmak üzere köpeğinizin tahmini ideal kilosunu hesaplayacaktır, ancak normal vücut ağırlığı ve vücut kondisyonu yönünde ilerleme kaydedildiğinden emin olmak için düzenli vücut kondisyon değerlendirmeleri yapmaları da önemlidir.

Köpeklerde Obeite Nedenleri

Irk yatkınlığı

Bazı köpeklırkları, obeziteye genetik olarak yatkındır; West Highland beyaz teriyer, İskoç teriyerleri, Shetland çoban köpekleri, Basset Hounds, Cavalier King Charles, Dachshunds, Beagle , Cocker Spaniel ve Labrador Retrievers gibi ırklar obeziteye yatkındır.

Yaş

Yetişkin bir köpek yaşlandıkça, yağsız vücut kütlesi azalır, bu da toplam günlük enerji ihtiyacının azalmasına neden olur. Eğer yaşlanmaya aktivitede bir azalma eşlik ediyorsa, yağsız vücut kütlesi kaybı şiddetlenir. Kısacası, yaşlanmayla ilişkili azalan metabolik hız, köpekleri aşırı kilolu veya obez olmaya yatkın hale getirir.

Kısırlaştırma

Kısırlaştırma, dolaşımdaki cinsiyet hormonlarının kaybına neden olur. Bu durum köpeklerin  metabolizmasını yavaşlatır ve kısırlaştırılmış hayvanı aşırı kilolu veya obez olmaya yatkın hale getirir.

Beslenme

Diyet faktörleri de köpeklerde aşırı kilo alımına katkıda bulunur.  Beslenen öğün ve atıştırmalıkların sayısı, sofra artıklarının tüketimi ve sahipleri kendi yemeklerini hazırlarken veya yerken köpeğine de vermesi gibi faktörler, köpeklerin kilo alımına katkıda bulunur

Bunun dışında köpeğin beslendiği mamanın kalitesi de önemlidir. Yapılan araştırmalarda süperpremium veya Premium mamalarla beslenen köpeklere göre daha kalitesiz mamalarla beslenen köpeklerin obeziteye daha yatkın oldukları bulunmuştur.

Çevre

Köpeğin yaşadığı çevre egzersiz alışkanlıklarını doğrudan etkilediği için bu da önemlidir. Örneğin bir bahçe köpeği ya da evden dışarı çıkmayan köpekler, düzenli yürüyüş yapabilen köpeklere göre obeziteye daha yatkındır.

Bazı İlaçlar

Bazı ilaçlar da köpeklerde obeziteye katkıda bulunabilir. Yaygın bir antikonvülzan olan fenobarbital, yüksek serum konsantrasyonlarında polifajiye(aşırı yeme) neden olur. Yiyecek tüketimindeki artış, vücut durumunun kötüleşmesine katkıda bulunarak köpeklerde obeziteye sebep olabilir. Glukokortikoidler, yağ birikimine ve kilo alımına katkıda bulunabilirler.

Hormonal Bozukluklar

Hipotiroidizm, insülinoma, Hiperadrenokortisizm (Cushing Hastalığı) gibi bazı hormonal hastalıklar da obeziteye sebep olabilir.

Köpeklerde Obezitenin Teşhisi

Obezite, köpeğin vücut ağırlığı ölçülerek ve vücuttaki yağ miktarının değerlendirilmesini sağlayan bir vücut kondisyon puanı (BCS) elde edilerek teşhis edilir.

Veteriner hekiminiz bunu köpeğinizi muayene ederek ve kaburgalarını, bel bölgesini, kuyruğunu ve kafasını hissederek yapacaktır. Sonuçlar daha sonra BCS çizelgesine göre ve uygunsa cins standardına göre ölçülür. Bir köpek obez ise, vücut ağırlığının yaklaşık %10-15’i kadar fazla olacaktır. 9 puanlık puanlama sisteminde vücut kondisyon puanı yediden büyük olan köpekler obez olarak kabul edilir.

Köpeklerde Obezite Tedavisi

Obezite tedavisi, uzun vadede sürdürülebilir olan kademeli kilo kaybına odaklanır. Bu, köpeğinizin kalori alımını azaltarak ve aktivite seviyelerini artırarak gerçekleştirilir.

Obezitenin Diyet Yoluyla Tedavisi

Veteriner hekiminiz bir diyet planı, yemek programı ve önerilen günlük kalori alımını oluşturmanıza yardımcı olabilir. Diyet proteini metabolizmayı ve enerji tüketimini stimüle ettiğinden, köpekler için diyet proteini ve lifi açısından zengin, ancak yağ oranı düşük olan kilo verme maması tavsiye edilir. Bu mamalara veteriner kliniklerinden ulaşabilirsiniz.

Mevcut yiyeceklerinin hacmini basitçe azaltmak uygun değildir. Çünkü zamanla yetersiz beslenmeye neden olur. Genel kalori yoğunluğu daha düşük olan, ancak uygun besin dengesini koruyan bir beslenme ürünü beslemek önemlidir. Veteriner hekiminiz, köpeğiniz için hangi beslenme ürünlerinin en iyi olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir.

Yeni yiyecek seçildikten ve yeni porsiyonlar belirlendikten sonra, beslenmeyle – porsiyonlar ve öğün sıklığı – tutarlı olmanız ve uygunsuz atıştırmalıklar sunmanın cazibesine direnmeniz çok önemlidir.

Her 2-3 haftada bir düzenli tartımlar yapılması önemlidir. Kilo kaybını doğrulamak, kilo kaybının ne çok hızlı ne de aşırı olmadığından emin olmak ve ne zaman yeterli kilo verildiğini belirlemek gerekir.

Obeziteyi Egzersizle Tedavi Etmek

Köpeğinizin fiziksel aktivite düzeyini artırmak, başarılı kilo kaybı için hayati önem taşır. Günde iki kez en az 15-30 dakika tasmalı yürümeyi ve getirme gibi oyunlar oynamayı deneyin.

Bir egzersiz rejimine başlamadan önce, köpeğinizin artrit veya kalp hastalığı gibi egzersizi engelleyebilecek obezite ile ilgili koşullardan arınmış olduğundan emin olmak için veteriner hekiminize danışmalısınız.

Köpeklerde Obezitenin Sonuçları

Yaşam Ömrü

Obez köpeklerin nornal köpeklere göre 6 ay 2 yıl arasında ömürlerinin daha kısa olduğu bilinmektedir.

Hormonal Hastalıklar

Diyabetes mellitus ve hipotiroidizm sıklıkla köpek obezitesi ile ilişkilidir. Aslında hipotirodizm genellikle obezitenin altta yatan bir sebebi olarak bilinse de bazı durumlarda obezite de köpeklerde tiroid hormonunun az çalışmasına sebep olabilir.

Hiperadrenokortisizm, (Cushing) artan karın içi yağ birikimi ile ilişkilendirilmiştir. Endojen kortikosteroidlere ikincil karın kaslarının zayıflamasıyla birleştiğinde, bu köpekler, aşırı kilolu veya obez olarak sınıflandırılabilir.

Ortopedik Bozukluklar

Osteoartrit, osteokondroz ve osteokondroz dissekans dahil olmak üzere ortopedik hastalıklar, köpeklerde en sık görülen obezite ile ilişkili problemlerdir. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, gıda alımının köpeklerde osteoartrit gelişimi üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini göstermiştir.

Kalp ve Solunum Hastalıkları

Obezite solunum fonksiyonu üzerinde belirgin bir etkiye sahip olabilir ve küçük cins köpeklerde trakeal kollapsın (soluk borusu çökmesi) gelişimi için bilinen bir risk faktörüdür. Obezite tarafından sıklıkla şiddetlenen diğer solunum yolu hastalıkları arasında laringeal felç, astım ve brakisefalik hava yolu obstrüksiyonu sendromu sayılabilir.

Aynı zamanda obezite köpeklerde özellikle kalpte ventiküler disfonksiyon( kalbin karıncık odasının yeterli çalışmaması) açısından yatkınlık oluşturur.

Genitoüriner bozukluklar

Obezite ile bazı üretral sfinkter mekanizma yetersizliği vakaları arasında bir ilişki bildirilmiştir.Bu hastalık köpeklerde idrar kaçırmaya sebep olur. Gerçekten de, üretral sfinkter mekanizması yetersizliği olan aşırı kilolu köpeklerde kilo vermek, kontinansı yeniden sağlamak için genellikle gerekli olan tek şeydir.

Kanser

Köpekler ve kedilerden elde edilen son kanıtlar, aşırı kilolu ve obez hayvanların kanser geliştirme riskinin arttığını göstermektedir. Özellikle obez köpeklerin mesane kanserine yakalanma olasılığı daha yüksektir.

Köpeklerde Obezitenin Yönetimi

Obezite için takip tedavisi, veterinerinizle düzenli olarak iletişim kurmayı, köpeğinizin kilosunu aylık olarak izlemeyi ve köpeğinizin ideal vücut kondisyon puanına ulaşıldıktan sonra uzun vadeli bir kilo koruma programı oluşturmayı içerir.

İdeal vücut ağırlığına ve kondisyonuna ulaşıldıktan sonra bu kilonun korunması önemlidir. Bir kez daha, veteriner hekiminiz, köpeğinizin kilosunu korumak için uygun bir yiyecek ve porsiyon bulmanıza yardımcı olabilir.

Bu aşamada tekrar kilo alımını önlemek için porsiyon kontrolü çok önemlidir. Bu kadar uğraşın ardından, obezitede bir nüksetme hayal kırıklığı yaratacaktır.

Köpek obezitesi, diyabet , kalp hastalığı ve artrit dahil olmak üzere birçok önemli sağlık sorunuyla ilişkilidir . Bu nedenle, sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak, köpeğinizin genel yaşam kalitesine önemli faydalar sağlayabilir.