Köpeklerde Bayılma (Senkop) Nedenleri

Köpeklerde bayılma, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilen bir durumdur. Bayılma, köpeğin ani bir şekilde bilinç kaybı yaşaması ve geçici bir süre için hareketsiz kalması anlamına gelir. Aşağıda, köpeklerde yaygın olarak görülen bayılma nedenlerini ve genel olarak ne yapmanız gerektiğini açıkladık. Ancak unutmayın, köpeğiniz bayılıyorsa veteriner hekime başvurmanız önemlidir, çünkü altta yatan ciddi bir sağlık sorunu olabilir.

Köpeklerde Bayılma Nedir?

Senkop (veya bayılma), beyin yeterli oksijen almadığında meydana gelen geçici bir bilinç kaybı olarak tanımlanır. Beyne giden oksijenin azalmasının en yaygın nedeni, genellikle kalbin nasıl attığını içeren dolaşımdaki bir anormalliktir. Bayılma yaşayan köpeklerin çoğu, uygun oksijen seviyeleri beyne ulaştığında kendiliğinden iyileşir.

Normal kan dolaşımı nasıl gerçekleşir?

Bir köpeğin kalbi, tıpkı insanlar gibi, ikisi üstte ve ikisi altta olmak üzere dört odacığa sahiptir. Üstteki iki oda sağ ve sol atriyumdur ve alttaki iki oda sağ ve sol ventriküllerdir. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında, sol kulakçık ile sol karıncık arasında, sağ karıncıktan ana pulmoner (akciğer) atardamarına, sol karıncıktan da beynin ana arteri olan aortaya kadar kapakçıklar bulunur.

Kanın tüm vücutta dolaşabilmesi için kalbin dört odasının koordineli bir şekilde birlikte çalışması gerekir. Kalbin kasılmasına ve kanı kalpteki odalar arasında ve akciğerlere ve vücuda itmesine neden olan elektriksel dürtü, sinoatriyal (SA) düğümden kaynaklanır.  Dürtü, atriyumun kasılmasına ve kanı ventriküllere itmesine neden olur. Dürtü daha sonra ventriküllere geçerek onların kasılmasına ve kanı akciğerlere (sağ ventrikülden) ve vücuda (sol ventrikülden) pompalamasına neden olur.

Köpeklerde Bayılma (Senkop) Belirtileri

En bariz semptom, köpeğinizin, genellikle uzuvları ve gövdesi sert olan akut çöküşüdür. Köpeğiniz önce eğilebilir veya sendeleyebilir ve ardından bir tarafa düşebilir. İdrar yapma ve (nadiren) dışkılama, düşme ile aynı anda meydana gelebilir. Teşhise varmada da yararlı olan diğer semptomlar, altta yatan bir kalp üfürümünü veya aritmiyi içerebilir.  Bu durumdan müzdarip olan tüm köpeklerin tedaviye ihtiyacı yoktur, ancak genellikle teşhise varmak için hepsi bir dizi testten geçirilir. Köpeklerde bayılma, bir hastalıktan çok klinik bir belirti olarak kabul edilir ve köpeğin düşmesiyle ilişkili ani bir bilinç kaybı olduğunda ortaya çıkar. Geçicidir ve köpekler genellikle yalnızca birkaç saniye ila dakikalar sonra iyileşir.

Bayılma sırasında köpekte aşağıdaki belirtiler gözlemlenebilir:

• Bilinç Kaybı: Köpek birdenbire hareketsiz hale gelir, tepki vermez ve çevresine karşı duyarsızlaşır. Gözleri kapalı veya yarı kapalı olabilir.
• Hareketsizlik: Bayılan köpek genellikle hareketsiz durur ve yere düşebilir. Vücut kaslarında gevşeme veya sertleşme görülebilir.
• Solunum Değişiklikleri: Bayılan köpeğin solunumu yavaşlayabilir veya düzensizleşebilir. Solunum sesleri duyulmayabilir veya solunum durabilir. Ancak solunum durması nadir bir durumdur.
• Kasılma veya Titreme: Bazı durumlarda bayılan köpeklerde kasılmalar veya titremeler görülebilir. Bu genellikle bayılma öncesi veya sonrasında meydana gelebilir.
• Solgunluk: Bayılan köpeğin ağız ve burun çevresi soluk olabilir. Mükemmelen beyaz veya solgun diş etleri de görülebilir.
• İdrar veya Dışkı Kaçırma: Bayılma sırasında, köpek idrar veya dışkısını kontrol edemeyebilir ve kaçırabilir.

Bayılma, köpeklerde ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Eğer köpeğiniz bayılıyorsa, veteriner hekiminize başvurmanız önemlidir. Bayılma nedeni ve altta yatan sağlık sorunu doğru bir şekilde teşhis edilebilir ve uygun tedavi yöntemleri belirlenebilir.

Nöbet ve Bayılma Arasındaki Fark Nedir?

Yakalanan bir köpeği sadece bayılan bir köpekten ayırt etmek çok zor olabilir.  İkisini ayırt etmek güç olabilir ve olayın video kaydı kesinlikle olasılıkları daraltmada yardımcı olur. Büyük olasılıkla, veteriner ekibi, olaydan önce ve sonrasına yol açan olaylar da dahil olmak üzere olayı olabildiğince ayrıntılı bir şekilde tanımlamanızı isteyecektir.

Aşağıdakiler genellikle  ataklarıyla ortaya çıkar:

• Bölümün kendisi kısa bir süre sürer.
• Genellikle öksürük veya bir çeşit heyecan gibi bir olaydan önce gelir.
• Çoğu zaman köpek hızlı bir şekilde iyileşir.
• Köpeğin kalp üfürümü veya aritmi gibi altta yatan bir hastalığı olabilir.

Anormal beyin aktivitesi nedeniyle bir nöbet meydana gelir; vücudun ani, kontrol edilemez ve koordinasyonsuz hareketidir. Köpekler tipik olarak şunlara tanık olur:

• İlerleme, sızlanma veya genel olarak “garip” davranma olarak fark edilen iktal öncesi aşama
• Özellikle yüzdeki seğirme hareketleri
• İyileşmek için daha uzun bir süre, ardından oryantasyon bozukluğu veya zayıflık
• Muhtemelen aynı anda dışkılama, idrara çıkma ve hatta tükürük salgılama
• Nöbet sonrası nörolojik bir durum

Köpeklerde Bayılma Nedenleri

Senkopun nedeni kalbin kendisinden, sinir sisteminden veya diğer dış nedenlerden kaynaklanabilir.

Kalp ile İlgili Nedenler

• Bradikardi: Bradikardi, SA düğümünün çok yavaş ateşlenmesi, SA düğümünün bozulmasına, SA düğümünden ventriküllere giden sinyalin bloke edilmesi veya atriyumun durmasının neden olabileceği anormal derecede yavaş bir kalp hızıdır.
• Taşikardi: Taşikardi, kalp odalarının etkisiz bir şekilde dolmasına neden olan anormal derecede hızlı bir kalp atış hızıdır. Taşikardi ventriküllerden veya atriyumlardan kaynaklanabilir.
• Düşük kalp debisi – Kalpten atılan normalden daha düşük kan hacmine birçok farklı faktör neden olabilir:
  • Kalp kası hastalıklı/dejenere olabilir (kardiyomiyopati)
  • Kalp kapakçıkları zamanla bozulabilir
  • Köpek, kalpten çıkan damarların anormal daralmasına neden olan bir kalp kapağı kusuruyla doğmuş olabilir.
  • Köpek kalp kurdu hastalığı, kalp odalarını ve çevredeki kan damarlarını tıkayarak kanın geçişine müdahale edebilir.
  • Kalp odalarındaki veya akciğerlerdeki tromboemboli adı verilen kan pıhtıları kan akışını engelleyebilir
  • Kalpteki tümörler kalp debisinin azalmasına neden olabilir

Sinir Sistemi ile İlgili Nedenler

• Vazovagal senkop: Vagus siniri, kalbin attığı kan damarlarındaki gerilimi düzenlemeye yardımcı olur. Artan duygusal stres veya heyecan anında, sinir sistemi kalbin kısa bir süre için çok hızlı atmasını uyararak geçici bir hipertansiyon durumuna (yüksek tansiyon) yol açabilir. Vagus siniri, bu geçici hipertansiyona, kan damarlarının genişlemesine neden olarak yanıt verebilir, ancak buna eşlik eden kalp hızı ve kan akışında tutarlı bir artış olmaz. Geri bildirim daha sonra kalp atış hızının düşmesine neden olabilir, beyne giden oksijenli kan akışı azalır ve köpek bayılır.
• Durumsal senkop: Durumsal senkop, derin öksürme, yutma veya idrara çıkma veya dışkı geçişi ile ilişkili karın basıncı ile ortaya çıkabilir.
• Karotis sinüs hiperaktivitesi: Karotis sinüs, kafaya giden karotid arterde bulunur ve kalp atış hızını ve kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur. Bir köpeğin tasmasının çekilmesi karotis sinüsünü uyararak kan basıncının düşmesine (hipotansiyon) veya bradikardiye neden olabilir.

Diğer Nedenler

• Sıcaklık ve Havasızlık: Köpekler, aşırı sıcak havalarda veya havasız ortamlarda bulunduklarında bayılabilirler. Bu durum, ısı çarpması veya solunum sıkıntısı gibi sorunlardan kaynaklanabilir. Köpeklerin terleme yetenekleri sınırlı olduğundan, aşırı sıcaklıkta vücut ısısını düzenleyemezler. Aşırı ısınma durumunda, vücut sıcaklığı yükselir ve beyin fonksiyonları etkilenir. Ayrıca, havasız veya kalabalık bir ortamda oksijen alımı azalabilir, bu da bayılmaya yol açabilir. Köpeği serin bir yere taşımak, gölgede dinlendirmek ve serin su vermek, durumun düzelmesine yardımcı olabilir.
• Düşük Kan Şekeri: Hipoglisemi (düşük kan şekeri), köpeklerde bayılmaya neden olan başka bir faktördür. Özellikle diyabet hastası köpeklerde veya açlık durumunda kan şekeri seviyesi düşebilir. Diyabetli köpeklerde, insülin dozajının doğru şekilde ayarlanması önemlidir. Ayrıca, köpeğinize düzenli ve dengeli bir beslenme programı uygulayarak kan şekeri seviyesini dengelemek önemlidir.
• Zehirlenme: Köpeklerin bazı yiyecekler veya maddelerle teması sonucu zehirlenme meydana gelebilir. Zehirlenme durumunda da köpek bayılabilir. Örneğin, bazı bitkiler, pestisitler, temizlik maddeleri veya bazı yiyecekler köpekler için zehirli olabilir. Zehirlenme belirtileri arasında bayılma, kusma, ishal, titreme, solunum sıkıntısı ve kas spazmları yer alabilir. Eğer köpeğinizin zehirlendiğinden şüpheleniyorsanız, derhal bir veteriner hekiminize başvurmalısınız. Zehirlenme durumunda hızlı müdahale çok önemlidir.

Yukarıda bahsedilen bayılma nedenleri, genel olarak köpeklerde görülen durumlardır. Ancak her bir durum köpekten köpeğe değişebilir ve altta yatan başka sağlık sorunları da bayılmaya neden olabilir. Köpeğiniz bayıldığında, veteriner hekiminiz en doğru teşhisi koymak ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak için detaylı bir muayene yapacaktır.

Köpeklerde Bayılma Teşhisi

Köpeklerde bayılma teşhisi, veteriner hekim tarafından yapılmalıdır. Veteriner hekim, köpeğin sağlık geçmişini ve semptomları değerlendirerek bayılmanın altında yatan nedeni belirlemeye çalışacaktır. Bu teşhis süreci genellikle aşağıdaki adımları içerir:

Anamnez: Veteriner hekim, köpeğinize dair ayrıntılı bir anamnez alacaktır. Bu süreçte köpeğin genel sağlık durumu, beslenme alışkanlıkları, hareketlilik düzeyi, geçmişte yaşadığı hastalıklar veya travmalar gibi bilgileri paylaşmanız önemlidir.

Fizik Muayene: Veteriner hekim, köpeğin genel fiziksel durumunu değerlendirecek ve potansiyel sağlık sorunlarını tespit etmeye çalışacaktır. Bu, kalp atışlarını, solunum hızını, deri rengini, mukozaların durumunu ve diğer belirtileri içerir.

Kan Testleri: Veteriner hekim, kan testleri yaparak köpeğin genel sağlık durumunu değerlendirebilir. Kan testleri, kan şekeri seviyelerini, elektrolit dengesini, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarını, enfeksiyonları veya diğer metabolik sorunları kontrol etmek için kullanılabilir.

Görüntüleme Testleri: Bazı durumlarda veteriner hekim, röntgen, ultrason veya EKG gibi görüntüleme testlerini kullanabilir. Bu testler, iç organların durumunu değerlendirmek veya kalp ve akciğer sorunlarını tespit etmek için yardımcı olabilir.

Ek Testler: Veteriner hekim, köpeğinize özel olarak gereken durumlarda ek testler yapabilir. Örneğin, epilepsi gibi nörolojik sorunları tespit etmek için beyin görüntüleme testleri veya tiroid fonksiyonunu değerlendirmek için tiroid testleri yapılabilir.

Bayılmanın altında yatan neden teşhis edildikten sonra, veteriner hekim uygun tedavi yöntemlerini önererek köpeğinizi tedavi etmeye çalışacaktır. Her durumda, köpeğinizin bayılması durumunda bir veteriner hekimden yardım almanız önemlidir, çünkü bayılmanın ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir.

Köpeklerde Bayılma (Senkop) Tedavisi

Prognoz değişkendir ve genellikle altta yatan nedenle ilişkilidir. Durumsal senkoptan muzdarip köpekler için, provoke edici durumları sınırlamak veya önlemek çok önemlidir. Örneğin, kapı zili çaldığında köpeğiniz her heyecanlandığında bayılma olayları meydana geliyorsa, kapı zilinin bağlantısını kesmek veya başka bir sistem kurmak uygun çözüm olabilir.

Kalp rahatsızlığı olan köpeklerin tedavisi de değişiklik gösterecektir. Aritmiler veya kalp yetmezliği, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olan bazı ilaçlar önerilecektir. Kanseri tedavi etmek için kemoterapi veya radyasyon gerekebilir.

Elektrolit anormallikleri veya düşük kan şekeri gösteren köpekler, IV sıvıları ve takviyesi gerektirebilir. Kan kaybı transfüzyon gerektirecektir. Bir duruma neden olabilecek ilaçların kesilmesi de önerilebilir.

Köpeklerde Senkopun İyileşmesi ve Yönetimi

Altta yatan nedeni belirlemek ve gelecekteki bayılma nöbetlerinin meydana gelme olasılığını önlemek veya en aza indirmek için veterinerinizle ortak çalışmanız önemlidir.

Posta taşıyıcısının veya kapı zilinin çalmasının neden olduğu heyecan gibi bilinen tetikleyicilerden kaçınmak ve köpeğinizin fiziksel aktivitesini sınırlamak çok önemlidir. Köpeğiniz bayılmaya yatkınsa, evinizin güvenli olması tavsiye edilir. Örneğin, merdivenlere veya havuza erişimi engellemek için kapılar kullanmak ve kilim veya halı gibi dolgulu yüzeylere ek olarak mobilyalar için köşe koruyucular kullanmak, köpeğinizin bayılması durumunda daha az zarar görmesine neden olabilir.

Köpeğinize ilaç reçete edilirse, ömür boyu ihtiyaç duyulacaktır, bu nedenle ilacı asla aniden veya veterinerinizin yönlendirmesi olmadan bırakmayın.