Köpeklerde Burun Kanaması Nedenleri ve Tedavisi

Köpeklerde Burun Kanaması- Epistaksis Nedir?

Epistaksis, burun deliğinden, burun boşluğundan veya nazofarenksten  (boğazın burnun arkasında kalan üst kısmı) gelen akut kanama olarak tanımlanır. Köpeklerde burun kanaması, köpek sahibi için son derece rahatsız edici olabilir. Akut veya ani burun kanamalarının çoğu basit travma veya üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanır. Köpeklerde burun kanamasının diğer nedenleri daha ciddi olabilir ve acil tedavi gerektirebilir.

Köpeklerde Burun Kanamasına Nedenleri

 Travma

Araştırmalara göre travma ve burun tümörleri köpeklerde burun kanamasının en önemli iki nedeni olduğu için travmayla başlayabiliriz. Bazen travma, heyecanlı köpek arkadaşınızın evde koşuştururken yeterince hızlı duramaması veya şeffaf sürgülü cam kapının kapandığını ve kafasına çarptığını fark etmemesi kadar basit olabilir. Daha yoğun travma örnekleri arasında büyük yüksekliklerden düşme veya araba çarpması sayılabilir. Bu örneklerde burun travmatize edilmişse burun kanaması ihtimali çok yüksektir.

 Burun tümörleri veya kanser

Burun kanamasının diğer en önemli nedeni burun tümörleridir. Lokal olarak agresif bir kanser türü olan nazal adenokarsinom, en sık görülen nazal tümör türüdür. Burnun bir veya iki tarafını etkileyebilir. Ayrıca burun kanaması riskini artırabilecek birçok farklı burun dışı kanser vardır. Bunlar şunları içerir:

• Köpeklerde Lenfoma
• Köpeklerde hemanjiyosarkom
• Multipil myeloma
• Lösemi

İlaçlar ve ilaç reaksiyonları

Steroid olmayan antienflamatuar ilaçların (NSAID’ler) kullanımı, kan pıhtılaşma faktörlerini etkisiz hale getirebildikleri için burun kanaması riskini artırabilir. Bu, burun içindeki hassas mukoza zarlarından kanamanın oluşmasını kolaylaştırır. Neyse ki, burun kanaması bu ilaçların nadir görülen bir yan etkisidir.

Diğer ilaçlara karşı olumsuz reaksiyonlar da nadirdir ancak mümkündür. Bazı hormon tedavileri ve kemoterapötik ilaçların burun kanamasına neden olduğu bilinmektedir. Sülfonamidler, bilinen spesifik bir antibiyotik ilaç sınıfı da burun kanaması ile sonuçlanabilir.

Zehirlenmeler

Bir hayvanın kan pıhtılaşma yeteneklerini etkilediği bilinen çok sayıda toksik kimyasal vardır. Bu da burun kanamalarına ve vücudun diğer yerlerinden kanamalara neden olabilir. Sıçan zehiri (yani rodentisit), bir kemirgenin kanı pıhtılaşma yeteneğini azaltarak, ölümcül iç kanamaya yol açarak etki gösterir. Ne yazık ki, ticari olarak satılan birçok kemirgen öldürücü, köpeklerde ve kedilerde aynı korkunç ölüme neden olabilir. Bu zehirleri köpeğinizin erişemeyeceği bir yerde tutmak önemlidir.

 Yabancı cisimler

Yabancı bir cismin köpeğinizin burnuna girmesi mümkündür. Ülkemizde en sık olarak burundan çıkartılan yabancı cisim pisi pisi otudur. Bu ot köpeğinizle gezdiğiniz sırada köpeğinizin burnuna ya da kulağına girebilir. Dokuyu tahriş edip burun kanamasına neden olmaları şaşırtıcı değildir.

Diş Hastalığı

Köpeklerin kafatasında, burun boşluğunu aşağıdaki ağız boşluğundan ayıran ince bir kemik plakası vardır. Periodontal hastalık (yani köpeklerde diş hastalığı ) mevcut olduğunda, diş eti yüzeyinin altında önemli kemik enfeksiyonuna ve hatta kemik kaybına yol açabilir.

Böylece ağzın üst kısımlarındaki dişleri etkileyen diş hastalıkları, burun boşluğu içinde sorunlara yol açabilir. Böyle bir örnek, burun boşluğu ile ağız boşluğu arasında küçük bir açıklık olan oronazal fistüldür. Bu durum köpeklerde enfeksiyona ve burun kanamasına neden olabilir.

 Mantar Enfeksiyonları

Belirli bakteriyel ve viral enfeksiyonların partiküllerin burundan solunması yoluyla bulaşması mümkün olsa da, mantar sporlarının solunması çok daha yıkıcı olma eğilimindedir. Aspergillus fumigatus, Blastomyces dermatitidis ve bazı Penicillium türleri gibi mantar enfeksiyonları, üst ve alt solunum yollarının diğer bölümlerinin yanı sıra burun boşluğunu da istila edebilir.

Bu mantar enfeksiyonlarının sonucunda, pnömoni benzeri semptomlar, burun kanamaları ve diğer çeşitli klinik belirtiler görülür. Bu enfeksiyonların iyileşmesi alabilir ve bazı enfeksiyonlar ömür boyu sürebilir.

Kene kaynaklı hastalıklar

Ehrlichia canis ve Babesia gibsoni gibi köpeklerde kene kaynaklı hastalıklar ateş, topallık ve uyuşukluk gibi çeşitli klinik semptomlara neden olabilir. Bu tür enfeksiyonlar bir köpeğin kan pıhtılaşma yeteneklerini etkileyebileceğinden, kene kaynaklı hastalıklar da burun kanamasına neden olabilir.

Otoimmün hastalıklar

Bir köpeğin bir otoimmün bozukluğu varsa, bu, bağışıklık sisteminin köpeğin kendi hücrelerine uygun olmayan bir tepki oluşturduğu anlamına gelir. Başka bir deyişle, normalde yabancı istilacılara saldıracak olan bağışıklık sistemi kompleksleri, bunun yerine köpeğin vücudunun normal kısımlarına saldırır.

Bağışıklık aracılı trombositopenisi (ITP) olan hastalar, düşük trombosit sayılarından muzdariptir. Bunun nedeni, bağışıklık sisteminin kan pıhtılarının oluşmasına yardımcı olan bir hücre türü olan trombositlere saldırması ve onları yok etmesidir. Kan pıhtılaşmasına yardımcı olacak yeterli trombosit olmazsa, burun kanaması mümkündür.  Köpeğinizin yeterli trombositi yoksa, bu burun kanamasına neden olabilir.

Kemik iliği bozuklukları

Köpeğinizin kemikleri, onun iskeletini oluşturmaktan çok daha fazlasını yapar. Kemiklerin merkezinde kemik iliği adı verilen süngerimsi, damarlı bir doku bulunur. Diğer görevlerinin yanı sıra, trombositlerin oluşturulmasından da kemik iliği sorumludur. Sonunda yüzlerce küçük trombosit oluşturmak için parçalanan megakaryosit adı verilen büyük öncü hücreleri barındırır.

Kemik iliğini inhibe eden veya baskılayan belirli hastalıklar ve ilaçlar, trombosit üretiminin genel olarak azalmasına neden olarak burun kanaması riskini artırabilir.

 Hiperviskozite sendromu

Hiperviskozite sendromu, bir köpeğin kanında çok yüksek düzeyde protein olduğunda ortaya çıkar. Bunun olmasının gerçek nedenini bilmek zor olsa da amiloidoz (yani vücudun amiloid adı verilen bir proteini çeşitli yerlerde biriktirdiği bir durum) ve monoklonal gamopatiler (yani vücudun immünoglobulinler olarak adlandırılan bir tür bağışıklık sistemi proteininden çok fazla ürettiği bir durum) gibi bazı hastalıkların etken olduğu düşünülmektedir.

Kanda çok fazla protein olduğunda, sıvı bileşen (yani plazma) için yeterli yer yoktur, bu nedenle kan çok kalın veya viskoz hale gelir. Artan basınç, kan damarlarının yırtılmasına ve bu da kan kaybına neden olur. Burun kanamaları vücudun kan kaybetmesinin bir yoludur.

Kan pıhtılaşma bozuklukları

Kanın pıhtılaşması, pıhtılaşma faktörleri olarak bilinen çok sayıda proteinin etkileşimi ile kontrol edilir. Bu faktörlerden biri eksikse, kanama bozukluğuna neden olabilir.

Çeşitli kalıtsal hastalıklar pıhtılaşma yeteneğini olumsuz etkileyebilir. Örneğin, hemofili A, pıhtılaşma faktörü VIII’in eksikliğine neden olur. Bu, hafif bir burun kanamasından aşırı kan kaybına kadar  tehlikeli durumlara neden olur. Başka bir örnek olarak, Doberman Pinschers, von Willebrand hastalığını kalıtımsal olarak yatkındır. Bu durum trombositlerin onları kan pıhtıları oluşturacak kadar proteini kaybetmesine neden olur. Etkilenen köpeklerde anormal kanama riski daha yüksektir.

Pıhtılaşma sorunları sonradan da edinilebilir. Köpeklerde enfeksiyon, iltihaplanma veya sıcak çarpması gibi nedenlerle iç organlarda ciddi hasar olduğunda, vücut yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC) adı verilen bir duruma girebilir. DIC’de, normalde pıhtıların nasıl oluştuğunu ve parçalandığını düzenleyen pıhtılaşma sistemi bozulur. Bu nedenle, DIC’li bir köpek, tüm yanlış yerlerde pıhtılardan veya herhangi bir yerden, özellikle burundan kanamadan muzdarip olabilir.

Sıcak çarpması köpeğinizde pıhtılaşma bozukluğuna neden olabilir ve burun kanamasına neden olabilir.

Karaciğer yetmezliği veya böbrek yetmezliği

Karaciğer ve böbrekler gibi önemli iç organlar artık düzgün çalışmadığında kanamaya neden olan sorunlar olabilir. Pıhtılaşma faktörlerinin çoğunu karaciğer oluşturur, bu nedenle köpeklerde karaciğer hastalığı, pıhtılaşma faktörü üretiminin azalmasına neden olabilir. Pıhtılaşma faktörleri olmadan kan pıhtılaşmaz ve köpek burun kanaması gibi kendiliğinden kanamaya eğilimlidir.

Köpeklerde kronik böbrek yetmezliği yüksek tansiyona (yani köpeklerde hipertansiyon ) yol açabilir . Damarlardaki artan basınç, kılcal damarları daha kırılgan hale getirebilir ve dolayısıyla yırtılmaya yatkın olabilir. Bu, burun da dahil olmak üzere çeşitli yerlerde kanamaya neden olabilir.

Köpeklerde burun kanamasına başka hangi belirtiler eşlik eder?

Köpeklerde burun kanamasının birçok farklı nedeni vardır. Bazen sadece kanlı burun akıntısını görebilirsiniz. Diğer zamanlarda, aşağıdakiler gibi ek klinik belirtiler vardır:

• Burun tümörü olan köpeklerde burun köprüsü üzerinde veya gözlerin yanında görülen sert şişlik, göz akıntısı veya çıkıntılı üçüncü göz kapağı ve/veya daha sık hapşırma.
• Soluk diş etleri, siyah/katran rengi dışkı, cilt altında açıklanamayan morarma, zor veya ağır veya hızlı nefes alma veya pıhtılaşma faktörleri veya trombosit sayıları ile ilgili sorunlarda görülür.
• Burunda yabancı cismi olan köpeklerde ani başlayan hapşırma ve burunu kaşıma.
• Ağız kokusu, yaşlı köpeğin dişlerini kaybetmesi, diş apsesi ve/veya köpeğin diş hastalığı varsa görülür.
• Köpeklerde artan susuzluk , artan idrara çıkma, kusma veya kilo kaybı böbrek hastalığı olan bir köpekte görülür.

Köpeğinizin burnu kanıyorsa, lütfen diğer belirtileri de veteriner hekiminize bildirin. Bu, veteriner hekiminizin burun kanamasının neden olduğunu anlamasını kolaylaştıracaktır.

Köpeklerde Burun Kanaması-Epistaksis Teşhisi

İlk olarak, veteriner hekiminiz sizden kapsamlı bir tıbbi geçmiş anlatmanızı isteyecektir. Bu amaçla size aşağıdaki soruları sorabilir:

• Köpeğiniz son otuz gün içinde yanlışlıkla yutma da dahil olmak üzere herhangi bir ilaç aldı mı?
• Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), özellikle aspirin, spontan kanamaya yol açan kan pıhtılaşma faktörlerini etkisiz hale getirebilir. Köpeğinizin aldığı tüm ilaçları ve takviyeleri kaydettiğinizden emin olun.
• Evinizde veya bahçenizde fare zehiri veya başka böcek ilaçları kullandınız mı?
• Köpeğiniz son iki ila üç hafta içinde herhangi bir kemirgen yedi veya öldürdü mü?
• Burunda herhangi bir travma oldu mu?
• Köpeğiniz başka bir hayvanla kabaca oynadı mı?
• Köpeğiniz pisi pisi otuna maruz kalıyor mu?
• Evcil hayvanınız hapşırıyor veya burnunu ovuyor mu?
• Ağızda veya diş etlerinde kan gördünüz mü?
• Siyah bir katran dışkı fark ettiniz mi?
• Herhangi bir koyu, ‘kahve öğütülmüş’ kusmuk fark ettiniz mi?
• Olağandışı morarma veya koyu deri bölgeleri gördünüz mü?
• Herhangi bir yeni şişlik, topak veya kitle fark ettiniz mi?

Tıbbi geçmiş değerlendirildikten sonra, veteriner hekiminiz fizik muayene yapacaktır. Veteriner hekiminizin arayacağı belirli anormallikler şunları içerir:

• Evcil hayvanınızın yüzündeki herhangi bir deformasyon veya asimetri
• Burun köprüsünün şişmesi
• Üçüncü göz kapaklarının düşmesi
• Diğeriyle karşılaştırıldığında bir gözün şişmesi veya dışarı çıkması
• Göz kızarıklığı
• Burun çevresindeki derinin görünümü
• Diş etlerinin rengi, özellikle solgun görünüp görünmedikleri

Köpeğinizin geçmişini (seyahat geçmişi, semptomlar vb. dahil) toplamanın ve eksiksiz bir fizik muayene yapmanın yanı sıra, veteriner hekiminiz birkaç başka test önerebilir. Çoğu zaman, bazı kan testleri ile başlayacaktır. Bu, tam kan sayımı (hemogram) ve kan biyokimyası profilini içerebilir. Bu testler, kırmızı kan hücresi ve trombosit sayılarını değerlendirmenin, proteinleri ve globulinleri (hiperviskozite sendromu için) ölçmenin ve karaciğer ve böbrek enzim seviyelerine bakmanın faydalı bir yoludur. İdrar testi de bu minimum bilgi veri tabanının bir parçasıdır.

Ek olarak, veteriner hekiminiz, kene kaynaklı hastalıkların varlığını araştırmak için kene ile bulaşacak hastalıkların kan testlerini yapmayı veya kan pıhtılaşma sorunları ve DIC’yi kontrol etmek için pıhtılaşma testleri yapmaya karar verebilir. Veteriner hekiminiz ayrıca kanser, mantar enfeksiyonları ve iç kanama kanıtı aramak için röntgen ve ultrason gibi temel görüntüleme önerebilir.

Veteriner hekiminiz nazal bir tümörden şüpheleniyorsa, muhtemelen BT ve MRI gibi gelişmiş görüntüleme önerecektir. Bu yöntemler, nazal tümörleri saptamada tek başına röntgenden daha iyidir. Veteriner hekiminiz ayrıca diş hastalığının burun kanamasına katkıda bulunabileceğini düşünüyorsa, genel anestezi altında (diş röntgenleri dahil) kapsamlı bir sözlü muayene önerebilir.

Bazı köpekler neden burun kanaması geçirdiklerini anlamak için rinoskopiye ihtiyaç duyacaklar. Rinoskopi, veteriner hekimin travma, tümör, mantar enfeksiyonu veya yabancı cisim belirtileri aramak için burun boşluğuna özel bir alet soktuğu bir prosedürdür. Bazı durumlarda veteriner hekiminiz rinoskopi sırasında biyopsi örnekleri almaya karar verebilir.

Köpeğimin burnu kanıyorsa ne yapmalıyım?

Köpeğinizin burnunun kanadığını fark ederseniz, aklınıza gelen ilk soru muhtemelen onu nasıl durduracağınızdır. Sadece bir veya iki damla kan varsa, fazla bir şey yapma konusunda endişelenmenize gerek olmayabilir. Ancak daha fazla kan varsa, bir köpeğin burnunun kanamasını durdurmaya yardımcı olmak için şu adımları izleyin:

1. Sakin olun

Tüylü arkadaşınızı gürültülü, yoğun alanlardan uzaklaştırmaya çalışın. Özellikle evdeyseniz, sessiz bir yer arayın. Stres ve heyecan, köpeğinizin kan basıncını yükseltebilir ve daha fazla kanamasına neden olabilir.

2. Köpeğinizin burnunun üzerine bir buz torbası uygulayın

Bir buz paketi alın, kağıt havluya veya bir beze sarın ve ardından nazikçe köpeğinizin burun köprüsüne uygulayın. Soğuk, lokal kan damarlarını daraltarak kanamayı yavaşlatır. Eğer kısa burunlu bir köpeğiniz varsa, buz torbasıyla burun deliklerini tıkayarak köpeğinizin nefes almasını zorlaştırmadığınızdan emin olun.

3. Köpeğinizin burnuna herhangi bir şey sokmaktan kaçının

Kanamayı durdurmak için köpeğinizin burnuna hiçbir şey sokmayın. Köpeğin burnunu gazlı bez, mendil vb. doldurmak tahriş edicidir ve hapşırmasına neden olarak kanamayı kötüleştirebilir.

4. Veteriner hekiminizle görüşün

Köpeğinizin ağır kanaması varsa, kanama durma belirtisi göstermeden birkaç dakikadan uzun sürerse veya köpeğiniz başka hastalık veya yaralanma belirtileri gösteriyorsa, kanamayı kontrol altına almak için acil veteriner kliniğine gitmeniz gerekebilir. Veteriner hekiminiz, altta yatan nedeni bularak onu tedavi edecektir. Kanamanın durmasını sağlasanız ve köpeğiniz iyi görünse bile, mutlaka veteriner hekiminizden randevu almalısınız. Bu şekilde veteriner hekiminiz, köpeğinizin neden burnunun kanadığını anlamanıza yardımcı olmak için gerekli tetkikler yapacaktır.

Burun kanamasının tedavisi nedir?

Köpeklerde burun kanamasının tedavisi için öncellikle kanamanın sebebi ortaya çıkartılmalıdır. Burun kanaması belirli ilaçların kullanımından kaynaklanıyorsa, veteriner hekiminiz bu ilaçları vermeyi bırakmanızı tavsiye edebilir.

Nazal yabancı cismi olan bir köpek, daha fazla hasara neden olmadan önce rahatsız edici nesnenin cerrahi olarak çıkarılmasını gerektirir. Burun tümörü varsa, veteriner hekiminiz ameliyat veya radyoterapi seçeneklerini önerebilir.

Köpeğiniz koagülopatiden muzdaripse, tedavi için hastanede kalması gerekecektir. Pıhtılaşma sorunu karaciğer hastalığı gibi bir durumdan kaynaklanıyorsa, altta yatan neden tedavi edilecektir.

Sebep hemofili gibi bir pıhtılaşma anormalliği ise, transfüzyon gerekli olacaktır. Köpeğinizin anemik olduğu ancak kanamanın pıhtılaşma probleminden başka bir nedenden kaynaklandığı tespit edilirse, kan nakli yapılması gerekebilir.

Kanamaya bir trombosit probleminin neden olduğu belirlenirse, anti-inflamatuar prednizon reçete edilebilir. Eğer kan paraziti varsa bazı antibiyotikler, genellikle üç ila altı haftalık bir süre boyunca verilmek üzere reçete edilir. Kemik iliği tümörü büyümesi (neoplazi) için kemoterapi veya radyasyon tedavisi gerekebilir. Kanama bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, veterineriniz antibiyotik reçete edecektir.

Köpeklerde Burun Kanaması Prognoz

Tahmin edebileceğiniz gibi, prognoz, köpeğin neden burun kanaması geçirdiğine bağlı olarak değişir. Travma veya hafif bir enfeksiyon nedeniyle küçük burun kanaması olan köpeklerin çoğu çok iyi bir prognoza sahiptir. Bununla birlikte, karaciğer yetmezliği ve böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıklar kötü prognozlara karşı korunacaktır. Lokal olarak agresif olan nazal kanserler de, özellikle tedavi edilmezlerse, kötü ila ciddi bir prognoz taşırlar.

Köpeğinizin burnunun aniden kan damladığını veya kanını hapşırdığını görmenin endişe verici olabilir. Ancak köpeğinizin burnu kanamaya başlarsa, sakin olmayı, burun köprüsüne buz uygulamayı ve ardından veteriner hekiminizle iletişime geçmeyi unutmayın.