Kedilerde anoreksiya: Belirtileri ve tedavisi

Kedilerde anoreksiya kendi başına tıbbi bir durum olmaktan ziyade, araştırılması gereken altta yatan tıbbi bir sorun olduğunu gösterebilecek bir semptomdur. Bu nedenle kedi sahiplerinin bu konuda bilgili olması, alttaki sebebin daha hızlı bulunması ve tedavinin gerçekleştirilmesi için çok önemlidir.

Kedilerde anoreksiya nedir?

Anoreksiya, iştah kaybı ve buna bağlı olarak gıda alımının azalması anlamına gelmektedir. Bir kedi normale göre daha az yemeye başladıysa (ama yine de yemeye devam ediyorsa) buna “hiporexia” veya iştahsızlık denir. Anorexia ise genellikle gıda alımının azalmasını ya da tamamen gıda alımının olmamasını tanımlayan daha geniş bir terim olarak kullanılmaktadır.

Anoreksiya “gerçek anoreksiya” ve “yalancı anoreksiya” olarak ikiye ayrılabilir. Gerçek anoreksiyada kedinin iştahında azalma vardır ve kedi bu nedenle yemekten kaçınır. Yalancı anoreksiyada ise kedi yemek yemeyi ister ancak bunu yapmakta zorlanır. Bunun altında ise kedide diş problemi, mide rahatsızlığı gibi farklı sebepler yatabilmektedir.

Sebebi ne olursa olsun uzun süren veya şiddetli seyreden anoreksiya vakaları, kedilerde ölümcül veya kalıcı sağlık sorunlarına neden olabilir. En yaygın senaryoların başında ise hepatik lipidoz veya diğer bir ifadeyle yağlı karaciğer gelmektedir. Bu hastalık ilerlediği taktirde karaciğer yetmezliği ile sonuçlanabilir.

Kedilerde anoreksiyanın nedenleri nelerdir?

Kedilerde iştahsızlık ya da iştahın tamamen kaybolması şeklinde kendini gösteren anoreksiyanın pek çok olası nedeni bulunmaktadır.

İşte oldukça yaygın olarak görülen nedenler:

• Kıl yumakları ya da diyetteki değişiklikler gibi mide-bağırsak rahatsızlıklarına neden olabilecek şeyler
• Bazı ilaçların yan etkisi
• Stres. Ev değişiklikleri, seyahate çıkma gibi durumlar kedinizin dengesini bozabilir.
• Bağırsak parazitleri
• Enfeksiyonlar, özellikle de bir kedinin yiyecekleri koklama yeteneğini olumsuz etkileyen üst solunum yolu enfeksiyonları
• Yaralanma, artrit vb. durumlar
• Sindirim sistemindeki sorunlar
• Pankreatit
• Diş hastalıkları veya ağrıyan dişler: Stomatit, gevşek dişleri içerebilen periodontal hastalık, diş eti iltihabı veya özofajit, ağız ve boğaz dokularında iltihaplanma ve ağrı
• Böbrek hastalıkları, nörolojik durumlar, kanser, astım gibi altta yatan hastalıklar
• Vücudun herhangi bir yerinde ağrı
• Zehirlenmeler
• Ortam sıcaklığının normalden fazla olması
• Kanserin her türü
• Tükürük bezi hastalıkları

Bazı sağlık problemleri kedinin yaşına, tıbbi geçmişine ve semptomlarına bağlı olarak az ya da çok görülebilir. Bundan dolayı tam teşhis için kedinin veteriner hekim tarafından muayene edilmesi gerekecektir.

Kedilerde anoreksiya belirtileri nelerdir?

Anoreksiya iştah kaybı anlamına geldiğinden bu durumda olan kediler normalden daha az yiyecek ya da yemeyi tamamen bırakacaktır. Bunun dışında altta yatan nedene bağlı olarak kedilerin kendini iyi hissetmediğine ve anoreksiyaya dair başka belirtiler de ortaya çıkabilir.

Görülen klinik belirtiler, alttaki spesifik nedene bağlı olarak şunları içerebilir:

• Kusma veya ishal
• Ruh halinde değişiklikler veya saklanmalar
• Uyuşukluk, düşük enerji hali
• Kilo kaybı
• Yemek yemeye çalışırken yiyecekleri düşürmek
• Salya akması
• Sarılık
• Artan susuzluk hissi ya da idrara sık çıkma

Bu semptomlar genellikle iştah kaybıyla birlikte görülse de, kesinlikle ortaya çıkacağı anlamına gelmez. Bu nedenle ek semptomların olup olmadığına bakılmaksızın, kedinizin iştahında değişiklik gözlemlediğiniz taktirde veteriner hekiminizden randevu almanız faydalı olacaktır.

Kedilerde anoreksiya nasıl teşhis edilir?

Kedilerde anoreksiya teşhisi için veteriner hekimi kedinin tıbbi geçmişini ve bütün semptomları içeren bütün bilgileri kullanacaktır. Bu nedenle veteriner hekiminizle olan randevunuzu beklerken kedinizin rahatsızlığına dair mümkün olduğunca çok bilgi toplamaya ve kedinizi çok iyi gözlemlemeye gayret edin. Örneğin anoreksiyanın ne kadar süredir devam ettiği, kedinizin hala az yemek yiyip yemediği, sadece belirli yiyecekleri yemesi ya da başka diğer semptomlar varsa bunları mutlaka not edin.

Ziyaretiniz sırasında kedinizin genel fiziki muayenesi yapılarak ateşi olup olmadığına, diş sağlığına, karın bölgesinde şişlik olup olmadığına, kilo kaybına bakılarak ön bilgi edinilecek. Veteriner hekiminin kesin bir sonuca ulaşabilmesi için genellikle bazı testlerin yapılması gerekmektedir. Bu testler şunları içerebilir:

• Parazit olup olmadığını anlamak için dışkı testi
• Organların fonksiyonlarının kontrolü için biyokimya testi
• Bulaşıcı hastalıkları değerlendirmek için kan testi
• İdrar testi
• Tansiyon ölçümü
• Sindirim sistemini inceleyebilmek için ultrason veya röntgen
• Endoskopi ve gerek duyulan durumlarda biyopsi
• Kan basıncı analizi
• Tiroid testi
• FIV gibi viral hastalıkların testi

Kedilerde anoreksiya nasıl tedavi edilir?

Kedilerde anoreksiyanın tedavisi yemek yemeyi azaltan şeyin sebebine bağlı olarak değişir. Örneğin parazit olan bir kedide basit bir parazit tedavisi ile kedinin normal beslenme alışkanlığına dönmesi hızlı bir şekilde sağlanabilir. Buna karşın kanser gibi daha ciddi nedenlerden dolayı iştahsızlığı olan kedilerde, normal sağlığına ve beslenme alışkanlığına kavuşması daha zor olabilmekte veya ne yazık ki hiç mümkün olmayabilmekte.

Tedavi genellikle birkaç hafta sürer ve bu süreç oldukça sancılı geçebilir. Özellikle sarılık, birkaç gün yemek yemeyen şişman kedilerde çok hızlı bir şekilde gelişebilir. Bu süreç boyunca iyi beslenmek, sağlıklı bağışıklık sistemi geliştirmesi ve ilk etapta anoreksiyaya sebep olan tıbbi durum ne olursa olsun kedinizin iyileşmesine yardımcı olmak için çok önemlidir.

Kedilerde anoreksiya tedavisi öncelikle alta yatan nedene yönelik ve kedinin bireysel ihtiyaçları göz önüne alınarak planlanır. Bunun yanı sıra alta yatan nedene bakılmaksızın komplikasyonları ve karaciğer hastalıkları riskini önlemek amacıyla, kedinin iştahı geri gelene kadar standart bazı tedavi uygulamaları de gerçekleştirilir.

Anoreksik bir kedinin tedavisi esnasında uygulanan en yaygın ilaçlar ve yöntemler şu şekildedir:

• Bulantı ve kusmayı önleyici, antiemetik ilaçlar
• Ağrı kesiciler
• Antiflamatuarlar
• İştah açıcılar
• Sıvı ve elektrolit desteği
• İştah açmaya yardımcı güzel kokan, kedinizin sevebileceği lezzetli cazip yiyecekler
• Stresten mutlaka uzak olmalıdır. Evin içinde başka kediler varsa anoreksik kedi için sessiz ve bu kedilerden uzak bir yaşam ortamı sağlanmalıdır.
• Yemek yemesini kolaylaştırmak için elle besleme
• Yemeğin orta sıcaklıkta olmasına dikkat edilmelidir. Çok sıcak veya çok soğuk yiyecekler sindirim sistemi için uygun değildir ve vücut sıcaklığında olması en sağlıklı olanıdır.
• Şırıngayla beslemek denenmesi gereken bir yoldur. Eğer kedi bu şekilde beslenmeyi kabul ederse devam edilebilir ancak kedi bunu reddederse ısrardan kaçınılmalıdır. Aksi taktirde kedinin anoreksisi artabilir.
• Daha ağır durumlarda kedinin hastaneye yatması ve beslenme tüpü yerleştirilmesi gerekebilir. Bu durum kulağa biraz ürkütücü gelse de beslenme tüpü, uzun süredir yemek yemeyen bir kedinin rahat ve stressiz bir şekilde beslenmesine olanak tanımaktadır.

Bu yöntemlerden bazıları veteriner hekiminizin tavsiyesiyle evde uygulanabilir ancak bazı yöntemler için veteriner hekiminizin devreye girmesi gerekebilir.

Kedilerde anoreksiya nasıl önlenir?

Düzenli veteriner kontrolleri kedilerin anoreksiyaya yakalanmasını önlemek için yapılabilecek en önemli şeydir. Böylece anoreksiyaya neden olabilecek hastalıklar önceden belirlenerek kedinin bu hastalıklara, dolayısı ile de anoreksiyaya yakalanma olasılığı en aza inecektir.

Temizlik de özellikle parazit gibi durumların ortaya çıkma ihtimalini düşürdüğü için özellikle kedi kumunun temizliğine dikkat edilmelidir. Bağışıklık sisteminin güçlü kalması içinse kedinizin beslenmesine özen göstermeli yani kaliteli, besin değerleri yüksek ve lezzetli kedi mamalarını tercih etmelisiniz.

Okumanızı öneriyoruz: Kedi maması seçiminde dikkat edilmesi gerekenler

Anoreksiya olan kediye nasıl davranmalısınız?

Anoreksiya olan kedilerin stresten uzak kalması gerekir. Bu nedenle evde başka kediler varsa onlardan izole tutulması, ani mekan değişikliklerinden kaçınılması kedinin stres olmasını engellemek için alınabilecek tedbirlerdir. Kedinin bağışıklık sisteminin güçlenmesi için veteriner hekiminizin önereceği şekilde ve mümkünse evde hazırlanan bir diyet programı uygulanmalıdır. Veteriner hekiminiz ilaç desteği istediyse yazılan ilaçların belirlenen ölçü ve programa tam olarak uygun bir şekilde kediye verilmesine özel gösterilmelidir.

Kedilerde anoreksiya bulaşıcı mıdır?

Anoreksiyanın bulaşıcı olup olmadığı altta yapan sebebe bağlı olarak değişmektedir. Eğer altta yatan sebep parazit gibi bulaşıcı ise diğer kedilere bulaşması olasıdır. Bu nedenle öncelikle iştah kaybının altında yatan nedeni belirlemek çok önemlidir.

Anoreksiya olan kedilerin beslenmesi nasıl olmalıdır?

Anoreksik kedilerin önemli sorunu iştahın gitmesiyle birlikte yiyecek yemeyi ya tamamen ya da kısmı olarak bırakmasıdır. Bu nedenle bu durumdaki kediler için beslenme çok önemlidir. Kedinizi elle beslemek onun kendisini rahat ve güvende hissederek tekrar yemesine yardımcı olabilir. Eğer kediniz şırıngayla beslenmeyi kabul ederse iştahı yerine gelene kadar bu şekilde bir beslenme tarzı denenebilir ancak kedi bunu reddederse zorlamamak gerekiyor. Kedinizin sevebileceği lezzetli, sindirimi kolay, kokusu güzel haşlanmış tavuk gibi mideyi zorlamayacak yiyecekleri vermeniz faydalı olacaktır. Yemeklerin vücut sıcaklığında olmasına özen gösterin.

İlgili diğer makaleler:

• Kedilerde diş eti iltihabı
• Kedinizin kilo almasına nasıl yardımcı olabilirsiniz?