Kedilerde topallama nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?

Kedilerde topallık genellikle bir ağrı ve rahatsızlık göstergesidir. Kediniz topallıyorsa; “Nedenleri nelerdir? Evde nasıl ilk yardım uygularım? Hangi durumlarda veterinere gitmeliyim?” gibi soruların cevaplarını bilmek, durumun şiddetini değerlendirmenize olanak sağlar. Bununla birlikte, kedinizdeki topallığın kaynağını bulmak, ona yardımcı olmanın da ilk adımıdır. 

Kedilerde topallığın en yaygın nedenleri nelerdir?

Çoğu kişi topallayan bir kedi gördüğünde bu durumun kırık veya burkulmadan kaynaklandığını düşünebilir. Esasen kedilerin topallamasına yol açacak pek çok neden vardır. 

Travma

Ruhsal travmadan farklı olarak fiziksel travma; bir canlının organlarına ve / veya dokularına zarar veren ve dıştan mekanik bir etkene bağlı gelişen yaralanmalardır. Travma kaynaklı yaralanmalar arasında gergin kaslar, kırık kemikler, açık yaralar, bağ ve tendon yırtıkları yer alır. 

Kedilerde topallama, yüksek bir noktadan düşme (balkon gibi) ya da araba çarpması gibi travmalardan kaynaklanabilir. Özellikle kemik kırılmaları oldukça acı veren bir durumdur. Bundan dolayı kemiği kırılmış bir kedinin topalladığını görmek olağan bir durumdur.  

Bir kedinin bacağı anormal bir açıyla sarkık duruyorsa, bu durum kırığa veya çıkık bir kemiğe işaret edebilir. Kırık haricinde kedinizde gözlemleyebileceğiniz herhangi bir şişlik, kesik veya morluk travma kaynaklı olabilir ve topallamaya yol açabilir.  

Artrit / Kireçlenme 

Kireçlenme veya artrit, yalnızca insanlar için değil kediler için de oldukça ağrılı ve iltihaplı bir eklem hastalığıdır. Özellikle yaşlı kediler arasında yaygın olan artrit, eklem içerisindeki kıkırdak yastığının hasar görmesi ile karakterizedir. Artrit, hareket kısıtlayıcı ve ağrılı bir hastalık olduğu için kedilerde topallamaya yol açabilir.

Maine Coon, Persian, Scottish Fold ve Siamese cinsi kedilerin artrit oluşumuna yatkın oldukları bilinmektedir. Bu nedenle, özellikle bu cins kedilerin kilo kontrollerinin sağlanması ekstra bir öneme sahiptir.

• Kedilerde osteoartrit nedir? Nedenleri ve belirtileri nelerdir?

Yaralanmalar 

Kedinizin bacağında veya pençesinde oluşan çizikler, ısırıklar, kesikler ve sıyrıklar açık yaralara, kanamaya ve apseye yol açarak topallamaya neden olabilir.  

Uzamış ve büyümüş tırnaklar 

Kedilerde topallamanın bir diğer nedeni de kesilmemiş tırnaklardır. Bir kedinin tırnakları düzenli olarak kesilmezse, pati dokusuna doğru uzayabilir ve kıvrılabilir. Bu durum acı verici olabileceği gibi aynı zamanda enfeksiyona yol açabilir.

• Kedilerin tırnakları nasıl kesilir? Kedi tırnak kesimi
• Kedilerde pati bakımı ipuçları

 Pençede veya ayakta yabancı cisim 

Diken, ahşap parçası, raptiye ve kırık cam gibi sivri nesneler kedilerin pençelerine ve ayak parmaklarına yerleşerek acıya, tahrişe ve rahatsızlığa neden olur. Buna bağlı olarak da topallık gelişebilir. 

Sinir hasarı 

Genellikle omurga yaralanmasına bağlı ortaya çıkan sinir hasarı, topallamaya ve bacağın düzgün kullanılamamasına sebebiyet verebilir.

• Kedilerde meydana gelen nörolojik bozukluklar

Lüks patella (Luxating patella) 

Kedilerde lüks patella, diz kapağının stabilitesinin ve işlevselliğinin bozulmasıyla karakterize bir sorundur. Bu sorun kedilerde topallamaya neden olabilmektedir. 

Pençede yanık 

Kedinizin patilerinde meydana gelebilecek yanıklar, oldukça acı vericidir ve topallamaya neden olabilir. Sıcak kaldırımlar, set üstü ocakların yüzeyi vb. patileride yanık oluşmasına neden olabilir. 

Aortik Tromboembolizm (eyer trombozu) 

Aortik tromboembolizm, kedilerde arka bacakların felcine yol açan tehlikeli bir kan pıhtısıdır. Kalpte oluşan pıhtı önce abdominal artere ardından da arka bacak arterine giderek tıkanmaya sebep olur. Bu acı verici olduğu gibi aynı zamanda yaşamı da tehdit eden bir durumdur. Pıhtının olduğu bacak soğuktur. Bacakta topallık ve sürüyerek ilerleme hali gözlemlenebilir. 

Topallamanın nedeni nasıl teşhis edilir? 

Daha önce de belirttiğimiz gibi kedinizin topallamasının çeşitli nedenleri olabilir. Bundan dolayı veterinerinizin yapacağı ilk iş detaylı bir fizik muayene olacaktır. Topallayan bacağın durumuna göre ayaklarda, bacaklarda, kalçada ve omuzlarda herhangi anormal bir durum olup olmadığını belirlemek muayenenin temel parçasıdır. Topallayan bacakta belirgin bir yara, yanık, enfeksiyon, yabancı cisim vs. görülmezse devreye röntgen girebilir. Yapılacak röntgen kırık ve çıkıkları teşhis edecektir fakat bağ yırtıkları, kan pıhtıları ve sinir hasarının röntgende tespit edilemeyeceğini belirtelim. Bunların yanı sıra hekiminiz bulgulara göre MR veya tomografi gibi detaylı teşhis yöntemlerini de devreye sokabilir. 

Topallayan kedi nasıl tedavi edilir? 

Topallayan bir kedi için, sorunun kaynağına bağlı olarak çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. İltihap, enfeksiyon ve ağrı gibi durumlarda genellikle ilaç (ağrı kesiciler, antibiyotikler, antienflamatuarlar vb.) tedavisi uygulanır. Yaralar ve yanıklar, vakanın şiddetine göre tedavi edilirken büyümüş ve uzamış tırnaklar kesilerek temizlenir. Topallığın kaynağı kırık veya çıkıksa devreye ameliyat, atel, bandaj veya alçı gibi tedavi yöntemleri girecektir. Topallığın nedenine bağlı olarak hekiminiz, bacağın işlevselliğini yeniden kazanması için fizik tedavi uygun görecektir.

Kedilerde topallamanın önlenmesi 

Kedilerde görülen en yaygın topallama vakalarının travma kaynaklı olduğunu düşünürsek, ilk olarak bu konuda önlem almak sağlıklı bir adım olacaktır. Kedinizi evde tutmak, olası yaralanmaları ve kazaları önlemenin en iyi yoludur. Glukozamin, kondroitin sülfat ve omega – 3 gibi takviyeler de kediniz eklem sağlığına destek olacaktır. Kedilerde eklem sağlığı özellikle yaş ilerledikçe göz ardı edilmemesi gereken bir konudur. Bunların haricinde trnakların düzenli olarak kesilmesi topallamayı ve enfeksiyonu önleyebilir. Kedinizin ideal kilosunu korumak da kedinize yapacağınız en büyük iyiliklerden biridir. Kilo kontrolünün sağlanamaması, eklem hastalıklarına yol açarak eklemlerin gereksiz stresine ve zorlanmasına neden olabilir.  

Topallayan kedime evde nasıl ilk yardım uygularım? 

Kedinizin topalladığını mı gözlemlediniz? Bu durumda yapabileceğiniz ilk ve en mantıklı adım topallığın kaynağını bulmak olacaktır. Kediniz gevşediği bir anda, hangi bölgenin ağrıdığını veya hassas olduğunu tespit etmek için nazikçe bacağa dokunabilirsiniz. Ancak kediniz gerginse ve temasa izin vermiyorsa ona dokunmamalısınız. 

Yabancı bir cisim söz konusuysa, cismin boyutuna ve derinliğine bağlı olarak hareket edebilir veya fazla büyümüş bir tırnağı kesip sorunu çözebilirsiniz. Tabi bunu yapmadan önce kedinizin karakterini göz önüne almalısınız. Uysal bir kedide bu yaklaşım kolayken agresif bir kedide, işi veterinerinize bırakmak daha iyi olacaktır.

Sorunun kaynağını bir türlü bulamıyorsanız veterineri aramak iyi bir hamle olacaktır. Kediniz 24 sonra da hala topallıyorsa bu noktada bir veteriner muayenesi şarttır. Veteriner randevusuna kadar kedinizin hareketini kısıtlamanız, hasarın ilerlemesini önlemek adına önemlidir. Kedinizi, randevu saatine kadar küçük bir odada veya büyük bir boxta misafir etmek daha sağlıklı olacaktır.

Kedinizi hangi durumlarda veterinere götürmelisiniz? 

Kedinizin bacağında herhangi bir şişlik, açık bir yara, sarkma ve arka ayaklarda sürme gözlemlersiniz vakit kaybetmeden veterinere başvurmalısınız. Geç kalınan durumlarda sonuç tehlikeli olabilir, enfeksiyon başlayabilir ve kırık söz konusuysa vaka daha da şiddetlenebilir. 

Bunların haricinde veteriner hekiminizi aramanız hem içinizi rahatlatacak hem de çözüm odaklı olmanızı sağlayacaktır. Hekiminize kedinizin ne zamandır topalladığını ve varsa topallamaya eşlik eden diğer belirtileri söyleyebilirsiniz. Bu durumda veterineriniz durumun aciliyetini sizle paylaşacak, ne yapmanız gerektiğini söyleyecektir. Kedi dostunuzu derhal görmek isteyebilir veya evde uygulanabilecek ilk yardım yöntemlerini paylaşarak bu süreçte size destek olabilir.