Finnish Spitz Özellikleri ve Bakımı
Çoğu spitz köpek ırkı gibi, Finkie cinside bağımsız ve inatçı karakter özellikleri sergileyebilir. Hatta diğer spitz ırklarına kıyasla daha fazla avlanmaya yönelik yetiştirilmesine rağmen inatçı olabilirler. Ancak genel olarak tek bir kişiye bağlı olma ve hassas karakter özellikleri de taşıma eğilimindedir. Uyanık, meraklı,cesur, oyuncu, fazla utangaç olmayan, canayakın, enerjik, avcı, bekçi ve iyi bir dost olarak öne çıkarlar.
Sahibine ve sevdiklerine bağlıdır. Hiyerarşisindeki yerlerinin bilincindedir ancak zaman zaman erkek Finnish köpeklerinin otoriter davrandıkları görülebilir. Aile üyelerine karşı koruyucudur. Dikkatli, iyi eğitimli bir bekçi köpeği olabilirler. Çocuklarla ve genellikle diğer evcil hayvanlarla iyi anlaştıkları görülür. Ancak garip köpeklere karşı iddialı davranışlar sergileme ihtimalleri vardır. Yabancılara karşı mesafeli, şüpheli yaklaşırlar. Ancak aşırı çekingen ya da utangaç, agresif tavırlar sergilemezler.
Finnish ırkının inatçı ve bağımsız yanları özgürce hareket etme içgüdüsünün olmasından kaynaklı eğitim süreci ve karakter gelişimi zor olabilir. Havlama yeteneğine sahiptir ve yüksek sesle havlaması kendine olan güvenini, gurur duymasını sağladığı için zaman zaman bu davranışı tekrarlayabilir. Hatta İskandinavya’da “King of the Barkers” adlı bir köpek havlama yarışması düzenlenmiş ve Finnish Spitz ırkı bir köpeğin dakikada 160 kez havladığı kaydedilmiştir. Finlandiya’da havlama özelliğinden dolayı havlayan kuş köpeği adıyla anılmaktadır.
Köpeğinizin üç veya dört yaşına kadar olgunluk aşamasına ulaşma süreci vardır. Duygusal ve fiziksel olarak gelişimleri biraz zaman alacak, geç olgunlaşacak ve bu dönem 4 yaşına kadar sürecektir. Bunun için bu ırka sahip olacak kişinin kararlı, sabırlı ve anlayışlı bir lider olması gerekir. Havlama özelliğini düşündüğünüz zaman genel olarak tüm bunlara karşı sabırlı olmanız ve rahatsız olmadan yaşam sürebilmeniz gerekmektedir. Zorlayıcı özelliklerine karşı sabırlı olduğunuz zaman vereceğiniz eğitimler ile itaatkar yapısını öne çıkabilirsiniz. Böylece köpeğinizin olumlu özelliklerinin gelişmesi katkı sağlamış olursunuz. Doğru ve karakter özelliklerini destekleyici bir yaklaşımla iletişim kurduğunuz zaman köpeğinizin gelişimine katkıda bulabilirsiniz.
Ailesine çok düşkün, birlikte vakit geçirmekten hoşlanan hassas bir köpek olsa da havlama özelliğinden dolayı apartman yaşamında sorun yaşaması mümkündür. Eğer böyle bir ortamda yetiştirecekseniz kesinlikle henüz yavru iken eğitmeli ve havlamasını, bağımsız davranışlarda bulunmasını, inatçılığını, itaat konusunda huysuzlanmasını kontrol altına almalısınız. Erken aşamada başlayan eğitimler ile köpeğinizin iyi bir ev köpeği ve dost olmasını sağlayabilirsiniz.
Fin Spitz, Finlandiya’nın en popüler köpek ırkın arasında Suomenpystykorva adıyla yer almaktadır. Menşei olan Finlandiya dışında ise sadece Fin Spitz olarak bilinir. Geçmişinin tam olarak ne kadar önceye dayandığı ile ilgili bir yazılı belge yoktur. Ancak yüzyıllardır Finlandiya topraklarında yaşam sürdükleri kabul edilmektedir. Finno-Ugrian kabileleri tarafından Rusya’dan Finlandiya’ya göç ettikleri sırada getirildikleri düşünülür. Atalarından gelen özellikleriyle bu köpeklerin muhtemelen kamp takipçileri ve bekçi köpekleri olarak ortaya çıkmış olma ihtimalleri üzerinde durulur. Daha sonra ise av köpeklerine dönüştükleri ifade edilir. Avcılık yeteneklerinin gelişmesiyle bu özelliklerinden yıllar boyunca yararlanılmıştır. Zamanla av kuşları olarak uzmanlaştıkları görülmüştür.
Fin Spitz ırkının herhangi bir tasarım gereği değil, 1800’lerin başına kadar tecrit tutulmalarıyla ırkın saf kaldığı ifade edilir. Köpeklerin çok amaçlı av köpekleri olarak kullandılar. Fin-Ugor kavimleri o kadar izole yaşardı ki, Finnish Spitz ırkı diğer ırklardan çok az etkilenerek günümüze kadar geldi. 1800’lerde diğer insan gruplarının köpeklerini, Fin ırkının olduğu bölgeye getirmeleriyle melezleme durumu yaşanmış ve saf Fin Spitz’i köpekleri neredeyse yok edilmiştir. Bu durumun önüne geçebilmek için tehlike altındaki cinsi kurtarmak için çaba gösteren kişiler olmuş. Yüzyılın sonunda da Fin Spitz, Fin Kennel Club tarafından tanındı ve koruma altına alındı. Eski, yerleşik bir ırk olarak 1812 yılından beri yazılı bir ırk standartına sahiptir.
Irkın ilk islerinden birisinin Suomenpystykorva (Fin Horoz Kulaklı Köpek) ve Fin Havlayan Kuş Köpeği adlandırması vardır. İngiltere’ye ilk getirildiğinde Finsk Spets (İsveççe adından türetilmiş olarak adlandırıldı, ancak 1891 yılında ismi resmi olarak Fin Spitz olarak değiştirildi. 1897 yılında ise bugünkü ismini aldı. Cins, 1920’li yıllarda İngiltere’ye gelmesinin ardından bazı kişiler tarafından Finkie takma adını verildi ve o adla tanındı. 1959 yılında ise köpekler ilk kez ABD’ye getirildi. Finkies’in Amerika Birleşik Devletleri’nde yetiştirilmeye başlanması 1959- 1960’lı yıllarda ancak gerçekleşti. Cins, 1988 yılında Sportif Olmayan Grupta yer aldı ve yarışmalara kabul edildi. 1992 yılında da ırk United Kennel Club tarafından kabul edildi. 1993 yılında da AKC tarafından tanındı.
Günümüzde Finnish Spitz ırkı Finlandiya ve İsveç bölgelerinde iyi bilinen bir köpek cinsidir. Ancak bu iki ülke dışında oldukça nadir görüldükleri ifade edilir. 1979 yılından beri Finlandiya’nın ulusal köpeği olarak kabul görmüş ve o yıllardan beri Finlandiya ile ilgili yapılan vatansever şarkılarda kendisinden söz edilmiştir. Av köpeği olarak biline ve görev bilincine sahip olan Fin Spitz ırkı, karakteristik olarak sürekli havlaması nedeniyle “havlayan av köpeği” olarak adlandırılır.
Fin Spitz, kare orantılı ön göğüsten kalça noktasına ve omuzlardan zemine kadar ölçülen yüksekli eşit biçimli bir köpektir. Kare, dengeli ve simetrik yapılı vücut tarzı bu ırkta önemlidir. Hareketleri tempoludur. Erkekler kaba olmayacak şekilde erkeksi, dişilerde kadınsı yapılarını vücutlarıyla belli etmektedir. Vücut kaslı, bel kısa ve göğüs derindir. Göğüs derinliği dirseklere doğru uzanır ancak çok geniş değildir. Ön göğüs açıkça görülmektedir.
Kafatası kulakların arasında düz ve kulakların önünde, alında hafif yuvarlanmış konumdadır. Kaslı, temiz boyun yapısı iyi ayarlanmıştır. Yukarıdan ve ön kısımdan bakılınca namlu dar ve belirgin bir duruşa sahiptir. Namlı kafatası üzerinde eşit derinlikte, genişliktedir ve uca doğru incelir. Alın hafif kemerlidir. Tilki benzeri kafa yapısı vardır. Burun ve dudaklarının siyah olmasıyla dikkat çekerler. Dişleri makas ısırığında kapanır, alt çene yapısı görülebilir.
Finnish Spitz ırkının küçük, dik, sivri uçlu, öne doğru açık ve çok hareketli kulakları yükseğe konumlanmıştır. Kulakları ince tüylerle kaplıdır. Uyanık oldukları zaman kulaklar yukarı kalkar, paralel konumlanır ve öne doğru açılır. Kulaklarının uçları doğrudan gözlerinin köşe kısmının üzerindedir.
Koyu, orta büyüklükte, hafif eğik ve badem şeklinde gözlerin vardır. Göz kenarlarında siyahlıklar görülür. Bakışlarında canlı ve uyanık bir ifadeye sahiptir.
Bacaklar önden bakıldığı zaman düz bir şekilde aşağıya iner. Ön ayakları orta aralıklı, paralel ve düzdür. Kemik yapısı çok ağır olmadan güçlüdür. Bacak uzunluğu köpeğin boyutuyla orantılı uzunluktadır. Arka ayakları ota açıya sahiptir. Yuvarlak, sıkı ve kavisli ayak parmakları vardır. Kedi benzeri yuvarlak ayaklara sahiptir. Bacaklar önce yavaş hızda, paralel hareket eder ve hız arttıkça merkez çizgiye doğru yön alır. Avlanırken ise oldukça hızlı bir şekilde koşacak güce sahiptirler.
Tüylü kuyruk, bedenin sırt çizgisinin hemen altına konumlanmıştır. Bol miktarda saçlı kuyruğu tek bir kıvrımla, yay şeklinde öne, aşağıya, arkaya doğru kıvrılır ve ucu yukarıya bakacak şekilde bel üzerine düşer. Kuyruk uzunluğu uyluğun orta kısmına ulaşmaktadır. Kuyruk düzleştiği zaman diz eklemine ulaşacak uzunluktadır.
Çift katmanlı, uzun, düz, sert bir dış kaplama ile kısa, yumuşak ve yoğun bir astara sahiptir. Boyun ve sırt kısmında tüyler daha sert ve uzundur. Erkeklerin tüyleri daha boldur ve bu görüntü onlara daha fırfırlı bir tüy görüntüsü sağlar. Baş ve bacak bölgesindeki saçlar kısa ve bedene yakındır. Kuyruk, uyluk arkasındaki tüyler ise uzun ve yoğun yapıdadır. Erkek Finnish Spitz ırkının dişilere göre daha tüylü olduğu görülmektedir.
Finnish Spitz ırkının kaplama renkleri küçük beyaz desenler olsun veya olmasın altın-kırmızı, kırmızı-kahverengi ve sarımsı-kırmızıdan bal rengine kadar çeşitli kombinasyonlarda farklı tonlarda karşımıza çıkar. Tüylerinde renk parlak ve berrak olduğu müddetçe gölgeler görülmediği sürece her renk tüy kabul edilir. Yavrular siyah tüyleri fazla olarak doğar ve yaşlandıkça tüyleri kırmızımsı bir renge dönüşür. Bedeninde en uzun süre dökülmeyen siyah tüyleri kuyruk kısmında görülmektedir. Kuyrukta, sırtta siyah tüylerin görülebileceği gibi dudak çizgisi çevresinde de seyrek siyah tüyler vardır. Tüy renginin kulakların iç kısmında, yanaklarda, namlunun altında, göğüs ve karın bölgesinde, bacakların iç kısmında, omuzların ve uylukların arkasında, kuyruğun alt kısmında daha açık tonlardadır. Astar rengi ise daha soluktur ve bu durum katın parlamasına olumlu şekilde etki eder. Parmak uçlarında, ön göğüste çok geniş olmayacak şekilde çeyrek boyutta, nokta veya dar bir beyaz geçişe izin verilir.
Sıkça sorulan sorular
Bakımları yapılan, sağlıklı bir Finnish Spitz ırkının ortalama yaşam süresi 12– 15 yıl arasında değişiklik göstermektedir .
Yetişkin erkek ve dişi Finnish Spitz köpeğinin ideal ağırlığı 9- 19 kg, yükseklikleri ise 38- 51 cm aralığında değişmektedir. Cinsiyetlerine göre Finnish Spitz ırkının boy ile kilosunun farklılık göstermesi mümkündür. Finnish Spitz köpeğinin sağlıklı ve formda olması için boy- kilo endeksinin ideal aralıkta ve orantıda olması gerekir. Kilo almaya müsait bir yapısı olduğu için dikkat edilmesi gerekir.
Fin yıl genelinde orta seviyede tüy döker. Ancak yılda iki kez ilkbahar ve sonbahar döneminde, mevsim geçişlerinde tüy dökme miktarında artış görülmektedir. Bu zamanlarda tarama ve fırçalama sıklığını arttırmanız gerekecektir.
Veterinerler ve köpek yetiştiricileri Fin Spitz için Royal Canin, Proplan, Acana, Hills, N&D, Gimdog, Pedigree, Felix, Brit Care, Pro Choice, Orijen, Schesir, Dog Chow gibi markaların yüksek kaliteli içeriğe sahip köpek mamalarını ve ürünlerini önermektedir. Fin Spitz için uygun içeriğe sahip, yüksek kaliteli kuru ve hazır mamaları tercih ettikten sonra köpeğinizin günlük ihtiyacını karşılayacak, aşırıya kaçmayacak ölçülerde öğünleri belirlemelisiniz.
Evet, Fin Spitz hazır mama dışında sağlıklı ev yemeği, meyve ve sebze de yiyebilir. Ancak insanların tükettiği sağlıklı her yiyeceği ya da meyve, sebzeyi yemek Fin Spitz için uygun değildir. Sahibinin Fin Spitz cinsinin neler yediğini ve evde hazırlanabilen sağlıklı yiyeceklerin neler olduğunu bilmesi gereklidir. Fin Spitz cinsinin sindirim, alerjen ve şişkinlik gibi rahatsızlıklar yaşamaması için sağlıklı yiyecekleri de belirli bir ölçüde tüketmelidir. Örneğin pişmiş kemiklerden, yüksek yağ içeren yiyeceklerden kaçınmalı ve insan gıdalarının, sofra atıklarının hepsini köpeğinize vermemelisiniz. Sağlıklı beslenebilmesi için Fin Spitz köpeğinin, yüksek kaliteli kuru veya yaş köpek mamalarını ölçülü şekilde tüketmesi uygundur.
Gelişimini tamamlamış, sağlık sorunu olmayan dişi ve erkek Finnish Spitz cinsi 3 ila 5 yıldan aralığında değişen, olgunlaşma sürecine bağlı olarak çiftleştirilebilir. Dişi ve erkek Finnish Spitz ırkının gelişmesine, olgunlaşmasına, eklem ve kemik sağlığına ve kızgınlık zamanına göre çiftleştirilme dönemi değişiklik göstermektedir. Finnish Spitz ırkının sağlıklı bir şekilde çiftleştirmesi hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak için köpeklerin çiftleştirilmesi adlı blog yazımızı inceleyebilirsiniz.
Fin köpek ırkının orta seviyede dökülen tüylerinin bakımı genel olarak zor değildir. Tarama ve fırçalama sıklığının çok olmaması, banyo yaptırmanın kolay olması ve köpeği iyi hissettirmesi bakımı kolaylaştırmaktadır. Tıraş ihtiyacın ayak bölgesi dışında yapılmasına gerek yoktur. Genel olarak sahibinin beden bakımında zorlanmayacağı bir köpek ırkıdır.
Finnish Spitz yavrusunun fiyatı yaşına, cinsiyetine, sağlığına, eğitimine, tüy rengine, tüy bakımına, şeceresine, yetiştiricisine, bulunduğu ülkeye ve birçok etkene göre değişmektedir. Finnish Spitz köpek yavrusunun fiyat aralığı hayvan severlerin ırka olan ilgisi, talep etmesi ya da ırkın nadir bulunması ve az ilgi görmesi gibi etkenlerle artıp azalarak farklılık göstermektedir. Finnish Spitz köpek ırkının geliştirildiği Finlandiya’da bölgesinde çok görülmesinden dolayı köpeklerin fiyatı daha makulken, ırkın az olduğu, safkan özelliği bulunan köpeklerin daha pahalı olduğu bilinmektedir. Bunun için Finnish Spitz yavrusunun fiyatı 5.000 ila 10.000 aralığında değişmekle birlikte tam olarak net bir rakam vermek doğru olmayacaktır. Köpek sahiplenirken dikkat edilmesi gereken en önemli unsurun köpeğin fiyatından ziyade; köpeğin taramaların, testlerinin ve tüm kontrollerin yapılmış sorumlu bir yetiştiriciden alınmış olmasıdır.
Not: Petibom olarak bizler; bir köpek satın almaktansa sahiplenmenin daha değerli olduğu düşüncesindeyiz. Okurlarımızın barınaklardan ya da gönüllü sahiplendirme sitelerinden köpek almalarını ve sıcak yuvalarını onlara açmalarını diliyoruz. Özellikle de barınaklarda yardıma ve sıcak bir yuvaya ihtiyaç duyan birçok köpek bulunuyor. Satın almak yerine sahiplenerek sizler de onları mutlu edebilirsiniz.
Sağlıklı, gelişimini tamamlamış yetişkin dişi Finnish Spitz tek bir doğumda 3 ila 6 arasında yavru dünyaya getirebilir. Finnish Spitz ırkının hamilelik ve doğum sürecinde sağlıklı yavrular dünyaya getirmesi için yılda bir kez doğum yapması ve olgunlaşma süreci sonrasında çiftleşerek hamile kalması gerekir. Çok sık doğum yaptıkları zaman doğpan yavru sayısında düşüş olması muhtemeldir. Finnish Spitz ırkının sağlık durumu, olgunlaşması, yaşı, hamilelik süreci, doğum sayısı ve çiftleştiği erkek köpeği sperm kalitesi doğan yavru sayısının değişmesine neden olur.
- Finnish Spitz ırkının kaplama renkleri küçük beyaz desenler olsun veya olmasın altın-kırmızı, kırmızı-kahverengi ve sarımsı-kırmızıdan bal rengine kadar çeşitli kombinasyonlarda farklı tonlarda karşımıza çıkar. Tüylerinde renk parlak ve berrak olduğu müddetçe gölgeler görülmediği sürece her renk tüy kabul edilir.
- Yavrular siyah tüyleri fazla olarak doğar ve yaşlandıkça tüyleri kırmızımsı bir renge dönüşür. Bedeninde en uzun süre dökülmeyen siyah tüyleri kuyruk kısmında görülmektedir. Kuyrukta, sırtta siyah tüylerin görülebileceği gibi dudak çizgisi çevresinde de seyrek siyah tüyler vardır.
- Tüy renginin kulakların iç kısmında, yanaklarda, namlunun altında, göğüs ve karın bölgesinde, bacakların iç kısmında, omuzların ve uylukların arkasında, kuyruğun alt kısmında daha açık tonlardadır. Astar rengi ise daha soluktur ve bu durum katın parlamasına olumlu şekilde etki eder. Parmak uçlarında, ön göğüste çok geniş olmayacak şekilde çeyrek boyutta, nokta veya dar bir beyaz geçişe izin verilir.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar