Yavru kedilere hangi aşılar yapılır? Yavru kedi aşı takvimi
Yavru kedilere hangi aşılar yapılır? Tüm detaylara geçmeden önce kedilerin aslında dokuz canlı olduğu gibi yanlış bir inanış vardır; fakat bu kediler hakkında doğru zannedilen yanılgılardan yalnızca biridir. Bu nedenle onları korumak için elinizden geleni yapmalısınız. Peki, onları korumak ve sağlıklı olmalarını sağlamanın anahtarı nedir? Tabi ki doğru aşılar…
Aşılar, kedinizi enfeksiyon etkenlerinin neden olduğu hastalıklardan koruyacağı gibi bağışıklık sistemlerini de güçlendirirler. İster bir yavru kediniz ister yetişkin bir kediniz olsun, veteriner hekiminiz hangi aşıların kediniz için en iyisi olduğunu ve kedinizin ne sıklıkla aşı olması gerektiği konusunda size yol gösterecektir. Kedinizin aşılama sürecini takip etmek ve veterinerinizi bu konuda bilgilendirmek kedinizin veteriner ziyaretinden en iyi şekilde faydalanması konusunda da çok önemlidir.
Kedilerin ne sıklıkla, hangi aşıları olmaları gerektiği, genellikle yaşlarına, genel sağlıklarına ve yaşam tarzlarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Yavru kedilere hangi aşılar yapılır? Yavru kedi aşı takvimi ile ilgili tüm detaylar aşağıda sizlerle!
İçindekiler
Yavru kedilere aşı ne zaman yapılmalı?
Yavru kediler 6 ila 8 haftalık dönemde aşı olmaya başlamalıdır. Daha sonra aşılar belli aralıklarla tekrarlanarak tam bir bağışıklık oluşturması sağlanmalıdır. Yani her 3-4 haftada bir aşı yaptırmak gerekebilir. Yetişkin kedilerde ise durum biraz daha farklıdır. Yetişkin kediler, bir aşıya, söz konusu aşının ne kadar süre etki ettiğine bağlı olarak, genellikle her yıl veya 3 yılda bir olmak üzere daha az sıklıkta ihtiyaç duyarlar.
Yavru kedilere hangi aşılar yapılır?
Tüm kediler için bazı aşılar oldukça önerilir. Bulaşıcı hastalıklar her bölgede değişiklikler göstermektedir. Bu sebeple her ülkenin kendine özgü aşı programları oluşturulmaktadır. Bazı bölgelerde yapılması zorunlu olan aşılar, başka bir bölgede zorunlu olmayan aşı sınıfında olabilmektedir. Ülkemizde kediler için söz konusu aşılar, kedilerde sık görülebilen sağlık sorunlarına karşı koruma sağlarlar:
- Kuduz
- Feline Panleukopenia (Gençlik hastalığı olarak da bilinir)
- Kedi kalisivirüsü (Feline Calicivirus)
- Kedi viral rinotrakeit (Feline Herpes Virüs, Kedi gribine neden olan bir virüs)
Kedi viral rinotrakeit, kalisivirüs ve panlökopeni (gençlik hastalığı) aşıları genellikle “karma” olarak adlandırılan bir kombinasyon aşısı olarak yapılır. Kediniz dışarıda diğer kedilerin yanında sıklıkla vakit geçiriyorsa ekstra aşılara ihtiyaç duyabilir. Ayrıca bölgenizde yaygın olan hastalıklar da kedinizin ekstra aşı olmasını gerektirebilir.
Kedi lösemi aşısı
Kedilerde lösemi ciddi bir viral enfeksiyon türüdür. Söz konusu enfeksiyon, tükürük, dışkı, idrar ve anne kedi sütü gibi pek çok vücut sıvısı yoluyla yayılır. Aşı, zorunlu olmayan aşı sınıfındadır ve risk grubundaki kediler için uygulanması için önerilmektedir. Dışarıda vakit geçiren veya lösemi virüs hastası kedilerle temas ihtimali olan kediler risk grubunda kabul edilir. Kedi lösemisi maalesef tedavi edilemez. Dolayısıyla kedinizin lösemiye yakalanma ihtimaline karşı önceden önlem almak gerekir. Bu önlem de yalnızca lösemi aşısı ile alınabilir. Aşılama yapılmadan önce virüsün varlığının yapılacak testler ile araştırılması ve çıkan sonuca göre aşılamanın yapılması önerilmektedir.
Bordetella aşısı
Zorunlu olmayan aşılar sınıfında kabul edilmektedir. Barakalarda veya hayvan kulübelerinde yaşayan kediler, çok sayıda hayvanla iç içe olduğu için aşılama yapılabilmektedir. Zira Bordetella, hayvanlar arasında hızla yayılan bir enfeksiyondur. Aşı, hastalığı önlemese bile, kedinin bu enfeksiyondan çok fazla etkilenmesini önleyecektir.
Bordetella aşısı rutin olarak tavsiye edilmemekle birlikte, bazı bireysel işletmeler için gerekli olabilir. Kediniz sürekli evdeyse, bu tür hastalıklardan otomatik olarak korunduğunu düşünebilirsiniz.
Bunun yanı sıra en uysal kediler bile bazen evden kaçabilirler. Bunun olma ihtimaline karşı, kediniz isteğiniz dışında dışarı çıkarsa, en azından aşılarının tam olduğundan ve korunduğundan emin olmak istersiniz. Evdeki kediniz, yeni bir kedi getirdiğinizde, eğer yeni kedide bakteri ve virüs varsa onları da kapabilir.
Lakin bununla birlikte, aşıların hastalıklara karşı her zaman tam bir koruma sağlamadığını da belirtmekte fayda var. Kedinizin aşılarının olması çoğu hastalığa karşı koruma ve hastalığın kolay atlatılmasını sağlasa da, evcil hayvanınızın sağlıklı kalması için, onu enfekte hayvanlarla ve hastalıkların daha yaygın olabileceği ortamlarla temas etmesinin önüne geçmelisiniz.
Yavru kedi aşı takvimi
Yukarıda da belirtildiği gibi hemen her kedinin, hastalıklardan korunup, sağlıklı kalabilmesi için aşı olması şarttır. Özellikle yavru kedilerde bu gereksinim çok daha fazladır. Yavru bir kedi, anne sütünün koruyucu etkisinin geçmesi ile birlikte bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için çeşitli aşılara ihtiyaç duyar. Yavru kediler için aşılar; zorunlu (core) aşılar, zorunlu olmayan (non-core) aşılar ve önerilmeyen (not-recommended) olmak üzere üç ayrı grup olarak düşünülebilir.
Zorunlu aşılar, yavru kedilerin yanı sıra yetişkin kedilere de uygulanması gereken ve en sık karşılaşılabilecek sağlık sorunlarına karşı koruma sağlayan aşılardır. Karma aşı (felin parvovirüs, felin kalisivirüs, felin herpesvirüs) ve kuduz aşısı, yavru kedi aşılama takvimi içerisinde yer alan zorunlu aşılardır.
Zorunlu olmayan aşılar ise her kediye uygulanması gerekmeyen aşılardır. Bunlar çeşitli durumların oluşması halinde uygulanması gereken aşılardır. Zorunlu olmayan aşılar; felin lösemi virüs, klamidya felis, bordotella ve FIV (feline immunodeficiency virus, kedi AIDS’i) aşısıdır. Bu aşılar, yalnızca veteriner hekim gerekli görürse yapılmalıdır.
Önerilmeyen aşılar arasında ise felin infeksiyöz peritonitis aşısı bulunmaktadır.
Peki, takip etmeniz gereken aşı rutini nedir? İşte, yavru kedi aşı takvimi:
- Karma Aşısının, 6. ila 8. hafta arasında ilk dozu yapılmalıdır. Daha sonra 16 haftalık yaşa gelinceye kadar her 2-4 haftada bir tekrarlanmalıdır. 6. ay veya 1. yılın sonunda hatırlatma dozu uygulanmalıdır. Daha sonra düşük riskli bölgelerde her 3 senede bir hatırlatma dozunun uygulanması önerilmektedir. Ancak ülkemizde kediler karma aşı içindeki etkenlere karşı yüksek risk grubunda bulunduğundan dolayı her sene hatırlatma dozu uygulanması önerilmektedir.
- Lösemi Aşısının, 8 haftalıktan önce ilk dozu uygulanmalıdır. 3-4 hafta sonra ikinci dozu uygulanmalıdır. Bir sene sonra hatırlatma dozu uygulanmalı ve daha sonrasında her 2-3 senede birden daha sık olmamakla birlikte hatırlatma dozlarına devam edilmelidir.
- Kuduz aşısı 14 haftalık yaşta bir doz şeklinde uygulanır. Daha sonra ülkemizdeki yasal gerekliliklerden dolayı her senede bir hatırlatma dozu uygulanmaktadır.
Karma aşı
Kedi sağlığı için oldukça önemli olan karma aşı, ikinci ayını dolduran tüm yavru kedilere uygulanmalıdır. Viral enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan karma aşı, Herpes Virüs, Feline Parvovirüs ve Feline Calici gibi virüs etkenleri içeren bir kombinasyondan oluşur. Yavru kedilere, 6 ile 8 haftalık dönemde uygulanan karma aşı, 3-4 hafta sonra tekrarlanmalıdır.
Lösemi aşısı
%100 koruyucu olmasa da lösemi virüsüne karşı bir kalkan oluşturmak amacıyla uygulanır. ‘FeLV’ (kedi lösemi virüsü) ile bulaşan bu hastalık, kedilerin pek çoğunda; kanser, üreme sorunu ve çeşitli enfeksiyonlara neden olabilir. Risk grubundaki kedilere uygulanması önerilen lösemi aşısı ilk olarak 8-9 haftalık yaşta yapılmalı ve 3-4 hafta sonra tekrarlanmalıdır.
Kuduz aşısı
Yavru kedinize yaptırmanız gereken bir diğer önemli aşı ise kuduz aşısıdır. Kuduz aşısı, 3 ayını doldurmuş yavru kedilere uygulanır. Evde yaşayan kedilere uygulanıp, uygulanmaması tartışılan bir konu olsa da kuduz hastalığı olan bir hayvan tarafından ısırılma veya tırmalama ihtimaline kaşı mutlaka uygulanması gerekir.
Esasen Hayvan sağlığı ve zabıtası kanunu uygulama yönetmeliği, 3285 sayılı maddesi kapsamında, kedilere kuduz aşısı yaptırılması yasal bir zorunluluk olarak belirtilmiştir.
İç – dış parazit
İç ve dış parazit ilaç uygulamaları esasen bir aşı olarak kabul edilmemektedir ancak sıklıkla aşı programlarıyla birlikte anıldığı için bu konuya da değinmek istedik. Yavru kedilerin bağışıklık sisteminin gelişmeye devam ettiği ilk 6 ila 8 haftasında, iç ve dış parazitlere maruz kalma olasılığı fazladır. İç parazitler, kusma, halsizlik, dışkıda kan ve kilo kaybı gibi birçok belirtiyle kendisini gösteren sorunlarla ortaya çıkarak yavru kedileri hasta edebilir.
Dolayısıyla bunların yaşanma olasılığına karşı iç parazit ilacı takviyesi mutlaka gereklidir. İç parazite ek olarak dış parazitlere karşı da korunma sağlanması gerekir. Bu nedenle yavru kedilere, parazit ilaçlarının belli aralıklarla uygulanması gerekir. İç ve dış parazitler yapıldıysa, bir sonraki adım olarak karma aşılara geçilmelidir.
Aşılanma döneminde dikkat etmemiz gereken şeyler
Yavru kedilerin aşılanması belirli periyotlarla gerçekleştirilir. Yani her aşı zamanında olmalıdır. Örneğin kuduz aşısı yapılması için yavru kedinin 3 ayını doldurmuş olması gerekir. Bunda aşıların spesifik nitelikleri de etkilidir. Geri kalan her detay veteriner hekimin kontrolünde kedi sahiplerine bildirilir. Aşı günleri ve tekrarları için kedilere aşı karnesi verilir. Dolayısıyla veteriner hekiminizden mutlaka aşı karnesi isteyin.
Yavru kedilerde aşılama riskli mi?
Aşı ile ilgili riskler yavru kedilerde oldukça nadir görülür. Bunun yanı sıra aşı işleminden sonra, enjeksiyonun yapıldığı bölgede ağrı ve şişlik ile birlikte halsizlik ve hafif ateş gibi yan etkiler görülebilir. Bunlar oldukça az görülmekle birlikte; genellikle kendiliğinden geçen etkilerdir.
Fakat çok az bir ihtimal olsa da kimi kedilerde, aşı sonrası alerjik reaksiyonlar görülebilir. Bunlar, yavru kedilerde, cilt sorunları, yüz bölgesinde şişlik veya nefes darlığı gibi belirtilerle kendisini gösterebilir. Eğer kedinizde bu tip belirtiler gözlemliyorsanız hemen veteriner hekiminize başvurmanızda fayda var.
Yavru kedilerin anne sütünden sonraki süreçte bağışıklıklarının güçlendirilmesi gerekir. Zira aşılanma yavru kedilerin sağlıklı bir şekilde yaşayabilmesi için kritik bir öneme sahiptir.
Bir kesim, aşıya karşı olsa da veteriner hekimlerin büyük bir kısmı özellikle yavru kediler söz konusu olduğunda, aşıların yan etkilerinden çok faydalı yönlerinin göz önünde bulundurulması gerektiği konusunda hemfikirdir.
Yavru kedilere hangi aşılar yapılır? sorusunu kapsamlı olarak ele aldığım yazı burada sona eriyor. Fakat genel olarak kediler ve aşı konusunda daha fazla ve daha detaylı bilgi almak için okumanızı şiddetle önerdiğim birkaç içerik var! Bunlar;
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar