Kedilerde kalça displazisi: Nedenleri ve belirtileri

Kalça displazisi her ne kadar köpekler arasında daha yaygın olsa da kediler arasında da görülebilen bir sağlık sorunudur. Bu içeriğimizde kedilerde meydana gelen kalça displazisi hakkında en merak edilenlere değineceğiz.

Kedilerde kalça displazisi nedir?

Kedilerde kalça displazisi, en basit tanımıyla; baldır kemiğini kalça kemiğine bağlayan eklemin dejenerasyonu ile kendini gösteren, ağrılı ve iltihaplı bir hastalıktır. Detaylandıracak olursak soruna anatomik açıdan yaklaşabiliriz. Sağlıklı bir kedinin kalça eklemi, asetabulumun içerisinde konumlanan top şeklindeki bir femur başından oluşur. Bu bağlamda topu oluşturan yapı femur başı, yuvayı oluşturan çukurluk ise asetabulumdur. Sağlıklı bir eklem, kıkırdak, eklem sıvısı ve kasların yardımıyla sorunsuz bir şekilde görevini yerine getirir.

Kalça displazisi olan bir kedide durum biraz daha farklıdır; femur başı ve yuva yanlış hizalanmıştır ve gevşektir. Bu durum ise ağrılara ve sertliğe yol açmaktadır. Bazı vakalarda zamanla ikincil problem olarak osteoartritin geliştiği görülmüştür. Ayrıca anormal kemik büyümeleri de söz konusudur. Bu gibi sorunlar hareketliliği giderek kısıtlar akabinde daha şiddetli seyreden ağrılar ve sertlikler meydana gelir.

Kalça displazisi büyük ırk köpekler arasında yaygın olsa da Maine Coon gibi iri kemikli büyük kediler de bu soruna eğilimlidir. Fakat unutulmamalıdır ki ırk faktörü dışında da bütün kedi ve köpekler bu sorunla karşı karşıya gelebilir. Kalça displazisi, özellikle son dönemlerde kedi ve köpeklerde en sık karşılaşılan kemik – iskelet sistemi hastalıklarından biridir.

Kedilerde kalça displazisinin nedenleri nelerdir? Risk faktörleri nelerdir?

Kedilerde meydana gelen kalça displazisi çoğunlukla genetik kaynaklıdır. Karma cins kedilerde nadir görülürken Maine Coon, Scottish Fold ve Himalayan gibi kedilerde daha sık görülür. Irk yatkınlığının haricinde araba çarpması veya yüksekten düşme gibi travmatik vakalarda kalça artriti de görülebilir. Ayrıca kontrolsüz kilo alımı ve obezite de risk faktörleri arasında yer almaktadır.

Kedilerde kalça displazisi belirtileri nelerdir?

Gittikçe ağırlaşan topallık veya topallama durumu
Egzersizden veya fiziksel aktivitelerden kaçınmak
Etkilenen, ağrıyan bölgenin sık sık yalanması ya da çiğnenmesi
Ağrıdan dolayı gelişen uyuşukluk veya sinirlilik hali
İlerlemiş durumlarda arka uzuvlarda kas kaybı
Kalkarken ve hareket ederken zorlanma, hareket kısıtlılığı
Arka uzuvlarda sertlik
Kum kabı kullanımına karşı oluşan ani isteksizlik (yüksek kenarlı ve içine girilmesi zor olan kum kaplarının kullanımı, bu gibi eklem sorunlarında minik dostunuzu zorlayabilir.)

Kalça displazisi olan kediler, erken evrelerde genellikle hiçbir hastalık belirtisi göstermemektedir. Kedilerin maskeleme ve hastalığa uyum sağlama yetenekleri düşünülürse bu durum oldukça olağandır. Özellikle hafif ila orta derecede seyreden vakaların teşhis edilemediği düşünülmektedir. Bu bilgiden yola çıkacak olursak, kalça displazisinin kedilerde düşündüğümüzden de yaygın olabileceğiniz söyleyebiliriz.

Bunların haricinde kalça displazisi belirtileri, travmatik bir problemin veya yaralanmaların belirtileri ile benzerlik gösterebilir. Kedinizde, yukarıdaki belirtilerin herhangi birini gözlemlerseniz, veteriner hekiminizle mutlaka iletişime geçmelisiniz.

Kedilerde kalça displazisi nasıl teşhis edilir?

Kedi dostlarımızın hastalık belirtilerini maskelediğini göz önüne alırsak; rutin ve kapsamlı bir sağlık kontrolü esnasında veya başka bir nedene bağlı çekilen radyografide hafif ile orta seyirli kalça displazisi teşhis edilebilmektedir. Yılda iki kere rutin veteriner kontrollerini aksatmamak, bu gibi vakalar açısından çok önemlidir.

Kedilerde kalça displazisi nasıl tedavi edilir?

Kedilerde kalça displazisi, detaylı bir muayene ve kalça radyografisi ile teşhis edilir. Uygulanacak tedavi planı ise klinik bulguların ve radyografinin ciddiyetine bağlı olarak belirlenir.

Kedilerde kalça displazisi ilk aşamada konservatif yaklaşımla tedavi edilir. Konservatif tedavi yöntemi ağrıyı ve iltihabı kontrol altına alma amaçlı ilaçları kapsar. İlaçların yanı sıra istirahat ve hareket kısıtlılığı da tedavinin etkili olması açısından önemlidir.

Konservatif tedavinin etkili olmadığı durumlarda, hekiminiz cerrahi tedavi uygun görebilir. En yaygın cerrahi tedavi yöntemi, hastalıklı femur başının ve boynunun ameliyatla çıkarılmasıdır. Ameliyatın ardından kaslar zamanla inşa edilir ve bir nevi sahte eklem diyebileceğimiz bir yapı gelişir. Ameliyat sonrası kedinizin hafifçe topalladığını görebilirsiniz fakat bu durum ağrısızdır ve çoğu kedi birkaç hafta içinde hareketli haline geri dönecektir. Ayrıca geri kalan hayatlarında da normal ve sağlıklı bir hayat sürmeleri mümkündür.

Femur başı ve boynunun ameliyatla alınması haricinde; kalça total protez, eklem destekleyici ürünler ve fizik tedavi gibi yöntemleri mevcuttur.

Kedilerde kalça displazisi nasıl önlenir?

Kedilerde kalça displazisini kesin olarak önlemenin bir yolu yoktur. Ancak, düzenli veteriner kontrolleri ile hastalığın erken teşhis edilmesini sağlayabilir, ilerlemesini engelleyebilirsiniz. Bundan dolayı kedinizde gözünüze çarpan herhangi bir topallık, ağrı veya sertlik durumunda veterinerinizle irtibata geçmelisiniz.

Bunların haricinde;

Bu hastalığa genetik olarak yatkın ırklar düzenli muayene edilmeli veya kısırlaştırılmalı,
Kedinin kilo kontrolü sağlanmalı, obezite engellenmeli
Yavru kedilerin çok yüksekten zıplama aktiviteleri, tamamen büyüyene kadar sınırlandırılmalıdır.