Kediler neden kendilerini sık yalar sorusuna farklı yanıtlar vermek mümkündür. Özellikle yeni kedi sahiplenenler ya da kedilerin olduğu bir ortamda uzun zaman geçirenler için kedilerin kendilerini bu kadar sık yalamaları biraz şaşırtıcı gelebilir. Gelin dilerseniz önce bir neden kedilerin kendilerini yaladığını öğrenelim…
İçindekiler
Kedilerin kendilerini yalaması doğuştan, daha doğrusu içgüdülerinden kaynaklanmaktadır. Doğar doğmaz kendilerini yalamasalar da annelerinin kendilerini yalaması ile onlar da yalama davranışını edinirler. Anne kedinin yavrularını yalaması onları temizlemek, tuvalet ihtiyaçlarını karşılamak, daha kolay süt emmeleri ve rahatlığını sağlamak içindir.
Bu davranışları öğrenen yavru kediler de yaklaşık olarak dördüncü haftadan sonra kendilerini yalamaya başlarlar. Dört hafta sonrasında hem kendilerini hem annelerini hem de kardeşlerini yalama davranışı gösterirler. Yetişkin olduklarında ise kendilerini temizlemek ve rahatlamak için yalamayı sürdürürler.
Kedilerin kendilerini yalama davranışı aslında tüm kedigiller familyasında görülmektedir. Ev kedilerinden aslanlar gibi büyük kedilere varıncaya kadar tüm kedigiller temizlik ve rahatlama gibi amaçlar ile kendilerini yalar. Sadece temizlik ve rahatlama için de değil. Tükürük yapıları sayesinde kendilerini yalamalarının pek çok yararı da bulunmaktadır. Peki, nedir bu yararlar?
Kedilerin kendini yalamasındaki en önemli etmen kolay bir temizlik yapabilmesidir. Kediler genel olarak suyu ve suda temizlenmeyi sevmezler. Bknz: Kediler neden suyu sevmez? Temizlik ihtiyaçlarını ise yalama yoluyla karşılarlar. Kedilerin dilleri tarak yapısındadır ve bu yapı sayesinde kendi cilt ve tüylerini tımar edebilirler. Tımar etmek tüylerin sağlıklı olması ve kir, bakteri gibi özelliklerden kurtulması anlamına gelmektedir.
Yetişkin kedilerde ortalama yalanma süresi uyanık olduğu sürenin yaklaşık yüzde 40’ıdır. Bu süre sağlıklı bir tüy ve cilt yapısına kavuşmaları adına oldukça önemlidir. Özellikle tüylerinin rahatlaması, birbirine dolaşan ya da karışan tüylerini açabilmeleri için yalanmak onlara önemli avantajlar sağlar.
Kedilerin sürekli kendini yalaması tüy ve cilt dengelerini korumak içindir. Kedilerin dilleri insanlarınki gibi değildir ve tüylerini tımar edebilmeleri için özel bir yapıya sahiptirler. Kedi, tüylerini yaladığında tüy köklerinde bulunan yağ bezleri harekete geçer ve sebum salınımına yol açar. Sebum, kedilerin dili aracılığıyla tüylere yayılım gösterir. Her ne kadar sebum modern ilaçlar kadar pire ve bitlere karşı çok etkili olmasa da yine de önemli ölçüde temizlik sağlar. Bknz: Kedilerde cilt alerjileri
Bu noktada bir diğer önemli konu da, kediler sadece tükürük ile kendilerini yalamazlar. Zaten kendi tükürüklerini kullanarak yalama yapıyor olsalardı uzun süreli bu işlemi gerçekleştiremezlerdi. Salgılanan sebum, çok fazla tükürüğe ihtiyaç duymadan rahat bir şekilde yalama yapmalarını sağlar.
Kedinizin kendisini yalaması özellikle sıcak havalarda süre açısından daha fazla artış gösterebilir. Sıcak havalar, tüy yapıları yüzünden kediler için çok daha bunaltıcı olabilmektedir. Böylesi havalarda tüylerine nem katabilmek için kediler daha fazla yalanabilir. Yalama ile birlikte tüyleri nemlenen kediler kendilerini daha rahat hissederler.
Kedilerin kendilerini yalaması yaraların daha çabuk iyileşmesi için de etkilidir. Genel olarak kedi tükürüğünün güçlü bir antiseptik olduğu inancı bulunur. Bu görüş kısmen doğru ve kısmen de yanlıştır. Çünkü kedinin salyasında doğrudan tedavi etmeye yardımcı olacak bir etmen madde bulunmamaktadır. Salyaları ya da yalanmaları ile yaralarını doğrudan değil dolaylı olarak tedavi etmektedirler. Yaranın iyileşmesini önleyecek en büyük etmen bakteri, parazit, mikrop gibi mikroorganizmalar olduğundan kediler yaralarını yalayarak temiz kalmalarını sağlar. Bu durum da dolaylı olarak yaraların daha kısa sürelerde iyileşmesine neden olur.
Tek başına ise yalamak yaraların daha hızlı iyileşmesine etki etmez. Eğer kedinizde bir takım yaralar bulunuyorsa ve kısa sürede iyileşmiyorsa bu durumda beslenme alışkanlıklarından sıvı tüketimine kadar çeşitli konular üzerinde durmanız yararlı olacaktır.
Sürekli olarak kendisini yalayan kediler aynı zamanda içgüdüsel olarak da bu davranışı yapmaktadırlar. İçgüdüsel olarak yaptıkları bu davranışın bir sebebi de yırtıcılardan kokularını gizlemek içindir. Doğada pek çok hayvan koku alma yetisi olarak gelişmiş olduğundan kediler de kendi kokularının etrafa yayılmaması için kendilerini yalayarak kokularını gizlemeyi tercih ederler.
Her ne kadar kediler, av olarak doğada tercih edilen hayvanlar arasında olmasa da yaşamda kalma güdüleri ve yırtıcılara karşı kendilerini koruma yetileri onlara önlem almalarını gerekli kılmaktadır. Bu sayede de yalama ile kokularını gizleyerek önemli bir savunma geliştirirler.
Kedilerin kendilerini yalamasındaki bir diğer önemli etmen de rahatlık isteğidir. İnsanlar banyo ile nasıl rahatlıyorlarsa kediler de kendilerini yalayarak aynı rahatlık hissine sahip olurlar. Temizlenmiş hissi ve ferahlık duygusu kedilerin de insanlar kadar hoşuna gider. Özellikle uyku öncesinde kedinizin kendisini yalaması çok daha derin ve rahat bir şekilde uyuyacağına işaret eder.
Kedilerin birbirini yalaması çok sık rastlanılmasa da bu son derece pozitif bir görüntüdür. Kediniz eğer başka bir kediyi yalıyorsa bu durumda karşısındaki kediyi sevmiş ve ona güven duymuştur. Yalama davranışı temelde içgüdülerden ya da işlevsel nedenlerden ötürü yapılıyor olsa da birbirini yalayan kediler için bu bir sevgi gösterisidir. Sosyal yalama olarak da adlandırılan bu durum kedilerin birbirini tamamen tanıdığını ve tehdit olarak görmediğini ifade eder. Özellikle ev içerisinde birden fazla kediniz bulunuyorsa kedilerinizin birbirini yalaması çok iyi anlaştıklarına işaret etmektedir. Bknz: Ev kedileri arasındaki saldırgan tutum ve çözümleme yöntemleri
Anne kedinin yavrularını yalaması öncelikle sağlıklarının korunması içindir. Amniyotik kesenin temizlenmesi ve doğan yavrunun nefes almasını sağlamak amacıyla yapılır. Daha sonraki dönemlerde de yavruları temizlemek, tuvalet yapmaya teşvik etmek ve sevgi amacıyla yapılmaktadır. Mutlaka doğum sonrasında anne kedi içgüdüsel olarak yavrularını yalayacaktır. Doğum sonrasında istisna olarak bazı durumlarda anne kedi yavrularını kabul etmek istemeyebilir. Bu durumda ise yavrularını yalamayacaktır. Bknz: Kediler nasıl doğum yapar?
Kedilerin çok sık yalanması bir sorun olarak görülmemektedir. Yetişkin kediler bahsedilen gerekçeler yüzünden uyanık oldukları sürenin çoğunda kendilerini yalamaktadır. Bu durum temizlik, rahatlamak, yaralarını iyileştirmek, serinlik duygusu yaşamak gibi etmenlerden dolayı daha da fazla artabilir. Ancak çok sık olmamak kaydıyla artan bu yalanma süreleri karşısında endişe etmenizi gerektirecek bir durum yoktur.
Yine de bazı durumlarda kediniz çok fazla yalanmaya başlayabilir. Bu durumun kaynağı da obsesif kompulsif davranış içinde olmasına işaret edebilir. Kedinizin çok yalandığını ve bunda bir sorun olduğunu düşünüyorsanız ve vücudunda kel bölgeler, yaralar ya da kabuklar görüyorsanız bu durum gerçekten sorun olduğuna işarettir. Bknz: Kedilerde dikkat edilmesi gereken davranış değişiklikleri
Kedilerin kendilerini aşırı şekilde yalamaya başlaması stres altında olduklarını ve kendilerini rahatlatmak için çok fazla şekilde yalanma yaptıklarını da gösterir. Kediler alıştıkları düzenden kolay kolay kopmayan, yaşadıkları alanı benimseyen ve yabancıları da çok fazla sevmeyen canlılardır. Bu yüzden yakın zamanda ev ya da dekorasyon değişikliği, çok misafir ağırlamak, başka bir kedi ya da köpeğin varlığı gibi durumlar söz konusu olduysa kediniz fazladan yalanmaya başlamış olabilir.
Kedinin kendisini çok yalamaya başlaması durumu cilt yapısına zarar verebileceği ve kalıcı kellik gibi durumlar da oluşturabileceği için zaman geçmeden veterinere danışmak yararlı olacaktır. Aşırı yalanma günlük değil de kronik bir hale gelmişse veteriner yapılacak muayene sonrasında kedinizin kendisini çok yalamasındaki sebeplerin üzerinde duracak ve gerekli tıbbi müdahaleleri yapacaktır.
Daha önce hiç böyle bir durum başınıza geldi mi? Eğer öyleyse bu geçici bir şey miydi yoksa sık tekrarlayıp kedinizde davranış bozukluğuna dönüştü mü? Kendini sık yalayan kedinizin bu davranış sürecinden bize biraz bahseder misiniz? Tecrübelerinizi aşağıdaki yorumlar kısmından bizimle paylaşabilirsiniz.
Çok geçmiş olsun diliyoruz minik dostumuza. Umarım en kısa zamanda sağlığına kavuşur.
Merhaba
Bir tekir kısır dişi kedimiz var ve 5 yaşında ve 3 senedir bizimle yaşıyor. Son 1 senedir çok ciddi tut dökülmesi problemi var ve sürekli o bölgeleri yalıyor. Hatta o bölgeler kızarıp tahriş bazen yara oluyor. Ancak yalaması bırakmıyor. Özellikle kol içleri, alt karin, bacak içi ce bu yazdan itibaren de kol ve bacak üst kısımlarına kadar cıktı. Çok kez veterinere gittik ancak parazit, bit, mantar kontrolleri temiz çıktı. Kekik suyu sıkmak, kükürt yedirmek, mama, tuvalet kabı değiştirmek gibi şeyleri denedik ancak azalmadı. Bir dönem başına başlık geçirdik ancak hareketsiz kaldı ve stresi arttı o yüzden çıkardık. Bize önerebileceğiniz bir şey var mı? Veterinerimiz ve diğer 2 beterinde çözüm bulamıyorlar. Ilginize, teşekkürler.
Merhaba kedinizi görmeden tüylerini ve yapılan testleri incelemeden maalesef bir yorum yapamayız. Mesajınızda yazdığınız durumların dışında bazı hormonal hastalıklar ve daha sık olarak da alerjiler de kedilerde şiddetli kaşıntıya neden olabilir. Kaşıntı isteğinden yalanma ve takibinde tüy dökülmesi gerçekleşir. Bu yönden kedinizin incelenmesini sağlamak için dermatoloji konusunda uzmanlaşan veteriner hekimlere başvurabilirsiniz. Size verebileceğimiz tavsiye kekik suyu kükürt gibi uygulamalara devam etmemeniz olacaktır. Geçmiş olsun umarım bir an önce kediniz sağlığına kavuşur.
Merhaba kedim Minnoş 2010 mart doğumlu bir sokak kedisi 5 haftalıkken aldım ve o günden beri de evden dışarı hiç çıkmadı, son 1 aydır aşırı kaşınıyor vücudun da küçük yaralar oluştu ve çok fazla yalaniyor yaladığı yerlerde tüyleri çok azaldı, ona arkadaş olsun diye yavru kedi getirdim çok fazla tepki verdiği için bebegi ayri odada 1 ay kadar tuttum,kabullenmediginden dolayı sahiplendirdim, Minnoş umda kilo kaybı, aşiri yalanma ve kaşıntı devam ediyor veteriner özel mama ve ilaç verdi, başka ne yapmalı bilmiyorum en kısa zamanda eski sağlıklı haline dönmesini bekliyorum.