Alabay köpek ırkı çok cesur, yüksek çalışma kapasitesine sahip, dayanıklı, atletik yapılı, güçlü ve içgüdüleri sağlam bir Orta Asya çoban köpeğidir. İri kemikli, kaslı vücut yapısı ve kaba görünümüyle büyük bir cinstir. Fiziksel yapısı ve karakter özelliklerinin birleşiminde iyi bir dost, bekçi köpeği ortaya çıkmaktadır. Yırtıcılara karşı korkusuz olmasıyla ünlenmişlerdir.
Bekçi köpeği ve koruyucu özellikleri sebebiyle daha çok agresif, asi bir ırk sanılmaktadır. Ancak Alabay ırkı ailesiyle, sevdikleriyle çok yakın ve iyi bir bağ kurar. Ailesine bağlılığı yüksektir. Sürüsünü, bölgesini ve sevdiklerini korumak için var olmuştur. Bu ırk birçok köpek ırkından farklı olarak belli bir topluluk tarafından yaratılmamış ve geliştirilmemiştir. Uzun yıllar benzer kültürlerin hakim olduğu coğrafyada iklime, doğaya ve dünyaya kendi imkanlarıyla ayak uydurarak günümüze kadar gelmişlerdir. Orta Asya Çoban Alabay köpeği hayatı boyunca sahibi tarafından gözetilmesi gerekir. Çünkü onlar doğal koruyucu ırktır ve ilk kez köpek sahiplenecek kişiler için uygun bir ırk değillerdir.
Alabay zeki, kendine güvenen, özgürlüğüne düşkün ve cesur bir köpek ırkıdır. Sevdiklerini korumak istedikleri için yabancılara karşı şüpheci, korkusuz ve dominant karaktere sahip oldukları görülür. Ancak bu şüpheci, korumacı içgüdüleri saldırgan tavırlar içermez. Saldırgan bir köpek değildir ve gerekmedikte asi davranışlarda, korumacı çıkışlarda bulunmaz. Erken aşamada eğitim almaya, sosyalleştirilmeye başlandığı zaman evcil hayvanlarla ve çocuklarla iyi anlaşır. Çocuklarla birlikte büyüdükleri zaman onlara karşı aşırı korumacı olur ve çocukları korumak için kendi canını vermekten çekinmez. Ancak büyük yapılarından dolayı da oyun oynarken istemeden onlara zarar da verebilirler. Bu yüzden çocuklarla birlikte vakit geçirirken gözetimiz altında olması önerilir.
Erken sosyalleştirildiği zaman köpeklerle orta seviyede bir ilişki kurar. Ancak aynı evde ikinci bir köpek olmayı sevmedikleri, istemedikler ve bu durumdan memnun olmadıkları görülür. Dışarıda ise diğer köpeklere hükmetmeye çalışabilirler, sosyalleşirken gözlem altında olmaları gereklidir. Kendini tehlikede hissetmediği ve diğer hayvanları tehdit olarak algılamadığı sürece uyumlu bir cinstir. İyi karakter ve davranışları kazanması için iyi ve dominant bir lidere ihtiyaçları vardır. Alabay ırkının tüm eğitimlere ve gösterilen çabaya rağmen toprak kazmayı sevdikleri ve gece havladıkları bilinmektedir. Bu sevimli dostların kötü özelliği varsa bu davranışları onlardan biridir.
Gece havlamaları, korumacı ve aktif yapısı sebebiyle apartman yaşamında komşularınızla aranızda sorun yaşatabilirler. Bunun için daha çok müstakil, bahçeli evlerde bakılması uygun bir ırktır. Büyük bir avluda, açık alanda egzersiz yapmaya ihtiyaçları vardır. Çitlerle çevrili ve güvenlik önlemlerinin alındığı alanda özgürce vakit geçirmek, aktif olmak onlara iyi gelmektedir. Şehir yaşamına, egzersiz ihtiyaçları karşılandığı sürece uyum sağladıkları görülür. Ancak egzersiz ihtiyacı yüksektir ve bunu karşılamak güçleşirse olumsuz davranışlar sergileyebilirler. Havlama, kazma, çiğneme gibi davranış sorunları görülebilir. Bu yüzden canının sıkılmasına fırsat vermeden, ihtiyaçlarını karşılamalı ve davranışlarının iyi yönde gelişmesi için çabalamalısınız. Çok fazla egzersiz yapsalar da unutmayın ki Alabay etrafı gözetlemekten, bekçilik yapmaktan hoşlanan ve açık havada yaşamayı seven bir ırktır. Bu yüzden güvenlik önlemi alınmış bir bahçe onların gerçekten mutlu olacağı alandır. Sibirya soğuklarından, çöl sıcaklarına kadar her türlü değişken havaya dayanıklıdır ve adapte olabilirler.
Alabay sakin, sadık, cesur, korkusuz, iyi bir bekçi köpeği olarak tanımlanmaktadır. İyi yetiştirildiği ve eğitildiği zaman mükemmel bir aile köpeği ve koruyucusudur. Alabay ırkının bütün aileyle iyi anlaştığı, sıcakkanlı ve dengeli bir köpek olarak uzun yıllardır yaşam sürdüğü görülmektedir. Çok zeki bir ırktır ve aldığı eğitimlerle karakter ve kişilik özelliklerinin daha iyi olması, gelişmesi mümkündür.
Alabay köpek ırkı, Ural Nehri, Hazar Denizi, Anadolu ve Çin’in kuzeybatı sınırı arasında kalan Asya’nın ortasında bulunan bir bölgede doğmuştur. Tarihi geçmişinin M.Ö. 2000 ve 3000 yılları arasına kadar dayandığına ve Tibet Mastif köpek ırkının soyundan geldiğine inanılır. İnsanların müdahalesi dışında, kendi bağımsız olarak geliştiği için kökenini tam olarak takip etmenin ve gelişimini bilmenin imkansız olduğu söylenmektedir. Aynı bölgede doğmuş olan Kafkas Çoban Köpeği, Kangal ve Akbaş ırklarıyla da genetik benzerlikler gösterdikleri görülür. Belirsiz kökenlerden geldikten sonraki süreçte, insanların müdahalesiyle üç farklı tipte gelişme göstermiştir. Alabay köpek ırkı; Çoban köpeği, bekçi köpeği ve köpek dövüşçüsü olarak farklı özellikleriyle karşımıza çıkmıştır. Alabai köpek ırkının bilinen en ünlü takma adı “Kurt Boğan” anlamı taşıyan Rusça “Volkodov”dur.
Alabay köpek ırkının Moğollar’ın Doğu Avrupa ve Orta Avrupa’ya akın ettiği dönemlerde yanlarında götürdükleri köpekler olduğu düşünülür. Ancak bu köpeklerin Alabay’a benzer ırklar da olabilmesi muhtemel olduğu için bu bilginin kesinliği bulunmamaktadır. İlk kez 1920’li yıllarda Alabay köpek ırkının özellikleri Sovyetler döneminde standartlaştırıldı. Sonraki yıllarda Rusya’da yeni bir ırk standardı oluşturuldu. Bu farklı ırk standartları Orta Asya ülkelerinde bulunan Alabai köpekleri ile Rusya’da bulunanlar arasında boyut, renk ve karakteristik özelliklerde farklılıklar olmasının en temel nedenlerinden birisi olarak açıklanmaktadır.
Türkmenistan’da, Türkmen Alabay’ın Ulusal Bayramı 2021’de kuruldu. Ardından Nisan 2021’de, Türkmen Alabay’ın Ulusal Bayramı vesilesiyle ilk köpek güzellik yarışması “Yılın Cesur Türkmen Alabay”ı Türkmenistan’da düzenlendi. Yarışma ve etkinlikler her yıl Nisan ayının son Pazar günü kutlanan Alabay bayramı kapsamında Türkmenistan’da düzenlenmektedir. Türkmenistan’da köpek yetiştiriciliğini geliştirmek, insanlara aktarmak ve bu yönde elde edilen başarıları uluslararası düzeyde yaygınlaştırmak için “Türkmen Alabay” Derneği (Türkmeniň nusgalyk alabaýy) “Örnek Türkmen Alabay” dergisini yayınlamaktadır. Uluslararası “Türkmen Alabay” derneğinin etkinliklerini yürüttüğü ofisi Aşkabat’ta bulunmaktadır. 2000’lı yıllarda Alabay cinsi Rusya’nın en popüler köpek ırkıydı ve sayıları geçmiş yıllara göre günümüzde bir miktar azalmış olsa da hala popülerliğini korumakta oldukları bilinir.
Günümüze 4000 yıllık bir genetik seçilimle gelmiş olan Rusya, Kırgızistan, Özbekistan gibi ülkelerde oldukça popülerdirler. Koruma, bekçilik gibi görevlerde kullanılmıştır. İlk defa köpek sahiplenecek, bakacak kişiler için uygun olmasalar da bu ırk günümüze kadar soyunu devam ettirmiş ve gelmiştir.
Alabay köpek ırkı iri kemikli, kaslı ve güçlü bir vücut yapısına sahiptir. Büyük, kaslı ve Mastiff tipi bir köpek cinsidir. Yüksekliği, vücut uzunluğundan biraz daha uzundur. Omuzları uzun ve kaslıdır. Alabai köpekleri büyük kemikler, büyük bir göğüs ve geniş sırt yapısı ile sağlam tipte olmaktadır. Güçlü kalçası, sırtı vardır. Gelişmiş, iri kemiklerinden dolayı göğüs kafesi olduğundan daha uzun görünür. Alabay cinsi ortalama boyuttan daha büyük, güçlü ve sağlam bir köpek olarak karşımıza çıkar.
Alabay köpek cinsinin büyük vücuduyla orantılı büyüklüğe, genişliğe ve belirginliğe sahi bir kafası vardır. Boyun alçak, kısa, gerdanlı yapıdadır. Alın kısmından namluya doğru bir durak yoktur. Kaba görünüme sahip olan Alabay’ın kafası genel itibariyle tüm bedeniyle orantılıdır.
Kulakları başın iki yanına orantılı şekilde yerleşmiştir. Kulaklarının genel olarak çok kısa olduğu görülmektedir. Kulak kesme, kırpma işleminin yasak olmadığı ülkelerde bu işlem gerçekleştirilmektedir. Yaşadığınız ülkeye bağlı olarak kulaklarını kısaltabilir ya da doğal halinde bırakabilirsiniz. Fransa, Hollanda, Avustralya vb. gibi pek çok ülke kulak ve kuyruk kırpma gibi işlemleri yasaklıyor.
Alabay köpek ırkının göz yapısı kafatası ve yüzüyle orantılıdır. Badem şeklinde, orta büyüklükte ela ve kahverengi tonlarında güzel gözlere sahiptir. Gözlerinin hafif çekik ve bakışlarının da kısık olduğu görülür. Göz kenarlarında köpeklerin kürk rengine göre görülen siyah renk geçişleri olabilir.
Alabay cinsi köpeklerin bacakları yere düz basmaktadır. Bacakları ağır kemikli ve orta açıya tanımlanmıştır. Bacak kemiklerinin orantılı olması ve hiçbir kemiğin kısa olduğu izlenimini vermemesi gereklidir. İyi kemikli ön ayakları, güçlü omuz kasları, geniş sırt yapısı ve kalçasıyla tipik dörtnala yürüyüşe sahiptir. Alabay ırkı güçlü bacaklarıyla, kendini yıpratmadan saatlerce koşabilir.
Alabay köpek ırkında orta uzunlukta kuyruk görülür. Ancak Yaşadığınız ülkeye bağlı olarak kuyruk kırpma ve yerleştirilme mümkündür. Eğer doğal haline bırakırsanız kuyruk orta seviyede bir uzunluğa ulaşır.
Alabay çift katmanlı, kalın, sık ve kısa ya da uzun tüylere sahiptir. İç katman tüyleri dış katman tüylerine kıyasla 3 ila 5 cm olacak şekilde kısa ya da 7 ila 10 cm olacak şekilde daha uzun olabilir. Yoğun, sık ceket yapısı uzun ve kısa olmak üzere iki çeşit olarak karşımıza çıkar. Yüz bölgesindeki cilt kalındır ve bu bölgede kırışıklıklar görülebilir.
Alabay köpek ırkının kürkü çeşitli renklere sahiptir. En yaygın olarak karşımıza çıkan kürk rengi; beyaz, siyah, gri, açık kahve, kızılımsı kahve renklerinde ve zaman zamanda benekli, desenlidir. Birçok renk ve kombinasyon görülebilir neredeyse beyazdan koyu kırmızıya, açık kahverengine kadar farklı tonlarda kürke sahiptir. Bazı Alabay köpeklerinin siyah maskesi vardır.
Alabay köpek ırkı ortalama olarak 12-15 yıl yaşayabilir. Bu yaşam süresinin uzunluğu bakımı, sağlık durumu ve kontrolleriyle orantılıdır.
Alabay ırkının ortalama ağırlığı 40- 80 kg, yüksekliği ise 65- 81 cm aralığında değişkenlik gösterir. Erkeklerinin boyları 70 ila 81 cm, ağırlıkları ise 50 ila 80 kg aralığında iken, dişilerinin boyları 65 ila 69 cm, ağırlıkları 40 ila 65 kg aralığındadır. Erkek Alabay’ın ağırlığı ve yüksekliği dişilerden daha fazladır. Dişler daha minyon yapılıdır.
Alabai ırkının tüylerinin yılda bir kez yoğun bir şekilde döküldüğü görülmektedir. İlkbaharda artış gözlemlenen tüy dökülme sürecinde tüylerinin tarama sıklığının arttırılması ve gerekirse günlük tarama yapılması gerekir. Ölü tüylerini dökene ve eski paltosunu yenileyene kadar bakımına ekstra özen gösterilmelidir. Bu dökülen tüylerin yerine de yeni tüylerin sağlıklı uzaması için beslenmesinden, temizlik işlemlerine gereken önem verilmelidir. İlkbahar mevsimi dışında yılın geri kanla sürecinde hafif şekilde tüy dökeceklerdir.
Veterinerler ve köpek yetiştiricileri Alabay ırkı için Royal Canin, Proplan, Acana, Hills, N&D, Gimdog, Purina, Felix, Brit Care gibi markaların yüksek kaliteli içeriği olan köpek mamalarını, destekleyici gıda ürünlerini önermektedir. Köpeğiniz için sağlıklı içeriğe sahip hazır mamaları tercih ettikten sonra Alabay cinsinin günlük ihtiyacını karşılayacak ve aşırıya kaçmayacak ölçülerde öğünlerini planlamalısınız.
Alabai hazır mama haricinde sağlıklı ev yemeği, meyve ve sebze de tüketebilir. Ancak insanların tükettiği sağlıklı olan her yiyeceği ya da meyve, sebzeyi yemek Alabay için uygun değildir. Sahibinin Alabai cinsinin neler yediğini ve evde tüketebileceği sağlıklı yiyeceklerin hangileri olduğunu bilmesi gerekir. Alabai köpeğinin beslenme düzeni ev yemeklerini de yiyebildiği düşünülerek, sadece insan gıdaları ile beslenmek üzerine kurulmamalıdır. Sadece ev yemeklerini yemek Alabay için yeterli değildir ve bu beslenme tarzına başvurulmamalıdır. Çünkü evde hazırlanan yiyecekler, meyve ve sebzeler Alabai ırkının günlük alması gereken vitamin, mineral ve ihtiyacı olan besin değerlerini karşılamaya yetmeyecektir. Sağlıklı beslenebilmesi için Alabay, yüksek kaliteli kuru veya yaş köpek mamalarını ölçülü şekilde tüketmesi uygundur.
Gelişimini tamamlamış, Alabay köpek cinsi 18 ve 24 ayından itibaren çiftleştirilesi uygundur. Dişi ve erkek Alabay ırkının, gelişim sürecine ve vücut sağlığına göre çiftleştirilme zamanı değişmektedir. Sağlıklı Alabay cinsinin çiftleştirmesi hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak için köpeklerin çiftleştirilmesi adlı blog yazımızı inceleyebilir ve daha da fazlası için sorularınızı bize ve veterinerinize danışarak bilgi alabilirsiniz.
Alabay kısa, sıkı ve bakımı kolay tüylere sahiptir. Çok fazla ve zahmetli bir bakım gerektirmez. Dışarıdaki gezintilerinde yabani otlar, toprak, çamur vb. şeyler tüylerine çok fazla yapışmaz. Olan pisliklerde kuruduktan sonra hafif bir fırçalama ile hemen dışarı çıkar. Haftada bir ya da iki kez tüylerini taramanız, fırçalamanız köpeğinizin daha bakımlı ve sağlıklı tüylere sahip olmasını sağlayacak hem de az da olsa dökülen tüylerinin etrafa dağılmasını azaltacaktır. Kolay olan bakım işlemlerini düzenli yapmanız hem köpeğinizin hem de sizin daha rahat etmenizi sağlayacaktır.
Alabay köpek yavrusunun fiyatı yaşına, cinsiyetine, sağlığına, eğitimine, tüylerinin rengine, bakımına, şeceresine ve daha birçok farklı etkene göre değişebilir. Alabay yavrusunun fiyat aralığı 8.000 TL ile 10. 000 TL arasında değişiklik göstermektedir. Bu ırka gösterilen ilgi ve talep olması ya da nadir bulunan bir cins olması fiyatının artıp azalmasına neden olmaktadır.
Not: Petibom olarak bizler; bir köpek satın almaktansa sahiplenmenin daha değerli olduğu düşüncesindeyiz. Okurlarımızın barınaklardan ya da gönüllü sahiplendirme sitelerinden köpek almalarını ve sıcak yuvalarını onlara açmalarını diliyoruz. Özellikle de barınaklarda yardıma ve sıcak bir yuvaya ihtiyaç duyan birçok köpek bulunuyor. Satın almak yerine sahiplenerek sizler de onları mutlu edebilirsiniz.
Sağlıklı, gelişimini tamamlamış yetişkin dişi Alabay bir doğum sırasında 7 ila 10 tane yavru dünyaya getirebilir. Alabai ırkının hamilelik ve doğum sürecinde sağlıklı yavrular dünyaya getirmesi için yılda bir kez hamile kalması ve hamilelik sürecinde itinayla bakılması gerekir. Alabay ırkının sağlık durumu, yaşı, gelişimi, hamilelik süreci, geçmiş doğumları ve çiftleştiği köpeğinin sperm kalitesi doğurduğu yavru sayısında değişikliğe neden olabilir.
Alabay köpek ırkının kürkü çeşitli renklere sahiptir. En yaygın olarak karşımıza çıkan kürk rengi; beyaz, siyah, gri, açık kahve, kızılımsı kahve renklerinde ve zaman zamanda benekli, desenlidir. Birçok renk ve kombinasyon görülebilir neredeyse beyazdan koyu kırmızıya, açık kahverengine kadar farklı tonlarda kürke sahiptir. Bazı Alabay köpeklerinin siyah maskesi vardır.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar