Köpeklerde Lenfoma ve Kemoterapi

Köpeklerde lenfoma, en sık görülen kanser türlerinden biridir. Bu kanserin farklı biçimleri vücudun belirli bölgelerinde ortaya çıkar, ancak tümü beyaz kan hücrelerini etkiler. En belirgin semptom, bir köpeğin vücudunun bir veya daha fazla bölgesindeki lenf düğümlerinin şişmesidir. Lenfoma hakkında daha fazla bilgi edinmek, semptomlarını hızlı bir şekilde tanımak ve köpeklerine ihtiyaç duydukları yardımı almada etkili bir şekilde hareket etmesine yardımcı olabilmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.

Köpeklerde Lenfoma nedir?

Köpeklerde Lenfoma, lenf bezlerinin ve lenfatik sistemin kanseridir. Bu kanser belirli bir bölgede lokalize olabilir veya tüm vücuda yayılabilir. Lenfatik sistem, lenf düğümlerini, dalak ve bademcikler gibi özelleşmiş lenfatik organları ve lenfatik damarları içerir. Lenfatik sistemin bu bileşenleri, vücutta sıvıların ve diğer maddelerin hareketi ve ayrıca toksinlere veya enfeksiyonlara yanıt olarak bağışıklık fonksiyonlarını yerine getirme dahil olmak üzere vücutta bir dizi önemli rol üstlenir. Lenfositler bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır.

Lenfositler vücudun herhangi bir yerinde bulunabilir, ancak bu hücrelerin büyük bir kısmı lenf düğümlerinde , dalakta ve bağırsaklarda bulunur. Lenfositler vücutta bulunduğundan, lenfoma hemen hemen her yerde gelişebilir. Köpek lenfoması, bir tür beyaz kan hücresi olan lenfositleri içeren herhangi bir kanser türünü tanımlayan geniş bir terimdir. Bununla birlikte, genellikle vücutta birincil olarak etkilenen bölge ve dahil olan lenfosit tipine göre sınıflandırılan birçok farklı köpek lenfoma formu vardır.

Lenfomaya Yatkın Köpek Irkları

Lenfoma nispeten yaygın bir kanserdir ve köpeklerde yeni kanser teşhislerinin %15-20’sini oluşturur. En çok orta yaşlı ve yaşlı köpeklerde görülür ve bazı cinslerde yatkınlık vardır. Bu, teyit edilmemiş olmasına rağmen, lenfomanın genetik bir bileşeni olabileceğini düşündürmektedir.

• Golden Retriever
• Boxer
• Bullmastiffler
• Basset Hounds
• Saint Bernard
• Scottish Terriers
• Airedale Terrier
• Bulldogların hepsinde lenfoma gelişme riski yüksektir.

Köpeklerde Lenfoma Türleri

Multisentrik (Sistemik) Lenfoma

Multisentrik lenfoma, bu türlerin açık ara en yaygın olanıdır. Köpeklerdeki lenfomaların yaklaşık yüzde 80 ila 85’i çok merkezlidir. Bu kanser türü lenf düğümlerini etkiler ve vakaların çoğunda en belirgin klinik belirti lenf düğümlerinin hızlı büyümesidir. Multisentrik lenfomada, vücuttaki lenf düğümleri etkilenir.

Sindirim Lenfoması

İkinci en yaygın lenfoma türü, köpek lenfomalarının yüzde 10’undan daha azını oluşturan sindirim sistemi lenfomasıdır. Sindirim sistemi lenfoması, semptomların çoğunun ortaya çıktığı bağırsakları hedefler.  Gastrointestinal sistemi etkileyen lenfomayı tanımlamak için kullanılır.

Mediastinal Lenfoma

Mediastinal lenfoma nadirdir. Bu hastalıkta, göğüs bölgesindeki timus ve mediastinal lenf düğümlerinden biri veya her ikisi, yüksek dereceli malign T lenfositlerine bağlı olarak büyür.

Ekstranodal Lenfoma

Köpeklerde ekstranodal lenfoma, deri, gözler, böbrekler, akciğerler veya merkezi sinir sistemi gibi belirli bir organı hedef alan lenfoma anlamına gelir. En yaygın ekstranodal lenfoma cildi etkiler ve kutanöz lenfoma olarak adlandırılır.

Köpeklerde Lenfoma Belirtileri

Multisentrik Lenfoma

Multisentrik lenfomalı köpeklerin genellikle gösterdiği ilk semptom, şişmiş lenf düğümleridir. Lenfomalı köpeklerin normal boyutlarının 3 ila 10 katı lenf düğümlerine sahip olması yaygın bir durumdur. Bu şişlikler ağrılı değildir ve derinin altında serbestçe hareket eden sert, lastiksi bir yumru gibi hissedilir. Boyun, göğüs, koltuk altı, kasık ve dizlerin arkasında bulunan lenf düğümleri genellikle en görünür ve gözlemlenmesi kolay olanlardır. Bu lenf düğümlerinin şişmesi, köpeğin sahibi tarafından fark edilebilir veya ilk önce veteriner hekim tarafından rutin bir fizik muayenede ortaya çıkabilir. Bu köpeklerin çoğunda teşhis anında herhangi bir klinik hastalık belirtisi yoktur, ancak tedavi edilmezse hastalık ilerledikçe uyuşukluk, ateş , iştahsızlık, halsizlik ve dehidrasyon da gelişebilir.

Sindirim Lenfoması

Bağırsakları etkileyen sindirim lenfomalı köpekler kusma, karın ağrısı, iştahsızlık, ishal ve kilo kaybı ile kendini gösterebilir.

Mediastinal Lenfoma

Mediastinal lenfomalı köpekler tipik olarak nefes almakta zorluk çekerler. Bu, göğüste büyük bir kitlenin varlığına veya göğüste sıvı birikmesine (plevral efüzyon) bağlı olabilir. Etkilenen köpekler ayrıca yüz veya ön bacaklarda şişlik ve ayrıca artan susuzluk ve idrara çıkma gösterebilir.

Ekstranodal Lenfomalar

Ekstranodal lenfomalarla ilişkili semptomlar, etkilenen organlara bağlıdır. En yaygın tip olan kutanöz lenfoma cildi etkiler. Kutanöz lenfomanın belirgin belirtileri, bireysel, kabarık nodüller veya daha genel olarak dağılmış pullu lezyonlardır. Kutanöz lenfoma ağızda da görülebilir ve sıklıkla diş etlerini, dudakları ve ağzın çatısını etkiler. Ekstranodal lenfoma akciğerlerde ise, solunum sıkıntısı belirtileri olasıdır. Benzer şekilde, böbreklerdeki ekstranodal lenfoma böbrek yetmezliğine, gözlerdeki lenfoma körlüğe, merkezi sinir sistemindeki lenfoma nöbetlere ve kemiklerdeki lenfoma ağrı veya kırılmalara neden olabilir.

Köpeklerde Lenf Yumrusu Yerleri

Lenf düğümleri, köpeğinizin vücudunun birçok noktasında bulunur. Vücutta düzinelerce lenf nodu olmasına rağmen, fizik muayene sırasında sadece birkaçı kolayca ele gelebilir. Veteriner hekimler ve evcil hayvan bakıcıları aşağıdakileri hissedebilecekleri periferik lenf düğümleri:

• Submandibular: Çenenin arkasında bulunur.
• Preskapular: omuz bölgesinin önünde bulunur
• Koltuk altı: koltuk altlarında bulunur
• Inguinal: Kasıkta bulunur.
• Popliteal: dizlerin arkasında bulunur

Köpeklerde Lenfoma Teşhisi

Büyümüş lenf düğümleri olan tüm köpeklerde lenfoma yoktur. Enfeksiyonlar veya otoimmün hastalıklar nedeniyle büyümüş lenf düğümleri de oluşabilir, bu nedenle veteriner hekiminiz köpeğinizin klinik belirtilerinin nedenini belirlemek için testler yapacaktır.

Lenfoma tanısında kullanılan en yaygın test ince iğne aspirasyonudur. Bu testte, bir veteriner hekim büyümüş bir lenf düğümüne (veya başka bir organa) bir iğne sokar ve az sayıda hücreyi çıkarır. Bu hücreler daha sonra mikroskop altında incelenir ve lenfomayı gösteren kanserli hücrelerin kanıtları aranır.

İnce iğne aspirasyonu sonuç vermezse veya lezyonun yeri nedeniyle yapılması pratik değilse, veteriner hekiminiz biyopsi yapabilir. Bu, bir doku örneğinin lenf düğümü veya lezyondan cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Bu numune işlenecek ve lenfoma varlığına bakılarak mikroskop altında incelenecektir.

Veteriner hekiminiz, köpeğinizin genel sağlığını değerlendirmek için muhtemelen temel tarama kan tahlili yapacaktır. Bu kan çalışmasının iki bileşeni vardır. Tam bir kan hücresi sayımı, köpeğinizin kanındaki hücre tiplerinin incelenmesini, kırmızı kan hücrelerinin, beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin miktarlarının değerlendirilmesini içerir. Köpeğinizin iç organlarının işlevini değerlendirmek için bir serum biyokimyası kullanılır.

Köpeğinize lenfoma teşhisi konulursa, veteriner hekiminiz köpeğinizdeki etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmek ve bir tedavi planı geliştirmek için ek testler yapabilir. Bu ek testler şunları içerebilir:

İmmünohistokimya: Bu test, iki farklı lenfoma tipini ayırt etmek için özel boyalar kullanır: B hücreli lenfoma ve T hücreli lenfoma. Köpeğinizin lenfomasının B hücreli mi yoksa T hücreli lenfoma mı olduğunu belirlemek prognoz hakkında bilgi sağlayabilir.

Veteriner hekiminiz, köpeğinizin lenfoma derecesini belirlemek için ek testler de önerebilir. En yaygın olarak X-ışınları veya ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR gibi ileri görüntüleme yöntemlerine başvurabilir.

Köpeklerde Lenfoma Evreleri

Lenfoma evreleri, hangi organların etkilendiğine ve kaç tanesinin tutulduğuna ve evcil hayvanın nasıl hissettiğine ve sistemik olarak nasıl etkilendiklerine dayanan alt evrelere dayanır. Evreleme testlerinin amacı, lenfomanın bir köpeğin vücuduna ne kadar yayıldığını belirlemektir. Evreleme testleri ayrıca veterinerinizin köpeğinizin tedavi kararlarını veya genel prognozu etkileyebilecek başka koşulları olup olmadığını değerlendirmesine yardımcı olur. 1

Lenfomanın beş evresi vardır. Evre I ve II köpeklerde nadiren görülürken, Evre III-V daha yaygındır.

Evre I: sadece tek bir lenf düğümünü içerir

Evre II: Diyaframın sadece bir tarafındaki lenf düğümlerini içerir (sadece vücudun önünü veya vücudun arkasını etkiler)

Evre III: Generalize lenf nodu tutulumu

Evre IV: karaciğer ve/veya dalak içerir

Evre V: kemik iliği, sinir sistemi veya diğer alışılmadık yerleri içerir

Köpeklerde Lenfoma Tedavisi

Lenfoma kemoterapi ile tedavi edilir. Kullanılan çeşitli prosedürler vardır, ancak çoğu haftalık olarak verilen çeşitli enjeksiyonlardan oluşur. Şu anda lenfoma tedavisinde kullanılan çok çeşitli kemoterapi protokolleri ve ilaçları vardır. Tedavi genellikle her hafta verilen oral ve enjekte edilebilir ilaçların bir kombinasyonundan oluşur. Yaygın olarak kullanılan bazı ilaçlar arasında siklofosfamid, vinkristin, doksorubisin ve prednizon bulunur. Kesin tedavi protokolü, veteriner hekime ve vakanın özelliklerine bağlı olarak değişecektir.

Neyse ki, çoğu köpek kemoterapiden yalnızca hafif yan etkiler yaşar ve tedavi sırasında mükemmel bir yaşam kalitesinin tadını çıkarır. Kemoterapinin en yaygın yan etkileri arasında kusma, ishal ve iştah azalması yer alır, ancak bu etkiler tüm köpeklerde görülmeyebilir. Lenfoma genellikle tedavi edilebilir bir hastalık olmadığından, lenfoma tedavisinin amacı, kanserin tüm semptomlarının geçici olarak kaybolduğu uzun bir remisyon sağlamaktır.

Bazı düşük dereceli lokalize lenfoma türleri için cerrahi ve/veya radyasyon uygun olabilir, ancak çoğu vaka cerrahi veya radyasyonla başarılı bir şekilde tedavi edilemez.

Hasta faktörleri veya sahibinin mali kısıtlamaları nedeniyle kemoterapi bir seçenek değilse, palyatif bakım için kortizon kullanılabilir. Kortizon lenfomayı tedavi etmese de klinik belirtilerde geçici bir azalma sağlayabilir ve evcil hayvana biraz süre kazandırabilir.

Köpeklerde Lenfoma Prognozu

Prognoz, köpeğin nasıl hissettiği, kanserin hangi aşamada olduğu, teşhis edildiğinde hangi aşamada olduğu ve kullanılan tedaviler gibi birçok faktöre bağlıdır. Genel olarak, lenfoma ne kadar çok yere yayılırsa, köpeğin prognozu o kadar kötü olur. Bununla birlikte, çok ilerlemiş lenfomalı köpekler hala tedavi edilebilir ve kanser remisyonu veya yaşam kalitelerinde anlamlı bir iyileşme yaşayabilir. Remisyon ve tedavi arasındaki farkı anlamak önemlidir. Tam remisyon, kanserin tüm belirti ve semptomlarının ortadan kalktığı, ancak kanserin hala vücutta olabileceği anlamına gelir. Kısmi remisyon, kanserin tüm belirti ve semptomlarının tamamı olmasa da bazılarının ortadan kalktığı anlamına gelir. Ancak remisyon, hastalığın tamamen ortadan kaldırılması olarak tanımlanabilecek bir tedaviden farklıdır.

Köpeklerde lenfomanın prognozu, yalnızca özel testlerle belirlenebilen çeşitli özelliklere bağlı olarak değişir. Ortalama olarak, tedavi görmeyen (veya tek başına prednizon ile tedavi edilen) köpeklerin 4-6 haftalık bir hayatta kalma beklentisi vardır. Bununla birlikte, bu, bazı köpeklerin dört haftadan önce ötenazi yapılması veya ölmesi ve bazı köpeklerin altı haftayı geçmesiyle birlikte ortalama bir değerdir.

Kemoterapi ile lenfoma sıklıkla remisyona sokulabilir. Lenfoma hiçbir zaman tam anlamıyla “tedavi” edilemese de remisyon, lenfomanın tüm belirtilerinin geçici olarak ortadan kalkmasını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kemoterapi ile ortalama remisyon 8-9 aydır ve kemoterapi ile ortalama hayatta kalma süresi yaklaşık 1-2 yıldır. Yine, bu yalnızca bir ortalamadır; bazı köpekler için bu süre daha kısa olabilirken bazıları 2 yıldan daha uzun süre yaşayabilir. Lenfomayı daha iyi karakterize etmek için ek testler yaparsanız, veteriner hekiminiz evcil hayvanınızın prognozu hakkında daha spesifik bilgi sağlayabilir.

Köpeklerde Lenfoma ile Yaşamak

Hiçbir köpek sahibi, köpeğinin lenfoma olduğunu duymak istemez, ancak teşhis konulduktan sonra sahiplerinin size ve köpeğinize yardımcı olmak için atabilecekleri adımlar vardır. Mevcut tedavi seçenekleri ve hastalık ilerledikçe neler bekleyeceğiniz konusunda veteriner hekiminizle konuşun. Köpeğinizin kanseri konusunda proaktif olmak, onun tedavi programındaki rolünüzü kabul etmenize yardımcı olarak yaşam kalitesini yükseltir.

Lenfoma, köpeğinizin sağlığını etkileyebilecek birçok farklı faktöre sahip karmaşık bir hastalıktır. Köpeğinizin lenfoması olabileceğinden endişeleniyorsanız veya köpeğinizin kanseri hakkında başka sorularınız varsa veteriner hekiminizi aramalısınız.