Köpeklerde Lyme Hastalığı Belirtileri ve Önlenmesi

Köpeklerde Lyme hastalığı, dünyadaki en yaygın kene ile bulaşan hastalıklardan biridir , ancak etkilenen köpeklerin yalnızca %5-10’unda semptomlara neden olur. Yani bazı köpeklerde olabilir ama hiçbir zaman semptom göstermezler.

Köpeklerde Lyme Hastalığı Nedir?

Lyme hastalığına spiroket (bakteri türü) Borrelia burgdorferi neden olur. Enfekte bir kenenin ısırması yoluyla köpeklere bulaşır. Kan dolaşımına girdikten sonra, Lyme hastalığı organizması vücudun birçok yerine taşınır ve muhtemelen eklemlerde veya böbreklerde lokalize olur. Lyme hastalığını taşıyan en yaygın kene türü, kara bacaklı kene olarak da bilinen geyik kenesidir.

Köpeklerde Lyme Hastalığının Belirtileri

Lyme hastalığından etkilenen birçok köpek, genel bir ağrı yaşıyor gibi göründükleri ve yemek yemeyi bıraktıkları için bir veteriner kliniğine götürülür. Çoğu zaman, bu evcil hayvanların yüksek ateşi vardır. Köpekler de topallamaya başlayabilir. Bu ağrılı topallık genellikle aniden ortaya çıkar ve bir bacaktan diğerine geçebilir ve tedavi edilmezse sonunda kaybolabilir, ancak haftalar veya aylar sonra tekrarlayabilir.

Lyme hastalığının böbrekleri etkilediğini gösterebilecek spesifik olmayan belirtiler arasında kusma, uyuşukluk, anoreksi (iştahsızlık) ve kilo kaybı yer alır. Hastalığın böbrek formu daha nadirdir, ancak genellikle ölümcüldür. Lyme hastalığı organizması ile enfekte olan çoğu köpeğin semptom göstermesi iki ila beş ay sürer. Bu zamana kadar, hastalık vücutta yaygın olabilir.

En Yaygın Belirtiler

Enfeksiyon köpeklerde Lyme hastalığına yol açtığında, baskın semptomlar şunlardır:

• Eklem iltihabı nedeniyle tekrarlayan topallık
• Ateş 
• Genel halsizlik hissi

Lyme hastalığı geliştiren birçok köpek,   eklemleri iltihaplı olduğu için periyodik topallık yaşar. Bazen topallık sadece 3-4 gün sürer, ancak günler ila haftalar sonra aynı bacakta veya diğer bacaklarda tekrarlayabilir. Bir veya daha fazla eklem şiş, sıcak ve ağrılı olabilir.

Diğer Belirtiler

Bazı durumlarda Lyme hastalığı ayrıca şunlara da neden olabilir:

• Depresyon
• Büyümüş lenf düğümleri 
• İştahsızlık
• Kemerli bir sırt ile sert yürüyüş
• Dokunma hassasiyeti
• Nefes almada zorluk

Lyme Hastalığının Neden Olduğu Böbrek Hasarı

Nadir olmasına rağmen daha ciddi komplikasyonlar şunları içerir: böbreklerde hasar, kalp veya sinir sistemi hastalığı görülebilir. Lyme hastalığı bazen glomerülonefrite , yani böbreğin glomerüllerinin (bir kan filtresi) iltihaplanması ve buna eşlik eden işlev bozukluğuna yol açar.

Sonunda, köpek kusma, ishal, iştahsızlık, kilo kaybı, artan idrara çıkma ve susama ve şişmiş uzuvlar olarak görünebilen anormal sıvı birikimleri gibi belirtiler göstermeye başladığında böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir.

Lyme Hastalığının Neden Olduğu Artrit

Artritin birçok nedeni vardır ve veteriner hekiminiz, Lyme hastalığı tarafından başlatılan artriti, travma ve dejeneratif eklem hastalığı gibi diğer inflamatuar artritik bozukluklardan ayırmaya odaklanacaktır . Bağışıklık aracılı hastalıklar da semptomların olası bir nedeni olarak kabul edilecektir. Ağrılı eklemlerin röntgenleri, doktorunuzun kemikleri anormallikler açısından incelemesine izin verecektir.

Lyme Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Lyme hastalığına Borrelia burgdorferi  türünden bir spiroket (bakteri) neden olur. Borrelia burgdorferi, yavaş beslenen, sert kabuklu geyik keneleri ( Ixodes  spp.)  ile bulaşır. Enfeksiyon tipik olarak  Borrelia taşıyan kene köpeğe yaklaşık 24 – 48 saat takıldıktan sonra ortaya çıkar.

Köpeklerde Lyme Hastalığının Teşhisi

Topallığı, şişmiş eklemleri ve ateşi olan köpeklerin Lyme hastalığına sahip olduğundan şüphelenilir. Ancak başka hastalıklar da bu belirtilere neden olabilir. Emin olmak için kullanılabilecek birkaç kan testi vardır. Birincisi, veteriner hekiminizin özel bir test kiti kullanarak klinikte yapabileceği bir antikor testidir. Bu test, organizmaya maruz kalma sonucu oluşan antikorların varlığını tespit eder. Köpek enfekteyse, ancak henüz antikor oluşturmadıysa veya hiçbir zaman pozitif bir reaksiyona neden olacak kadar antikor oluşturmadıysa, test yanlış negatif olabilir. Kene ısırmasından en geç dört hafta sonra test yapılması önerilir. Uzun süredir enfekte olan bazı köpekler, test tarafından tespit edilecek kadar antikora sahip olmayabilir. Bu nedenle, pozitif bir test anlamlıdır, ancak negatif değildir.

PCR (polimeraz zincir reaksiyonu), ELISA (enzime bağlı immünosorbent tahlili), eklem sıvısı analizi ve kültür gibi diğer testler de değişen hassasiyet derecelerinde yapılabilir, ancak daha az sıklıkla gerçekleştirilir. Böbrek fonksiyonunu değerlendirmek ve idrarda protein kaybını aramak için genellikle genel kan ve idrar testleri yapılır.

Testlerin maruz kaldıktan sonra pozitif olarak ortaya çıkması 4-6 hafta sürebileceğini not etmek önemlidir, bu nedenle veteriner hekimler köpeğinizi teşhis etmek için bir teşhis kombinasyonu kullanacaktır:

• Serum Biyokimyası testleri
• Tam kan hücresi sayımı
• İdrar tahlili
• Dışkı muayenesi
• Lyme hastalığının teşhisine özgü röntgenler ve testler (örn. seroloji)
• Analiz için etkilenen eklemlerden sıvı

Köpek Lyme Hastalığının Tedavisi

Teşhis Lyme hastalığı ise, köpeğiniz durumu kararsız olmadığı sürece (örneğin, şiddetli böbrek hastalığı) ayaktan tedavi edilecektir. Doksisiklin , Lyme hastalığı için reçete edilen en yaygın antibiyotiktir, ancak diğer antibiyotikler de etkilidir. Tedavi genellikle en az 4 hafta sürer ve bazı durumlarda daha uzun kurslar gerekebilir. Köpeğiniz özellikle rahatsızsa, veterineriniz ayrıca bir anti-inflamatuar reçete yazabilir.

Ne yazık ki, antibiyotik tedavisi Borrelia burgdorferi  bakterisinden kaynaklanan enfeksiyonu her zaman tamamen ortadan kaldırmaz. Semptomlar düzelebilir, ancak daha sonra tekrarlayabilir ve gelecekte böbrek hastalığının gelişmesi her zaman bir endişe kaynağıdır.

Antibiyotikleri köpeğinize uygun şekilde uygulamak, kronik sonuçların olasılığını azaltır. Borrelia’nın neden olduğu eklemlerin ani (akut) iltihaplanmasında iyileşme   3-5 günlük antibiyotik tedavisinden sonra görülmelidir. 3-5 gün içinde herhangi bir gelişme olmazsa, veteriner hekiminiz köpeğinizi yeniden değerlendirmek isteyecektir.

Köpeklerde Lyme Hastalığının Önlenmesi

Önlemenin anahtarı, köpeğinizin kenelere maruz kalmasını sınırlamaktır. Keneler çimenli, ağaçlık ve kumlu alanlarda bulunur. Bir yaprağın, çimenin veya kısa ağaçların (özellikle sedir ağaçlarının) tepesine tırmanarak bir hayvana doğru yollarını bulurlar ve burada sensörleri üzerinde sürünecekleri veya düşecekleri yaklaşan bir hayvan algılayana kadar beklerler. Hayvanları kalın çalılardan uzak tutmak kenelere maruz kalmalarını azaltır. Ormanlık veya uzun çim alanların yakınında yürürken köpekler yollarda tutulmalıdır.

Bu keneleri öldürebilen ve hastalık bulaşmasını önleyebilen çeşitli ürünler de mevcuttur. Bu ilaçları sadece veteriner kliniklerinden temin edebilirsiniz. Tipik olarak boynun arkasındaki cilde uygulanan ve bu dış parazitler için uygun bir kontrol yöntemi sunan etkili aylık koruyucular vardır. Bu ilaçlardan bazıları ense bölgesine uygulanan damlalardır. Bazıları ise tablet olarak bulunur. Tablet formları 1 aylık ve 3 aylık olarak bulunur. Veteriner hekiminiz, köpeğiniz için en iyi parazit kontrol seçenekleri konusunda size tavsiyelerde bulunacaktır.

Endemik bölgelerde yaşayan veya Lyme hastalığının yaygın olduğu bölgelere seyahat eden evcil hayvanlara Lyme hastalığına karşı aşılama önerilir. Bu aşı başlangıçta iki ila dört haftalık aralıklarla iki kez verilir. Köpeğinizin bağışıklığını korumak için yıllık yeniden aşılama gereklidir. Lyme hastalığına karşı aşılama kararı, köpeğinizin yaşam tarzı ve bireysel risk değerlendirmesine göre veteriner hekiminizle tartışılabilir. Ülkemizde bu aşı zorunlu olmayan aşılar sınıfındadır.

Mümkünse, köpeğinizi Lyme hastalığının yaygın olduğu kene istilasına uğramış ortamlardan uzak tutun. Evcil hayvanınızın üzerinde saklanan keneleri bulduğunuzdan emin olmak için köpeğinizin tüylerini ve derisini her gün kontrol edin. Lyme hastalığını önlemenin ve evcil hayvanları diğer kene kaynaklı hastalıklardan korumanın en etkili yolu pire ve kene önleme kullanmaktır.

Köpeğimden bir keneyi nasıl çıkarabilirim?

Evcil hayvanınızı potansiyel olarak kene bulaşmış bir alana girdikten hemen sonra kontrol edin. Geyik kenesi gençlik evresinde toplu iğne başı büyüklüğündedir, ancak yetişkin evresinde, özellikle beslendikten sonra biraz daha belirgindir. Evcil hayvanınızın üzerinde hareket eden bir kene bulursanız, kene henüz beslenmemiştir. Keneyi derhal çıkarın ve tuvalet ispirtosuna koyun veya iki katı yüzey arasında ezin. Evcil hayvanınıza yapışmış bir kene bulursanız, keneyi ince cımbızla veya tırnaklarınızla köpeğin derisinin yakınından kavrayın ve sıkıca dışarı doğru çekin. Kullanışlı olabilecek araçlar da mevcuttur. Ancak dikkatli kullanmaya özen gösterin çünkü keneyi döndürmek veya sallamak ağız parçalarının kırılmasına ve deride kalmasına neden olabilir. Keneyi canlı çıkartmak köpeğinize hastalık bulaştırmaması için çok önemlidir.  Eğer bu işlemi daha önce yapmadıysanız mutlaka veteriner hekiminize götürmelisiniz.

Kene yaklaşık 12-24 saat beslenene kadar hastalık bulaşmadığı için kenenin hızlı bir şekilde çıkarılması önemlidir. Keneyi ezerseniz, kan dahil kenenin içindekileri cildinize bulaştırmayınız. Lyme hastalığına neden olan bakteri cildinizdeki bir yaradan veya kesikten geçebilir.