Kedilerde Egzama; Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Kedilerde Egzama Nedir?

Tıpkı köpekler gibi kediler de alerjilerin neden olduğu cilt hastalıklarından oldukça muzdarip olabilirler. Atopik dermatit, kedilerde çevresel alerjenlere karşı aşırı duyarlılık reaksiyonundan kaynaklanan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Ayrıca kaşıntıya, cilt lezyonlarına ve tüy dökülmesine yol açabilen karmaşık bir hastalıktır. Alerjinin kaynağını bulmak, kedinizin cildinin iyileşmesine yardımcı olmak için ve rahatsızlıklarını hafifletmek için çok önemlidir. Alerjinin kaynağı, bulunduktan sonra cilt hastalığının tekrarlamasını önlemek amacıyla kedinin bu alerjisini doğru bir şekilde yönetmeye devam etmeniz gerekmektedir. Ancak kedilerde atopik dermatitin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunu içerdiğine inanılmaktadır.

Dermatit, cildin iltihaplanmasını veya tahrişini tanımlayan genel bir terimdir. Bu nedenle kedi dermatiti, bir kedinin cildinde döküntülere, kabuklara veya diğer tahriş biçimlerine neden olabilecek iltihaplanmayı ifade eder. Kedilerde dermatitin nasıl göründüğünü merak ediyorsanız, kendisini çeşitli şekillerde gösterebilir. Kedilerde dermatit, genellikle küçük kırmızı şişlikler veya döküntü kümeleri şeklinde görünür. Kediniz, tahriş olmuş bu bölgeleri kaşıdığında kabuklanmalara, lezyonlara ve kel bölgelere yol açabilir.

Kedi dermatiti, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Gıdaya karşı alerjik reaksiyon, yaygın olan nedenlerden birisidir. Bununla birlikte, kedi dermatitine neden olabilecek bir dizi başka çevresel faktör de vardır. Eğer ki kediniz, kedi dermatiti belirtileri gösteriyorsa mümkün olan en kısa sürede harekete geçmelisiniz. Kedi dermatiti, kedinizin çok kaşıntılı ve rahatsız hissetmesine neden olur. Ek olarak, kedi dermatiti ile ilgilenirken basit bir döküntü hızla kabuklara veya lezyonlara dönüşebilir.

Kedilerde Egzama Nedenleri

Alerjiler:

Kedilerde atopik dermatitin en yaygın tetikleyicileri çevrede bulunan alerjenlerdir. Bunlar çimenlerden, ağaçlardan, yabani otlardan, toz akarlarından ve bazı yiyeceklerden gelen polenleri içerebilir. Kediler bu alerjenlere temas, solunum veya diyet yoluyla maruz kalabilirler ve alerjik reaksiyonlar gösterebilirler.

1. Çevresel Alerjenler; polen, toz akarları, küf ve diğer çevresel faktörler hassas kedilerde alerjik reaksiyonları tetikleyebilir.
2. Gıda Alerjileri; Kedilerin beslenmesindeki proteinler veya koruyucu maddeler gibi belirli bileşenler, alerjik reaksiyonlara ve ardından egzamaya neden olabilir. Bazı kediler, mamalarındaki belirli bileşenlere tepki olarak atopik dermatit geliştirebilirler. (Bu tür gıda alerjileri, kedi aynı yemeği uzun süre sorunsuz bir şekilde yemiş olsa bile gelişebilir)
3. Temas Alerjenleri; kediler karşılaştıkları belirli plastik türleri, kumaşlar veya kimyasal maddelere tepki verebilir. (Atopik dermatitin bu formu daha az yaygındır ancak ortaya çıkabilir)
4. Pire Isırıkları; kediler, pire tükürüğüne karşı alerjik olabilir ve bu da yoğun kaşınmalara neden olabilir.

Atopik dermatitin, sürekli tedavi gerektiren ve ömür boyu süren bir durum olduğunu unutmayın. Bir kedi atopik dermatit geliştirdiğinde, cildin bariyer fonksiyonundaki değişiklikler ve artan kaşınma nedeniyle cilt enfeksiyonlarına ve diğer cilt rahatsızlıklarına karşı daha duyarlı olabilir.

Genetik Eğilim:

Bazı kedi ırkları, atopik dermatite daha yatkın görünmektedir. Bu da genetik bir bileşene işaret etmektedir. Bir kedinin ebeveynlerinde atopik dermatit varsa, bu durum ile karşılaşılma olasılığı daha yüksek olabilir.

Stres:

Akral yalama dermatiti, genellikle ev kedilerinde stres veya can sıkıntısının bir sonucudur, ancak kedigiller sıklıkla bir alerjene veya diğer dermal tahriş edici maddelere tepki olarak aşırı bakım yaparlar ve bu da ayırıcı tanı gerektirir.

Pireler: 

Pire alerjisi dermatiti, kedilerde yaygın bir atopik dermatittir. Pire ısırıkları, ciltte kalıcı bir hassasiyete neden olabilir.

Kedilerde Egzamanın Belirtileri

Kedilerde atopik dermatitin belirtileri değişebilir ancak en yaygın olanları şunlardır:

1. Yoğun Kaşıntı; egzamalı kediler genellikle etkilenen bölgeleri aşırı derecede çizer, kaşır, ısırır veya yalar.
2. Kızarıklık ve Enflamasyon; ciltte kızarıklık ve iltihaplanma
3. Tüy Dökülmesi; sürekli kaşıma veya yalama nedeniyle etkilenen bölgelerde tüy dökülmesi (alopesi) yaşanabilir.
4. Kabuklar ve Yaralar; ağır vakalardaki kedilerde daha çok görülen deri döküntüleri veya lezyonları
5. Kulak Enfeksiyonları; otitis
6. Burun Akıntısı veya Hapşırma; alerjenlerin solunduğu durumlarda
7. Mide-Bağırsak Sorunları; kusma veya ishal gibi durumlar, genellikle gıda alerjilerinde görülür
8. Davranış Değişiklikleri: kediler belirti olarak davranış değişiklikleri sergileyebilir

Bu belirtilerin başka rahatsızlıklarda da görülebileceğini unutmamak önemlidir. Bu nedenle atopik dermatit tanısını doğrulamak için kapsamlı bir veteriner hekim muayenesi ve uygun teşhis testleri gereklidir.

Kedilerde Egzama Tedavisi

Kedilerde egzama tedavisi oldukça uğraştırıcı olabilir. Bu hastalığın tedavisi için veteriner hekiminizin talimatlarını eksiksiz uygulamalısınız.

Elizabeth Yaka

Bir e-yaka, bir Elizabeth yaka veya koni, atopik dermatiti etkili bir şekilde tedavi edebilir ve yönetebilir.

1. Kendi Kendine Travmayı Önler; bu yakaların temel işlevi, kedilerin kendilerine daha fazla zarar vermesini önlemektir. Bir bariyer görevi görerek kedinin etkilenen cilt bölgelerine, ağzı veya patileriyle ulaşmasını engeller. Bu, iltihaplı cildin daha hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlar.
2. İlaçların İşine Yardımcı Olur; topikal ilaçlar kullanıldığında, kediler onları hızla yalayabilir ve etkilerini azaltabilir. Bir yaka, bu tedavilerin ciltte düzgün bir şekilde emilebilecek kadar uzun süre kalmasını sağlar.
3. İkincil Enfeksiyonları Azaltır; yakalık, kedinin tahriş olmuş cildi çizmesini veya yalamasını önleyerek, aynı zamanda hasarlı ciltte gelişebilecek ikincil bakteri veya maya enfeksiyonlarını da önlemeye yardımcı olur.

Alerjenden Kaçınma

Alerjenden kaçınmak, kedilerde atopik dermatit tedavi planının temel taşıdır. Bu, belirli bir gıdanın alerjen olması durumunda kedinin diyetinin hipoalerjenik veya yeni bir protein diyeti ile değiştirilmesini içerir. Evdeki alerjenik malzemeleri değiştirmek, solunan alerjenler için hava temizleyicileri kullanmak veya polen sayısının yüksek olduğu dönemlerde dış mekanda geçirilen zamanı kısıtlamak gibi kedinin ortamını değiştirmek de belirli durumlar için gerekli olabilir. Hepsindeki temel amaç; alerjenlere maruz kalmayı en aza indirmek, alerjik reaksiyonları azaltmak, kedinin konforunu ve hayat kalitesini iyileştirmektir.

Topikal Tedaviler

Topikal tedaviler, kedilerde atopik dermatitin tedavisinde önemli bir rol oynar. Bu tedaviler doğrudan cilde veya tüylere uygulanır. Kaşıntı ve iltihaplanma gibi semptomları hafifletebilir ve cildin iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Kedilerin kürklerini yalayarak kendilerini tımar ettiklerini unutmamak önemlidir, bu nedenle topikal olarak uygulanan herhangi bir ürünün yutulması halinde güvenli olması gerekir. Yeni bir topikal tedaviye başlamadan önce daima bir veteriner hekime danışın. Kedinizin durumuna ve ihtiyaçlarına göre en iyi seçimler konusunda size rehberlik edeceklerdir.

Oral İlaçlar

Ağızdan alınan ilaçlar, atopik dermatitli kediler için tedavi planının önemli bir parçasıdır. Bunlar, hastalığın semptomlarının yönetilmesine ve kedinin yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olurlar.

• Steroidler ; Kortikosteroidler, prednizolon gibi, kaşıntı ve iltihaplanmanın hızlı bir şekilde giderilmesini sağlayabilen güçlü anti-inflamatuar ilaçlardır. Ancak susuzluk, idrara çıkma ve iştah artışı gibi olası yan etkiler nedeniyle mümkün olan en kısa süre kullanılmalıdır. Uzun süreli kullanım, diyabet ve Cushing hastalığı gibi daha ciddi yan etkilere yol açabilir.
• Antihistaminikler ; Bu ilaçlar bazı kedilerde kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak genellikle kedilerde insanlara veya köpeklere göre daha az etkilidirler. Antihistaminikler sıklıkla diğer tedavilerle birleştirilir ve hafif bir yatıştırıcı etkiye sahip olabilir.
• Siklosporin ; Bu bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç, atopik dermatit belirtilerini kontrol etmede çok etkili olabilir. Genellikle uzun süreli steroid kullanımına göre daha az yan etkiye sahiptir. Ancak daha pahalıdır ve çalışmaya başlaması birkaç hafta sürebilir.
• Yağ Asidi Takviyeleri ; Omega-3 ve omega-6 yağ asidi takviyeleri cilt sağlığını iyileştirmeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir. Çoğu zaman diğer tedavilerle birlikte kullanılırlar.
• Antibiyotikler veya Antifungaller ; Kedinin aşırı kaşımaya bağlı olarak ikincil bir bakteri veya mantar enfeksiyonu varsa, ağızdan antibiyotikler veya antifungal ilaçlar reçete edilebilir.
• Apoquel ve Cytopoint ; Bu yeni ilaçlar özellikle kaşıntı ve iltihaplanma yollarını hedef alarak, steroidlerle ilişkili pek çok yan etki olmaksızın kaşınma dürtüsünü azaltır. Apoquel ağızdan alınan bir ilaçtır, Cytopoint ise enjeksiyon başına 4-8 hafta etkili olan enjekte edilebilir bir ilaçtır.

Her kedi bir bireydir ve biri için işe yarayan şey başka biri için işe yaramayabilir. Bu nedenle tedavi planının kedinin ilaca verdiği cevaba göre ayarlanması gerekebilir. Tüm ilaçlarda olduğu gibi, ilacı alırken olası yan etkileri tartışmak ve kediyi yakından izlemek çok önemlidir.

İmmünoterapi

İmmünoterapi, özellikle geleneksel tedavilere iyi yanıt vermeyen veya bu tedavilerin tavsiye edilmediği kedilerde atopik dermatitin tedavisinde yenilikçi bir yaklaşımdır.

İmmünoterapi, kedinin bağışıklık sisteminin aşırı duyarlı olduğu alerjenlere karşı duyarsızlaştırılmasını içerir. Bu, kedinin çok küçük miktarlardaki alerjenlere kademeli olarak maruz bırakılması ve böylece bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermemesi için ‘eğitilmesi’ yoluyla gerçekleştirilir. Bu yöntem, özellikle reaksiyona neden olan alerjenler doğru bir şekilde tanımlandığında oldukça etkili olabilir.

Alerjenler genellikle alerjene spesifik immünoterapi (ASIT) olarak bilinen enjeksiyonlar yoluyla uygulanır. Alerjene özgü İmmünoterapiler , %60-78 arasında değişen başarı oranlarıyla güvenli ve başarılı kabul edilir . Tedavi çok küçük dozlarla başlar, zamanla giderek artar. Alerjenler polen, küf, toz akarları ve bazı yiyecekleri içerir.

İmmünoterapinin hızlı bir çözüm olmadığını unutmamak önemlidir. Önemli bir iyileşme görmek aylar sürebilir ve bu tüm kedilerde işe yaramaz. Ancak yardımcı olduğu kişiler için faydalar önemli ve uzun süreli olabilir. İmmünoterapi genellikle güvenli bir tedavi seçeneği olarak kabul edilir. Yine de tüm tedavilerde olduğu gibi bu tedavi de bir veteriner hekim gözetiminde uygulanmalı ve herhangi bir yan etki açısından kedi izlenmelidir.

Yağ Asidi Takviyeleri

Başta omega-3 ve omega-6 olmak üzere yağ asidi takviyeleri, anti-inflamatuar etkileri ve cilt sağlığını destekleme yetenekleri nedeniyle kedi atopik dermatiti için tedavi planının etkili bir parçası olabilir. Balık ve bitki yağlarından elde edilen bu yağ asitleri cildin nemlendirilmesine, dokusunun iyileştirilmesine ve dermatit semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olur. Kedi mamasına eklenebilecek bu takviyelerin sonuçlarının ortaya çıkmasının birkaç hafta sürebileceğini unutmamak önemlidir. Bu takviyeleri uygulamaya koymadan önce, uygun dozaj ve güvenliğin sağlanması için bir veteriner hekiminize danışmanız önerilir. Saygın üreticilerin yüksek kaliteli, veterinerlik sınıfı ürünleri, etkinlikleri ve güvenlikleri nedeniyle tercih edilmektedir.

İkincil Enfeksiyonları Kontrol Eden İlaçlar

Kedilerde ikincil bakteriyel enfeksiyonları, cilt bariyerinin hasar görmesi ve aşırı yalama nedeniyle atopik dermatit durumunda sık görülen komplikasyonlardır. Bu enfeksiyonlar kedinin semptomlarını şiddetlendirebilir ve hastalığın kötüleşmesine katkıda bulunabilir. Bu nedenle, bu ikincil enfeksiyonları tedavi etmek ve altta yatan alerjiyi yönetmek çoğu zaman gereklidir.

• Bu amaçla antibiyotikler ve antifungal ilaçlar yaygın olarak kullanılmaktadır. İlaç seçimi, veteriner hekim tarafından cilt sitolojisi veya kültürü gibi testler yoluyla belirlenen mevcut enfeksiyon türüne bağlıdır.
• Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir. Oral olarak, topikal olarak kremler veya merhemler halinde veya bazen enjekte edilebilir bir ilaç olarak uygulanabilirler. Tedavi süreci tipik olarak birkaç hafta sürer ancak enfeksiyon şiddetli veya kronikse uzatılabilir.
• Antifungal ilaçlar  genellikle Malassezia mantarının neden olduğu maya enfeksiyonlarını tedavi eder. Antibiyotikler gibi, enfeksiyonun şiddetine ve konumuna bağlı olarak ağızdan veya topikal olarak verilebilirler.

Semptomlar çözülmüş gibi görünse bile, enfeksiyonu ortadan kaldırmak ve direnç gelişme riskini azaltmak için ilaç tedavisinin tamamını tamamlamak çok önemlidir. Veteriner hekim ayrıca bu ikincil enfeksiyonları yönetmeye ve cildi rahatlatmaya yardımcı olmak için ilaçlı şampuanlar veya saç kremleri de önerebilir.

Atopik dermatitli kedilerde ikincil enfeksiyonlara yönelik uygun tedavi rejimi için her zaman bir veteriner hekime danışılması önerilir çünkü spesifik ilaç ve dozaj, kedinin durumuna ve genel sağlığına bağlıdır.

Siklosporin

Siklosporin, atopik dermatit tedavisinde sıklıkla kullanılan güçlü bir bağışıklık baskılayıcı ilaçtır. Alerjik cilt hastalıklarında görülen inflamatuar yanıttan sorumlu bazı bağışıklık hücrelerinin aktivasyonunu ve fonksiyonunu inhibe ederek çalışır. Siklosporin, bu bağışıklık tepkisini baskılayarak kaşıntı, kızarıklık ve cilt lezyonları gibi atopik dermatit semptomlarını azaltabilir. Siklosporin, ağızdan verilir ve genellikle etkisi tedavinin başlamasından sonraki birkaç hafta içinde fark edilir hale gelir.  Siklosporinin, kusma ve ishal gibi mide-bağırsak sorunları ve tüy dokusunda potansiyel değişiklikler gibi bazı yan etkileri olabilir. Bu nedenle tedavi sırasında kedinin sağlığını gözlemleyebilmek için düzenli olarak veteriner hekim kontrolleri önerilir.

Hipoalerjenik Diyet

Atopik dermatitli, gıda alerjisinden şüphelenilen kedilerin tedavi planı için hipoalerjenik bir diyet gerekli olabilir. Bu diyet, genellikle yeni proteinleri ve karbonhidratları içererek, alerjik tepki olasılığını azaltır. İkramlar, takviyeler ve ilaçlar da dahil olmak üzere tüm gıda maddelerinin dikkatle değerlendirildiği hipoalerjenik diyete, sıkı sıkıya bağlı kalmak kritik öneme sahiptir. Hipoalerjenik diyetin amacı atopik dermatit semptomlarını en aza indirmek ve kedinin yaşam kalitesini artırmaktır. Son olarak herhangi bir diyet denemesi, mutlaka veteriner hekiminizin gözetiminde gerçekleşmelidir.

Kedilerde Atopinin İyileşmesi

Egzama, genellikle ciltte kızarıklık, kaşıntı ve iltihaplanma ile karakterize edilen bir cilt durumudur. Kedilerde egzama, birkaç farklı sebepten kaynaklanabilir, bu nedenle kesin teşhisi ve uygun tedaviyi belirlemek için bir veteriner hekime başvurmanız önemlidir. İşte kedilerde egzama iyileşmesine yardımcı olabilecek genel öneriler:

1. Veteriner Kontrolü:
   • Kedinizin egzama belirtileri varsa, ilk adım bir veteriner hekime başvurmaktır. Veteriner, egzama türünü belirleyebilir ve uygun tedaviyi önerebilir.
2. Uygun Beslenme:
   • Kedinizin sağlıklı bir beslenme alışkanlığına sahip olması önemlidir. Özellikle omega-3 yağ asitleri içeren kedinin mamaları, cilt sağlığını destekleyebilir. Veterinerinizin önerdiği bir besleme planına uyun.
3. Cilt Bakımı:
   • Egzama, cilt kuruluğu ve tahrişle ilişkilidir. Kedinizin cildini nemlendirmek için veterinerinizin önerdiği bir şampuan veya losyon kullanabilirsiniz.
4. Parazit Kontrolü:
   • Parazitler özellikle pireler egzama semptomlarına neden olabilir. Kedinizi düzenli olarak parazitlere karşı tedavi edin.
5. Çevresel Faktörler
   • Kedinizin yaşadığı ortamda alerjenlere dikkat edin. Temiz bir çevre ve uygun hijyen önlemleri almak egzama semptomlarını azaltabilir.
6. Stresten Kaçınma:
   • Kedilerde stres, egzama semptomlarını kötüleştirebilir. Kedinizin rahatlamasına yardımcı olacak oyunlar ve uygun çevresel düzenlemeler yapın.

Her kedi farklıdır, bu nedenle bir tedavi diğerine daha iyi yanıt verebilir. Kedinizin durumuyla ilgili olarak veterinerinizle sürekli iletişim halinde olun ve tedavi planını düzenli olarak uygulayın.

Çözüm

Kedilerde egzama, kedinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Sebepleri anlamak ve semptomları tanımak bu noktada çok kritiktir. Unutmayın, önleme yöntemleri büyük ölçüde kedinizin alerjenlerine ve genel sağlık durumuna bağlıdır. Kediniz için etkili bir önleyici plan hazırlamak için daima veteriner hekiminize danışın.