Kedilerde Mide ve Bağırsak Rahatsızlıkları Nelerdir?

Kediler de tıpkı insanlar ve diğer hayvanlar gibi mide ve bağırsaklarda çeşitli rahatsızlıklardan muzdarip olabilir. Bu bozukluklar hafif, kısa vadeli sorunlardan daha ciddi, kronik durumlara kadar değişkenlik gösterebilir. Kedinizin mide-bağırsak sorunları yaşadığından şüpheleniyorsanız, mutlaka bir veteriner hekime danışmanız önemlidir; çünkü veteriner hekim, teşhis koyabilir ve uygun tedaviyi önerebilir. Kedilerde mide ve bağırsakta görülen bazı yaygın bozukluklar şunlardır:

Kedilerde Mide ve Bağırsak Rahatsızlığı Tipleri

Gastroenterit

Kedilerde gastroenterit, mide ve bağırsakların iltihaplanması için genel bir terimdir. Enfeksiyonlar, diyet kararsızlığı, gıda alerjileri veya diğer faktörlerden kaynaklanabilir. Semptomlar kusma, ishal, uyuşukluk ve iştah kaybını içerebilir. Bu durum, sindirim sisteminin çeşitli nedenlerle tahriş olması veya enfekte olması sonucunda ortaya çıkabilir. Birçok nedene bağlı olarak gelişebilir, en yaygın nedenler arasında enfeksiyonlar (virüsler, bakteriler, parazitler), yabancı cisimlerin yutulması, beslenme hataları ve yanlış ilaç kullanımı bulunur. Gastroenteritin tedavisi, altta yatan nedenlere ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişebilir ve veteriner hekim tarafından yapılmalıdır. Evcil hayvan sahipleri, kedilerinin sağlığını korumak ve bu tür sorunları önlemek için düzenli veteriner kontrolleri ve uygun beslenme önlemleri almalıdır.

İnflamatuar Bağırsak Hastalığı

IBD, sindirim sisteminin kronik inflamasyonu ile karakterize edilen aynı zamanda belirli kalıcı belirtilerle ve bilinen bir neden olmaksızın inflamasyonun varlığıyla tanınan bir grup sindirim sistemi hastalığıdır.  IBD’li kedilerde sıklıkla kronik ishal, kusma ve kilo kaybı görülür. Tanı koymak ve yönetmek zor olabilir.  İnflamatuar bağırsak hastalığının çeşitli formları, vücuttaki konumlarına ve ilgili hücre tipine göre sınıflandırılır. Lenfositik-plazmasitik enterit ve eozinofilik enterit kedilerde en sık görülen tiplerdir. İltihaplı bağırsak hastalığı her yaştan, cinsiyetten ve ırktan etkileniyor gibi görünse de, safkan kedilerde daha yaygın olabilir. Belirtiler genellikle uzun vadelidir, bazen gelir ve gider. Bu noktada kusma, ishal, iştahta değişiklikler ve kilo kaybı görülebilir. Kedilerde inflamatuar karaciğer hastalığı, pankreatit ve IBD arasında bir ilişki vardır. Bu inflamatuar bozuklukların kombinasyonuna sıklıkla triadit adı verilir.

Pankreatit

Pankreatit, pankreasın iltihaplanmasıdır ve sindirim bozukluklarına yol açabilir. Hastalığın pankreas hücrelerinde kalıcı hasara yol açıp açmamasına bağlı olarak kısa süreli (akut) veya uzun süreli (kronik) olabilir. Çoğu pankreatit vakasında nedeni belirlenemez, ancak risk faktörleri arasında şiddetli karın travması, ameliyat, bazı ilaçlar ve bazı enfeksiyon türleri (toksoplazmoz, karaciğer parazitleri ve kedilerin enfeksiyöz peritoniti gibi ) yer alır. Pankreatitli kedilerde uyuşukluk, iştah kaybı, dehidrasyon, kilo kaybı, düşük vücut ısısı, kusma, sarılık, ateş, ishal ve karın ağrısı görülebilir. Bazı kedilerde herhangi bir belirti görülmeyebilir. Veteriner hekiminiz tarafından tanıyı doğrulamak için kan testleri, röntgen, ultrasonografi veya gerekirse iğneyle veya ameliyat sırasında alınan biyopsi ile birlikte kullanılabilir.

Mide Ülseri

Mide ülseri, mide asidi veya sindirim enzimlerinin neden olduğu mide veya bağırsak zarında oluşan açık yaralardır. Kusmaya, iştahın azalmasına ve sancılı karın rahatsızlığına neden olabilirler. Kedilerde nadir görülen bir durumdur. Gastrointestinal ülserasyon genellikle kedilerdeki tümörlerle ilişkilidir, ancak nedeni de bilinmiyor olabilir. Mide ülseri olan kedilerde bazen hiçbir belirti görülmeyebilir ve sindirim sisteminde ani, hayatı tehdit eden kanamalar gelişebilir. Diğer durumlarda ise, yemekten sonra daha az şiddetli görünebilen, bazen kanlı kusma ve karın rahatsızlığını içeren bir sürece sahip olabilirler. Kan varlığını gösteren koyu, katran rengi dışkı ve anemiyi düşündüren soluk diş etleri mevcut olabilir. Belirtiler aynı zamanda ülserin nedeni ile de ilgili olabilir (örneğin böbrek yetmezliğine ilişkin belirtiler). Kusma, karın rahatsızlığı, iştahsızlık veya açıklanamayan kilo kaybı öyküsü olan kedilerde, sebebini teşhis etmek amacıyla veteriner hekiminiz tarafından yapılabilecek çeşitli testler vardır.  Böyle durumlar için kan testleri, abdominal ultrason taramaları veya röntgenler kullanılabilir. Teşhisi doğrulamak için sıklıkla mide ve bağırsakların endoskopisi ve biyopsisi önerilir.

Kabızlık,  dışkının seyrek veya zor geçişidir. Dışkı malzemesi genellikle kuru ve serttir. Kedilerde sık görülen bir sorundur. Çoğu durumda sorun kolayca düzeltilir. Ancak hastalığı daha ciddi olan kedilerde eşlik eden belirtiler şiddetli olabilir. Kedilerde kabızlık; diyet, dehidrasyon veya altta yatan tıbbi durumlar gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Kronik kabızlık, kabızlık (şiddetli, uzun süreli kabızlık) veya megakolon (genişlemiş, çalışmayan kolon) gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Dışkı kolonda ne kadar uzun süre kalırsa, o kadar kuru, sert ve geçmesi daha zor bir hal alır.

Bağırsak Parazitleri

Parazitler kedilerde gastrointestinal problemlerin yaygın bir nedenidir. Birçok yavru kedi, yuvarlak kurt larvalarını içeren sütü emerek annelerinden yuvarlak kurtlar alırlar. Yetişkin kediler ise, kontamine kir veya enfekte av hayvanlarını yiyerek enfekte olabilirler. Yuvarlak kurtlar, kancalı kurtlar ve tenyalar gibi parazitler bir kedinin gastrointestinal sistemini enfekte ederek, belirli semptomlara yol açabilirler. Bunlar; ishal, kilo kaybı ve karın rahatsızlığı gibi durumlardı.Tedavi edilmediği takdirde bağırsak parazitleri kedileri çok hasta edebilirler. Bağırsak parazitlerinden kurtulmak oldukça basittir. Öncelikle parazitin tanımlanması gerekir (çoğunlukla bir veteriner hekim tarafından gerçekleştirilen mikroskobik dışkı muayenesi yoluyla) ve ardından kedi, etiket talimatlarına göre uygun bir parazit giderici ilaçla tedavi edilmelidir.

Kolit

Kalın bağırsak ( kolon olarak da adlandırılır) sıvı ve elektrolit (tuz) dengesinin korunmasına ve besin maddelerinin emilmesine yardımcı olur; aynı zamanda dışkıyı geçici olarak depolar ve sağlıklı bağırsak bakterileri için ortam sağlar. Kalın bağırsak hastalık, parazitler veya diğer nedenlerden dolayı hasar gördüğünde genellikle ishal durumu ortaya çıkar. Kolit, kolonun iltihaplanmasıdır ve sıklıkla mukus veya kanla birlikte ishale ve karın ağrısına neden olabilir. Kolon iltihabı kısa veya uzun süreli olabilir. Stres ve beslenme gibi faktörler kedilerde kolite yol açabilir ancak çoğu durumda nedeni bilinmemektedir. Bu hastalık için bakteriyel, paraziter, travmatik, böbrekle ilişkili ve alerjik nedenlerden şüpheleniliyor. Enflamasyon, kolondaki bağışıklık sisteminin işlevindeki bir kusurun sonucu olabilir. Bağırsaktaki diyet veya bakteriyel faktörlere, genetik yatkınlığa veya önceki bulaşıcı veya paraziter hastalığın sonuçlarına karşı abartılı bir reaksiyon da şüphe uyandıran bir diğer şüpheli durumdur.

Gastrointestinal Tümörler,  iyi huylu veya kötü huylu olabilir ve kusma, ishal ve kilo kaybı gibi çeşitli semptomlara yol açabilir. Kedilerde gastrointestinal tümörler, mide, bağırsaklar veya diğer sindirim sistemi organları gibi gastrointestinal sistemde meydana gelen anormal hücre büyümesi veya kitlelerdir. Bu tümörlerin türleri ve kökeni farklılık gösterebilir. Kedilerde gastrointestinal tümörlerin farklı tipleri bulunur. Bunlar arasında şunlar yer alır:

Adenokarsinom: Bu tür tümörler, mide ve bağırsakların iç yüzeyini kaplayan bez hücrelerinden kaynaklanır.

Lenfoma: Lenf bezlerinden veya bağırsakların lenfoid doku bölümlerinden kaynaklanan kanser türüdür.

Fibrosarkom: Sindirim sistemi dokularında bulunan bağ dokusundan kaynaklanır.

Kedilerde gastrointestinal tümörler ciddi bir sağlık sorunudur ve veteriner hekim tarafından tedavi edilmelidir. Erken teşhis ve tedavi, kedilerin yaşam süresini ve yaşam kalitesini artırabilir.

Gıda Alerjisi

Bazı kediler, mamalarındaki yaygın olarak bulunan belirli bileşenlere karşı gıda alerjileri  geliştirebilir ve bu da gastrointestinal semptomlara yol açabilir. Besin alerjisi olan kedilerde, mide-bağırsak problemleri sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Bu noktada kaşıntı ve cilt lezyonları, genellikle evcil hayvan sahiplerinin birincil endişesidir. Öte yandan, bir kedide gıda intoleransı varsa semptomlar genellikle gastrointestinal sistemle sınırlıdır (örneğin kusma, ishal, karın ağrısı ve gazlanma). Alerjeni tanımlamak ve ortadan kaldırmak, bu sorunu yönetmenin anahtarıdır. Eğer veteriner hekiminizin de bilgisi dahilinde sıkı bir mama denemesi yaparsanız ve kedinizin semptomları kaybolursa, o mamayı beslemeye devam edebilirsiniz. Bazı gıda alerjisi vakaları (ancak intolerans değil), prednizolon, budesonid veya klorambusil gibi bağışıklık sistemini baskılayan bir ilaçla tedavi gerektirebilir.

Yabancı Cisim Yutulması

Kediler meraklıdır ve bazıları hemen hemen her şeyi ağızlarına götürür… Böyle durumların sonucunda bazen kıl yumağı, ip veya oyuncak gibi yabancı cisimleri yutabilirler ve bu da gastrointestinal sistemlerinde tıkanmalara neden olabilir. Bu nesneler, küçükse veya en azından kısmen sindirilebilirse, mide-bağırsak kanalından sorunsuz bir şekilde geçebilirler, ancak en kötü senaryoda yolculuk sırasında bir yerde sıkışıp kalabilirler. Gastrointestinal yabancı cisimler genellikle kedilerde iştahsızlık, uyuşukluk, ağrılı bir karın, kusma ve rahatsızlık gibi semptomları içerebilir.Kedinin yabancı bir cisim yuttuğundan şüphelenen veteriner hekimler, kanıt aramak için genellikle karın röntgeni çekerler. Gastrointestinal yabancı cismin çıkarılması endoskopla yapılabilir, ancak belirli durumlarda nesneyi çıkarmak ve verdiği hasarı onarmak için cerrahi gerekebilir.

Kedilerde Mide ve Bağırsak Rahatsızlıkları Teşhisi

Kedilerde mide ve bağırsak rahatsızlıklarının doğru bir şekilde teşhis edilmesi, veteriner hekim tarafından yapılmalıdır. Veteriner, çeşitli yöntemler ve testler kullanarak rahatsızlığın nedenini belirlemeye çalışır. İşte kedilerde mide ve bağırsak rahatsızlıklarının teşhisine yönelik sık kullanılan yöntemler:

Fiziksel Muayene: Veteriner hekim, kediyi fiziksel olarak muayene ederek herhangi bir belirgin anormalliği tespit etmeye çalışır. Karın bölgesinin şişkinliği, hassasiyeti veya diğer fiziksel belirtiler önemli olabilir.

Tıbbi Geçmiş: Kedinin tıbbi geçmişi, rahatsızlığın kökenini belirlemeye yardımcı olabilir. Veteriner, semptomların ne zaman başladığı, beslenme alışkanlıkları ve daha önceki sağlık sorunları hakkında bilgi alır.

Kan Testleri: Kan testleri, kedinin genel sağlık durumu hakkında bilgi sağlayabilir. Özellikle enfeksiyon belirtileri, iltihap göstergeleri ve elektrolit dengesi gibi faktörler kontrol edilir.

Radyografiler (X-ışınları): Karın bölgesinin radyografileri, mide, bağırsaklar ve diğer iç organlardaki anormallikleri göstermeye yardımcı olabilir. Yutulmuş yabancı cisimler veya tümörler gibi yapısal sorunlar bu şekilde tespit edilebilir.

Ultrasonografi: Ultrasonografi, organların daha ayrıntılı görüntülerini sağlar. Bağırsak duvarının incelenmesi, tıkanıklıkların veya diğer problemlerin tanımlanmasına yardımcı olabilir.

Endoskopi: Endoskopi, mide ve bağırsakların içini incelemek için kullanılır. Aynı zamanda örnek almak veya yabancı cisimleri çıkarmak amacıyla kullanılabilir.

Dışkı Örnekleri: Dışkı analizi, parazitler veya bakteriyel enfeksiyonlar gibi mide ve bağırsak problemlerinin nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.

Biyopsi: Veteriner, mide veya bağırsak dokusunun biyopsisini alarak tümör veya diğer ciddi problemleri tanımlayabilir.

Kedinin semptomlarına, tıbbi geçmişine ve muayene bulgularına bağlı olarak, veteriner hekim uygun teşhis yöntemlerini seçer. Kedinin teşhis edilmesi, rahatsızlığın nedeninin belirlenmesi ve uygun tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi için önemlidir. Veterinerinizin önerilerini takip etmek, kedinizin sağlığını en iyi şekilde korumanıza yardımcı olacaktır.

Kedilerde Mide ve Bağırsak Rahatsızlıkları Tedavisi

Kedilerde mide ve bağırsak rahatsızlıklarının tedavisi, rahatsızlığın türüne ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. . Veteriner hekiminizin, önerilerine uymak en önemli adımdır, çünkü her rahatsızlık için spesifik bir tedavi yaklaşımı gerekebilir. Ancak genel olarak, mide ve bağırsak rahatsızlıklarının tedavisine yönelik bazı yaygın stratejiler şunlar olabilir:

1. Diyet Değişiklikleri:
   • Veteriner hekiminiz, kedilerde gastrointestinal rahatsızlıklar için özel olarak tasarlanmış ticari yemleri önerebilir. Bu yemler, sindirim sistemi hassas olan kedilere uygun bileşenlere sahiptir.
   • Kedinizin rahatsızlığına bağlı olarak, veteriner, kedinizin belirli bir süre boyunca aç kalmasını veya hafif yiyeceklerle beslenmesini önerebilir.
2. Sıvı Tedavisi:
   • İshal ve kusma nedeniyle dehidrasyon riskini azaltmak için sıvı takviyesi gerekebilir. Veteriner hekim sıvı infüzyonu veya oral sıvı takviyesi önerebilir.
3. İlaçlar:
   • İshal ve kusmayı kontrol etmek için ilaçlar reçete edilebilir.
   • Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılabilir.
   • Anti-inflamatuar ilaçlar, mide ve bağırsak iltihaplarını kontrol etmek için kullanılabilir.
4. Yabancı Cisimlerin Tedavisi:
   • Kediler bazen yabancı cisimleri yutarlar. Veteriner hekim, bu cisimleri çıkarmak veya tedavi etmek için cerrahi müdahale gerekip gerekmediğini değerlendirebilir.
5. Temel Sağlık Bakımı:
   • Kedinizin temel sağlık durumuna dikkat etmek, stresi minimize etmek ve düzenli veteriner kontrolleri sağlamak mide ve bağırsak rahatsızlıklarını önlemeye yardımcı olabilir.
6. Gıda Hassasiyeti Testleri:
   • Kedinizin belirli yiyeceklere karşı hassasiyeti varsa, veterineriniz özel bir diyet planı geliştirebilir.

Tedavi, rahatsızlığın nedenine, semptomların şiddetine ve kedinizin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişecektir. Kedinizin veteriner hekimi, en uygun tedavi planını belirlemek için gerekli testleri yapacak ve size önerilerde bulunacaktır. Herhangi bir sağlık sorununda, veterinere danışmanız çok önemlidir.