Kedilerde Kusmaya Neden Olan Hastalıklar

Kedilerde kusmaya neden olabilen birçok hastalık ve sağlık sorunu vardır. Kedilerde kusma, birçok farklı nedenle meydana gelebilen yaygın bir durumdur. Kediler, doğal bir temizlik mekanizması olarak mideyi boşaltabilirler veya bazı sağlık sorunlarının bir belirtisi olarak kusabilirler.

Kedilerde Kusma Nedenleri

Akut veya kronik kusmanın nedenleri aynı olabilir ancak istisnalar da vardır. Toksinler genellikle kronik kusmanın bir nedeni değildir (bir kedinin toksik bir bitki yemesi gibi aynı toksine kronik olarak maruz kalmadığı sürece). Yabancı bir cismin (tipik olarak ip) yutulması normalde kronik kusmanın bir nedeni değildir, ancak yabancı nesne midede kalırsa kronik kusmanın bir nedeni olabilir.

Ne yazık ki kusma çok belirsiz bir semptomdur ve nedenleri oldukça çeşitlidir. Aslında hemen hemen her türlü kedi hastalığı kusmayla sonuçlanabilir. Genel olarak kusma nedenleri şu kategorilerden birine yerleştirilebilir: toksinler, ilaçlar, diyet (uygunsuz şeyler yemek dahil), mide (mide), bağırsak, organ fonksiyon bozuklukları, endokrin, nörolojik (tipik olarak beyinle ilgili), bulaşıcı ve kanser. Bu kategorilerin her birinde onlarca spesifik hastalık ve sendrom bulunmaktadır. Daha yaygın nedenlerden bazıları aşağıda listelenmiştir:

• Toksinler: Zambaklar, antifriz
• İlaçlar: Kemoterapi, antibiyotikler, antiinflamatuarlar
• Diyet: Yiyecekteki bir şeye karşı diyet intoleransı, diyette ani değişiklik, ölü bir şeyi yemek
• Mide: Yabancı cisimler, ülserler, mide iltihabı
• Bağırsak: Yabancı cisimler, akut inflamasyon, inflamatuar barsak hastalığı (daha tipik olarak kronik), kanser, kabızlık
• Organ fonksiyon bozukluğu: Karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı, pankreatit
• Endokrin: Hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid bezi), yüksek kalsiyum, diyabet ketoasidozu
• Nörolojik: Vestibüler hastalık (iç kulak hastalığıyla ilişkili olabilir), ensefalit (beyin zarının iltihabı), kanserler
• Bulaşıcı: Kedilerde bulaşıcı peritonit, kedilerde panlökopeni, kalp kurdu
• Kanser: Bağırsak kanseri gibi doğrudan bir neden veya derideki mast hücre tümörleri gibi dolaylı bir neden olabilir.

Kedilerde Kusmayla Seyreden Hastalıklar

Tıpkı insanlar gibi kediler de birçok farklı nedenden dolayı kusabilir. Kedi kusmasının bazı nedenleri nispeten iyi huyludur ve hatta kendi kendine çözülebilir. Diğerleri çok daha ciddi olabilir.  İşte kedilerin kusmasının en yaygın nedenlerinden birkaçı aşağıda yer almaktadır.

Kıl Yumakları

Kediler kendilerini yalarken, kaba dilleri kürklerinin arasından gevşek kürkleri çeker ve bu tüyler daha sonra yutulur. Midede çok miktarda tüy birikebilir ve kolayca sindirilemez, bu da kedinin tüy yumağı kusmasına neden olur. Bu kusma nedeni genellikle endişelenecek bir şey değildir. Ancak kedinizde sık sık tüy yumağı oluşuyorsa bu konuyu veteriner hekiminizle görüşmek isteyebilirsiniz. Bazı durumlarda kıl yumakları bir gastrointestinal problemin erken belirtisi olabilir. Bu durumda veteriner hekiminiz düzenli kullanmanız için size bir özel bir malt tavsiyesinde bulunabilir.

Gastroenterit

Gastroenterit, diğer şeylerin yanı sıra diyetteki dikkatsizlik, toksinler veya ilaçların yan etkileri nedeniyle ortaya çıkabilen mide rahatsızlığı için kullanılan bir terimdir. Gastroenterit, kedilerde oldukça yaygın bir sindirim sistemi sorunudur. Gastroenterit, mide ve bağırsakların iltihaplanmasıyla karakterize edilen bir durumdur ve kusma, ishal ve genellikle iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösterir. Gastroenterit, veteriner hekim tarafından değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Veteriner, kedinizin durumunu inceleyerek nedeni belirleyebilir ve uygun tedaviyi önerebilir. Tedavi, kusmayı kontrol altına almak, hidrasyonu sağlamak ve iltihapı azaltmayı içerebilir. Ayrıca, kedilerin yediği yiyecekleri ve çevresini gözden geçirerek, nedenin tekrarlanmasını önlemek önemlidir. Kedinizin gastroenterit belirtileri gösterdiğini düşünüyorsanız, vakit kaybetmeden bir veteriner hekime başvurmalısınız.

Yabancı Cisimler

Kediniz oyuncak, ip parçaları, saç tokası veya başka bir nesne gibi yabancı maddeleri yerse, bu durum mide-bağırsak kanalında tıkanmaya ve kusmaya yol açabilecek hasara neden olabilir. Kedilerde yabancı cisim yutma, maalesef yaygın bir sorundur. Kediler, oyun oynarken veya kendi kendilerini temizlerken yanlışlıkla yabancı cisimleri yutabilirler. Yabancı cisimler, mide veya bağırsaklarda sıkışabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Yabancı cisim yutma ciddi bir durumdur ve veteriner müdahalesi gerektirir. Yabancı cismin hızla çıkarılması, komplikasyonları önlemek için önemlidir. Yabancı cisim yutma, kediler için hayati risk taşıyabilir, bu nedenle veterinerinize başvurmanız kritik önem taşır. Kedinizin yabancı cisim yutma riskini azaltmak için dikkatli olmalı ve tehlikeli nesnelerin ulaşabileceği yerlere erişimlerini sınırlamalısınız.

Gıda Alerjileri

Kedilerde gıda alerjisi, vücudun yiyeceklere karşı aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Gıda alerjileri, genellikle belirli besin maddelerine karşı gelişir ve kedilerin bağışıklık sistemi bu maddelere karşı aşırı tepki verir. Bu reaksiyon, sindirim sistemi veya deri problemlerine neden olabilir.  Kedilerde alerjiler oldukça nadir olmakla birlikte kusmaya neden olabilirler. Kedinizin gıda alerjisi olduğundan şüpheleniyorsanız veya bu belirtileri gözlemliyorsanız, bir veteriner hekime başvurmanız önemlidir. Veteriner, kedinizin sağlık durumunu değerlendirecek ve gıda alerjisinin nedenini belirlemeye yardımcı olacaktır.  Veteriner hekiminiz kedinizin gıda alerjisi olduğundan emin olmak için 8 haftalık bir eliminasyon diyeti uygulaması isteyebilir. Bu durumda kedinizin sadece hipoalerjenik bir diyetle beslenmesi ve başka hiçbir şey yememesi gerekir.

İnflamatuar Bağırsak Hastalığı

Kedilerde inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), sindirim sistemi üzerinde ciddi etkileri olan bir durumdur. IBD, bağırsakların iltihaplanmasına yol açar ve bu iltihap, sindirim sürecini engelleyebilir ve sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir. IBD’nin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak bağışıklık sistemi anormal tepkiler verdiğinde ortaya çıktığı düşünülmektedir. Kedilerde IBD tedavisi karmaşık olabilir ve veteriner hekimin gözetiminde yapılmalıdır. Tedavi, semptomların ciddiyetine ve kedinin özel durumuna göre uyarlanır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

1. Diyet Değişiklikleri: Kedilere özel hypoallergenik veya hassas sindirim diyetleri önerilebilir.
2. İlaçlar: İlaçlar, iltihabı kontrol altına almak ve semptomları hafifletmek için kullanılabilir.
3. Probiyotikler ve Prebiyotikler: Bağırsak sağlığını desteklemek için probiyotikler ve prebiyotikler önerilebilir.
4. Stres Yönetimi: Stres, IBD semptomlarını artırabilir. Kedilerin stres düzeyini azaltmak önemlidir.

Kedilerde IBD, uzun vadeli bir yönetim gerektiren bir durumdur ve veteriner hekiminiz tedavi planını oluştururken size rehberlik edecektir. Kedinizin düzenli olarak takip edilmesi ve sağlık durumunun izlenmesi önemlidir.

Sistemik Hastalıklar

Kedilerde böbrek hastalığı, pankreatit ve hipertiroidizm gibi kronik hastalıkların tümü, çeşitli mekanizmalar nedeniyle bulantı ve kronik kusmaya neden olabilir. Bu kusma nedenlerini ele almak, altta yatan durumun tanımlanmasını gerektirir ve bu koşulların çoğu, yaşam boyu yönetim gerektirir.

Parazitler

Bu kusma nedeni yavru kedilerde daha yaygındır ancak her yaştaki hayvanlarda da ortaya çıkabilir. Bazen evcil hayvan sahipleri kusmukta canlı solucanlar bile görebilirler. İyi haber şu ki parazitleri tedavi etmek genellikle kusmayı çözer. Kedinizin parazitlerini yok etmek kedinizin hayatını kurtarabilir. Yavru kediler vücutlarını istila eden solucanların ciddi sonuçlarına karşı özellikle hassastır. Bunun nedeni, yavru kedilerin hâlâ küçük olması ve vücutlarının hâlâ gelişmekte olmasıdır. Yavru kedilerin yeterli besin bileşenlerine ihtiyacı vardır. Parazitler, konakçılarının besinleriyle beslenirler. Besin maddelerini bu parazit yaratıklarla paylaşmak yavru kedinin sağlığına zarar verebilir. Bir evcil hayvan ebeveyni olarak, kedinizi istila edebilecek parazit türlerini, bu parazitler ile ilişkili semptomları, risk faktörlerini ve kedinizdeki parazit istilasını tedavi etmek için veteriner hekiminizin taalimatlarına uymalısınız.

Kanser

Sindirim sistemi kanserleri kedilerde oldukça yaygındır ve normal sindirime müdahale ederek kusmaya neden olabilir. Vücudun diğer bölgelerindeki kanserler de bulantı, rahatsızlık ve halsizlik hissine neden olabilir ve bunlar da kusmaya neden olabilir.

Kedilerde Kronik Kusma Nedeninin Teşhisi

Kedilerde kusmanın nedenini teşhis etmek zor olabilir. Akut kusma vakalarının çoğu geçicidir ve yalnızca semptomatik tedavi ve zamanla iyileşir. Bununla birlikte, daha ciddi bir sorunun yaşanmamasını sağlamak için genellikle temel bir inceleme yapılması tavsiye edilir.

Kusmanın nedeninin belirlenmesinde başlangıç ​​noktası doğru bilgi alınmasıdır. İşte veteriner hekiminizin size yöneltebileceği  bazı sorular:

• Kedi bitkilere ve diğer toksinlere maruz kaldı mı?
• Kusma ne zaman başladı?
• Kedinin normal beslenmesi nedir?
• Kedi dışarı çıkıyor mu, dışarı çıkıyorsa kedi avlanıyor mu?
• Kusmanın içinde ne var?
• Kedi ilaç kullanıyor mu?
• Ayrıca ishal var mı?
• Kedi yemek yiyor mu?
• Kusma ne zaman ortaya çıkıyor (yemek yeme veya diğer aktivitelerle ilgili olarak)?
• Kedi kilo mu veriyor?
• Kedi çok mu içiyor veya çok idrar mı yapıyor?
• Kedi iple oynuyor mu?

Bu soruların cevaplarına dayanarak veteriner hekiminiz, eğer varsa hangi teşhisin kullanılacağı konusunda daha iyi bir fikre sahip olacaktır. Kusmuğun neye benzediği, kedinin neden kustuğuna dair kesin bir cevap vermez, ancak veterinere bakmaya başlaması için bir yer verebilir.

Kedilerde Kusmuk Renkleri

Her ne kadar mükemmel bir korelasyon olmasa da aşağıdaki kusmuk özellikleri bazı ipuçları verebilir:

• Sarı kusmuk: Bu safradır ve karaciğer hastalığının belirtisi olabilir, ancak sıklıkla aç karnına ortaya çıkar. Bu aynı zamanda kedinin sarı bir şey yediği anlamına da gelebilir.
• Berrak kusma: Bu, yemek borusundan veya aç karnına gelen kusma olabilir.
• Beyaz, köpüklü kusmuk: Bu da tipik olarak yemek borusundan veya boş mideden gelen kusmadır.
• Kusmukta kan: Kan ağızdan, yemek borusundan veya mideden gelir.
• Kusmağa kahve telvesi görünümü: Bu tür mide kanamasından kaynaklanır ve en sık ülserle birlikte görülür.
• Kahverengi, kokulu kusmuk: Bu, üst gastrointestinal kanaldaki kanamadan veya kahverengi ve kokulu bir şey yemiş olmaktan kaynaklanabilir.
• Kusmukta sindirilmemiş yiyecek: Bu, yiyeceğin mideden hiç çıkmadığı anlamına gelir. Gıda intoleransları veya alerjileri, tıkanıklıkları veya üst gastrointestinal sistem tahrişine neden olan hemen hemen her şey nedeniyle ortaya çıkabilir. Kedinin en son ne zaman yemek yediğini bilmek önemlidir. Örneğin kedi bir gün boyunca yemek yemediyse ve sindirilmemiş yiyecekleri kusuyorsa bu bir tıkanıklık veya hareket bozukluğuna işaret eder.

Kedilerde Kronik Kusmada Veteriner Muayenesi

Veteriner hekiminiz kan tahlileri yapmak isteyecektir. X ışınları, organ boyutu ve şeklindeki anormallikleri, yabancı cisimleri, tümörleri, kabızlığı ve veterinerin fizik muayene ile değerlendiremeyeceği diğer anormallikleri ortaya çıkarabilir. Kan testi organ fonksiyon bozukluğu gibi şeyleri tespit edebilir ve diyabet ve hipertiroidizm gibi endokrin bozukluklarını teşhis edebilir. Diyabet, böbrek hastalığı ve idrar yolu enfeksiyonları gibi durumların teşhis edilmesi için kan tahlili ile birlikte bir idrar tahlili de gereklidir.

Kan tahlili ayrıca bir hayvanın antifriz gibi bazı toksinlere maruz kalıp kalmadığına dair ipuçları da verebilir. Ne yazık ki toksine maruz kalmayı teşhis etmek için pek çok kolay test yoktur. Genellikle kedinin toksine maruz kalma potansiyelini ve toksine maruz kalmanın klasik belirtilerinin varlığını bilmesi gerekir.

Çoğu zaman, röntgenler sorunu teşhis etmez (yabancı cisimlerin varlığı ve diğer birkaç durum dışında), ancak daha fazla karın incelemesinin gerekli olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olur. Bu diğer çalışmalar, bağırsaklarda yabancı cisim olup olmadığının veya bağırsaklarda hareketlilik sorunlarının olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olacak bir baryum çalışmasını içerebilir. Başka bir çalışma, farklı organların mimarisine bakmak için bir ultrason olabilir; Ultrason, kesin bir teşhis koymak için farklı organlardan numune alma aracı olarak kullanılabilir.

Ayrıca veterineriniz tarafından endoskopi (mide, üst bağırsak veya kolonun içine bakmak için dürbün kullanılarak) önerilebilir. Endoskopi, midede röntgende görünmeyen yabancı cisimleri aramanın bir yoludur ve yabancı cisimleri çıkarmak için kullanılabilir. Bu prosedür aynı zamanda anormallikleri aramak için mide ve üst bağırsak zarının görüntülenmesine de olanak tanır ve üst gastrointestinal sistemden örnekler toplamak için kullanılabilir.

Ameliyat gerekli mi ?

Semptomatik tedaviyle kontrol altına alınamayan ısrarcı kusması olan bir kedide, keşif amaçlı cerrahi gerekebilir. Bu, bazı akut kusma durumları (yani yabancı bir cismin mevcut olabileceği endişesi) ve bazı kronik kusma durumları (yani bağırsak kanseri, bağırsak dışı karın hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı belirtileri aramak) için geçerlidir.

Yabancı cisim olması durumunda, ameliyat yabancı cismin çıkarılmasıyla hem sorunu teşhis etmek hem de düzeltmek için kullanılır. Eğer yabancı cisim bulunmazsa ameliyat sırasında biyopsi alınabilir. Kronik kusma için ameliyat yapmanın amacı normalde bağırsaklardan, mideden, karaciğerden, pankreastan, lenf düğümlerinden ve sorunu teşhis etme umuduyla herhangi bir anormallikten biyopsi almaktır. Teşhis edilmesi gereken en yaygın şeyler inflamatuar barsak hastalığı veya bir kanser türüdür.

Kedilerde Kusma Tedavisi

Kusmanın tedavisi, nedene bağlı olarak büyük ölçüde değişiklik gösterir ve her bir nedene yönelik tedaviyi açıklamak, bu kaynağın kapsamı dışındadır. Ancak tedavi için bazı genellemeler yapabiliriz.

Fizik muayenede herhangi bir anormallik ortaya çıkmazsa ve kedinin geçmişindeki hiçbir şey kırmızı bayrak çıkarmıyorsa, veteriner hekim deri altına (deri altına) sıvı vermek gibi bazı semptomatik tedavileri yapmayı seçebilir. Bir hayvan klinik olarak susuz kalmamış olsa bile, sıvı vermek sistemi yıkamak ve hidrasyonu sürdürmek için önemli olabilir. Kusan bir hasta muhtemelen kusmadan kaynaklanan sıvı kaybı ve suyu tutamama nedeniyle biraz susuz kalmıştır. Dehidrasyon kendi kendine devam eden bir sorundur; yani bir hayvan susuz kaldığında kendini iyi hissetmez ve bu nedenle yemek yemez veya içmez ve hatta daha fazla kusabilir. Bu onun daha fazla susuz kalmasına neden olur, bu da kendisini daha kötü hissetmesine neden olur, bu da yeme ve içme olasılığını azaltır ve sonra daha fazla susuz kalır.

Hemen hemen her kusma nedeni için bir tür sıvı tedavisi verilir. Hayvan çok susuz kalmışsa veya zayıfsa IV sıvılar sıklıkla tavsiye edilir. Bu, bir damara bir kateter yerleştirilmesini ve hayvan sıvılarının kateter yoluyla verilmesini içerir. Bu, sıvı vermenin daha doğrudan bir yoludur ve bu yöntemle gün boyunca daha fazla sıvı verilebilir. Dezavantajı ise IV sıvı vermenin önemli ölçüde daha pahalı olması ve kedinin hastanede kalmasını gerektirmesidir. Ancak özellikle çok susuz kalmış bir hastada deri altı sıvılar çok iyi emilmez ve kediye yardımcı olmak için IV sıvılara ihtiyaç duyulur.

Çoğu kusma türü için bir başka yaygın tedavi, kusmayı durdurmaya ve dolayısıyla sıvı kaybını azaltmaya yardımcı olabilecek kusma önleyici (kusmayı önleyici) bir ilaç vermektir. Bu ilaçlar ayrıca karın rahatsızlığını hafifletmeye ve kedinin yemek yemeye daha yatkın hale gelmesine yardımcı olabilir. Bazen Pepcid veya sukralfat gibi mide koruyucular da endike olabilir, ancak bunların yararlılığı tartışmaya açıktır. Ancak genellikle herhangi bir zarara neden olmazlar. Antiemetikler yeterli ağrı kontrolü sağlamıyorsa kedinin tedavi planına ağrı kesici ilaç eklenebilir.

Diyet Değişiklikleri

Hem kronik hem de akut kusma gösteren kediler için en önemli tedavilerden biri beslenme değişikliğidir. Kedinizde akut bir kusma vakası varsa, bu, Royal Canin Gastrointestinal High Energy kedi maması, Hill’s ID kedi maması gibi  kolayca sindirilebilen bir diyete geçici bir değişiklik yapılmasını içerebilir. Kronik kusması olan kediler için diyet değişikliği tanısal olduğu kadar tedavi edici de olabilir.

Yeni yiyecek kusmayı kontrol ediyorsa, bunun nedeni kısmen diyet intoleransı veya alerjisi ya da muhtemelen düşük dereceli inflamatuar barsak hastalığıdır. Kronik olarak kusan kedilere yönelik diyet denemelerine gelince, işe yarayıp yaramadığını görmek için onları birkaç hafta boyunca yeni diyette tutun. Tam ve dengeli bir diyet olduğundan emin olmak için kedinin yukarıda belirtilen reçeteli diyetlerden birini veya sınırlı içerikli bir reçeteli diyeti uygulaması gerekir.