Kedilerden İnsanlara Geçen Hastalıklar Nelerdir?

Kediler, yumuşacık tüyleri, sevimli bakışları ve oyuncu tavırlarıyla evlerimizin vazgeçilmez üyeleri. Ancak, bu minik dostlarımızın sağlığına özen gösterirken, aynı zamanda onların bazı hastalıklarını da göz önünde bulundurmamız gerektiğini unutmamalıyız. Kediler, biz insanlar gibi hastalıkları taşıyabilir ve bu hastalıklar bazen bize dahi geçebilir.

Bu yazımızda, kedilerden insanlara geçebilen hastalıkları ve bu hastalıklardan nasıl korunabileceğinizi paylaşıyoruz. Kedilerle sağlıklı bir yaşam sürdürmek için, bu bilgileri göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederiz.

Kediler ve İnsanlar Arasındaki Sağlık İlişkisi

Kediler, yalnızca sevimli dostlarımız değil, aynı zamanda sağlığımız üzerinde olumlu etkiler yaratan canlılardır. Araştırmalar, kedilerin stres ve kaygıyı azaltma konusunda etkili olduğunu göstermektedir. Kedilerle geçirilen zaman, kalp atış hızını düşürüyor ve kan basıncını dengelemeye yardımcı oluyor. Ayrıca, kedilerin mırlama sesi, insanları rahatlatıyor ve bazı sağlık sorunlarına karşı koruyucu bir etki sağlayabiliyor. Mırlama, kemiklerin iyileşmesini destekleyen frekansta titreşimler yaymaktadır. Evcil kediler, sosyal bağlantıları güçlendirmeye de yardımcı olur; yalnızlık hissini azaltır ve genel yaşam kalitesini artırır. Bu nedenle, kedilere sahip olmak, hem ruhsal hem de fiziksel sağlık açısından birçok fayda sağlamaktadır.

Kedilerden İnsanlara Bulaşan Hastalıklar

Kediler, evimizin sevimli ve dost canlısı üyeleri olabilir, ama bazı durumlarda sağlık riskleri de taşıyabilmektedirler.

Kedi Tırmık Hastalığı

Kedi tırmığı hastalığı, Bartonella henselae adlı bir bakterinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu bakteri kedilerden insanlara, kedi tırmalamaları yoluyla geçmektedir. Bununla birlikte, kedi ısırıkları ve kedinin bir insanın açık yaralarını yalaması da enfeksiyona yol açabilmektedir. Kediler arasında bakterinin yayılması, çoğunlukla enfekte pirelerin ısırıkları yoluyla gerçekleşiyor; pirelerin dışkıları da enfeksiyon kaynağı olabilmekte ve bir kedi veya insanın açık yarasına temas edebilmektedir.

Kedi tırmığı hastalığına yakalanan insanlarda genellikle tırmalama veya ısırık bölgesinde şişlik görülmektedir. Lenf düğümleri bu bölgede şişebilmekte ve ağrılı hale gelebilmektedir. Ayrıca ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları, yorgunluk ve iştahsızlık gibi belirtiler de ortaya çıkabilmektedir. Sağlıklı kişiler genellikle hastalığı kalıcı bir etkisi olmadan atlatır, ancak iyileşme süreci birkaç ay sürebilir. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler daha ciddi komplikasyonlarla karşılaşabilir, örneğin göz, beyin ve kalp enfeksiyonları gibi. Şiddetli vakalarda antibiyotik tedavisi gerekli olabilir.

Kedilerin yaklaşık %40’ı Bartonella henselae ile enfekte olmasına rağmen, çoğu kedi hastalık belirtisi göstermez. Bu kedilerde antibiyotik tedavisi etkili değildir ve genellikle de önerilmez. İnsanların kedi tırmalamalarından ve ısırıklarından kaçınması, elleri kediyle oynadıktan sonra yıkaması, pirelerle mücadele etmesi ve kedileri evde tutması enfeksiyon riskini azaltabilir. Özellikle bir yaşın altındaki yavru kedilerle temastan kaynaklanan vakalar daha yaygındır, bu nedenle bağışıklığı zayıflamış kişilerin bu tür temastan kaçınmalarını öneririz.

Ayrıca Okuyun: Kedi Tırmığı Hastalığı Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Pasteurella Multocida Bakterisi

Pasteurella multocida, kedilerin ağızlarında bulunan ve bu tür bakterinin %70-90 oranında bulunduğu bir mikroptur. Kedi ısırıkları insanlarda genellikle %50-80 oranında tıbbi müdahale gerektirecek kadar ciddi hale gelebilir. Bu bakterinin yol açtığı enfekte olmuş kedi ısırıklarında, genellikle 24-48 saat içinde yara bölgesinde ağrı, şişlik ve kızarıklık meydana gelebilir. Çoğu vakada, Pasteurella ile enfekte olmuş ısırık yaraları antibiyotik tedavisi ile etkili bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Ancak nadir durumlarda, bakterilerin kana geçmesi ve kalp kapakçıklarının enfeksiyonu gibi daha ciddi komplikasyonlar da ortaya çıkabilmektedir.

Salmonella Zehirlenmesi

Salmonella zehirlenmesi, Salmonella bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Genellikle az pişmiş tavuk veya yumurta gibi yiyeceklerin tüketilmesi yoluyla bulaşır. Enfeksiyon, genellikle belirtilerin ortaya çıkması için 1-3 gün beklemeyi gerektirir ve ishal, ateş ile mide ağrısına neden olabilir. Salmonella aynı zamanda, bakteriyi taşıyan ve dışkılarında barındıran enfekte kedilerden de geçebilmektedir.

Genelde hastalık kendi kendine iyileşse de, bazı kişiler şiddetli ishal veya enfeksiyonun sindirim sistemi dışındaki organları etkilemesi durumunda tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyabilirler. Salmonella, genellikle çiğ etlerde ve özellikle yabani kuşlarla temas eden hayvanlarda bulunmaktadır. Kedilerin, evde tutulması ve pişirilmiş ya da ticari olarak işlenmiş yiyeceklerle beslenmesi, hem insanların hem de kedilerin salmonelloz riskini azaltabilir.

Kedi kumlarını temizlerken veya bahçede çalışırken eldiven kullanmak ve bu tür faaliyetlerin ardından elleri iyice yıkamak, özellikle dışarıdaki kedilerin toprağa dışkılaması durumunda, riskleri en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Mantar Enfeksiyonları

Dermatofitoz, halk arasında saçkıran olarak bilinen, bir grup mantarın neden olduğu bir deri enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon, genellikle birçok hayvanın bulunduğu ortamlardan gelen kedilerde görülmektedir. Kedilerde saçkıran, genellikle deride kuru, gri, pullu lekeler şeklinde kendini gösterir. İnsanlarda ise, dermatofitoz genellikle yuvarlak, kırmızı, kaşıntılı lezyonlar olarak ortaya çıkar ve çevresinde pullu bir halka bulunur. Bu lezyonlar, kafa derisi, ayaklar, kasık veya sakal gibi çeşitli bölgelerde oluşabilir.

Dermatofitoz, enfekte bir hayvanın derisi veya tüyleriyle doğrudan temas yoluyla bulaşır. Enfekte kediler, derilerinden ve tüylerinden sürekli olarak mantar sporları bırakır. Bu sporlar, aylarca enfeksiyon riski taşıyabilir ve evden temizlenmeleri zordur.

Çocuklar, bu enfeksiyonun özellikle risk altında olduğu bir grup olarak kabul edilmektedir. Tedavi, lezyonların şiddetine ve yerleşim yerine bağlı olarak mantar içeren merhemler veya ağız yoluyla alınan mantar ilaçlarını kapsar. Ayrıca, enfekte kedilerin tedavi edilmesi, evin ve kedinin eşyalarının kapsamlı bir temizlik ve dezenfeksiyon sürecine tabi tutulması enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olur.

Ayrıca Okuyun: Kedilerde Mantar Enfeksiyonu Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Protozoal Enfeksiyonlar

Protozoanlar, tek hücreli organizmalardır ve hem kedilerde hem de insanlarda çeşitli hastalıklara yol açabilirler. En sık karşılaşılan üç protozoal hastalık kriptosporidiyoz, giardiasis ve toksoplazmoz olarak bilinmektedir.

Cryptosporidiosis, hem kedilerde hem de insanlarda ishal, kusma, ateş, karın krampları ve dehidrasyona neden olabiliyor. Cryptosporidium ile enfekte olmuş kedilerin dışkısıyla doğrudan veya dolaylı temas, bu hastalığın bulaşmasına yol açabiliyor. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler bu enfeksiyondan daha fazla etkilenebilmektedir.

Giardiyaz, mikroskobik bir parazit olan Giardia’nın neden olduğu bir enfeksiyondur. Kediler de dâhil olmak üzere birçok hayvan türü bu parazite karşı hassastır. Giardia, genellikle dışkı yoluyla bulaşır, yüzeyler veya çiğ gıdalar aracılığıyla diğer hayvanlara ve insanlara geçebilir. Giardiasis’in belirtileri arasında ishal, şişkinlik, karın krampları, mide bulantısı ve dehidrasyon bulunmaktadır. Bu hastalığın tedavisinde etkili reçeteli ilaçlar mevcuttur ve sorunsuz bir şekilde iyileşmek gerçekleşmektedir. Ancak, giardiasis vakalarının çoğu, kedilerden kaynaklanmaz; çiftlik hayvanları veya yaban hayatı tarafından kirletilmiş su veya yiyeceklerin tüketilmesiyle ortaya çıkmaktadır.

Viral Enfeksiyonlar

Kuduz, enfekte bir hayvanın ısırığı yoluyla bulaşan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen viral bir hastalıktır. Çoğu virüs sadece belirli bir türü enfekte ederken, kuduz bu kurala uymayan bir istisnadır. Kediler, merkezi sinir sistemine zarar veren ve çeşitli belirtilere neden olan kuduz virüsüne karşı oldukça hassastır. Kuduz hastalığı neredeyse her durumda ölümcüldür. İnsanlarda kuduz enfeksiyonu, genellikle enfekte bir hayvanın ısırığı sonucu ortaya çıkar. Kedinizin sağlığını korumak amacıyla, birçok bölgede kanunen kuduz aşısı yaptırılması zorunludur.

Kediniz evde bile olsa, kuduz aşılarının mutlaka yapılması önemlidir çünkü kediler ara sıra dışarı çıkabiliyorlar. Kuduz riskini en aza indirmek için yaban hayvanları ve başıboş hayvanlarla temastan kaçınmalı ve bir hayvan tarafından ısırıldığınızda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Toksoplazmoz (Kedi Kakası Paraziti)

Toksoplazmoz, Toxoplasma gondii adlı parazitik protozoadan kaynaklanır. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler ve hamilelik sırasında enfekte olan bebekler bu parazitten ciddi sağlık sorunları yaşayabilirler. Ancak, çoğu insan Toksoplazma ile enfekte olduğunda belirgin bir hastalık belirtisi göstermez. Kediler, enfekte kemirgenler, kuşlar veya başka bir enfekte hayvanın dışkısıyla bulaşmış materyalleri yiyerek bu paraziti alabilir. Bir enfekte kedi, paraziti iki haftaya kadar dışkısında barındırabilir ve dışkıya döküldükten sonra parazit bir ila beş gün içinde enfeksiyona yol açabilecek duruma gelir. Parazit çevrede aylarca canlı kalabilir ve toprağı, suyu, bahçeleri, kum havuzlarını veya kedinin dışkıladığı diğer yerleri kirletebilir. Kedilerle doğrudan temas yoluyla enfeksiyon yayılma olasılığı oldukça düşüktür. İnsanlar genellikle az pişmiş veya çiğ et tüketimi veya yıkanmamış sebzelerde bulunan kirli toprak yoluyla enfekte olurlar. Toksoplazma belirtileri grip benzeri kas ağrıları, ateş ve baş ağrısıdır; nadiren kafa karışıklığı, nöbetler, kusma veya ishal gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilmektedir.

Temel hijyen kurallarına uyarak, toksoplazma enfeksiyonunun kedilerden insanlara yayılmasını önlemek mümkündür. Potansiyel olarak bulaşmış materyalleri tutarken eldiven kullanmak ve sonrasında ellerinizi yıkamak bu konuda önleyici adımlardır.

Ayrıca Okuyun: Kedilerde Toksoplazma Belirtileri ve Tedavisi

Kedi Tüyü Alerjileri

Bazı insanlar için kedi tüyleri sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Kedi tüyü alerjileri, kedi sahiplerinin ve kedilerle sıkça temas edenlerin karşılaşabileceği yaygın bir sorundur. Kediler, tüyleri ile birlikte salya ve idrarlarında da alerjenler taşır. Bu alerjenler, solunum yolu ile vücuda girerek hapşırma, burun akıntısı, gözlerde kaşıntı ve hatta astım gibi reaksiyonlara neden olabilmektedir. Kedi tüyü alerjilerini kontrol altına almak için, düzenli temizlik yapmak, evdeki tozu azaltmak ve kedinizi düzenli olarak banyo yaptırmak etkili yöntemlerdir. Ayrıca, alerji semptomlarını hafifletmek için antihistaminikler ve hava temizleyiciler de kullanılabilir.

Ayrıca Okuyun: Kedi Tüyü Alerjisini Azaltan En İyi Kedi Maması

Bartonella (Kedi Kaşıntısı Hastalığı)

Kedilerle yakın temasta bulunan kişiler, Bartonella adlı bakterinin neden olduğu bir hastalık riski altındadır. Genellikle “Kedi Kaşıntısı Hastalığı” olarak bilinen bu enfeksiyon, kedilerin tüyleri veya dışkılarıyla temas sonucu insanlara geçebilir. Bartonella henselae bakterisi, kedilerde genellikle zararsız olup, bazen gözle görülmeyen küçük yaralarla vücuda girebilir. Ancak, insanlarda ateş, halsizlik ve lenf bezlerinde şişlik gibi belirtilere yol açabilir.

Bartonella’nın yayılmasını önlemek için, kedinizin hijyenine dikkat etmeli, düzenli veteriner kontrolleri yaptırmalısınız. Ayrıca, kedi tüyleriyle temas sonrası ellerinizi iyice yıkamak enfeksiyon riskini azaltabilir.

Fleplik Hastalıklar

Fleplik hastalıklar, bu konuda dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. Kediler, pireler aracılığıyla insanlara çeşitli hastalıklar bulaştırabilir. Bu hastalıklar arasında en bilinenleri Bartonella henselae bakterisinin neden olduğu “kedilerden kaynaklanan kızamık” (Cat Scratch Fever) ve “Pire taşıyıcı hastalıklar” dır. İnsanlarda grip benzeri semptomlarla kendini gösteren bu hastalıklar, tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Kedi Sahiplerinin Dikkat Etmesi Gereken Sağlık Tavsiyeleri

Kedinizi, düzenli veteriner kontrolleri yaptırarak erken teşhis ve tedavi için işleri kolaylaştırabilirsiniz. Kedinizin aşıları güncel olmalı ve parazit kontrolleri ihmal edilmemelidir. Beslenme de önemli bir faktördür; kaliteli kedi maması ve yeterli su tüketimi, obezite ve sindirim sorunlarını önlemeye yardımcı olur. Kedinizin ağız sağlığını ihmal etmeyin; diş temizliği ve düzenli fırçalama, diş eti hastalıklarının önüne geçer. Ayrıca, kedinizin tüylerini düzenli olarak taramak, tüy yutma riskini azaltır ve deri sağlığını destekler.