Soğuk ve kurak Orta Asya ikliminde yaşamını sürdüren Pallas kedisi çoğunlukla Moğolistan, Pakistan, Çin, Rusya ve diğer birkaç ülkenin kayalık bozkırlarında ve otlaklarında yaşar. Küçük, vahşi bir kedi türü olan Pallas kedisinin özellikle taşlı bozkırlarda ve mağaraların kuytu köşelerinde yaşadığı bilinmektedir. Çoğunlukla yalnızdır ve kendi başına yaşamayı tercih eder. Yalnızca geceleri, alacakaranlıkta veya gün doğumuna yakın sıralarda avlanmak için dışarı çıkar.
Tipik bir evcil kedi boyutundadır. Tüyleri ise herhangi bir kedi türünün en uzun ve en yoğun tüy yapısına sahiptir. Bu kürk yapısı onu kendi bölgesinin soğuk kış ortamlarına karşı iyi bir şekilde korumaktadır.
Pallas kedisinin çok fazla hızlı hareket etmediği bilinmektedir. Genellikle kısa aralıklarla hareket eder ve avını avlamak üzereyken yere dümdüz uzanır. Çok hızlı olmadığından dolayı, avının üzerine atlayıp yakalamadan önce de avına oldukça yakın hareket eder.
Genel olarak zeki bir kedidir. Hem avlanma esnasında hem de mağara inlerinde hayatta kalmaya yönelik zekâ pırıltısı gösteren davranışları gözlemlenebilir.
Pallas kedisi ilk olarak 1776 yılında Alman doğa bilimci Peter Pallas tarafından tanıtılmıştır. Peter Pallas, ilk başta onu yoğun tüyleri ve tıknaz vücudu nedeniyle evcil İran kedisinin atası olarak tanımlamıştı. Daha sonraki araştırmalarında elde ettiği sonuçla birlikte kendisinin yanıldığını anlamıştı. Çünkü o farklı bir türdü.
Pallas kedisi hakkında çok az çalışma yapılmıştır. Hakkında pek fazla bilgiye rastlanılmamaktadır. Yalnızca Orta Asya coğrafyasında, Moğolistan, Rusya, Çin, Pakistan, Afganistan gibi ülkelerde yüksek rakımlarda yaşadığı bilinmektedir.
Pallas kedisinin Moğolistan’daki popülasyonun %12 civarında olduğu bilinmektedir. Ancak bu bölgelerde ne yazık ki yasadışı avlanma nedeniyle sayıları bir bir eksilmektedir. Rusya’da ise Pallas kedilerinin koruması arttı ve ticareti de yasaklandı.
2012 yılından bu yana, çeşitli ülkelerden uluslararası uzmanlardan oluşan yaklaşık 30 üyenin katılımı ile Pallas Kedisi Çalışma Grubu (PCWG) kuruldu ve Pallas kedileri için incelemeler ve korunması alanında çalışmalar yapılmaya başlandı.
Son olarak, Pallas kedisinin popülasyonu, araştırılması ve koruma eylem planının geliştirilmesi amacıyla 2016 yılında Pallas Kedisi Uluslararası Koruma Birliği (PICA) kurulmuştur.
Pallas kedisi, tıknaz yapıya sahip küçük bir kedi türüdür. Boyutu evcil bir kedininki ile hemen hemen aynıdır. Tüm vücudunu kaplayan uzun ve sık tüyleri vardır. Bu da onu Orta Asya’nın soğuğundan korumaya fazlasıyla yardımcı olur. Tüy rengi gri veya soluk kırmızımsı, uçları beyaz renktir. Bu renk tonu ona buzlu bir görünüm vermektedir. Ayrıca alt kısmı boyunca uzanan birkaç dar çizgisi vardır. Uzun kuyruğu siyah uçlu ve kuyruk boyunca uzanan birkaç siyah halkası vardır. Kulakları yuvarlak ve siyah uçlu devetüyü rengi taşır.
Pallas kedisinin kafası yuvarlak ve geniştir, alnında dağınık siyah noktalar ve her iki yanağında da belirgin paralel siyah çizgiler yer almaktadır.
Kulakları kısa, yuvarlak ve başın yanlarına doğru yatık şekildedir.
Pallas kedisinin büyük baykuş benzeri gözleri vardır. Göz rengi sarıdır ve tipik bir kedinin gözleri gibi dikey yarık yerine küçük daireler görülür.
Pallas kedisinin bacakları kısa ve kalındır.
Pallas kedisi, 20-31 santim arası uzunlukta kuyruğa sahiptir. Kuyruğu da tıpkı vücudu gibi yoğun tüylerle kaplıdır. Kuyruğuna dört veya beş adet siyah renk halka görülür.
Pallas kedisi, evcil bir kediye benzer büyüklüktedir, ancak tıknaz yapısı ve bulunduğu coğrafyanın iklim şartları nedeniyle soğuktan korunmasına yardımcı olan uzun, kalın tüyleri nedeniyle biraz daha büyük görünümlüdür. Uzun ve sık tüyleri vardır. Karın kısmındaki tüyler avını takip ederken kardan korunmak için normalden biraz daha fazla kalındır. Tüyleri mevsime göre renk değiştirmektedir. Kışın buzlu gri, ilkbaharda ise gri/tilki kırmızısı olur.
Pallas kedisinin rengi açık griden sarımsı devetüyü ve kızıl renge kadar değişir. Tüylerinin beyaz uçları buzlu gümüşi bir görünüme sahiptir. Başın her iki yanında iki koyu çizgi ve koyu uçlu kuyruğunda dört halka vardır.
Not: Burada yer alan bilgiler çoğunlukla bu cinsi temsil etse de kediler, kişilikleri ve görünüşleri farklı olan canlılardır. Belirli bir evcil hayvanla ilgili ayrıntılı bilgi için veteriner hekime danışınız.
Doğada bir başına yaşayan vahşi kediler gibi Pallas kedisi de vahşi bir kedi türüdür. Oldukça küçük olduğundan, ona nasıl yaklaştığınıza bağlı olarak, verebileceği maksimum hasar normal bir vahşi kedinin verdiği hasarla aynı orandadır. Doğaları gereği yalnızdır ve kendini tehdit altında hissettiği an saldırgan olabilmektedir. Bu nedenle, eğitilmesi zor bir kedi türüdür. Dolayısıyla evcilleştirilmesi de imkânsızdır.
Pallas kedisi nadiren ortalama 11 ila 12 yıl arası bir yaşam sürmektedir. Yavru Pallas kedileri arasında ölüm oranı oldukça yüksektir. Yaklaşık %70’i kadarı tam erişkinliğe ulaşamadan ölürler. Yetişkin Pallas kedilerinde ölüm oranı ise %50’dir. Yetişkin Pallas kedilerinin Moğolistan’da ve Orta Asya’nın diğer bölgelerinde Ekim – Nisan ayları arsında yaşanan zorlu kış şartları nedeniyle daha fazla öldüğü bilinmektedir.
Pallas kedisine yönelik başlıca tehditler, onun için önemli bir av olan tarla faresi ve pika popülasyonlarının büyük ölçekli zehirlenmesidir. Ayrıca, yavru kedilerin beslenmesinde yakalanan kemirgenlerden toksomoplasmoza bulaşma tehlikesi de bulunmaktadır.
Diğer tüm memeliler gibi Pallas kedisi de çiftleşerek çoğalmaktadır. Çiftleşme dönemi genellikle Aralık’tan Mart ayına kadar olan süreyi kapsar. Belirli bir çiftleşme mevsimi boyunca erkek Pallas kedinin birkaç dişiyle çiftleştiği çok eşli bir çiftleşme sistemi vardır. Erkek Pallas kedisi, çiftleşme sırasında belki de dişi Pallas kediyi diğer erkeklerden korumak için birkaç gün boyunca takip etmektedir.
Dişi Pallas kedisi için ortalama gebelik süresi yaklaşık 75 gün sürmektedir. Bu sürenin sonunda anne Pallas kedi üç ila altı yavru doğurur, ancak bazılarının tek bir doğumda sekiz yavru doğurduğu da bilinmektedir. Diğer yavru kedilerin çoğu gibi, yeni doğan Pallas kedi yavrusunun da gözleri kapalıdır. Yavrular, yaklaşık iki aylıkken tüy dökmekte ve üç ila dört aylık olduklarında kendi başlarına avlanabilmektedirler.
Pallas kedisi, küçük gövdeli tıknaz görünümlü bir türdür ve sadece 2-5 kg ağırlığındadır. Baş ve vücut uzunluğu 45-65 cm arasıdır. Yaklaşık 20-30 cm arasında değişen uzunlukta bir kuyruğa sahiptir.
Pallas kedisi tıpkı Margay ve Karakulak kedileri gibi beslenmesinde çok çeşitli hayvanları tercih eder. Kertenkeleler, bukalemunlar, böcekler, kemirgenler ve hatta leş gibi farklı sürüngen türleri diyetini oluşturan hayvanlar arasında yer almaktadır.
Pallas kedisi de diğer tüm kediler gibi etçildir ve diyetini hayvansal gıdalar oluşturur. Sürüngenler, kemirgenler Pallas kedisinin diyetini oluşturan canlılar arasındadır. Pallas kedileri, kendilerine özel geliştirdikleri özel bir bağışıklık sistemi nedeniyle örneğin hayvanat bahçesindeyken verilen ticari mamalar ile iyi korunamayıp ciddi sağlık sorunlarına karşı savunmasız hale gelebilmektedirler.
Evcilleştirilmesi yasaklı vahşi bir kedi türü olan Pallas kedisi doğada yalnız başına yaşar ve insanlardan uzak durmayı tercih eder. Bu nedenle, evcil bir kedi gibi bakılması imkânsız bir kedi türüdür.
Pallas kedisi yaz mevsiminde tüy döker ve kışa doğru tekrardan yoğun tüy yapısına kavuşur.
Vahşi bir kedi türü olan Pallas kedisinin avlanması, ticareti ve dolayısıyla evcilleştirilmesi yasaktır. Buna benzer birçok vahşi kedi başta Amerika olmak üzere Güney Amerika ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde yasalarca ticareti yasaklanmıştır. Orta Asya coğrafyasında yaşamlarını sürdüren Pallas kedilerinin bir kısmı çeşitli ülkelerde hayvanat bahçelerinde tutulmaktadır. Örneğin ABD’deki çeşitli hayvanat bahçelerinde yaklaşık 50 Pallas kedisi bulunmaktadır. Türkiye’de ise Pallas kedilerinin varlığına dair bir bilgiye ulaşılamamıştır.
Not: Petibom olarak bizler; bir kedi satın almaktansa sahiplenmenin daha değerli olduğu düşüncesindeyiz. Okurlarımızın barınaklardan ya da gönüllü sahiplendirme sitelerinden kedi almalarını ve sıcak yuvalarını onlara açmalarını diliyoruz. Özellikle de barınaklarda yardıma ve sıcak bir yuvaya ihtiyaç duyan birçok kedi bulunuyor. Satın almak yerine sahiplenerek sizler de onları mutlu edebilirsiniz.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar