Köpeklerde Egzokrin Pankreas Yetmezliği

Egzokrin pankreas yetmezliği (EPY), köpeklerde pankreasın yeterli miktarda enzimleri üretme ve salgılama yeteneğinin azalması durumudur. Pankreas, sindirim sürecinde önemli bir rol oynar ve sindirim enzimlerinin üretimi ve salgılanmasıyla besinlerin sindirilmesine yardımcı olur. EPY, sindirim enzimlerinin eksikliği nedeniyle besinlerin doğru şekilde sindirilememesiyle sonuçlanır.

EPY’nin birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenlerden biri, pankreatit adı verilen pankreas iltihabıdır. Pankreatit, pankreasta hasara neden olabilir ve enzim üretimini etkileyebilir. Diğer potansiyel nedenler arasında kalıtsal faktörler, tümörler, hormonal dengesizlikler ve bazı ilaçların yan etkileri sayılabilir.

Egzokrin pankreas yetmezliği olan köpeklerde belirtiler genellikle sindirimle ilgili sorunlardır. Bu belirtiler arasında kilo kaybı, iştah artması, ishal, yağlı dışkı, gaz, kusma ve besinlerin sindiriminde zorluk sayılabilir. Köpeğinizde bu tür belirtiler fark ederseniz, bir veteriner hekime danışmanız önemlidir.

Köpeklerde Pankreasın Görevleri

Pankreas, mide ve ince bağırsağa yakın yerde bulunan v şeklinde bir bezdir. Pankreastan salgılar pankreas kanalı ile ince bağırsağa taşınır. Pankreasın endokrin ve ekzokrin fonksiyonları olmak üzere iki ayrı ve farklı işlevi vardır. Pankreas, yağları, karbonhidratları ve proteinleri sindiren enzimler üretir. Bu pankreasın ekzokrin fonksiyonudur.

Köpeklerde Egzokrin Pankreas Yetmezliği Nedir?

Köpeklerde egzokrin pankreas yetmezliği pankreas üzerinde ciddi etkileri olan bir sağlık sorunudur. Sindirim hormonları üreten hücrelerin çoğu normal şekilde çalışmadığında olur. Pankreas, bir köpeğin midesinin altında, ince bağırsağın (oniki parmak bağırsağı) başlangıcının yanında bulunan küçük bir organdır. Pankreasın iki hayati işlevi vardır:

1. Şekeri kan dolaşımından hücrelere taşıyan hormon olan insülini üretir.
2. Yağları parçalamak için lipaz, proteini parçalamak için proteazlar ve nişastayı parçalamak için amilaz dahil olmak üzere sindirim hormonları üretmek.

Egzokrin pankreas yetmezliği, yağları, karbonhidratları ve proteinleri sindirmek için yeterli pankreatik enzim üretememe durumudur. Sindirimdeki bu zorluk, normal veya artan iştaha rağmen genellikle kilo kaybına neden olan besinlerin zayıf emilimine yol açar. Etkilenen köpeklerde genellikle büyük hacimlerde soluk, yağlı dışkı bulunur. Bu duruma steatore veya dışkıda yağ denir.

Bir köpeğin pankreasındaki farklı hücreler, bu işlevlerin her birini gerçekleştirmekten sorumludur. Yeterince insülin üreten hücre hasar gördüğünde, köpekler Tip I diyabet geliştirir ve sindirim hormonlarını üreten hücreler çalışmadığında, sonuç köpeklerde egzokrin pankreas yetmezliği gelişir.

Köpeklerde Egzokrin Pankreas Yetmezliği Belirtileri

Yeterli sindirim hormonları olmadan, bir köpeğin yediği yiyecekler parçalanamaz ve emilemez.

Sonuç olarak, egzokrin pankreas yetmezliği olan köpekler tipik olarak kilo verirler. Köpeklerde ayrıca

• Artmış iştah
• Dışkı yeme
• Diğer alışılmadık şeyler yeme (pika)
• Yumuşak dışkı veya soluk, yağlı ve/veya özellikle kokulu ishal – bunun nedeni bağırsak yolunda sindirilmemiş gıda bulunmasıdır.
• Fazla gaz
• Pul pul deride dökülmeler

Şiddetli vakalarda veya bir köpeğin egzokrin pankreas yetmezliğine ek olarak başka bir durumdan muzdarip olması durumunda başka semptomlar mevcut olabilir.

Köpeklerde Ekzokrin Pankreas Yetmezliğinin Nedenleri

Köpeklerde egzogrin pankreas yetmezliğinin en yaygın nedeni pankreatik asiner atrofidir (PAA). Bu, özellikle dört yaşından küçük nispeten genç bir köpeğe teşhis konduğunda geçerlidir. Sebepler konjenital (doğumdan itibaren mevcut), kalıtsal (genetik) veya pankreas enfeksiyonu, inflamasyon veya yaralanma sonucu edinilmiş olabilir. Ana neden, pankreas hücrelerinin ilerleyici kaybı gibi görünmektedir, ancak kronik pankreatit de EPI ile sonuçlanabilir.

PAA, otoimmün bir hastalık da olabilir, yani bir köpeğin kendi bağışıklık sistemi, sindirim enzimlerini üretmekten sorumlu pankreas hücrelerine saldırır ve onları yok eder. Köpeklerde PAA için birincil risk faktörü genetiktir, bu nedenle EPI bazı köpek ırklarında daha sık görülür.

Alman Çoban köpekleri en fazla risk altındadır, ancak araştırmalar aşağıdaki ırkların da insidansında artış olduğunu göstermiştir:

•  Collies
• Chow Chows
• Cavalier King Charles Spaniel
• Cairn Teriyerleri
• Akitalar
• West Highland Beyaz Teriyerleri
• Border Collies
• Avustralya Çobanları
• Shetland Çoban Köpekleri

Bununla birlikte, herhangi bir köpek egzokrin pankreas yetmezliği geliştirebilir ve tüm vakalar genetikle bağlantılı değildir. Pankreas kanseri veya şiddetli ve/veya kronik pankreatit  gibi pankreasın büyük bölümlerini tahrip eden hastalıklar veya diğer daha nadir durumlar da suçlanabilir.

Köpeklerde Egzokrin Pankreas Yetmezliği Teşhisi

Veteriner hekim, bir köpeğin yalnızca semptomlarına ve ırkına veya sağlık sorunları geçmişine dayanarak egzokrin pankreas yetmezliğine sahip olduğundan şüphelenebilir, ancak diğer hastalıklar benzer klinik belirtilere sahip olabileceğinden laboratuvar testleri yine de gereklidir. İşte köpeklerde egzokrin pankreas yetmezliği teşhisine yardımcı olabilecek birkaç test.

Kan Kimyası Testi ve Tam Kan Hücre Sayımı: Veteriner hekim, köpeğinizin genel sağlığının bir resmini elde etmek ve anemi (düşük alyuvar sayısı) gibi bazen egzokrin pankreas yetmezliği ile ilişkili sorunları aramak için kan kimyası testleri ve tam bir kan hücresi sayımı yapacaktır.

Tripsin Benzeri İmmünreaktivite Testi (TLI): Özellikle köpeklerde egzokrin pankreas yetmezliği için en iyi test, tripsin benzeri immünoreaktivite testidir (TLI). Tripsin, bir köpeğin kan dolaşımında normalde düşük seviyelerde bulunan ve pankreas tarafından üretilen bir sindirim enzimidir. Egzokrin pankreas yetmezliği olan köpeklerde kan-tripsin seviyeleri olması gerekenden önemli ölçüde düşüktür. Testi kan alarak yapmak kolaydır, ancak köpekler numune alınmadan önce 8-12 saat yemek yiyemezler. Egzokrin pankreas yetmezliği için başka testler de mevcuttur ancak TLI testi kadar güvenilir sonuçlar sağlamaz. Ancak bazı durumlarda uygun olabilirler.

Vitamin Eksiklikleri veya Folat Anormallikleri

B12 vitamini (kobalamin) eksiklikleri, egzokrin pankreas yetmezliği olan köpeklerde sık görülür. Folat (başka bir B vitamini türü) seviyeleri normal, yüksek veya düşük olabilir.

Şiddetli egzokrin pankreas yetmezliği vakalarında, köpeklerde kanamaya yol açabilen K vitamini eksikliği olabilir. Veterineriniz, köpeğinizin sağlığına kavuşması için hangi takviyelerin gerekli olduğunu belirlemek için köpeğinizin kobalamin, folat ve muhtemelen diğer bazı vitamin seviyelerini ölçecektir.

Köpeklerde Egzokrin Pankreas Yetmezliği Tedavisi

Teorik olarak, köpeklerde egzokrin pankreas yetmezliği tedavisi oldukça basittir: Köpekler, eksik olan pankreatik sindirim enzimlerini yemekleriyle yerler ve düşük kobalamin seviyeleri gibi diğer anormallikler ele alınır. Ne yazık ki, egzokrin pankreas yetmezliği tedavi etme gerçeği biraz daha karmaşık olabilir.

Pankreas Enzim Takviyeleri

Her öğünde köpeğinizin mamasına pankreas enzimleri eklemelisiniz. Köpekler ve kediler  toz pankreatik enzim takviyelerinin kullanımı kolaydır ve genellikle etkilidir. Tabletler de mevcuttur, ancak tozlar kadar iyi çalışmıyor gibi görünüyorlar.

Köpeğinize Pankreas Enzim Tozları Vermek İçin İpuçları

Ağzını tahriş edebileceğinden, köpeğinize vermeden önce tozu köpeğinizin mamasına iyice karıştırın. Etiketteki veya veteriner hekiminiz tarafından sağlanan dozaj talimatlarını izleyin, ancak köpeğinizin semptomları iyi kontrol edildikten sonra, amaç genellikle köpeğiniz için çalışan en küçük enzim takviyesi miktarını bulmaktır.

 Pankreas Eti

Pankreas enzimlerinin başka bir kaynağı, diğer hayvanlardan elde edilen çiğ pankreas etidir. Organ etini kasaplardan, çiğ evcil hayvan yemi tedarikçilerinden ve diğer kaynaklardan satın alabilirsiniz , ancak çiğ hayvan ürünlerinin işlenmesi ve beslenmesi, evdeki herkes için salmonelloz gibi gıda kaynaklı hastalık riskini artırır.

Pankreas eti için yaygın olarak önerilen bir başlangıç ​​dozu için veteriner hekiminizin tavsiyesine uyun. Köpeğinizin ihtiyaç duyduğu miktar, köpeğinizin durumunun özelliklerine bağlı olacaktır.

Köpeğinizi Çiğ Pankreas Etiyle Beslemek İçin İpuçları

Pankreas etini uygun porsiyonlarda öğütüp dondurabilir ve ardından her öğünde iyice karıştırmadan önce çözdürebilirsiniz. İster toz halinde ister pankreas etiyle birlikte teslim edilsinler, pankreas enzimlerinin çoğu bir köpeğin midesinde parçalanır. Endişe varsa, omeprazol gibi mide asidi salgısını azaltan ilaçlar kullanılabilir.

Vitamin Takviyesi

B12 vitamini, folat ve diğer vitaminlerin kan seviyeleri düşük olan köpeklerin takviyeye ihtiyacı vardır. Başlangıçta, B12 vitamini çekimleri oral uygulamadan daha üstündür, ancak köpeğinizin durumu stabil hale geldiğinde, genellikle oral bir kobalamin takviyesine geçebilirsiniz.

Antibiyotikler

Egzokrin pankreas yetmezliği olan bazı köpeklerin bağırsaklarında aşırı bakteri üremesi gelişir ve bu durum antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Çoğu köpek, durumları düzeldikçe yalnızca bir veya iki ay antibiyotik tedavisine ihtiyaç duyar, ancak bazıları uzun süreli tedaviden fayda görebilir. Veteriner hekiminiz, bir köpeğin semptomlarına ve ek sağlık sorunlarına dayalı olarak başka tedaviler önerebilir.

Köpeklerde Egzokrin Pankreas Yetmezliği İyileştirilmesi ve Yönetimi

Uygun tedavi başladıktan sonra, egzokrin pankreas yetmezliği köpeklerin çoğu hızla daha iyi hissetmeye başlar. Semptomları birkaç günden haftalara kadar iyileşebilir. Durum böyle değilse ve köpeğinizin semptomları düzelmiyorsa, diğer tedavi seçeneklerini veterinerinizle görüşün. Farklı bir diyete geçmenin mantıklı olup olmadığını sorun.

Köpekler için Egzokrin Pankreas Yetmezliği Diyetleri

Ekzokrin pankreas yetmezliği olan tüm köpeklere (hatta çoğuna) fayda sağlayan tek bir diyet türü yoktur. Bazı köpekler, nispeten düşük yağ ve lif içeren yüksek oranda sindirilebilir bir yiyeceğe geçtiklerinde daha iyi performans gösterirken, diğerleri daha fazla lif veya yağ ile iyileşir veya normalde yedikleri her ne ise onu gayet iyi yaparlar.

Köpeğiniz tedaviye yetersiz yanıt vermeye devam ederse, birden fazla sağlık sorunu yaşıyor olabilir ve ek teşhis testleri gerekebilir.