Köpeklerde Omurilik Hastalıkları & Belirtileri

Köpeklerde Omurilik Hastalığı Nedir?

Köpeklerde omurilik hastalıkları, semptomlar genellikle akut olduğundan ve hareketlerini veya vücut işlevlerinin kontrolünü etkilediğinden, evcil hayvan ebeveynleri için oldukça zorlayıcı olabilir. Omurilikte hastalık meydana geldiğinde, köpekler genellikle yürüme güçlüğü, koordinasyon veya denge kaybı, kısmi veya tam felç ve ağrı ile başvururlar. Omurilik hasar gördüğünde yenilenemez, bu nedenle bu bölgedeki hastalıklar son derece ciddidir ve derhal bir veteriner hekim tarafından değerlendirilmelidir. Omurilik, omurganın içinde yer alır ve beyinden kuyruk tabanına kadar uzanır. Omurilik, beyinden vücudun geri kalanına önemli bilgiler taşır ve hareket, duyum, idrara çıkma ve dışkılama gibi işlevleri kontrol eder.

Köpeklerde Omurilik Hastalıkları Belirtileri

Semptomlar, hastalığın teşhisine ve evresine bağlı olarak değişebilir. Semptomların başlangıcına ve ilerlemesine çok dikkat etmek veteriner hekiminize önemli bilgiler sağlayacaktır. Omurilikte bir hastalık sürecinin sık görülen belirtileri:

• Yürüyüşteki değişiklikler
• Ağrı
• İdrar veya fekal inkontinans
• Kısmi veya tam felç
• Ağrı
• Topallık
• Denge veya koordinasyon kaybı

Köpeklerde En Yaygın Omurilik Hastalıkları

Omurilik ve kord bozuklukları, doğuştan gelen kusurları, dejeneratif hastalıkları, iltihaplı ve bulaşıcı hastalıkları, tümörleri, beslenme hastalıklarını, yaralanma ve travmayı, toksik bozuklukları ve damar hastalıklarını içerir.

Travma veya Yaralanma

Köpeklerde omurga problemlerinin en yaygın nedeni travmadır. Köpeklerde yaygın nedenler arasında otomobil kazaları, ısırık yaraları ve ateşli silah yaraları bulunur. Yaralanma sadece omurilikte ilk hasara neden olmakla kalmaz, aynı zamanda şişme, kanama, sinir kılıfının tahribatı ve doku çürümesinden kaynaklanan ikincil hasara da neden olur

Omurilik yaralanmaları esas olarak bir omurga çıkığı veya kırığı bir sonucu olarak ortaya çıkar. Omurga travması belirtileri tipik olarak ani ve şiddetli bir başlangıç ​​gösterir ve giderek kötüleşebilir. Orta veya alt sırtta ciddi omurilik yaralanması, sert bir felce veya birkaç gün boyunca tüm vücuda yayılan ve solunum felcinden ölüme yol açan gevşek bir felce neden olabilir. Kırık veya çıkık omurlar genellikle röntgenlerde görülebilir, ancak bazı kırıkları görmek için bilgisayarlı tomografi (BT) gerekebilir. İlaç tedavisi, özellikle yaralanmanın ilk birkaç saati içinde başlanırsa yardımcı olabilir. Yaralanmadan kaynaklanan hafif nörolojik belirtileri olan hayvanlar, genellikle 4 ila 6 haftalık kafes dinlenme ve ağrı kesici ilaçların ardından iyileşir. Ciddi nörolojik belirtilere neden olan bazı yaralanma türleri için cerrahi gereklidir. Omurilik yaralanmasının altındaki yerlerde ağrı hissetme yeteneğini kaybetmiş köpeklerde, iyileşme görünümü zayıftır.

Enfeksiyöz Hastalıklar

Omurganın enfeksiyöz ve enflamatuvar hastalıkları viral, protozoal, fungal, bakteriyel ve paraziter enfeksiyonlar ve bilinmeyen nedenlerle oluşan inflamasyonu içerir.

Bakteriyel Hastalıklar

Diskospondilit , iki omur (omurgadaki kemikler) arasındaki diskin iltihaplanmasıdır. Omurlar ayrıca disk enfeksiyonu olmadan da iltihaplanabilir. Nedenleri arasında kan dolaşımında bakteri veya mantar enfeksiyonu veya enfeksiyonların gelişmesine izin veren zayıflamış bir bağışıklık sistemi bulunur. Diskospondilit, daha büyük ırklarda daha sık görülür. En yaygın belirti, bazı köpeklerde ayrıca ateş, depresyon ve kilo kaybı olan omurilik ağrısıdır. Omurilik üzerindeki baskı veya nadiren enfeksiyonun omuriliğe yayılması nedeniyle nörolojik belirtiler gelişebilir. Durumu teşhis etmek için X ışınları kullanılır ve kan ve idrar örnekleri altta yatan enfeksiyonu tanımlayabilir. Belirtiler genellikle uygun bir antibiyotik ile tedaviden sonraki 5 gün içinde kaybolur, ancak tedaviye en az 8 hafta devam edilmelidir.

Riketsiyal Hastalıklar

Riketsiya veya ilgili bakteri enfeksiyonu geliştiren köpekler bazen omurilik disfonksiyonu belirtileri gösterir. Bu bakteriler , omurilikte şişmeye yol açabilen Rocky Mountain benekli ateşi ve Ehrlichiosis gibi rahatsızlıklara neden olur. Kan ve beyin omurilik sıvısı örnekleri enfeksiyonu tanımlamaya yardımcı olabilir. Antibiyotik tedavisi 2-3 hafta süreyle verilir. Tedaviye rağmen nörolojik belirtiler bazen kötüleşse de, erken tedavi ile tam iyileşme görünümü iyidir.

Viral Hastalıklar

Beyin ve omurilikteki hücrelerin iltihaplanmasına ve dejenerasyonuna neden olabilen viral bir enfeksiyon olan köpek distemper, dünya çapında köpeklerde en yaygın merkezi sinir sistemi bozukluklarından biri olmaya devam etmektedir. Etkilenen bölgeye bağlı olarak nörolojik belirtiler aniden ortaya çıkabilir veya yavaş ve aşamalı olarak kötüleşebilir. Köpeklerde ateş, ağrı, gözlerinden ve burnundan akıntı, deri değişiklikleri, depresyon, ishal ve iştahsızlık olabilir. Nörolojik belirtileri olan hayvanlarda seğirme, çenede çiğneme ve nöbetler görülebilir ve bazen motor kontrolünü kaybedebilir veya felç gelişebilir. Otopsi olmadan kesin tanı zordur. Spesifik bir tedavi yoktur ve şiddetli belirtileri olan köpekler için iyileşme görünümü zayıftır. Aşılama genellikle distemper’i önlemede başarılıdır.

Kuduz (periferik sinirlerden merkezi sinir sistemine yayılan viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. İlk belirtiler son derece değişkendir ve Şiddetli nörolojik disfonksiyonu olan aşılanmamış herhangi bir hayvanda kuduz olasılığı düşünülmelidir. Enfeksiyonun omuriliğe ulaştığına dair işaretler arasında motor kontrol kaybı ve genellikle refleks kaybıyla birlikte ilerleyici felç bulunur. Bu hastalığın tedavisi olmasa da düzenli aşılama ile köpeğinizi bu hastalıktan koruyabilirsiniz.

Mantar Hastalıkları

Cryptococcus neoformans , köpeklerde merkezi sinir sistemi enfeksiyonuna neden olan en yaygın mantardır. Enfeksiyonlar genellikle akciğerler, gözler, deri veya kemikler gibi diğer organları etkiler. Omurilik enfeksiyonu belirtileri arasında kısmi veya tam felç ve omurga ağrısı bulunur. Bir enfeksiyonu teşhis etmek ve organizmayı tanımlamak için kan veya beyin omurilik sıvısı testleri gereklidir.

Protozoal Hastalıklar

Neosporoz , beyin ve omurilikte iltihaplanmaya neden olabilen bir mikroorganizma olan Neospora caninum’dan kaynaklanır . Yavru köpeklerde enfeksiyon tipik olarak bir veya iki arka bacakta kas sertliği ile felce neden olur. Kas, karaciğer ve akciğerler dahil diğer organlar da etkilenebilir. Enfeksiyonu teşhis etmek için bir kan testi veya doku örneği kullanılabilir. Erken ilaç tedavisi etkili olabilir, ancak genel olarak iyileşme şansı zayıftır.

Toksoplazmoza , bazen beyin ve omurilikte iltihaplanmaya neden olan Toxoplasma gondii adı verilen bir protozoa neden olur. Yetişkin köpekler tipik olarak hastalık belirtileri göstermezler, ancak yavru köpeklerde ateş, ishal, nefes almada zorluk ve nöbetler olabilir ve bazıları ölebilir. Enfeksiyonu teşhis etmek için bir kan testi veya doku örneği kullanılabilir. Tedavi için çeşitli ilaçlar önerilir.

Dejeneratif Miyelopati

Dejeneratif miyelopati terimi, köpeklerde omurilik veya kemik iliği hastalığını ifade eder. Yavaş başlangıçlı ve belirli bir nedeni olmayan kronik, ağrısız, dejeneratif bir hastalıktır. Etkilenen köpekler, sinir liflerinde (aksonlar) ve onları çevreleyen kılıfta (miyelin) dejenerasyon sergiler. Bu durumdaki köpekler genellikle 8 yaşından büyüktür ve yavaş yavaş ağrısız uyumsuzluk ve arka uzuvlarda güçsüzlük göstermeye başlar. Ortopedik bozukluklarla (artrit gibi) karıştırılabilir, ancak dejeneratif miyelopatisi olan köpekler, artritik köpeklerde bulunmazken ayaklarını normal olarak algılama ve yerleştirmede zorluk çekerler. Ne yazık ki, hastalık için spesifik bir tedavi yoktur ve etkilenen köpeklerin çoğu 1-3 yıl içinde ötenazi edilir.

Motor nöronların dejenerasyonu, zaman zaman Brittany Spaniels, Pointer, Alman Çoban Köpeği, Doberman Pinschers ve Rottweiller‘da görülen kalıtsal bir hastalıktır. Spinal müsküler atrofi olarak da adlandırılan bu hastalık ilerleyici halsizlik, titreme, kas kaybı ve zayıf refleksler ile karakterizedir. Genellikle 2 yaşında ortaya çıkar.

İntervertebral Disk Hastalığı (IVDD)

İntervertebral disk hastalığı (IVDD), köpeklerde omurilik ve omurilik sinirinin sıkışmasına yol açan intervertebral diskin dejenerasyonu ve çıkıntısı için kullanılan bir terimdir. Köpeklerde omurga problemlerinin en yaygın nedenlerinden biridir. Köpeklerde, özellikle küçük ırklarda,  omurilik bozukluklarının yaygın bir nedenidir. Bu ırklarda, omurga diskleri yaşamın ilk birkaç ayında bozulmaya başlayabilir. Fıtıklaşmış veya “kaymış” bir disk 1 – 2 yaşlarında aniden ortaya çıkabilir. Buna karşılık, büyük köpek ırklarında disk dejenerasyonu tipik olarak 5 yaşından sonra ortaya çıkar ve belirtiler yavaş yavaş kötüleşmeye devam eder. Fıtıklaşmış diskler en çok boyunda ve sırtın ortasında görülür. Boyundaki fıtık bir disk boyun ağrısına, sertliğe ve kas spazmlarına yol açar. Bacaklarda hafif kısmi felçten tüm bacakların tamamen felç olmasına kadar değişen kas güçsüzlüğü veya başka belirtiler olabilir. Sırtın ortasındaki fıtıklaşmış bir disk sırt ağrısına ve muhtemelen omurgada eğriliğe ve hareket etme isteksizliğine yol açar. Nörolojik belirtiler, arka bacaklarda motor kontrol kaybından felç ve inkontinansa kadar değişir.

Fıtıklaşmış disklerin teşhisi, röntgen, miyelografi, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gerektirir. Hala ağrı hissedebilen minimal ila orta derecede belirtileri olan köpekler genellikle birkaç hafta dinlenerek iyileşir. Anti-inflamatuar veya ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir, ancak genellikle yalnızca köpek kafeste dinlenebiliyorsa. Köpek aktivitesini arttırırsa, diskler daha fazla dışarı çıkabilir ve omurilik sıkışmasını kötüleştirebilir. Ne yazık ki, vakaların %30 ila %40’ında belirtiler tekrarlar. Şiddetli nörolojik belirtileri olan köpeklerde, omurilik üzerindeki baskıyı hafifletmek için derhal ameliyat yapılmalıdır. İlaç tedavisi başarısız olursa ve belirtiler geri gelirse de cerrahi gereklidir. Köpek hala ağrı hissedebiliyorsa, ameliyattan sonra iyileşme görünümü iyidir. Ağrı algısı kaybolduktan sonra ameliyat 24 saatten fazla ertelenirse iyileşme şansı azalır.

Lumbosakral Darlık

Bu omurga bozukluğu, alt sırttaki omurları etkiler ve bu da sinir köklerini de sıkıştırır. Köpeklerde Lumbosakral Darlık, özellikle Boksörler, Alman Çobanları ve Rottweiler gibi daha büyük ırklarda görülür. Ayrıca yaşlı köpeklerde daha yaygındır.

Çoğu durumda genetik olmasına rağmen, bazen köpeğin omurgasının dejeneratif daralmasından kaynaklanabilir. Bu ağrılı hastalığın, özellikle yaşlı köpeklerde teşhis edilmesi genellikle zordur, çünkü semptomlar yaşlılıkta daha yaygın olan diğer durumları taklit eder.

Spondiloz

Köpeklerde yaygın olarak spondiloz olarak da adlandırılan spondiloz deformans, öncelikle yaşlı evcil hayvanların omurgasını etkileyen dejeneratif bir durumdur. Spondiloz deformans, spinal omurların alt tarafı boyunca kemik büyümelerinin üretimi ile karakterizedir. Köpekler yaşlandıkça gelişir. Özellikle Boxer ırkında yaygındır. Tipik olarak belirtilere neden olmaz, ancak nadir durumlarda köpeklerde sırt ağrısı olabilir. Bu, bir köpeğin esnekliğini ve hareket aralığını önemli ölçüde sınırlayabilir.

Kesin nedenleri hala bilinmemekle birlikte, kemiklerin tekrarlayan aşınması ve stresinin ve önemli yaralanmaların köpek spondilozuna yol açtığına inanılmaktadır. Bazı durumlarda, spondiloz genetik yatkınlıktan kaynaklanır.

Tümörler

Köpeklerde omurga tümörleri yaygın değildir ve bunların yüzde 90’ından fazlası büyük ırklarda görülür. Köpeklerde omuriliği ve kordu etkileyen tümörler, vücudun diğer bölgelerinden yayılan kanserler olan metastatik kanserlere ek olarak kemik, bağ dokusu, meninksler ve sinir kılıfı kanserlerini içerir. Nefroblastom adı verilen özel bir tümör , genç köpekleri (5 ila 36 aylık) etkileyebilir ve en yaygın olarak Alman Çobanları etkilenir. Bu tümör sıklıkla orta veya alt sırttadır ve arka bacaklarda giderek kötüleşen kısmi felce neden olur. Görüntüleme (röntgen, miyelografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme dahil) ve cerrahi biyopsi, omurilik kanseri tanısını belirlemek ve doğrulamak için kullanılır. Bazı durumlarda ameliyat mümkündür.

Beslenme Bozuklukları

B1 vitamini ( tiamin) eksikliği olan köpeklerde, iştahsızlık, depresyon, arka bacakta güçsüzlük, nöbetler, koma ve ölüm görülebilir. Nedenleri arasında yanlış formüle edilmiş köpek maması, vejeteryan diyetleri, kükürt dioksit ile korunmuş yiyecekler ve çiğ balık diyetleri yer alır. Durum, belirtiler, diyet ve B vitaminine verilen cevaba göre teşhis edilir.

Zehirlenme ve Toksik Bozukluklar

Organofosfat zehirlenmesi , bir köpek organofosfat içeren böcek öldürücüler veya pestisitleri yerse veya deriyle temas ederse görülebilir. Şiddetli maruz kalma belirtilerine ek olarak, maruziyetten 1 ila 4 hafta sonra felç gelişebilir. Arka bacakların kısmi felçleri giderek kötüleşir ve bazen 4 bacağın tamamı felç olur.  Veteriner hekiminiz, doğru teşhisi yapmak için köpeğin olası kimyasal maruziyetinin geçmişine ihtiyaç duyacaktır. İyileşme görünümü, şiddetli belirtileri olan hayvanlar için zayıftır.

Tetanoz, vücuda genellikle yara bölgesinden giren Clostridium tetani bakterilerinin ürettiği toksinlerden kaynaklanır. Köpekler tetanoza oldukça dirençlidir, ancak bazen vakalar meydana gelir. Belirtiler genellikle enfeksiyondan sonraki 5 ila 10 gün içinde gelişir ve kas sertliği ve katı bacak uzaması, yutamama, çıkıntılı göz kapakları ve çene ve yüz kaslarının kilitlenmesini içerir. Ağır vakalarda, hayvan kas spazmlarının bir sonucu olarak ayakta duramayabilir. Tedavi yara bakımı, kalan organizmaları öldürmek için antibiyotikler ve tetanoz antitoksinden oluşur. Hafif vakalarda, bir köpek erken tedavi ile tamamen iyileşebilir. Ağır vakalarda solunum felci nedeniyle ölüm meydana gelebilir.

Kan Damarı Hastalıkları

Kıkırdak parçaları (omurlar arasında bulunan disklerden), fibrokıkırdak emboli adı verilen bir durumda omuriliğe kan akışını engelleyebilir . Genellikle yetişkin köpeklerde, özellikle iri ve dev ırklarda Minyatür Schnauzer ve Alman Çoban Köpeklerinde görülür. Tipik olarak zıpladıktan veya koştuktan sonra başlar ve köpeğin yürüyüşünde ani, ağrısız bir değişikliğe neden olur. Teşhis için manyetik rezonans görüntüleme kullanılır. Hafif derecede etkilenmiş köpekler genellikle 1-2 hafta içinde iyileşir, ancak ciddi şekilde etkilenmiş köpekler veya iyileşme belirtileri göstermeyen köpekler için görünüm zayıftır.

Köpeklerde Omurilik Hastalığı Teşhisi

Veteriner hekiminiz ilk önce herhangi bir travmayı veya bir yaralanmayı elimine edecektir. Omuriliğin travmatik yaralanmaları çok ciddidir ve tanı açısından omurilik hastalığından farklı olarak ele alınacaktır. Daha sonra, bir omurilik hastalığı ile omuriliği ikincil düzeyde etkileyebilecek omurilik kolonunun veya omuriliği çevreleyen disklerin hastalık süreci olarak ayırt edecektir. Travmatik yaralanma ekarte edildikten sonra, bir teşhis bulmak için kullanılabilecek çeşitli teşhis prosedürleri vardır.

Fizik Muayene:  Veteriner hekiminiz tipik olarak herhangi bir nörolojik veya fiziksel anormallik olup olmadığını kontrol etmek için bir fizik muayene yapacaktır. Kapsamlı bir muayene, veteriner hekimin hangi teşhis testlerinin veya görüntülemenin gerekli olduğuna karar vermesine yardımcı olacaktır.

Kan Çalışması ve İdrar Analizi: Ön kan çalışması, köpeğin genel sağlığına bir bakış sağlayacaktır ve bulaşıcı bir süreç olup olmadığına dair ipuçları sağlayabilir ve idrar kaçırma varsa idrar tahlili yapılacaktır.

Görüntüleme: Belirgin tümörleri veya yapısal anormallikleri ekarte etmek için muhtemelen bir röntgen çekilecektir. Genellikle bir MRI önerilir, ancak omuriliğe yakından bakmak için BT veya miyelografi gibi başka görüntüleme araçları önerilebilir. MRI ve BT taraması, veteriner hekiminize omuriliğin ayrıntılı bir görünümünü sağlar ve kritik bir teşhis aracıdır.

Köpeklerde Omurilik Hastalığı Tedavisi

Ciddi omurilik hastalıklarının tedavisi zordur. Hassas omurilik, vücudun geri kalanına beyinden çok önemli bilgiler sağlar ve kendini iyileştiremez.

Cerrahi genellikle tümörler veya Siringomyeli/Hidromyeli gibi hastalıklar için mevcut tek tedavi yöntemidir. Yararlarının omuriliğe daha fazla zarar verme risklerinden daha ağır bastığı durumlarda cerrahi düşünülür. Tümör durumunda, cerrahi olarak çıkarılması düşünüldüğünde tümörün yeri ve boyutu değerlendirilecektir. Siringomyeli/Hidromiyeli durumunda, tartışmalı bir cerrahi tedavi, şiddetli vakalarda içerideki basıncı azaltmak için omurilikten sıvının bir kısmını serbest bırakmaktır. Bunun dışında disk fıtıklarında ya da travmaya bağlı omurga kırıklarında ameliyat çözüm olabilir. Eğer enfeksiyöz ya da beslenmeye bağlı bir durumdan kaynaklanıyorsa medikal tedaviyle köpeğiniz iyileşebilir. Dejeneratif Miyelopati ve diğer ilerleyici hastalıklar durumunda, semptomların yönetimi ve köpeğin yaşam kalitesi tek tedavi seçeneği olabilir.

Köpeklerde Omurilik Hastalığının İyileşmesi

Semptomları izlemeye devam etmek önemlidir. Semptomlar kötüleşirse, bir takip randevusu yapılmalıdır. Omurilik hastalıkları için tedavi seçenekleri genellikle sınırlı olduğundan, köpeğe en iyi yaşam kalitesini sağlamak için hastalığın yönetilmesi önemlidir. Köpekler, Dejeneratif Miyelopati veya büyüyen bir tümör gibi ilerleyici hastalıklardan kaynaklanan kötüleşen semptomlar için sürekli olarak izlenmelidir. Omurga hastalığını yönetmeye yardımcı olacak çok sayıda araç vardır.

Ağrı Yönetimi: Belirtildiği takdirde ağrıyı yönetmek için ağrı kesici ilaçlar veya iltihap önleyici ilaçlar reçete edilebilir. Semptomları dikkatlice izlemek, zaman içinde en iyi dozu belirlemeye yardımcı olacaktır.

Egzersiz: Omurga üzerinde herhangi bir ek baskı oluşmasını önlemek için ağırlık yönetilmelidir. Hafif egzersiz ve fizik tedavi yoluyla kas tonusunun korunması bazı durumlarda faydalı olabilir.

Yaşam Alanı Değişiklikleri: Merdivenler zorlu veya tehlikeli hale gelirse köpeği evin bir katında kalmasını sağlamak gerekebilir. Kanepelerde veya yataklarda dinlenen veya arabaya daha kolay erişim sağlayan köpekler için küçük adımlar yardımcı olabilir. Bu küçük değişiklikleri yapmak, köpeğin daha bağımsız bir yaşam sürmesine ve fiziksel olarak köpeği kaldıramayan bir sahibine yardımcı olabilir.

Ayrıca köpeğinizin başı içeri doğru çekilip bükülmediğini ve sırtının kavisli olup olmadığını veteriner hekiminize kontrol ettirmelisiniz. Herhangi bir garip pozisyon, omurga sorunlarının klinik belirtilerinden biri olabilir.

Köpeğinizin omurilik kanalı veya genel olarak omurgasıyla ilgili herhangi bir sorunu olduğundan şüpheleniyorsanız, onu mümkün olan en kısa sürede veteriner hekiminize götürün.