Yaşlı kediler hakkında her şey! – Yaşlı kedinin özel ihtiyaçları

11 Ağustos 2021
1472
Yaşlı kediler hakkında her şey! – Yaşlı kedinin özel ihtiyaçları

İnsanlar geçmişte olduğundan daha uzun yaşayabiliyorsa, kedilerin de daha uzun yaşayabildiğini bilmelisiniz. Altı yaşın üzerindeki kedilerin yüzdesinin, on yıldan fazla bir süre içerisinde iki katına çıkmış olduğunu ve grileşen kedi popülasyonunun artmaya devam etmesi için her türlü sebebin olduğunu belirtelim. Peki bu yaşlı kediler hakkında ne biliyorsunuz? Yaşlı kedilerin bakımının ve özel ihtiyaçlarının nasıl olması gerekir? Yaşlı kediler hakkında her şeyi bu makalede bulabilirsiniz. İşte yaşlı kedinin özel ihtiyaçları!

Kediler Gerçekten Kaç Yaşında?

Kediler bir bireydir ve aynı insanlar gibi ilerleyen yılları kendilerine özgü şekillerde yaşarlar. Çoğu kedi 7 – 10 yaş arasında yaşa bağlı olarak fiziksel değişiklikler ile karşılaşır ancak bazı kediler bunu 12 yaşına geldiğinde yaparlar. Öte yandan 1 yaşındaki bir kedi, 15 yaşındaki bir insana fizyolojik olarak benzer ve 2 yaşındaki bir kedi, 24 yaşındaki bir insan gibidir. Biraz daha bahsedecek olursak, 10 yaşındaki bir kedi 56 yaşındaki bir kişiyle, 12 yaşındaki bir kedi 64 yaşındaki bir kişiyle ve 15 yaşındaki bir kedi 76 yaşındaki bir kişi ile aynı yaştadır. 

İlerleyen Yaş Bir Hastalık mıdır?

Yaşlanma, ilerleyen yıllarda pek çok karmaşık fiziksel değişikliğe eşlik etse de, kendi başına bir hastalık değil aksine doğal bir süreçtir. Yaşlı kedileri etkileyen birçok durum düzeltilemese de, çoğu zaman kontrol edilebilir. Yaşlı kedinizin sağlıklı ve yüksek yaşam kalitesine sahip olmasını sağlamanın en büyük yolu, sağlık riskleri olabilecek faktörleri tanımak ve azaltmak, hastalıkları erken tespit etmek, hastalıkların ilerlemesini önlemek ya da geciktirmek ve sağlığını iyileştirmek ya da sürdürmektir. 

Kediler Yaşlandıkça Ne Olur?

Yataktaki yaşlı kedi

  • Genç kediler ile karşılaştırıldığında, yaşlı kedilerin bağışıklık sistemi yabancı maddeleri engelleme konusunda daha zayıftır. Genellikle yaşlanma ile birlikte daha sık görülebilen kronik hastalıklar, bağışıklık fonksiyonlarını daha da bozabilir. 
  • Yaşlı kedilerde en sık görülen hastalıkların bir sonucu olan dehidrasyon, kan dolaşımının bozulmasına sebep olabilir.
  • Yaşlı kediler, genç kedilere göre kendilerini daha az tımar ederler ve bu durum bazen tüylerinin matlaşmasına, derisinin kokmasına ve enfeksiyonlara yol açar.
  • Yaşlı kedilerin pençeleri genel olarak fazla büyümüş, kalın ve kırılgan olur.
  • Aynı insanlarda olduğu gibi yaşlı kediler de, hafıza kaybı ve kişilik değişiklikleri gibi bir takım sorunlarla karşılaşırlar. Ayrıca gezinme, aşırı miyavlama, belirgin oryantasyon bozukluğu ve sosyal etkileşimden kaçınma gibi davranışlarda bulunurlar.
  • Belli sebeplerden dolayı yaş ilerledikçe, işitme kaybına daha çok rastlanır.
  • Yaşlanma, gözlerde de pek çok değişikliği beraberinde getirir. Göz merceğinde bulanıklık ve iriste dantelli bir görünüm, yaşlılık ile ilgili yaygın belirtiler arasındadır. Ancak bu iki durum da bir kedinin görüşünü kayda değer şekilde azaltmaz. Öte yandan çeşitli hastalıklar özellikle de yüksek tansiyon ile ilgili olan hastalıklar, bir kedinin ciddi şekilde görme yetisini bozabilir.
  • Yaşlı kedilerde diş hastalıkları da oldukça yaygındır ve bu durum yemek yemeyi engellediği gibi ciddi ağrılara da neden olur.
  • Pek çok hastalık iştah kaybına yol açabilir ancak yaşlı kedilerde yemeye olan ilgisizlik kısmen koku alma duyusunun azalması ile alakalı olabilir. Bunun dışında diş hastalığına bağlı rahatsızlık, yemek yemeye karşı oluşan isteksizliğin daha muhtemel bir nedenidir.
  • Böbrekler, fonksiyonlarında bozukluğuna neden olabilecek yaşa bağlı birçok değişikliğe uğrar. Özellikle böbrek yetmezliği yaşlı kedilerde en sık görülen hastalıklardan biridir ve semptomları çok çeşitlidir.
  • Dejeneratif eklem hastalığı ya da artrit, yaşlı kedilerde yine sık görülen hastalıklardandır. Bu hastalıkta kediler açıkça topallamasa da, bir yere ulaşmak için merdivenleri atlamaları ya da tırmanmaları gerekiyorsa sıkıntı yaşayabilir veya kum kabına, mama ve su kaplarına erişmekte zorluk çekebilirler.
  • Hipertiroidizm, hipertansiyon, diyabet, inflamatuar bağırsak hastalığı ve kanser gibi hastalıklar bazen genç kedilerde görülse de yaşlı kedilerde daha yaygın olarak görülür.

Kedim Hasta mı Yoksa Sadece Yaşlılık mı?

Yaşlı kedi sahipleri kedilerinin davranışlarındaki değişiklikleri fark ederler ancak bu değişiklikleri yaşlanmanın bir parçası olarak görürler ve tedavi edilemeyeceğini düşünüp veteriner hekimine gitmezler. Kum kabını kullanmama, aktivite seviyelerindeki değişiklikler, yeme, içme ve uyku alışkanlıklarındaki değişiklikler bu davranışlara birer örnektir. Veteriner hekimleri bazı davranış sorunlarının yaşlanan kedilerin zihinsel yeteneklerinin azalmasından dolayı kaynaklandığını söyler ve bu tür davranışları direkt olarak yaşlılığa bağlamak bir hatadır. Her zaman ilk olarak altta yatan bir tıbbi durumun olasılığı düşünülmelidir. Hemen hemen her organ sisteminin hastalığı ya da ağrıya neden olan veya hareketliliği bozan herhangi bir durumun davranış değişikliklerine sebep olduğunu bilmelisiniz. Örnek verecek olursak;

  • Korkan bir kedi, acı çekene ya da daha az hareketli olana kadar agresif olmayabilir.
  • Yaşlanan kedilerde yaygın olarak görülen hastalıklardan kaynaklanan artan idrar üretimi, tuvaletin sanıldığından daha çabuk kirlenmesine yol açabilir.
  • Ağrılı artriti olan kediler, merdiven çıkmakta ve tuvalete girmekte zorlanabilirler. Hatta bazı kediler kum kabına çıkmakta bile zorluk yaşayabilirler. Bu yüzden uygun olmayan bir yerde idrar yapmak ya da dışkılamak doğal bir sonuçtur.
  • Yaşlı kedilerin, tanıdık olmayan durumlara uyum sağlama yetenekleri yaş ilerledikçe azaldığı için evdeki herhangi bir değişikliğe daha duyarlı olabilirler.
  • Kedinizin iştahı artmış olmasına rağmen kilo kaybedebilir, çok fazla su içip fazla miktarda idrar yapabilir. Bu genellikle hipertiroid ile alakalı belirtilerdir.
  • Kediniz halsizleşebilir, kilo kaybedebilir, ara sıra kusabilir ve ishal olabilir. Bu belirtiler birçok hastalığın ortak semptomu olmasına rağmen yaşlı kedilerde kanser ihtimali göz önünde bulundurmalıdır.

Öte yandan yaşlı kedinizdeki değişikliklerin yalnızca yaşlılıktan kaynaklandığını düşünerek tedavi edilemeyeceğini sanmayın. Kedinizin davranışındaki ya da fiziksel durumundaki herhangi bir değişiklik için veteriner hekimine gitmeniz daha uygun olacaktır.

Yaşlı Kedimin Sağlıklı Kalmasına Nasıl Yardımcı Olabilirim?

Kitap üzerinde yaşlı kedi

Yaşlı kedinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olmanın temel unsuru yakın gözlemdir. Haftalık olarak kedinize minik bir fizik muayene yapabilirsiniz. Hatta bunun için veteriner hekiminizden nasıl yapacağınızı ve neye bakacağınızı göstermesini isteyebilirsiniz. Muayeneyi kediniz ile normalde etkileşim kurma şeklinizin bir parçası olarak yaparsanız daha kolay bir şekilde sonuç alırsınız. Örneğin, kedinizin kafasını okşarken ya da çenesini kaşırken, dişleri ve diş etlerini kontrol etmek için baş parmağınız ya da işaret parmağınız ile üst dudağını hafifçe kaldırın. Ayrıca kulak kepçelerini kaldırarak kulak kanallarını inceleyebilirsiniz. Kedinizin tüylerini okşarken, anormal topaklar ya da yumruların olup olmadığını kontrol edebileceğiniz gibi deri ve tüy sağlığını da inceleyebilirsiniz. Kedinizi okşarken karın kısmında herhangi bir ağrı reaksiyonu verip vermediğini veya elinize sert bir cismin gelip gelmediğini kontrol edebilirsiniz.

Günlük Fırçalama

Günlük fırçalama ya da tarama, dökülen tüyleri gidererek yutulmasını ve tüy yumağı oluşturmasını engeller. Üstelik kan dolaşımını ve yağ bezi salgılarını uyarır ve daha sağlıklı bir deri ve tüy oluşmasını sağlar. Yaşlı kedilerin, eskisi kadar tırmalama direği kullanmadığı için, tırnakları haftada bir kez kontrol edilmeli ve gerektiği takdirde kesilmelidir.

Doğru Beslenme

Pek çok kedi yaş ilerledikçe obeziteye eğilimlidir. Kediniz çok kiloluysa, normal vücut kondisyonunun geri kazanılabilmesi adına diyetini değiştirmeniz gerekebilir ve bu konuda veteriner hekiminizden yardım alabilirsiniz. Bazı kediler, yaşlandıkça çok daha ince olurlar. Ancak ilerleyici kilo kaybı, böbrek yetmezliği, kanser, diyabet, inflamatur bağırsak hastalığı, karaciğer hastalığı ve hipertiroidizm gibi ciddi tıbbi sorunlardan da kaynaklı olabilir. Ağırlıktaki ufak tefek değişiklikler, genellikle hastalığın ilk belirtisidir. Bu nedenle kedinizi her ay bu küçük değişiklikleri fark etmenize yardımcı olması için bir ölçekte tartmalısınız. Kilosunu bir yere yazın ve herhangi önemli bir değişiklikte derhal veteriner hekiminize bildirin. Kedinizin yaşam evresi için beslenme açısından dengeli ve eksiksiz bir diyet seçtiğinizden emin olun. Belirli tıbbi durumları olan kediler için özel diyet değişiklikleri gerekli olabileceği için bu konuda veteriner hekiminizden yardım almanız daha faydalı olacaktır.

Egzersiz

Egzersiz sadece kilo kontrolü için değil aynı zamanda genel sağlık için de oldukça önemlidir. Artrit geliştikçe ve kaslar körelmeye başladıkça yaşlı kediler daha az çevik hale gelirler. Kedinizi düzenli olarak orta dereceli oyunlara dahil etmek, kas tonusunu ve esnekliğini artırabilir, kan dolaşımını artırabilir ve kilolu kedilerin zayıflamasına yardımcı olabilir. Ancak egzersiz zamanlarında kedinin bir hastalığı olduğunu düşündürebilecek zor nefes alma ya da hızlı yorulma konusunda dikkatli olmalısınız. Öte yandan yaşlı kedilerin uygunsuz yerlerde dışarı çıkmasını önlemek adına kum kaplarını daha erişebilir yerlere koymalısınız. Yaşlı kedilerin bu kum kabına daha kolay girmesi için alçak kenarlı bir kum kabı satın alabilir, kabın yüksek kenarlarını kesebilir ya da kutunun etrafına bir rampa inşa edebilirsiniz.

Stres

Yaşlı kediler genel olarak değişime daha az adapte oldukları için, mümkün olduğunda çevresel stresi azaltmak oldukça önem teşkil ediyor. Farklı yere taşınan kediler için battaniye ya da oyuncak gibi tanıdık nesnelere sahip olmak, kedinin yabancılık çekmesini engelleyebilir. Eğer kediniz evde yalnızsa bir komşu, arkadaş ya da akraba tarafından bakılması daha iyidir. Öte yandan yeni bir evcil hayvan ile tanışmak, yaşlı kediler için travmatik olabileceği için bu durumdan kaçınmalısınız. Neredeyse yeni bir eve taşınmak ile eşit derecede stresli bir durumdur. Ayrıca kedinizin duygusal zamanlarında daha fazla sevgi ve ilgi göstererek bu stresi azaltmaya çalışmalısınız. Unutmayın ki stres bağışıklığı düşürebilen bir faktördür. Yaşlı kedilerin bağışıklığı düşmeye yatkın olduğu için, stresli durumlardan kaçınmak oldukça önemlidir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler!

Sevilen yaşlı kedi

Kediler hastalıklarını gizlemede oldukça ustadırlar. Bu yüzden bir kedinin ciddi bir tıbbi problemi olduğunu durum ilerleyene kadar anlayamamanız normaldir. Çoğu hastalık, erken dönemde tespit edilip tedavi edilirse daha başarılı bir şekilde yönetilir. Ve bu sebeple kedinizin davranışlarını ve sağlıklarını dikkatlice izleyip takip etmeniz gerekmektedir. Size bu konuda daha yardımcı olmak adına, aşağıda belirtiğimiz ifadelerin hepsine ”evet” cevabını veremiyorsanız, en kısa süre içerisinde veteriner hekimine gitmeniz gerektiğini söyleyelim.

Kedim;

  • Normal davranıyor, aktif ve iyi bir ruh hali içerisinde görünüyor
  • Orta dereceli egzersiz ile kolaylıkla yorulmuyor
  • Nöbet ya da bayılma gibi bir durum geçirmiyor
  • Normal bir iştaha sahip
  • Kilosunda önemli bir değişilik yaşamadı
  • Normal bir susuzluk düzeyine sahip ve normal miktarda su içer
  • Sık sık kusmaz
  • Sindirilmemiş gıdaları kusmaz
  • Yemek yemede ya da yutmada zorluk çekmez
  • Normal bağırsak hareketlerine sahip
  • Zorlanmadan tuvaletini yapar
  • Normal miktarda ve normal sıklıkta idrar yapar ve idrarın rengi normaldir
  • Zorlanmadan idrar yapar
  • Her zaman temiz bir kum kabı kullanır
  • Yeni saldırgan davranış eğilimleri geliştirmedi
  • Kızarıklık, şişme ya da kanama olmayan pembe diş etlerine sahip
  • Hapşırmaz ve burun akıntısı olmaz
  • Parlak, net ve akıntısız gözlere sahip
  • Dolgun, parlak ve dökülmeyen tüylere sahip
  • Aşırı derecede tırmalamaz, yalamaz ya da çiğnemez
  • Yağlı olmayan ve rahatsız edici kokusu olmayan bir cilde sahip
  • Pire, kene, bit ya da akar gibi parazitleri içermez
  • Kalıcı anormal şişliklere sahip değil
  • İyileşmeyen yaralara sahip değil
  • Herhangi bir vücut açıklığından kanama ya da akıntısı yok
  • Temiz ve kokusuz kulaklara sahip
  • Başını sallamaz ya da kulaklarını kaşımaz
  • Normal düzeyde duyar ve çevreye her zamanki gibi tepki verir
  • Zorlanma olmadan yürür
  • Sağlıklı görünen ayaklara ve normal uzunlukta pençelere sahip
  • Ikınmadan ya da öksürmeden normal şekilde nefes alır

Veteriner Hekimim Nasıl Yardımcı Olabilir?

Gözlemleriniz sayesinde kedinizin hastalığını erkenden tespit edebilir ve tedavi edilmesini sağlayabilirsiniz. Bunun dışında kedinizi düzenli olarak veteriner hekimi muayenelerine götürürseniz de aynı sonucu alabilirsiniz. Veteriner hekiminiz yılda bir yerine altı ayda bir, sağlıklı yaşlı kedinizi genç bir kediden daha sık değerlendirmeyi önerebilir. Özellikle kedinizin tıbbi bir durumu varsa, daha sık değerlendirme yapılması gerekebilir. Muayenesi sırasında veteriner hekiminiz, kedinizin tıbbi ve davranışsal durumunu öğrenmek isteyecek ve her organ sistemini değerlendirmek için kapsamlı bir fizik muayenesi yapacaktır. Kedinizin kilosunu ve vücut durumunu inceleyecek ve bir önceki değerlendirmelerle karşılaştıracaktır. Yılda en az bir kez kan testleri, dışkı muayenesi ve idrar testleri olmak üzere belirli testleri uygulacaktır. Böylelikle kedinizdeki rahatsızlıkları erkenden tespit ederek tedavi edecek ve devam eden tıbbi durumları kolaylıkla değerlendirebilecek.

Bu Makale Sizi İlgilendiriyor Olabilir!

Yorum & Görüşünüzü Bildirin.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı.