Kedilerde Hızlı Nefes Alıp Verme Nedenleri

“Kedim ağzı açık dili dışarda nefes alıyor” diyorsanız Kedilerde nefes alma zorlukları herhangi bir cins ve yaştaki kediyi etkileyebilen ve hızla büyüyerek yaşamsal faaliyetleri tehdit edecek bir boyuta gelebilen bir sorundur.  Bu nedenle kedi sahiplerinin kedilerde solunum zorluğu ile ilgili bilgi sahibi olmaları, evcil dostlarının sağlığı için çok önemlidir.

Solunum zorluğu nedir?

Dispne (Diyspnea) olarak adlandırılan solunum zorluğu halk arasında genellikle “solunum sıkıntısı” olarak anılır. Bu sağlık probleminde kediniz nefes alma, nefes verme ya da her ikisiyle de mücadele edebilir. Solunum zorluğu nefes nefese kalma, hızlı nefes alma (taşipne) ve nefes darlığı ya da nefes almada zorluk şeklinde üç farklı türde görülmektedir. Kedilerde nefes alma problemi birçok kediyi etkileyen ve acil müdahale gerektiren önemli bir sağlık sorunudur ve zamanında tedavi edilmeyen solunum sorunları kedi ölümlerine neden olabilmektedir.

Kedilerde solunum zorluğunun nedenleri nelerdir?

Kedilerde solunum sıkıntısı görülmesinin birçok olası nedeni vardır ve kedinizin tam olarak hangi sebepten dolayı solunum problemi yaşadığı ancak bir veteriner hekim muayenesinin ardından belli olur. Kedilerde solunum sorunlarının başlıca nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Astım veya kronik bronşit
• Hava yolu tıkanıklığı
• Üst solunum yolu enfeksiyonu
• Stresli bir ortam ve kaygı düzeyinin yüksek olması
• Obezite
• Dehidrasyon
• Ateş
• Şok durumları
• Sıcak çarpması
• Akciğer hastalıkları (zatürre, akciğer ödemi, akciğerde kanama, astım vs.)
• Kalp hastalıkları (kalp kurdu, kalp büyümesi, kalp yetmezliği vs.)
• Enfeksiyonlar
• Lösemi
• Vücudun herhangi bir yerindeki ağrı
• Zehirlenme
• Kanser
• Hipertiroidizm
• Ödem
• Anemi
• Kedi gribi
• Kazalar veya yaralanmalar, özellikle araba çarpması gibi durumlar
• Doğumsal veya edinsel diyafram fıtıkları
• Kandaki oksijen seviyesinin düşüklüğü (hipoksemi)
• Farklı rahatsızlıklar için kullandığı ilaçların yan etkisi olabilir. Bu durumda veterinerinizden bilgi almanız faydalı olacaktır.

Kedilerde solunum zorluğunun belirtileri nelerdir?

Kedilerde dispne belirtileri şunları içerir:

• Hızlı nefes alma (takipne). Kedi dakikada 40’tan fazla nefes alıp verir.
• Öksürme
• Yemek yememek
• Nefes alırken baş ve boynun öne doğru uzanması
• Kediler stres altında olmadığı sürece burnundan nefes alıp verirler. Kediniz stresli olmadığı halde burun deliklerinden değil de ağız açık bir şekilde nefes alıp veriyorsa solunum zorluğundan şüphelenebilirsiniz.
• Hırıltılı solum (stridor)
• Göbek ve göğsün nefes alırken fark edilir derecede hareket etmesi
• Mavi-mor renkli diş etleri
• Ağızdan köpük ve benzeri maddelerin gelmesi
• Dilin pembe yerine maviye veya mora yakın bir renkte olması

Kedilerde solunum zorluğu nasıl teşhis edilir?

Kediniz nefes almakta zorlanıyorsa, kedinizin yaşamını tehdit eden acil bir durum olabileceği anlamına gelmektedir. Bu nedenle böyle bir durumda çok geç kalmadan kedinizi veteriner hekime götürerek muayene olmasını sağlamalısınız. Kedi solunum problemlerinin teşhisi için veterineriniz aşağıdaki adımların bir kısmını ya da tamamını içeren bir muayene yöntemi uygulayacaktır:

• Sizden kedinizin sağlık geçmişi ile ilgili bazı bilgiler edinecektir. Solunumla ilgili sorunun ne zaman başladığı ve bundan önceki süreçte kedinizin sağlık durumunun nasıl olduğu ilgili sorular soracaktır.
• Kedinizin nasıl nefes aldığını bir uzman olarak gözlemleyecektir. Bu sırada kedinizin nefes borusuna bastırarak öksürmesini sağlamaya çalışabilir.
• Göğüste kalp üfürümün ya da akciğerlerde sıvı olup olmadığını anlamak için kedinizin göğsünü dinleyecektir.
• Veteriner hekimi, kedinizin diş etlerinin rengini kontrol edebilir. Bu kontrol ile oksijenin organlara etkili bir şekilde ulaşıp ulaşmadığı (hipoksemi) veya düşük kan hücresi (anemi) olup olmadığını anlamaya çalışacaktır.
• Solunumu etkileyen altta yatan başka hastalıklar olup olmadığını belirlemek için bazı kan testleri isteyecektir.
• Akciğer ve kalbin durumunu incelemek için röntgen veya ultrason gibi görüntüleme teknolojilerinden faydalanılabilir.
• İdrar analizi
• Ekokardiyogram
• Bulaşıcı hastalıkların izlerini takip etmek için seroloji testleri
• Kedinizin kalbinde bir sorun olduğunu düşündüğünde kalp ritmini ve elektriksel aktivitesini ölçümlemek amacıyla EKG (elektrokardiyogram) isteyebilir.
• Rinoskopi veya Bronkoskopi ile burun tıkanıklığı olup olmadığı kontrol edilebilir.

Kedilerde solunum zorluğu nasıl tedavi edilir?

Solunum sorunları tedavi edilmediği taktirde yüksek ölüm riski taşıdığından hızlı tedaviye hızlı bir şekilde başlanması önemlidir. Kedinizin nefes darlığının nedenine bağlı olarak tedavisi, basit bir antibiyotikle olabileceği gibi ameliyat, oksijen tedavisi, farklı ilaçlar gibi kedinizin hastaneye yatmasını gerektirecek kadar ciddi yöntemleri de gerektirebilir. Kedinizin solunum zorluğunun tedavi edilmesi sürecinde kedinizin çok fazla yorulmaması ve aktivitelerinin kısıtlanması da önemlidir. Kedinin sağlıklı solumasını engelleyen hastalıklara göre uygulanabilecek tedavi yöntemleri şu şekildedir:

• Solunum yolu enfeksiyonu: Bu durumda çoğunlukla antibiyotikler yeterli olur. Öksürük ve ciğerlerin doluluğuna göre balgam söktürücü şuruplar reçete edilebilir. Dirençli enfeksiyonlarla karşılaşılırsa bronkoskopi yoluyla akciğerlerden yıkama yapılarak örnek alınabilir, ardından antibiyogram için laboratuvara gönderilebilir.
• Boğazdaki yabancı bir cisim: Tetkiklerin ardından kedinin burun bölgesinde nefes almasını engelleyen bir cisim gözlendiğinde cerrahi cımbızla bu cisim çıkarılarak kedinin rahat bir şekilde nefes alması sağlanır. Tıkanıklığın açılması için bazen cerrahi yöntemlere de başvurulabilmektedir.
• Astım: Kedinizin nefes almasını astım rahatsızlığı engelliyorsa bu durumda veterineriniz steroidler ve bronkodilatörler reçete edebilir. Her iki ilaç da kedinizin solunum yolunu rahatlatarak daha kolay bir şekilde nefes almasını sağlayacaktır. Nefes alamama sorunun şiddetli olduğu durumlarda oksijen desteği de sunulur.
• Sıcak çarpması: Veteriner hekiminiz kedinizin vücut ısısını normale döndürmek için gerekli uygulamaları yapar ve ihtiyaç halinde oksijen desteği sağlar.
• Dehidrasyon: Kedinizin sıvı seviyesinin normale dönmesi için sıvı takviyesi yapılabilir, ağızdan ve damardan ilaçlar verilebilir.
• Akciğerlerde, göğüste ya da karında sıvı birikmesi: Bu durumda kedinizin sorununu ortadan kaldırmak için sıvı aspire edilerek o bölgenin rahatlaması sağlanır.
• Kanser: Kanser ve tümör vakalarında nefes almayı zorlaştıran şişliğin ortadan kaldırılması için cerrahi müdahale gerekebilir. Veteriner ihtiyaç halinde kediniz için radyasyon tedavisi veya kemoterapi tedavisini de uygulayabilir.

Kedilerde solunum zorluğu nasıl önlenir?

Kedilerdeki solunum problemleri bazı durumlarda önlenemezken, alınabilecek bazı tedbirlerle bazı sebeplerin önüne geçilebilir:

• Kedinizin stresten ve kaygıdan uzak olmasını sağlayabilirsiniz. Yüksek sesli ortamlar kedilerin kaygı düzeyini arttırabilir. Seyahat, eve yeni bir evcil hayvanın ya da insanın gelmesi, taşınma gibi durumlar da kedilerin stres olmasına neden olacağından bu gibi durumlardan mümkün olduğu kadar uzak durmalı ve kedinize standart, onu ürkütmeyecek bir yaşam alanı sunmalısınız.
• Kedinizin kaliteli mamalarla beslenmesi, su tüketiminin yeterli düzeyde olması onun bağışıklık sistemini güçlendireceğinden, nefes zorluğu yaşamasına neden olabilecek hastalıklara yakalanma riskini azaltacaktır. Kediler ne yer yazımızı gözden geçirmenizde fayda var.
• Evinizi sık sık havalandırmanız ve içeriye temiz hava girmesini sağlamanız kedinizin rahat nefes almasını kolaylaştıracaktır.
• Bulaşıcı durumlardan dolayı ortaya çıkan solunum problemlerinin diğer evcil hayvanlara bulaşmaması için solunum zorluğu yaşayan kedinin normale dönene kadar karantinaya alınması faydalı olacaktır.

Solunum zorluğu ve Hasta olan kediye nasıl bakılır?

Veteriner tarafından tedavisi tamamlanıp taburcu edilen kedilerin hızlı bir şekilde toparlanabilmesi için kedi sahiplerinin dikkat etmesi gereken noktaları şu şekilde sıralamamız mümkün:

• Yorgun düşen kedinin bol bol dinlenmeye ihtiyacı olduğundan onu fazla yormamalı ve bir süre dinlenmesi sağlanmalıdır.
• Kedi, ev içinde tutulmalı ve ona rahat edebileceği bir ortam oluşturulmalıdır.
• Ortam sıcaklığının 22-26 derece arasında olmasına özen gösterilmelidir.
• Tedaviden en iyi sonucun alınması için veterinerin yazmış olduğu ilaçlar belirtildiği şekilde kullanılmalıdır.
• Eğer veteriner antibiyotik yazdıysa, kedinizin nefesi ve davranışları normale dönmeye başlasa bile durdurmayın, aksi halde sorun geri dönebilir. Bu nedenle antibiyotik bitene kadar kullanmaya devam etmeli ve bittikten sonra kontrole gitmelisiniz.
• Hasta kediler ne yer hakkında bilgi sahibi olmanızda fayda var.

Solunum zorluğu olan kedi ne zaman veterinere götürülmelidir?

Kediler de tıpkı diğer canlılar gibi hareketli bir etkinliğin ardından vücudun ihtiyacı olan oksijeni daha hızlı almak için hızlı nefes alıp verebilirler. Bu durumda endişelenmenize gerek yoktur çünkü kediniz kısa bir zaman sonra normal nefes alış verişine dönecektir.

Kedinizin nefes zorluğu çektiği ile ilgili şüphelenmeniz için kedinizin dinlenme halindeyken yani yorulmamışken normal solunum hızından daha hızlı nefes alması, göğüs kafesinin inip kalkması, hırıltılı nefes alma gibi yazımızın üst kısmında paylaştığımız belirtilerden bir kısmını göstermesi gerekmektedir. Nefes sorunları hızlı bir şekilde gelişip ölümle bile sonuçlanabildiğinden, endişelenmeniz ve mümkün olan en kısa sürede kedinizi veterinere götürmeniz yerinde ve faydalı olacaktır.

Solunum zorluğu bulaşıcı mıdır?

Solunum yolunu etkileyen enfeksiyon gibi rahatsızlıklar bulaşıcı olduğundan bu durumda çevredeki diğer evcil dostlarımızın da solunum sıkıntılarıyla boğuşmasına neden olabilir.

Solunum zorluğu olan kedinin beslenmesi nasıl olmalıdır?

Özellikle burnu tıkalı olduğu için nefes almakta zorluk çeken kediler besinlerin kokularını almakta da sıkıntı yaşayacaktır. Bu nedenle yemekten önce burun temizliğinin yapılması ardından, onlara cazip gelebilecek lezzetli ve sıcak yemekler sunmak faydalı olacaktır. Kaliteli ve zengin içerikli mamaların tercih edilmesi de kedinizin bağışıklık sisteminin güçlenmesi açısından önemlidir. Kedinizin yeterli miktarda sıvı tükettiğinizden de emin olmalısınız çünkü suyun vücutta eksik ya da fazla olması bazı yaşamsal fonksiyonların görevini yerine getirememesine sebep olabilir.