Köpeklerde Piyoderma Nedenleri ve Tedavisi

Köpeklerde piyoderma en yaygın olarak stafilokok enfeksiyonundan kaynaklanan derinin bakteriyel bir enfeksiyonudur. Çeşitli türleri ve belirtileri olabilse de köpeklerde en sık görülen deri hastalıklarından birisidir.

Köpeklerde Piyoderma Nedir?

Piyoderma, bakteriyel bir deri enfeksiyonunu tanımlamak için kullanılan tıbbi terimdir ve köpeklerde en yaygın hastalıklardan biridir. Pyoderma, özellikle genç yavru köpeklerde impetigo olarak da adlandırılabilir. Köpekler, derilerinin birçok özelliğinden dolayı piyoderma riski altındadır. Örneğin, bir köpeğin derisi daha ince bir dış bariyere sahiptir ve diğer birçok türden daha yüksek bir pH’a sahiptir. Bu durum deride yaşayan normal bakterilerin aşırı çoğalmasını ve diğer bakterilerin istila etmesini kolaylaştırır.

Normal deri bariyerinin hasar görmesi de köpekleri piyodermaya yatkın hale getirir. Bu genellikle derisini kaşıyan ve yalayan evcil hayvanlarda görülür. Köpeğinizi etkileyen piyodermanın türüne bağlı olarak derinin herhangi bir bölgesi enfekte olabilir.

Köpeklerde Piyoderma Türleri

Yüzey Piyoderması

Dış deri tabakasını (epidermis) etkiler. Pembe, tahriş olmuş deri ve tüy dökülmesi görülebilir. Yüzeysel piyoderma şunları içerir:

• Pyotravmatik dermatit (“sıcak noktalar”) : Bu hızla gelişir ve çok kaşıntılıdır.
• Intertrigo : İngiliz Bulldogları gibi kısa ağızlı ırklarda yaygın bir durum olan deri kıvrımlarının enfeksiyonu.
• Bakteriyel aşırı büyüme sendromu (BOGS) : Köpeğin derisi yağlı, kaşıntılı ve kokuludur. En çok vücudun alt tarafında görülür.

Yüzeysel (Süperfisial) Piyoderma

Epidermisi ve tüy foliküllerinin bir kısmını etkiler. Kızarıklık, yuvarlak kabuklar, şişlikler ve tüy dökülmesi görülebilir. Yüzeysel piyoderma şunları içerir:

• İmpetigo (“köpek yavrusu piyoderması”): Bu, genellikle bir yavru köpeğin gelişen bağışıklık sisteminden kaynaklanan ve göbek gibi az tüylü bölgeleri etkileyen bir enfeksiyondur. Etkilenen köpek yavruları genellikle genel olarak sağlıklıdır ve hafif vakalarda yalnızca topikal bir tedaviye ihtiyaç duyabilir. Bağışıklığı baskılanmış yetişkin köpekler de impetigo geliştirebilir.
• Yüzeysel bakteriyel folikülit (SBF) ve yüzeysel yayılan piyoderma: Bir köpeğin kürkü, yaygın saç dökülmesi nedeniyle “güve yeniği” görünümüne sahip olabilir. Bu, tüm ırklarda olur, ancak Shetland Çoban Köpekleri, Border Collie’ler, Avustralya Çoban Köpekleri ve Collie’ler özellikle şiddetli kızarıklık ve tahriş yaşayabilir.
• Mukokutanöz piyoderma: Bu tür piyoderma, deride aşırı mukus üretimine yol açar. Dudaklar, burun, göz çevresindeki cilt, vulva, prepisyum ve anüs çevresindeki alan en sık etkilenir. Alman Çoban Köpekleri, Bichon Frisés ve kanişler yatkın olabilir.

Derin Piyoderma

Derinin alt katmanlarını etkiler (dermis, subcutis). Bu durum, yüzeysel piyoderma tedavi edilmezse veya deri folikülleri yırtılırsa meydana gelebilir. Kızarıklık, kabuklanma ve tüy dökülmesine ek olarak şişlik, mor görünümlü alanlar veya akan enfeksiyon yolları görebilirsiniz. Derin piyoderma şunları içerir:

Furunculosis: Bu durum genellikle bir köpeğin ayak parmakları arasında görülür, ancak başka yerlerde de ortaya çıkabilir. Nadir durumlarda, banyodan veya yoğun fırçalamadan 24 ila 48 saat sonra, ağrı ve ateşe neden olan, bakım sonrası fronküloz adı verilen bir durum ortaya çıkabilir.

Akne: Bu, genç köpekler arasında daha yaygındır ve bakterilerle enfekte olabilen kıl köklerinin (genellikle çene ve ağız çevresinde) iltihaplanmasını içerir.

Alman Çoban Köpeklerinin Derin Piyoderması: Dış uyluk, kasık ve gövdenin etkilenmesi muhtemeldir.

Yalama granülomu: Köpeğiniz, alt bacaklarının üst yüzeyini yalamaktan bir deri lezyonu geliştirebilir. Bu, bakteriyel bir enfeksiyondan veya başka bir sorundan kaynaklanabilir.

Kallus piyoderması: Bu durum, enfekte olmuş basınç noktaları üzerinde koyu renkli, kalınlaşmış bir cilt olarak kendini gösterir.

Köpeklerde Piyodermanın Belirtileri

Piyodermalı köpeklerin derileri kırmızı ve kaşıntılı olabilir. Ayrıca dairesel kabuklar, pul pul dökülmeler, tüy dökülmesi alanları ve sivilce benzeri lezyonlar da görebilirsiniz. Köpeğiniz derisini kaşıyor veya ısırıyorsa, evcil hayvanınızda görünür yaralar ve irin olabilir.

Köpeğiniz birkaç hafta veya daha uzun süredir kaşıntılı deriden şikayetçiyse, derisinin koyulaştığını ve kalınlaştığını görebilirsiniz. Derin piyodermalı köpeklerde şişlik ve akıntılı enfeksiyon yolları olabilir ve düşük enerji, iştahsızlık, titreme veya diğer ağrı belirtileri görülebilir.

Piyoderma ile ilişkili en yaygın klinik belirtiler ciltte oluşan papüller veya püstüllerdir. Bu lezyonlar genellikle insanlarda sivilcelere benzer. Çoğu zaman kırmızıdırlar ve beyaz irin dolu bir merkezle kabarıktırlar. Bazı durumlarda ciltte nemli bir tabaka veya özellikle ayak parmakları arasında veya deri kıvrımlarında küf kokusu olabilir.

Köpeklerde Piyodermanın Nedenleri

Piyoderma genellikle başka bir hastalık veya hastalık sürecine ikincil olarak ortaya çıkar. Aşağıdakilerin bir komplikasyonu olarak ortaya çıkabilir:

• Pire, çevresel alerjenler veya bir gıda bileşenine karşı alerjiler
• Sarcoptes veya Demodex akarları gibi paraziter bir deri enfeksiyonu
• Hipotiroidizm veya Cushing hastalığı gibi endokrin hastalıklar
• Bağışıklık bozuklukları veya bağışıklığın baskılanması

Altta yatan neden için ek testler tamamlanmadan önce bir bakteriyel enfeksiyonun temizlenmesi gerekebilir. Piyodermaya neden olan en yaygın bakteriyel enfeksiyon, vakaların yüzde 90’ından fazlasından sorumlu olan Staphylococcus pseudintermedius‘tur. Bu bakteri türü normalde ciltte yaşar, ancak cilt bariyeri hasar gördüğünde veya sağlıksız olduğunda sayıları artabilir ve sorunlara neden olabilir. Diğer nedenler arasında Staphylococcus schleiferi, Staphylococcus aureus (nadir durumlarda insanlara yayılabilir) ve E. coli, Pseudomonas, Actinomyces, Nocardia ve diğerleri gibi istilacılar yer alır.

Bakteriyel deri enfeksiyonu, cildin yüzeyi bozulduğunda, kronik neme maruz kalması nedeniyle deri yaralandığında, normal cilt bakterileri değiştirildiğinde veya değiştirildiğinde, cilde kan akışı bozulduğunda veya bağışıklık sistemi bozulduğunda ortaya çıkar.

Birden fazla yavru doğuran dişilerde meme bezleri arasında gelişebilir. Komşu deri kendi üzerine katlandığında obeziteye sekonder olarak da ortaya çıkabilir. Deri kıvrımları, bitişik iki alanın yüzeyinin yakın temas halinde olmasını sağlayarak sıcak ve nemli bir ortam yaratır. Nem varlığında, normal cilt bakterileri çoğalarak kıvrımda bir enfeksiyon oluşturur.

Piyoderma sıklıkla alerjik dermatite sekonderdir ve kaşınma sonucu cilt yüzeyinde meydana gelen aşınmalarda gelişir. Yavru köpeklerde genellikle kasık ve koltuk altı gibi ince tüylü bölgelerde yavru piyoderması gelişir. Pireler, keneler, maya veya mantar cilt enfeksiyonları, tiroid hastalığı veya hormonal dengesizlikler, kalıtım ve bazı ilaçlar (bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar ve yüksek dozda steroidler) evcil hayvanınızın piyoderma geliştirme riskini artırabilir.

Piyodermaya Yatkın Köpek Irkları

Bazı ırklar duruma yatkın görünmektedir. Bu ırklardan bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Spaniel : dudak kıvrımı piyoderması
• Pekingese, Pug, Boxer ve Bulldoglar: Yüz ve burun kırışıklarını etkileyen yüz kıvrımı piyoderması
• Shar-Pei ve gevşek deri ve deri kıvrımları olan diğer ırklar.

 Köpeklerde Piyoderma Teşhisi

Köpeğinize piyoderma teşhisi koymak için, veteriner hekiminizin fizik muayene ile başlaması gerekecektir. Püstüller (sivilce gibi görünen şişlikler) gibi belirli lezyonların varlığına bağlı olarak, veteriner hekim, fizik muayeneden belirlediklerine dayanarak evcil hayvanınızı teşhis etmekte rahat olabilir. Teşhis testi genellikle gereklidir ve aşağıdakileri içerebilir:

Deri sitolojisi: Veteriner hekiminiz, derinin etkilenen bölgelerinden bir lam veya bant örneği alacak ve mikroskop altında inceleyecektir. Bu yöntem, veteriner hekimin bakteri ve maya aramasına izin veren invaziv olmayan bir testtir.

Deri kazıntısı: Bu , mikroskop altında Sarcoptes scabiei veya Demodex türleri gibi akarları aramak için kullanılabilir. Veteriner hekiminiz bu testi yapmak için bir büstüri yardımıyla köpeğinizdeki lezyonlu bölgeden kanatarak deri kazıntısı örneği alacaktır.

Kültür ve duyarlılık: Etkilenen cilt bölgesinden alınan bir sürüntü, mantar ve bakteri kültürü ve duyarlılık testi için bir teşhis laboratuvarına gönderilebilir. Sonuçlar genel olarak birkaç gün sürer ve veteriner hekiminizin enfeksiyonun temel nedenleri olan bakteri ve/veya mantar türlerini tam olarak belirlemesini sağlar. Veterineriniz ayrıca, söz konusu enfeksiyonu tedavi etmek için en iyi şekilde çalışacak antibiyotiğe de bu test ile karar verecektir. Mantar kültürü, veteriner kliniğinizde kurum içinde yapılabilir. Evcil hayvanınızda tekrarlayan deri enfeksiyonları varsa veya enfeksiyon derin ve şiddetli ise bakteri kültürü ve duyarlılığı önerilir.

Deri biyopsisi: Evcil hayvanınızın tekrarlayan bir enfeksiyonu varsa veya cildinin olağandışı bir görünümü varsa, etkilenen derinin bir bölümü çıkarılabilir ve inceleme için bir patoloji laboratuvarına gönderilebilir.

Kan tahlili: Bu testler, evcil hayvanınızın cilt enfeksiyonunun altında yatan nedeni belirlemek için gerekli olabilir. Tiroid hastalığı veya Cushing hastalığı için test yapılmasını içerebilir.

Alerji testi: Alerjilerin altta yatan bir neden olduğundan şüpheleniliyorsa, veteriner hekiminiz gıda alerjilerini test etmek için bir eliminasyon diyeti denemesi ve/veya bir veteriner dermatoloğu ile intradermal alerji testi önerebilir. Bu testler ülkemizde genellikle kandan yapılmaktadır ancak sonucunda yapılabilecekler sınırlı olduğundan pek önerilmemektedir. İntradermal alerji testi ise sadece eğer veteriner hekiminiz köpeğinize immunoterapi uygulayacaksa yaptırılmalıdır.

Köpeklerde Piyoderma Tedavisi

Evcil hayvanınız derisini yalıyor veya ısırıyorsa Elizabeth yakalık kullanılması önerilir. Bu, yeniden enfeksiyonu önleyecek ve derinin iyileşmesini sağlayacaktır.

Piyoderma için tipik tedavi, en az üç ila dört haftalık antibiyotik tedavisidir. Kronik veya tekrarlayan vakalarda, uygun antibiyotiğin kullanıldığından emin olmak için deri kültürü ve antibiyotik duyarlılık testi yapılması önemlidir. Bazı durumlarda antibiyotiklere 8 ila 12 hafta boyunca ihtiyaç duyulabilir.

Topikal tedavi, üç ila dört hafta boyunca haftada bir veya iki kez kullanılması gerekebilen benzoil peroksit, salisilik asitli kükürt veya klorheksidin içeren spreyleri ve ilaçlı şampuanları içerir. Köpeğiniz için hangi şampuanın uygun olduğuna derisinin durumuna göre veteriner hekiminiz karar vermelidir. Ek olarak, evcil hayvanınızın temiz, kuru, yastıklı yataklara sahip olması önemlidir. Altta yatan neden alerji ise, veteriner hekiminiz, daha uzun süreli ilaçlar belirlenmeden önce antihistaminikler veya daha düşük doz steroidler, oclasitinib ve lokivetmab gibi kaşıntı önleyici ilaçlar aynı anda kullanmayı tercih edebilir.

Deri kıvrımlarının tıraş edilmesi gerekebilir ve genellikle yukarıdaki topikal bileşenlerden bazılarını içeren ilaçlı mendillerin kullanımından fayda görür. Buradaki en önemli husus, alanı kuru tutmak ve iyi hijyen uygulamaktır. Aşırı durumlarda, cilt kıvrımlarını azaltmak veya çıkarmak için ameliyat gerekebilir.

Veteriner hekiminizin önerebileceği ilaçlar şunları içerir:

Antibiyotikler: Antibiyotik seçimi bakteriyolojik kültür ve antibiyotik duyarlılık testi sonucuna göre karar verilmelidir.

Kaşıntı önleyici ilaç: Seçenekler arasında Apoquel , Cytopoint ve anti-inflamatuar dozda steroid bulunur. Veteriner hekiminiz, bu ilaçların evcil hayvanınız için güvenli seçenekler olup olmadığını belirleyecektir.

İlaçlı şampuan: Bu şampuan, klorheksidin, ketokonazol ve/veya mikonazol gibi antibakteriyel ve antifungal bileşenler içerebilir. Benzoil peroksit, akne vakalarında sıklıkla kullanılan antibakteriyel bir bileşendir. Evcil hayvanınızın tekrarlayan enfeksiyonları varsa, veteriner hekiminiz ilaçlı bir şampuanın uzun süreli kullanımını önerebilir.

İlaçlı sprey, köpük veya merhem: Evcil hayvanınız kuruduğunda üzerine antimikrobiyal bir ürün püskürtmeniz veya ovmanız istenebilir. Evcil hayvanınızın tekrarlayan enfeksiyonları varsa, veteriner hekiminiz bu ürünlerden birinin uzun süreli kullanımını önerebilir.

Tıraş: “Sıcak noktaları” ve diğer bölgesel deri sorunları olan köpekler için, veteriner personeli tüydeki bakterilerin yeniden enfeksiyona neden olmasını önlemek ve havaya maruz kalmasını sağlamak için etkilenen bölgeyi çevreleyen tüyleri kesecektir. Daha sonra bölgeyi temizlemek için yüzde 2 veya yüzde 4 klorheksidin solüsyonu gibi hafif bir antiseptik yıkama kullanılabilir.

Birkaç günlük tedaviden sonra bir iyileşme (lezyonların kuruması, kaşıntının azalması vb.) fark etmezseniz, lütfen veteriner hekiminizi arayın. Hangi antibiyotiğin etkili olacağını belirlemek için kültür ve duyarlılık gerekebilir.

Köpeklerde Piyodermanın İyileşmesi

Veteriner hekiminizle tekrar kontrol randevuları, köpeğinizin enfeksiyonunun antibiyotik tedavisi bitmeden tamamen temizlendiğinden emin olmanızı sağlayacaktır. Tedaviye deri normal göründüğünde 7 ila 14 gün daha devam edilmesi gerekebilir, bu nedenle lütfen tam bir tedavi süreci tamamlanmadan antibiyotikleri kesmeyin. Antibiyotik tedavisini çok erken bitirmek, antibiyotik direncinin gelişmesine katkıda bulunabilir.

Veteriner hekiminizin piyodermanın altında yatan nedeni araştırmaya başlayabilmesi için enfeksiyonun genellikle temizlenmesi gerekir. Alerjiler, Cushing hastalığı, hipotiroidizm veya başka bir hastalık olsun, altta yatan nedeni belirlemek önemlidir, böylece köpeğiniz sık sık piyoderma nüksetmesi yaşamaz.