Irish Setter Özellikleri ve Bakımı
İrlandalı Setter genel olarak her şeye neşeyle, zevkle, pozitif bir tavırla yaklaşan iyi huylu bir köpektir. Gösterişli kırmızı kürküyle ilk bakışta gözleri üzerine çeken ve sonrasında çevikliği, zarafeti ve sıcakkanlı karakter özellikleriyle insanları etkileyen sevimli bir dosttur. Enerjileri çok yüksektir. Çevresindeki insanlarla, yabancı kişilerle, çocuklarla çok iyi anlaşırlar. Sevdiklerinin kendisine ihtiyacı olduğu zaman korumak için çaba gösterir. Ancak tam anlamıyla koruma köpeği niteliklerini taşımazlar. Yabancı kişiler, yaşadığı ortama ve sevdiklerine yaklaştığı zaman havlayarak sahibine haber verir, iyi bir bekçi köpeğinin yapması gerekeni yapar. Ancak yabancı kişilerle de kısa sürede ilişkisini ilerleterek arkadaşlık kurabilir.
Dışa dönük köpeklerdir ve insanlarla arkadaşlık kurmak onlar için olmazsa olmazdır. Çocuklarla araları iyidir ve çok iyi bir oyun arkadaşı oldukları görülür. Sevdiklerinin ve ailesin bir parçası olduğunu hissetmek isterler. Bu yüzden sahibinin aile aktivitelerine köpeğini de dahil etmesi gerekir. İrlanda Seteri, sahibini memnun etmek isteyen ve onun sözüne sadık kalmaya özen gösteren iyi huylu bir köpektir. Yaşamları boyunca sahibine, sevdiklerine çok büyük bağlılıkları vardır ve onlardan uzun süre ayrı kalmaktan çok endişe duyarlar. Evde uzun süre yalnız kalmak, onları mutsuz eder ve ayrılık kaygısı çekerek, terk edileceği düşüncesine sokabilir.
Sportif köpek ırkları arasında yer alan İrlanda Seter’leri bol miktarda egzersize ihtiyaç duyarlar. Enerjileri çok yüksektir. Bu yüzden gün içerisinde oldukça aktiftirler. Yeterli egzersiz yapmadıkları zaman ev içerisinde çok aktif oldukları görülür. Enerjilerini atamadıkları için huzursuz, huysuz, mutsuz ve hırçın olmaları da mümkündür. Günlük ihtiyacını karşılamanız yürüyüş, koşu veya oyunlar oynamanız onların mutlu olmasını, enerjisini atmasını ve karakterinin olumlu yönde gelişmesini destekleyecektir. Örneğin onları mutlu etmek ve güzel, eğlenceli vakit geçirmek için tenis topuyla yakala-bırak oyunları oynayabilirsiniz.
İrısh Setter sahibiyle birlikte vakit geçirmek, sevilmek, ilgi görmek ve birlikte oyun oynamak ister. Hareketli yapıya sahip olan İrlanda Seteri, gelişmiş koku alma yeteneğine sahip olan burnuyla, av faaliyetlerinde oldukça başarılıdır. Oyun, düzenli egzersizler ile mükemmel bir avcı köpeği olarak yetiştirilebilir. Farklı arazi ve iklim şartlarına kolaylıkla uyum sağladıkları görülür.
İrlandalı Setter egzersiz ihtiyacı yüksek ve aktif bir köpek olduğu için genel olarak apartman hayatı için önerilmez. Onların yaşama ortamı için en ideal olanı büyük bir avludur. Ancak sahibi, her gün uzun koşulara çıkıyor ya da bisikletle saatlerce gezintiler yapıyorsa ve Irısh Setter cinsi köpeğini de yanında götürüyorsa işte o zaman bir ihtimal bu köpeklerin apartmanda yaşaması kolaylaşır. Ama her şeye rağmen en mutlu ve rahat olacağı yer büyük bir avlusu olan evdir. Ancak bahçeli evde yaşaması ve farklı iklimlere kolaylıkla uyum sağlaması bahçenizde, kulübe de yalnız başlarına yaşayacakları anlamına gelmemektedir. İrlanda Seterleri kesinlikle dış mekanda yaşayabilecek bir köpek değildir. Bu köpek cinsinin ailesiyle birlikte aynı evin içinde yaşamaları gereklidir. Yalnız kalmaktan ve sevdikleri tarafından terk edilmekten çok korkarlar. Hatta ev içerisinde bile uzun süre yalnız kaldıklarında, ayrılık kaygısı çektikleri görülebilir.
Seteri eğlenceyi ve eğlenmeyi seven, sevgi dolu bir köpektir. Zamanının çoğunu eğlenceli şeyler yaparak geçirmeye hazırdır. Bu yüzden zaman zaman yaramazlıkları zirveye çıkabilir. Evdeki çekmeceleri karıştırmak, yastıkları dağıtmak, çoraplarınızı kendine oyuncak yapmak gibi yaramazlıklarıyla meşhurdur. Böyle bir durumla karşılaşmamak için erken aşamada eğitim vermeniz ve sosyalleştirmeniz kişisel ve karakter gelişimleri için çok önemlidir. Ne kadar köpeğinizin davranışları olumlu yönde şekillenirse, yetişkinliklerinde o kadar iyi huylu bir köpek olurlar. İrlanda Seteri’nin tüm güzel yanlarının yanında ortaya çıkan inatçı ve yaramaz doğasını yönlendirebilmek ve karakter gelişimini olumlu etkilemek için itaat eğitimi de çok önemlidir.
İrlanda Seteri köpek ırkı yavaş olgunlaşır ve birkaç yıl boyunca büyük bedeniyle bir köpek yavrusu gibi dolaşır. Büyük çocuklar olarak görülmesinin sebeplerinden biriside yavaş olgunlaşmalarıdır. Sabırla, tutarlı yaklaşımla ve sevgiyle büyütüldüğünde eşsiz bir köpeğe sahip olursunuz. İrlanda Setteri iyi bir arkadaş, aile köpeği, bekçi köpeği, avcı köpeğidir. Günümüzde en iyi aile köpekleri arasında yer almaktadır. İrlandalı Setter köpeği hayranları tarafından, köpek ırklarının en güzeli olarak tanımlanmaktadır.
İrlandalı Setter’in, kökeni net bilinmemektedir. Ancak belirli özellikler, makul teoriler bu ırkın atalarının İspanyol Pointer’ler ve Gordon Seter’ler ve diğer pasörlerin bir karışımı olduğunu işaret etmektedir. 18. Yüzyılda ortaya çıkan, İngiliz Seteri Gordon Seter ve çeşitli Spanyellerin ve puanterlerin çaprazlanması sonucu geliştirilmiştir. Kızıl Seter, İrlanda Kızıl Seteri ve Madra Rua adlarıyla da bilinen bu cins, güzel görünümleri ve avcılık yetenekleriyle ünlenmiştir. İlk zamanlarda kürkünün rengi, beyaz ve kırmızı renkler içermekteydi. Kırmızı kürkünün üzerine beyaz lekeler saçılmış gibi gözükmekteydi. Bu renk zaman içerisinde değişti.
1800’lerde İrlandalı avcıları koku alma yetenekleri güçlü, hızlı ve heybetli yapısı olan büyük bir köpeğe ihtiyaç duyarlar. Bu özelliklere sahip olan, geniş arazilerde hızlı harekete edip avlanan Irish Setter avcıların popüler köpekleri arasında yerini alır. Özellikle kuş avlama konusundaki yetenekleriyle avcıların en iyi eşlikçileri olurlar. İlk zamanlar daha kısa bacaklı, kızıl ve beyaz kürküyle görülen İrlanda Seteri günümüzde kızıl ve kahverengi tonlarındaki zengin maun rengiyle bilinmektedir.
1800’lerin ortalarında, İrlandalı Kırmızı Setter köpekleri Amerika’ya getirilmiş. Burada da kuşu avlamak konusundaki başarısıyla kendini kanıtlamıştı. Dönemin soylu kişilerinin de ilgisini çekmişti. Hatta Enniskillen Kontu İrish Setter köpeklerin modasını başlatmıştı. 1812 yılına kadar köpek yetiştirme çiftliklerinde neredeyse başka çeşit köpek yoktu. İrlanda’da Setteri köpekleri, kuş avcısı olarak tanınıyordu ve bu konudaki başarısıyla insanlar tarafından çok talep görüyorlardı.
1862 yıllarında İrlanda’da, Irısh Setter cinsini sonsuza dek etkileyecek ve değiştirecek olan Champion Palmerston köpeği doğdu. Bu köpek, alışılmadık derecede uzun kafası, ince yapısıyla tarla ve az köpeği için fazla saf olarak kabul edildi. Özellikleri sebebiyle köpeğin öldürülmesi gerektiğini ifade edenler de oldu. Ancak bu köpeği beğenenler araya girerek, İrish Setteri gösteri köpeği olarak tanıtıldı. Sonrasında bu özellikleri ve görünüme sahip olan birçok yavru dünyaya geldi.
Hemen her modern İrlandalı Setter köpeğinin geçmişi, Palmerston’a kadar izlenebilir. Gösteri köpeği olmasının ardından yetiştiricilerin ilgisi hızlı, aktif ve avlanma yeteneğinden uzaklaşarak köpek gösterilerinde öne çıkacak yönlerine, çekiciliğe sahip olmasına dönüştü. Bu gelişmelerin yanından bir kısım yetiştirici de gösteri köpeği ve yetenekli avcı köpeği olarak kalmasını yani iki yeteneğini de korumak için çalışmalarda bulundular. Yıllar içerisinde İrlandalı Setter köpekleri Westminster Kennel Club gösterisinde, Sporting Group yarışmasında başarılar elde ettiler.
1870’lı yıllarda köpek gösterilerinde sergilenmeye başlamasıyla birlikte gösterişli kürkü, zarif yapısıyla daha da ön plana çıkarlar. Cins, esas olarak bir gösteri olarak bilinse de daha sonra sadık ve mükemmel bir aile köpeği olarak popülaritesini artırdı. 1960 ve 1970’li yıllarda ise Jim Kjelgaard’ın 1945 tarihli romanı “Big Red” isimli kitapta ve “Big Red” adlı filmde İrlanda Seteri cinsi köpeğin yer almasıyla popülerliği iyice arttı. ABD eski başkanları arasında yer alan Richard Nixon’ın “Timahoe” adlı köpeğinin varlığı da popülariteyi arttıran önemli unsurlardandı. 1970’lı yıllarda Irısh Setter Amerika’daki en popüler köpek ırkları arasına yükseldi. Ancak daha sonraki zamanlarda popülerlik sıralamasında düşüş yaşandı.
İrlandalı Setter, başlangıçta kuş tarlalarında hızlı, çevik, enerjik ve verimli bir işçi, avcı köpek olarak çalıştı. Sonrasında ise göz kamaştıran güzelliği, zarifliği ve duruşuyla gösteri ringinde büyük başarılar elde etti. Günümüzde de bu başarılarının yanına; mükemmel bir aile köpeği olma başarısını da ekledi.
Sportif köpek ırkları arasında yer alan, İrlanda Seteri heybetli, çevik, güçlü ve zarif bir vücuda sahiptir. Vücut yapısı yüksekliklerinden biraz daha uzundur. Göğsü dar ve derindir. Uzun gövdesi, yere güçlü basan ayakları, zarif yapısı ve gösterişli kürküyle insanları etkilemeyi, ilgiyi üzerine çekmeyi başarır. Genel olarak vücudunun her bir parçası, birbiriyle uyum içerisindedir.
İrish Setter uzun ve ince kafatası vardır. Kafatası ön kısımdan bakıldığında oval, üstten bakıldığında ise hafif kubbelidir. Alın çıkıntısı belirgindir. Namlu belirgin ve orta derecede derinliğe sahiptir. Burun kısmı oldukça uzundur ve neredeyse kafanın yarısıyla eşit büyüklüktedir. Geniş burun delikleri vardır ve burun rengi siyah veya kahverengidir. Güçlü ve keskin dişleri makas ısırığında kapanır.
İrlanda Setter'in kulakları başa yakın konumlanmıştır. Kulaklarının en belirgin özellikleri üçgen şeklinde, uzun, ince, yumuşak ve sarkık yapıda olmalarıdır.
Irish Setter orta büyüklükte, badem şeklinde, biraz geniş yapılı ve koyu kahverengi ya da ela tonlarında gözlere sahiptir.
İrlandalı Seter’in bacakları oldukça uzun ve adalelidir. Köpeğin yüksekliğinin yanı sıra gövde uzunluğu da fazladır. Ön bacakları yere düz basar ve hızlı, kendinden emin adımlar atmasına yardımcı olur. Kemerli ayakları ve küçük parmaklarıyla zahmetsiz bir yürüyüşe sahiptirler. Uzun, güçlü ve arkadan çekişe sahip bacaklarıyla, İrlanda Seteri sportif köpekler içerisinde en hızlıların arasında yer almaktadır.
Uzun kuyruk yapısı vardır. Neredeyse diz kapağına gelen uzunlukta, yere paralel ve tabandan kalın başlayarak, bir noktaya kadar incelen tüylü bir kuyruğa sahiptir.
İrlanda Setteri'nin tüyleri baş ve bacakların ön tarafında ince, kısa ve pürüzsüz yapıdadır. Vücudun geri kalan diğer kısımlarında ise orta uzunluğa sahiptir. Kulak, ön bacakların arkası, kuyruk, kuyruk altı, göğüs altında, patilerinde ve belinde ekstra tüylenmeler vardır. Bu bölgelerdeki tüyler daha uzun ve ipeksidir. Genel olarak Irish Setter ırkının kürk yapısını; baş ve ön ayakları hariç uzun ve ipeksi olarak ifade edebiliriz.
İrlanda Seteri'nin kızıl, kırmızı ve kahve tonlarındaki kürkü, onlara köpek dünyasının en güzel ırklarından biri olarak ün kazanmasını sağlayan özelliklerindendir. Bazen göğüs, boğaz ve patilerinde bazen de başın üst kısmında ince çizgi olarak azda olsa beyaz lekeler görülebilir. Ancak siyah renk Irish Setter ırkında kürk rengi olarak pek kabul edilmez. Bazı genç Irish Setter köpeklerinin kulaklarının ve bacaklarının arkasında gümüş grisi renk görülür. Grimsi bu renk Irish Setter olgunlaştıkça genellikle kaybolur. Irish Setter ırkının ipeksi ve uzun bir kürkünün ana rengi maundan zengin kestane kırmızısına ve kızıl renk tonlarına kadardır.
Sıkça sorulan sorular
Bakımları yapılan, sağlıklı İrlanda Seteri’nin yaşam süresi 12- 15 yıl arasında değişmektedir.
Irish Setter dişiler ve erkekleri arasında çok fazla boyut farklılığı yoktur. Irish Setter köpek ırkının yükseklikleri 63- 69 cm, ağırlıkları ise 27- 32 kg aralığında değişiklik gösterir. Aktif köpekler oldukları için fazla kilo sorunu yaşamazlar.
Kızıl ve kahve tonlarında uzun yele ve kürke sahip olan İrlanda Seteri orta seviyede tüy dökerler. Haftada 2-3 kez köpeğinizi düzenli tarar ve fırçalarsanız dökülmeleri daha da azaltabilirsiniz. Yoğun tüylere sahip köpeğinizin tüy dökülmelerini azaltmak, tüylerinin sağlıklı uzamasını sağlamak ve iyi görünmesi için düzenli fırçalamanız çok önemlidir.
Büyük köpek cinsleri arasında yer alan Irish Setter beslenmesi, büyüklüğüne, yaşına, alerjen durumuna, sağlığına ve egzersiz seviyesine göre ayarlanmalıdır. Royal Canin, Proplan, Acana, Hills, N&D, Gimcat, Brit, Purina, Felix, Brit Care gibi markaların büyük köpek ırkları için özel üretilen köpek mamalarını tüketmeleri sağlıkları için en doğru olandır. Köpeğinize uygun doğru mamayı bulmak için belirttiğimiz markaların köpek mama çeşitlerini inceleyebilir ve gerekirse veterinerinizden yardım alabilirsiniz.
Evet Irish Setter sağlıklı ve köpeklerin yemesi uygun olan ev yemeklerini yiyebilir. Ancak insan gıdaları köpeğinizin günlük alması gereken besin ve kalori ihtiyacını karşılamaya yetmez. Bu yüzden Irish Setterin gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlaması için Royal Canin, Proplan, Acana, Hills, N&D, Gimcat, Brit, Purina, Felix, Brit Care gibi yüksek kaliteli köpek mamaları yemeleri önerilir.
Irish Setter geç olgunlaşan, bedeni büyüse de belli bir süre yavru köpeği davranışları devam eden bir cinstir. Bu yüzden gelişimleri tamamlanmadan çiftleştirilmesi önerilmez. Sağlıklı bir şekilde yavrulaması ve üremesi için en ideal zaman 18. Ayını tamamladıktan sonraki dönemdir. Daha erken dönemde çiftleştirildiğinde annenin ve yavruların sağlık sorunu yaşaması mümkündür.
Irısh Setteri ırkının bakımı çok zor değildir. Erken aşamada alıştırdığınız sürece onların bakım işlemleri kolay tamamlanacak eğitim süreçleri hızlı sonuçlanacak ve insan ilişkileri olumlu olacaktır. Genel olarak sahibini zorlayan ve zor durumda bırakan bir köpek cinsi değildir. Uysal köpek ırkları arasında yer alır.
Irish Setter yavrusunun fiyat aralığı köpeğin cinsiyetine, kürk rengine, sağlık durumuna, eğitimine ve şecere durumuna göre değişiklik göstermektedir. Irish Setter yavrusunun fiyatı 2.000 TL ile 6.000 TL aralığında değişiklik göstermektedir. Belirtilen fiyat aralığı köpeğin satıldığı yere, satan kişiye ve daha bir çok değişkene göre artıp azalabilir.
Not: Petibom olarak bizler; bir köpek satın almaktansa sahiplenmenin daha değerli olduğu düşüncesindeyiz. Okurlarımızın barınaklardan ya da gönüllü sahiplendirme sitelerinden köpek almalarını ve sıcak yuvalarını onlara açmalarını diliyoruz. Özellikle de barınaklarda yardıma ve sıcak bir yuvaya ihtiyaç duyan birçok köpek bulunuyor. Satın almak yerine sahiplenerek sizler de onları mutlu edebilirsiniz.
Sağlıklı dişi Irish Setter tek bir doğumda 8 – 12 adet arasında sağlıklı yavrular dünyaya getirebilir. Her doğumda doğan yavru sayısı aynı olmayacaktır. Doğan yavru sayısı annenin yaşına, sağlık durumuna, daha önce gerçekleştirdiği doğum sayısına, çiftleştiği erkek köpeğe ve kaç kere çiftleştiklerine göre farklılık göstermektedir.
İrlanda Seteri’nin kızıl, kırmızı ve kahve tonlarındaki kürkü, onlara köpek dünyasının en güzel ırklarından biri olarak ün kazanmasını sağlayan özelliklerindendir. Bazen göğüs, boğaz ve patilerinde bazen de başın üst kısmında ince çizgi olarak azda olsa beyaz lekeler görülebilir. Ancak siyah renk Irish Setter ırkında kürk rengi olarak pek kabul edilmez. Bazı genç Irish Setter köpeklerinin kulaklarının ve bacaklarının arkasında gümüş grisi renk görülür. Grimsi bu renk Irish Setter olgunlaştıkça genellikle kaybolur. Irish Setter ırkının ipeksi ve uzun bir kürkünün ana rengi maundan zengin kestane kırmızısına ve kızıl renk tonlarına kadardır.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar