Köpeklerde Karaciğer Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi

Köpeklerde karaciğer, köpeklerin sağlığını tehdit edebilecek çok çeşitli sorunlara karşı hassastır, bu nedenle evcil hayvanınızı hayatta tutmak için sahiplerinin karaciğer hastalığının belirtilerini ve nedenlerini bilmesi önemlidir.

Köpeklerde Karaciğerin Görevleri Nelerdir?

Karaciğerin görevi başlıca olarak; vücutta metabolik süreçlerde yer alması, birçok vitamin, mineral, protein ya da diğer besin maddelerinin depolanması ve sentezlenerek dağıtılmasını sağlaması şeklinde sıralanabilir. Genel olarak karaciğerin görevleri ise yazının devamında detaylandırılmıştır.

Metabolizma

Karaciğer, metabolizma ile ilişkili süreçlerde bazı maddelerin yapımı (anabolizma) ve bazı maddelerin yıkımını (katabolizma) üstlenir. Besinlerle alınan fruktoz ve galaktoz gibi basit şekerler, karaciğerde glikoza dönüştürülerek enerji metabolizmasını dengeler. Elde edilen glikoz ise daha sonra kullanılmak üzere saklanır. Karaciğer bunların dışında, kandaki toksik maddelerin uzaklaştırılmasından da sorumludur.

Sindirim

Karaciğerin sindirimdeki görevi besin maddelerinin bağırsaktan geçmesine yardımcı olan safra salgısını yapmaktır. Safra, özellikle besinlerdeki A, D, K, E gibi yağda çözünen vitaminler ve yağların emiliminde görev alır.

Kanın Pıhtılaşması

Karaciğer, kanın pıhtılaşması için gerekli proteinleri oluşturur. Karaciğer bozukluğu durumunda kanın yeterli oranda pıhtılaşamaması ve kanamaların görülmesi bu durumun bir sonucudur.

Depolama ve Saklama

Karaciğer, yağda çözünen vitaminlerin ve demir, bakır gibi minerallerin depolama ve saklanmasında görev alır. Ayrıca köpeklerin beslenmeyle aldıkları yağları parçalayarak enerjiye dönüştürür veya daha sonra kullanılmak üzere metabolik sürece dahi eder. Karaciğer, vücutta enerji oluşumunun en önemli moleküllerinden olan glikozu saklar.

Bağışıklık Fonksiyonu

Karaciğer, vücutta doğal olarak bulunan veya sonradan kazanılan bağışıklık sisteminde önemli görevlerde bulunur. Bağışıklık sisteminde yer alan hücrelerin normal işlevlerinin yürütülmesinden sorumludur. Ayrıca vücuttaki zararlı maddeleri uzaklaştırdığı için bağışıklık direncinin düşmesine de engel olur.

Köpeklerde Karaciğer Hastalığı Belirtileri

Karaciğer hastalığının en yaygın semptomlarından biri, en sık gözlerde, diş etlerinde ve kulaklarda görülen ciltte sarımsı bir renk olan sarılıktır. Karaciğer, kırmızı kan hücresi parçalanmasının bir yan ürünü olan bilirubinin atılmasından sorumludur. Karaciğer olması gerektiği gibi çalışmadığında bu bilirubin kanda birikir ve hastanın sarımsı bir görünüme sahip olmasına neden olur.

Hepatik ensefalopati, karaciğer hastalığının başka bir yaygın semptomudur. Hepatik ensefalopati, karaciğer hastalığı olan evcil hayvanlarda ortaya çıkan ve nöbetler, oryantasyon bozukluğu, depresyon, kafa bastırma, körlük veya davranış değişikliklerini içeren nörolojik belirtilerin bir koleksiyonunu ifade eder.

Karaciğer hastalığının diğer yaygın semptomları, iştah azalması, kusma ve ishal, kilo kaybı, artan içme ve idrara çıkma ve dışkı renginde değişiklikler gibi gastrointestinal belirtilerdir. Köpekler, genellikle asites olarak adlandırılan karında sıvı tutulumu geliştirebilir.

Köpeğiniz için neyin normal olduğunu bilmek, karaciğer hastalığının belirtilerini erken fark etmenize yardımcı olacaktır.

Köpeklerde Karaciğer Hastalığının Erken Belirtileri

• Uyuşukluk ve yorgunluk
• Düşük iştah
• Kilo kaybı
• Normalden daha az veya daha fazla içmek
• Kusma veya ishal
• Mide bulantısı veya rahatsızlıktan kaynaklanan titreme

Sık Görülen Diğer Belirtiler

• Kabızlık, gaz ve şişkinlik gibi sindirim bozuklukları
• Kuru, kırılgan veya enfekte tırnaklar
• Donuk gözler, kornea veya retinal bozukluklar
• Sarılık
• Sinüs sorunları
• Koyu idrar
• Bağ veya tendon sorunları
• Sinirlilik ve saldırganlık
• Nöbetler
• Yüksek ateş
• Ağrılı, şişkin bir göbek
• Spontan kanama
• Başlarını bir şeylere bastırmak
• Asites
• Hepatik ensefalopati (sinir sistemi bozukluğu)
• Bacaklarda ödem

Pek çok insan bu belirtileri yaşlanmanın normal bir parçası olarak görür, ancak karaciğer hastalığı belirtileri çok çeşitli olduğundan, tedbiri elden bırakmamak ve köpeğinizi bir veteriner hekime kontrol ettirmek en iyisidir.

Köpeklerde Karaciğer Hastalığı Nedenleri

Damar Anormallikleri

Genç köpeklerde en yaygın karaciğer bozukluklarından biri konjenital portosistemik şant adı verilen bir doğum kusurudur. Bu durumlarda, karaciğeri atlayan ve karaciğerin normalde halledeceği toksinlerin birikmesine neden olan bir kan damarı mevcuttur. Büyümesi yavaşlamış, nöbetler geliştirmiş veya kafası karışmış görünen genç köpeklerde konjenital portosistemik şantlardan şüphelenilmektedir.

Tedavi şantın anatomisine bağlıdır. Küçük cins köpeklerde konjenital şantlarda daha yaygın olduğu gibi, karaciğer dışında büyük bir damardan oluşuyorsa, ameliyat çok başarılı olabilir. Karaciğer içindeki şantlar veya birden fazla damardan oluşan şantlar cerrahi olarak onarılamaz ve bu durumlarda hasta, kandaki toksin miktarını azaltmaya yardımcı olacak düşük proteinli bir diyet ve ilaçlarla tedavi edilmelidir. Bu durumlarda, karaciğer sorunu tedavi edilmez, bunun yerine semptomların kontrol altına alınmasına önem verilir.

Endokrin Hastalıklar

Endokrin bezleri etkileyen bazı hastalıklar karaciğer sorunlarına yol açabilir. Diabetes mellitus, hiperadrenokortisizm (Cushing hastalığı) ve hipertiroidizm , organ üzerindeki etkilerinden dolayı karaciğer fonksiyonlarında bozulmaya neden olabilir. Bu durumlarda, altta yatan endokrin hastalığın tedavisi, karaciğer fonksiyonunu iyileştirmenin en önemli bileşenidir.

Enfeksiyöz Hepatit (Karaciğer Yangısı)

Kan hacminin tamamı karaciğerden geçtiği için çeşitli bulaşıcı hastalıklara karşı özellikle hassastır. Karaciğer bakteriler, virüsler, parazitler veya mantarlar tarafından enfekte olabilir.

• Adenovirüs enfeksiyonu, Köpek karaciğeri ile ilişkili en yaygın viral hastalık , enflamasyona ve yara izine neden olabilen enfeksiyöz köpek hepatitidir . Bu aşı ile önlenebilir bir hastalıktır.
• Leptospirosis, karaciğer hastalığına yol açabilen bakteriyel bir enfeksiyondur, ancak birçok kişi bunu daha çok böbrek hastalığı ile ilişkilendirir. Köpekler, kirli su kaynakları yoluyla leptospirosis ile enfekte olur ve hastalık insanlara yayılabilir. Leptospirosis, kan testi veya doku biyopsisi ile teşhis edilir. Spesifik olmayan klinik belirtilerin çok çeşitli olması nedeniyle tanı koymak zor olsa da, bakteriyel enfeksiyon erken tedavi ile temizlenebilir. İkincil karaciğer ve böbrek hasarı kalıcı olabilir. Risk altındaki köpekler için leptospirosis için ticari aşılar mevcuttur.
• Koksidioidomikoz ve histoplazmoz, karaciğer hastalığının en yaygın mantar nedenleridir. Köpekler çevredeki sporlar yoluyla maruz kalırlar. Bu mantar enfeksiyonlarını temizlemek zor olabilir ve genellikle mantar önleyici ilaçlarla aylarca tedavi gerektirir. Karaciğerin mantar hastalığını tedavi etmedeki zorluk nedeniyle, uzun vadeli prognoz korunur.

Karaciğer kitleleri

Köpekler, çeşitli karaciğer kitlelerine karşı hassastır. Karaciğer kistleri doğuştan mevcut olabilir veya yaşla birlikte edinilebilir. Genellikle iyi huylu olmasına rağmen, büyük veya büyüyen kistler karaciğer hastalığı semptomlarına neden olabilir.

Karaciğer kanseri

Karaciğer kanseri iki ana formda gelir – karaciğerden kaynaklanan birincil tümörler ve vücudun başka bir bölgesinden yayıldıkları anlamına gelen ikincil veya metastatik tümörler. Primer tümörler metastatik olanlardan daha az yaygındır. Kanserin türüne, konumuna ve kitle sayısına bağlı olarak, tedaviler cerrahi, kemoterapi, radyasyon veya bunların bir kombinasyonunu içerebilir.

Köpeklerde karaciğer sorunlarına neden olabilecek birçok farklı şey vardır. Bazıları karaciğerde başlar (karaciğer tümörleri ve portosistemik şantlar gibi) ve diğerleri vücudun diğer bölgelerini de etkileyen hastalıklardır (örneğin karaciğer hasarı da dahil olmak üzere birçok soruna neden olan bir kan enfeksiyonu). Neyse ki, karaciğer kendini onarmada çok iyidir, bu nedenle sorun tedavi edilebilirse, karaciğer genellikle iyileşebilir ve tekrar çalışmaya başlayabilir.

Toksinler

Ksilitol, mavi yeşil algler, küflü yiyecekler, zehirli mantarlar ve diğer zehirli bitkiler gibi belirli toksinler ve zehirler köpeklerin karaciğerine zarar verebilir. Bir köpeğin karaciğeri toksinleri parçalamak için çok çalışır ve ne kadar çok maruz kalırsa, zarar görme olasılığı o kadar artar. Bir köpeğin karaciğeri, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok sayıda toksin tarafından strese girebilir:

• Pestisitler ve herbisitler
• Besin katkı maddesi
• Çevresel toksinler
• İşlenmiş gıdalar
• Kimyasal temizleyiciler

Bazı ilaçlar

Bazı ilaçlar (yüksek dozda parasetamol, bazı antibiyotikler ve antiepileptik ilaçlar gibi) karaciğer hasarına neden olabilir.

• Pire ve kene ilaçları
• Kalp kurdu ilaçları
• İç parazit ilaçları
• Bazı aşılar

Sepsis

Sepsis, karaciğere zarar verebilecek ve ciddi vakalarda karaciğer yetmezliği ile sonuçlanabilecek ciddi bir kan enfeksiyonudur.

Bağışıklık aracılı ve depo hastalığı

Bunlar, karaciğer hastalığına veya karaciğer yetmezliğine yol açabilecek nadir durumlardır. Bazı türler belirli ırklarda daha yaygındır.

Köpeklerde Irklara Özgü Karaciğer Hastalıkları

Bazı köpek ırkları, belirli karaciğer koşullarına yatkındır. Bakır depolama hastalığı, Bedlington teriyerleri, Doberman pinschers, Skye teriyerleri ve West Highland beyaz teriyerlerinde bilinen bir sorundur . Bu köpeklerde metabolik bir bozukluk bakırın karaciğerde kalmasına neden olarak kronik hepatite yol açar. Hücrelerde biriken hatalı biçimlendirilmiş bir proteinin neden olduğu amiloidoz, bir Shar-pei hastalığıdır.

Köpeklerde Karaciğer Yetmezliğinin Evreleri

Köpeklerde karaciğer hastalığı dört evrede ortaya çıkar.

1. Evre: Anormal inflamasyon, bu durumun ilk aşamasıdır ve çoğu durumda bu, ilaçla veya diyet değişiklikleriyle tedavi edilebilir.
2. Evre: karaciğerin yaralanmaya ve sertleşmeye başlamasıyla ortaya çıkan fibrozistir. Karaciğer hastalığı bu aşamada veya öncesinde yakalandığında geri döndürülebilir.
3. Evre: Siroz, karaciğerde kalıcı skar oluşumu ile karakterize edilen üçüncü aşamadır.
4. Evre: Karaciğer hastalığının dördüncü aşaması karaciğer yetmezliğidir ve bu noktada köpeğin karaciğeri düzgün çalışamaz. Bu aşamada asıl amaç, köpeğinizi son haftalarında veya aylarında olabileceği kadar rahat ettirmek olacaktır.

Karaciğerler yenileyicidir, bu nedenle karaciğer hastalığı yeterince erken yakalanırsa köpekler iyileşebilir ve mutlu, sağlıklı bir hayat yaşayabilir. Ancak ağır vakalarda köpeğiniz daha yoğun tedavi gerektirebilir ve ileri vakalarda karaciğer hastalığı tedavi edilemeyecek kadar ilerlemiş olabilir.

Köpeklerde Karaciğer Hastalığı Tedavisi

Köpeğinizin tedavisi, sorunu ne kadar çabuk yakaladığınıza ve buna neyin sebep olduğuna bağlı olacaktır. Veteriner hekiminizin karaciğerde ne kadar hasar olduğunu görmesi gerekecek.

Diyet değişiklikleri genellikle yardımcı olur. Köpeğinizin karaciğerine yardımcı olması için gereken besinleri ve kalorileri aldığından emin olmak için özel bir diyete ihtiyacı olabilir.

SAM-E veya devedikeni gibi takviyeler karaciğerin iyileşmesine yardımcı olabilir.

Antibiyotikler karaciğer enfeksiyonlarında kullanılır. Ayrıca köpeğinizin diğer ilaçlarını değiştirmeniz veya aldıkları miktarı azaltmanız gerekebilir.

Tümörü veya kisti olan köpekler için cerrahi bir seçenek olabilir.

Karaciğer yetmezliğinin tedavisi, altta yatan nedene yöneliktir, ancak akut karaciğer yetmezliğinin tedavisi için hastaneye yatış hayati önem taşır. Sıvılar ve elektrolitler, kolloid (düzgün tiroid fonksiyonu için gerekli olan jelatinimsi madde) replasmanları ve oksijen takviyesi ile birlikte tedavi ve bakımın temel unsurlarıdır.

Karaciğere yenilenme fırsatı vermek için köpeğiniz kısıtlı aktiviteye alınacaktır. Son derece stabil olmayan hastalar için kateterle besleme önerilirken, stabil olmayan hastalar için küçük miktarlarda enterik besleme (doğrudan bağırsaklara besleme) önerilir

Köpeklerde Karaciğer Hastalığı Prognoz

Hastalığın ciddiyetine ve altta yatan nedenin tedavi edilip edilemeyeceğine bağlı olarak, köpek karaciğer hastalığının prognozu değişir. Uzun vadeli hasar meydana gelmeden önce neden ele alınırsa, prognoz mükemmel olabilir. Karaciğer yenilendiği bilinen tek iç organdır, bu nedenle bu açıdan gerçekten dikkate değerdir.

Bununla birlikte, kronik veya şiddetli karaciğer hastalığının prognozu daha kötüdür. Bu durumlarda tedavi, hastalığın ilerlemesini yönetmek ve semptomları en aza indirmekle sınırlıdır.

En yaygın tıbbi yönetim, kan dolaşımında dolaşan amonyak miktarını azaltmak için daha yüksek karbonhidrat / düşük proteinli bir diyet, vitamin takviyeleri, bağırsaktaki toksinleri bağlamak için laktuloz, antibiyotikler ve hastanın kanama sorunları varsa K vitamini içerir. Semptomları kontrol altına almak için veteriner hekiminizin karaciğer hastalığı varsa evcil hayvanınızı düzenli olarak izlemesi önemlidir.

Köpeklerde Karaciğer Hastalığı Nasıl Önlenebilir?

Tüm karaciğer hastalığı vakaları önlenemez, ancak bazı önlemler belirli hastalıkların riskini azaltabilir.

Köpekleri enfeksiyöz köpek hepatit virüsüne (akut bir karaciğer enfeksiyonu) karşı aşılamak ve bileşen olarak potansiyel olarak zararlı hepatotoksinler içeren ilaçların kullanımından kaçınmak, akut karaciğer yetmezliğine karşı önleyici görevi görebilir. Ancak köpeklerde karaciğer hastalığını önlemenin başka yolları da var.

• İlaçlar, böcek ilaçları, kimyasal temizleyiciler ve antifriz gibi zararlı maddeleri evcil hayvanlarınızın ulaşamayacağı bir yerde saklayın.
• Hangi yiyeceklerin köpeğiniz için zararlı olabileceğini bilin ve onlara ulaşamayacaklarından emin olun.
• Önce veteriner hekiminize danışmadan köpeğinize reçetesiz ilaçlar vermeyin.
• Aşırı dozdan kaçınmak için köpeğinize reçete edilen herhangi bir ilaç için talimatları dikkatlice izleyin.
• Köpeğinizin bakteri barındırabilecek potansiyel olarak kirli veya durgun su kaynaklarından içmesine izin vermeyin.
• Karaciğer hastalığına yol açabilen diyabetin önlenmesine yardımcı olabilecek her hafta bol miktarda egzersiz yaparak evcil hayvanınızı sağlıklı bir kiloda tutun.

Karaciğer hastalığının belirtilerini öğrenin ve endişeleniyorsanız daha geç olmadan onu veteriner hekime görünün! Erken müdahale ve tedavi, karaciğer hastalığının tedavisinde ve ciddi belirtilerin önlenmesinde anahtar faktörlerden biridir.