English Setter Özellikleri ve Bakımı
English Setter geniş alanlarda özgürce koşmak ve avlanmaktan zevk alan bir cinstir. İngiltere, İrlanda ve İskoçya’nın farklı arazilerinde çalışması ve avcılara yardımcı olması için yetiştirilmiş dört İngiliz Setter türünden birisidir. Zarif, çekici ve benekli kürküyle güzel bir köpektir.
Ailesine, yabancı kişilere ve diğer hayvanlara karşı sevgi dolu yaklaşımı vardır. Aile bireylerine oldukça sadık ve sözlerini dinleyen uyumlu bir köpektir. Çocuklarla çok iyi anlaşır ve arkadaşlık kurarlar. Çocuklara karşı nazik, samimi, anlayışlı ve toleraslı davranırlar. İyi huylu bir İngiliz Seteri yetiştirmek için yavruluk döneminden itibaren eğitmeye ve sosyalleştirmeye özen göstermelisiniz. İngiliz Seteri sıcakkanlı karakteriyle birçok kişi ve hayvanla iyi anlaşabilen, arkadaş canlısı bir cinstir.
Köpek cinsleri arasında neşeli ve aktif yapısıyla bilinirler. Neşeli İngiliz Seteri, kibar, oyuncu ve şamatacıdır. Sahibiyle, köpek ve diğer hayvanlarla birlikte oyun oynamaktan keyif alırlar. Onların yüksek enerjisini atması için fırsat verilmezse ve oyun isteği karşılanmazsa mutsuz ve huysuz oldukları görülür. Gün içerisinde dışarıya çıkararak hem zihinsel hem de fiziksel egzersizlerini yaptırmanız gerekmektedir. Aksi halde ev ortamında olumsuz davranışlar sergileyebilirler.
Sporcu bir köpek olan İngiliz Seteri hareket etmeyi seven, egzersiz ihtiyacı yüksek olan bir ırktır. Bu yüzden apartman hayatında zaman zaman yaşamınızı zorlayabilir. Çok fazla havlamazlar ancak yüksek egzersiz ihtiyacı iyi şekilde karşılanmazsa ev içerisinde çok aktif olarak rahatsızlık verebilirler. Bu yüzden İngiliz Seteri’nin daha çok ortalama bir büyüklüğe sahip olan bahçeli evde yaşaması uygun olacaktır. Yaşadığı ortamda egzersizlerini yapan, enerjisini boşaltabilen İngiliz Seteri günlük hayatına daha sakin, uysal bir ev köpeği olarak devam edecektir.
İngiliz Seteri çok fazla havlamaz. Sadece yaşadığı ortama, evine yaklaşan birisi olursa bunu sahibine haber vermek için havlayabilir. Ancak sahibinin daha önce görüştüğü, tanıdığı kişileri, tanıdığı için onlara karşı hoşgörülü davranır. Tanıdığı ve tanımadığı kişileri ayırt edebilen akıllı bir köpektir.
Hassas yapıya sahip İngiliz Seteri sevilmeyi ister ve kendi sevgisini göstermeyi de çok iyi becerirler. Ailesinin ona verdiği değeri, birlikte zaman geçirerek anlayabilir. Köpeğinizi mutlu etmenizin en basit yolu uzun yürüyüşlere, koşuya çıkarmanız ve oyunlar oynamanızdır. Genellikle uzun süre yalnız kalmaktan hoşlanmazlar. Ancak kısa süreli yalnız kalması gereken durumlar için, beklemeyi öğrettiğinizde ve alıştırdığınızda sizi sakin ve sabırlı bir şekilde sizi beklediğini görebilirsiniz.
İngiliz Setter, aktif ve egzersiz ihtiyacı bazı köpek cinslerine göre fazla olduğu için daha çok hareket etmeyi seven, köpeğine uyum sağlayabilecek hareketli bir sahibe ihtiyaç duyar. O yüzden köpek sahiplenecek kişinin, yoğun çalışan, yürümeyi, gezmeyi ve hareket etmeyi sevmeyen birinin olmaması gerekir.
İngiliz Setter ırkının tarihi yaklaşık 400-500 yıl öncesine, İngiltere’ye dayanmaktadır. İlk olarak Fransa’da ortaya çıktığı ve anavatanının Fransa olduğu da ifade edilir. Ancak ortaya çıktıktan sonra İngiltere’ye gelmiş ve farklı ırklarla melezlenerek İngiltere’de çeşitlenmiştir. İlk yetiştirildiği ve üretildiği yer olduğu içinde kanıtlar doğrultusunda menşei İngiltere olarak kaydedilmiştir.
Setter’in gelişimi muhtemelen İspanyol Pointer, Springer Spanyeller ve büyük Water Spaniel gibi çeşitli av köpeklerinin melezlenmesiyle oluştu. Bu kanıya katılanlar olduğu gibi İngiliz Setter ırkının Pointer ırkından önce geliştirildiğini düşünenlerde vardı. Ancak Spor ırkının kanıtları İngiliz Setter’in orijinal olarak İspanyol Pointer, Springer Spanyeller ve büyük Water Spaniel çaprazlanmasıyla üretildiğini gösteriyor.
Setter, sessizce durmak ve av kuşlarını bulduklarında yakalamak için geliştirildi. Geçmiş zamanlarda bu avlanma tarzı, avcının bölgeye bir ağ atması, köpeğinin de üstünü örtmesi ve kapana kısılmış kuşları toplamasını gerektiriyordu. Bu ağ avı için kullanılan ideal bir yöntemdi. Çünkü ayakta duran bir köpek ağlara daha kolay dolaşırdı. İngiliz Setter, bu grubun bilinen en eskisi üyesidir ve geçmişi 14. yüzyıla kadar uzanır. Bozkırlardaki avı bulmak ve sonra avın başında bekleyerek sahibine ulaştırmak için geliştirildiler. Av tüfeğinden önce de, kuşlar bir ağla yakalandığı zaman köpekler orayı işaret etmek için eğitildiler. 18. yüzyılda, ateşli silahlar ağların yerini almaya başladı. Setter ırkı da günümüz işaretçilerinin (Pointer) öncüleri oldular. Yenilenen avcılık yöntemlerine uygun şekilde geliştirildiler.
19. yüzyıl da Modern İngiliz Seteri, Edward Laverack ve Welshman R.L. Purcell Llewellin adında iki İngiliz tarafından geliştirilmeye başlandı. Edward, 1825’te Rev. A. Harrison adlı birisinden “Ponto” ve “Old Moll” adında iki köpek aldı (ilk İngiliz Setteri) ve aldığı köpekler İngiliz Seteri’nin temelini oluşturdular. Edward Laverack İngiliz Setterinin uyumlu saf üreme yoluyla yetiştirilmesi için 35 yılı geçen bir çalışma sürdürdü. Edward, uysal, arkadaş canlısı ve av yeteneği olan bir seter yaratmak istiyordu. Bunun için Pointer ve İrlanda Seteri’ni de melezlemelere de dahil etti. İlk ortaya çıkan köpekler gösterilerde başarılı oldular ancak arazi denemelerinde kötü performans sergilediler.
Welshman köpekleri, Edward’ın Laverack’tan satın aldı. Ancak Edward’ın odak noktası çoğunlukla Setter şovuyla ilgiliyken, Llewellyn’in daha çok köpeğin saha performansına önem verdi. Tıpkı Edward’ın yaptığı gibi farklı köpekler üzerinde denemeler yaparak, arazi performanslarında başarıyı arttırmayı ve tarla köpekleri üretmeyi hedefledi. Köpeklerinin koku alma becerisini, hızını ve performansını arttırmak için Gordon Seter ve diğer ırklarla çaprazlama yaptı.
Laverack ve Llewellin ortaya çıkardığı köpekler özellikleriyle birbirinden ayrıldı. Edward Laverack gösteri köpekleri için belirleyicileri temel ortaya koyarken, Welshma Llewellin saha ve tarla köpekleri için belirleyicileri temel oluşturdu. Edward’ın ilk denemeleri ve Welshman’ın ilaveleri ile bugünkü arazi uyumlu İngiliz Setter köpek ırkının temeli oluştu.
Welshma Llewellin ortaya çıkardığı tarla görevlerinde başarılı olan İngiliz Setteri ırkının birçoğu Amerika’ya ithal edildi. Laverack’ın gösterilerde başarılı olan İngiliz Setterlerini geçti. 19. yüzyılda English Setter Amerika’ya ihraç edildiğinde, Pennsylvania’daki CN Myers of Blue Bar Kennels, eyaletlerde İngiliz Setter’in gelişimi üzerinde önemli bir rol oynadı.
Laverack, English Setter’ın kürk rengindeki ton geçişlerini ve lekeleri anlatabilmek, tanımlayabilmek için Belton terimini icat etti. Belton kürk renginin adı, avlanmayı seven Edward Laverack’in avlandığı Belton kasabasından geliyordu. Bu türün gelişmesinde en iyi çalışmayı yapan diğer yetiştirici Purcell Llewellin de, köpeklerin temel stokunu Laverack’ten aldı. Dış özellikleri aynı kalırken Llewellin, ırkın üremesini yalnızca tarla yeteneğini kazandırmak ve devam ettirmek üzere çalışmalarda bulundu. Sonuç olarak iki İngiliz adam ortaya donanımlı bir köpek türü çıkardı.
Az ya da çok benekleri, büyüklü küçüklü lekeleri görülen ve av yeteneğine sahip olan English Setter ırkı AKC tarafından saf ırk köpekler arasında yer aldı ve AKC tarafından tanındı. Güzel görünümlü, iyi huylu, sadık ve sahipleriyle birlikte mükemmel bir uyuma sahip, av becerileri yüksek İngiliz Seteri geçmişten günümüzde çok sevilen ırklar arasındadır. Günümüzde, geçmişe göre sayısı azalmıştır ve nadir görülen köpekler arasına doğru giden bir sürece girmiştir.
İngiliz Setter orta boylu vücudu, zarif boyun yapısı ve güzel görünümde kürke sahiptir. Göğüs yapısı derindir ancak geniş ya da yuvarlak değildir. Zarif boyun yapısı, uzun ve oval biçimindeki kafa yapısı vardır. Bedeni genel olarak orantılı büyüklüğe sahiptir ve bütünleyici bir güzelliktedir.
İngiliz Setter köpeğinde belirgin, oval biçimli ve alın çıkıntısı olan uzun kafa yapısı görülür. Yukarıdan bakıldığında oval görünen kafası, uzun ve kare şeklinde belirgin duruşu olan namluya sahiptir. Burun uzunluğu, kafa uzunluğunun neredeyse yarısı kadardır. Geniş burun delikleri vardır. Burun rengi kahverengi ve siyah gibi koyu renklidir. Güçlü dişleri, makas ısırığında ya da düz ısırıkta kapanır.
İngiliz Setter köpeğinin kulakları orta büyüklükte ve sarkık yapıdadır. Kulaklar baş bölgesinde, hafif arkaya doğru sarkık şekilde konumlanmıştır. Kadifemsi, ipeksi tüylere sahip kulakları, neredeyse göz hizasının da altına gelen bir uzunluktadır.
İngiliz Setter büyük, yuvarlak, parlak ve koyu kahverengi ya da ela renginde gözlere sahiptir. Bakışları oldukça yumuşak, tatlı, sevecen ve sevimli karakterini belli eden bir derinliğe, ifadeye sahiptir.
Kolay, zahmetsiz ve kendinden emin yürüyüşleri vardır. Ön ayakları yere düz basarken, arka ayakları hafif paralel ve güçlü şekilde yer ile temas eder. Aktif ve sporcu kimliğini destekleyecek güçte ve sağlamlıkta bacak ve ayak yapısı görülür. Ancak iki yaşına kadar yetişkin İngiliz Setter gücünü elde edemezler. Bu yüzden yavru ve genç köpeklerin kemik ve eklem gelişimleri tamamlanana kadar onları zorlayacak etkinliklerden kaçınmanız gereklidir.
Kuyruk yapısı sırt üst çizgisinden başlamaktadır. Kuyruğu bedene birleşik olan kısımdan yani tabandan daha kalın başlayıp, uca doğru incelir. Kuyruk düz, ipeksi ve sallanan bol tüylere sahiptir. Canlı, hareketli ve çoğunlukla dik duran bir kuyruk yapısı vardır.
İngiliz Setter orta uzunlukta, tek katmanlı, düz ya da biraz dalgalı, ipeksi tüylere sahiptir. Kuyruk, bacakların arkası, alt kısımları, karın, göğüs ve kulak bölgesinde vücudun geneline göre daha fazla tüylenme görülür. Uzun tüyleri güzelliğinin yanında, arazide ve avlarda hızını engelleyecek seviyede olmamalıdır. İngiliz Setter’in kürkü cazibeli güzelliğinin en önemli parçasıdır.
İngiliz Setter’in kendine has güzelliğe sahip olan zarif kürkü çeşitli renklere ve işaretlere, beneklere sahip olmaktadır. Mavi, turuncu (portakal rengi), belton, limon sarısı, ten rengi, kahverengi ile beyaz renginde tüyleri, benekleri ve desenleri olabilir. Kürkü belirtilen renklerle birlikte beyazın birbirine karışımı şeklinde farklı tonlarda karşınıza çıkabilir. Ayrıca ırkın kurucusu Edward Laverack'in, karışık renkli kıl yapısının ismini Belton olarak belirlemiştir. İngiliz Setter cinsinde de beyaz ve koyu renkli tüylerin karışımına bu isim verilmiştir Düz ve dalgalı tüylerinin üzerindeki benekler hafif belirgin ya da çok belirgin olabilir. Ayrıca benekleri farklı boyutlarda da görebilirsiniz. Bazı İngiliz Setter köpekleri mavi, kahverengi ve beyaz renkleri ile üç renkli tüy çeşidine sahip olan kürkle karşınıza çıkabilirler.
Sıkça sorulan sorular
Sağlıklı, bakımları yapılan ve mutlu bir aile ortamında büyüyen English Setter yaşam süresi 10- 12 yıl arasında değişiklik göstermektedir.
English Setter ırkı ideal ağırlığı 20- 36 kg, ideal yükseklikleri ise 68- 69 cm arasında değişiklik gösterir. Ancak dişi ve erkek English Setter arasında ağırlık ve yükseklik farkı görülmektedir.
Dişi İngiliz Setter ağırlığı 20 – 25, yüksekliği 58-63 cm; erkeklerin ağırlığı ise 29 – 36 kg, yüksekliği 63- 69 cm arasında değişiklik göstermektedir.
English Setter av köpeğinin gösterişli, yumuşacık, düz ve zaman zaman dalgalı olan orta uzunluktaki tüyleri çok fazla dökülmez. Yıl boyunca orta seviyede tüy döktükleri görülür.
Haftada 2- 3 kez tarama ve fırçalama işlemi yaparak tüy dökülmelerini daha da azaltmanız mümkündür. Uzamasına bağlı olarak da belirli aralıklarla köpeğinizi tıraş yaptırabilirsiniz.
Royal Canin, Proplan, Acana, Hills, N&D, Gimcat, Brit, Purina, Felix, Brit Care gibi yüksek kaliteli köpek maması üreten firmaların ürünlerinden uygun olanları alabilirsiniz. Aldığınız köpek mamalarını öğün ve porsiyonlar düzenleyerek vermeli, fazla mama tüketmesinden kaçınmalısınız.
English Setter yemek yemeyi seven ve fazla yediğinde kilo ve sindirim sorunu yaşayabilen bir köpek cinsidir. O yüzden beslenmesine dikkat edilmesi gerekir.
İngiliz Setter mide, sindirim sorunları yaşayabilen ve alerjen sorunu yüksek olan bir cinstir. Bu yüzden ev yemekleri tüketmesi zaman zaman sorun yaşatabileceği için çok önerilmez. Belli ev gıdaları dışında köpeklerin çok fazla insan gıdası tüketmesi uygun değildir.
Ev yemeklerinden almaları gereken günlük besin ihtiyacını karşılayamazlar. Hem sindirim hem de alerjen sorunu çekmemesi ve sağlıklı, doğru beslenmesi için önerilen Canin, Proplan, Acana, Hills, N&D, Gimcat, Brit, Purina, Felix, Brit Care gibi kaliteli markaların köpek mamalarını tercih etmeniz olacaktır.
English Setter iki yaşına gelene kadar kemik ve eklem gelişimleri devam etmektedir. Dişi English Setter için en doğru çiftleşme zamanı gelişim süreci tamamlandığı zamandır. 7-12 aylık olduklarında ergenlik dönemine girerler ve bu süreçten sonra gelişimleri takip edilir. Eğer sağlık sorunları yoksa 15-18. Aydan itibaren, gelişim sürecinin son durumu kontrol edilerek bir yol izlenir. Uygunsa bu zamandan itibaren sağlıklı doğumlar gerçekleşmesi için çiftleştirebilirsiniz.
English Setter ırkının tüy ve genel olarak beden bakımı zor değildir. Orta uzunlukta tüyleri yıl boyunca çok fazla dökülmez. Sahibinin haftada 2-3 kez yapacağı tarama işlemi ile mevcut dökülmelerde minimum seviyeye indirilir. Tıraş ihtiyacı da 4 ila 6 hafta arasında, tüylerin uzamasına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Eğitim ve egzersiz ihtiyacı zaman zaman sahibini bakım konusunda zorlayabilir. Aktif ve enerjik bir köpek olduğu için gün içerisinde bol bol egzersiz yapmaları gereklidir. Sahibinin bunun için köpeğine vakit ayırması ve yürüyüş yaptırması önemlidir. Eğer gezmeyi sevmeyen, pasif bir kişi İngliz Seteri sahibi olursa bakımı konusunda zorluk yaşaması mümkündür.
Eğitim konusunda da iyi, tutarlı ve sabırlı bir lidere ihtiyaç duyar. Zaman zaman başına buyruk davranışlarında köpeği iyi yönetemeyecek kişilerin , yer yer zorlandığı görülmektedir.
English Setter günümüzde nadir bulunan köpek cinsleri arasında yer alır. English Setter yavrusunun fiyatı nadir bulunmasından, farklı kürk renklerinde, eğitiminden vb. sebeplerden dolayı da farklılık gösterecektir. English Setter yavrusunun fiyatı 1.500 TL ile 5.000 TL arasında değişmektedir. Köpeğin satıldığı yer, satan kişi de fiyatların birbirinden farklı olmasına sebep olmaktadır.
Not: Petibom olarak bizler; bir köpek satın almaktansa sahiplenmenin daha değerli olduğu düşüncesindeyiz. Okurlarımızın barınaklardan ya da gönüllü sahiplendirme sitelerinden köpek almalarını ve sıcak yuvalarını onlara açmalarını diliyoruz. Özellikle de barınaklarda yardıma ve sıcak bir yuvaya ihtiyaç duyan birçok köpek bulunuyor. Satın almak yerine sahiplenerek sizler de onları mutlu edebilirsiniz.
Dişi İngiliz Setter sağlık sorunu yaşamadığında ve iyi beslendiğinde 7-12 ay oldukları zaman kızan dönemine girerler. Uygun koşullar sağlandığında tek bir doğumda ortalama 6 yavru dünyaya getirmeleri mümkündür.
58 – 65 gün arasında süren gebeliklerde yavru sayılarının en az 3 en çok 14 olduğu ve bu aralıkta değişiklik gösterdiği doğumlar vardır. Bunun için doğum başlamadan önce gerekli hazırlıkların yapılmış olması önemlidir. Yavru sayısının yüksek olduğu doğumlarda, anne köpeğin yavrularıyla tek başına ilgilenmesi zor olacaktır. Bu süreçte yavruların yaşaması için sahibinden ve bilinçli kişilerden destek görmesi gerekebilir.
İngiliz Setter’in kendine has güzelliği olan mavi, turuncu (portakal rengi), belton, limon sarısı, ten rengi, kahverengi ile beyaz renginde tüyleri, beneklere, işaretlere ve desenlere sahip bir kürkü vardır. Kürkü belirtilen çeşitli renklerle, beyazın birbirine karışımı şeklinde farklı tonlardadır.
Düz ve dalgalı tüylerinin üzerindeki benekler hafif belirgin ya da çok belirgin olabilir ve benekleri farklı boyutlarda görebilirsiniz. Bazı İngiliz Setter köpekleri mavi, beyaz ve kahverengi ile üç renkli olarak karşımıza da çıkmaktadır. Ayrıca ırkın kurucusu Edward Laverack’in, karışık renkli kıl yapısının ismini Belton olarak belirlemiştir. İngiliz Setter cinsinde de beyaz ve koyu renkli tüylerin karışımına bu isim verilmiştir
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar
Kedilerle arası nasıldır acaba? 😊
Köpeğin yetiştirilme tarzına ve biraz da huyuna bağlı olarak bu sorunun cevabı değişebilir. Aslında av köpeğin oldukları için içgüdüsel olarak diğer hayvanlarla o kadar iyi anlaşamayabilirler ancak yavruluktan sahiplenilip iyi eğitilirlerse bu sorun ortadan kalkabilir.
Çok tatlısınız