“Saint Helen” ve “Saint Nicholas” olarak da bilinen Kıbrıs kedisi (Cyprus cat) dünyanın en eski kedi ırklarından biridir. Zira araştırmalar, evcilleştirilmiş bir kedinin kalıntılarının bu ırka mensup olan bir kediye ait olduğunu ortaya koymuştur. Muhtemelen 4.000 yıl önce Kıbrıs’a gelmiş olabileceği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla köklü bir tarihe ve bununla birlikte genetik yapıya sahiptir. Kıbrıs kedisi, herhangi bir insan müdahalesi olmadan tamamen doğal seçilim yoluyla oluşmuştur. Doğal bir kedi ırkıdır ve bu nedenle de evcilleştirilmiş en eski kedi ırkı olarak bilinmektedir.
Kıbrıs kedisi, doğuştan eğlenceli aktif ve sosyal bir ırktır. Oldukça aktif ve oyuncu bir kedi olarak ön plana çıkan Kıbrıs kedisi aynı zamanda meraklı ve yeterince de zekidir. Etrafını keşfetmek, günlük çeşitlik aktivitelerde bulunmak onun rutinlerinden yalnızca ikisidir. İnsanlarla birlikte olmaktan da son derece keyif alan bu ırk kediler ister yalnız yaşayan, ister kalabalık aileler için ideal bir seçim olabilir. Gelin, Kıbrıs kedi ırkına daha yakından bakalım.
İlk olarak belirtmeliyiz ki, Kıbrıs kedisi inanılmaz enerjik ve aktif bir kedidir. Bu nedenle, onun olduğu bir ortamda mutlaka aktiviteler eksik olmaz. Hatta insan dostlarının bile bu aktivitelere katılmasını ve birlikte oynamayı arzulayan bir kedi türüdür. Aktif bir kedi olması nedeniyle Kıbrıs kedisi geniş alanlara ihtiyaç duyar. Dolayısıyla, küçük apartman dairelerinden çok geniş daireler ve bahçeli müstakil evler için uygun bir kedidir diyebiliriz. Bu kadar aktif oluşu onu, günlük egzersizlerini yapıyor olmasıyla birlikte yeterince dinç kılmakla birlikte sağlıklı bir şekilde gelişimini sürdürmektedir. Güçlü bir genetik yapıya sahip olması da bu cinsi çoğu kedi hastalıklarına karşı dirençli kılar. Onun bu kadar aktif olması beraberinde sahiplerine zaman zaman stres yaşatmasına neden olabilmektedir. Meraklı olduğundan bahsetmiştik. Dolayısıyla, açık bir kapı, çekmece veya dolapları açıp sırf merakını gidermek için neler olup bittiğine göz gezdirir eğer dikkatini bir şey çekmiş ise patisiyle kontrol edip dikkatini çeken nesneyi tanımak ister. Kıbrıs kedisinin olduğu bir evde bolca oyuncak, kedi ağacı ve tırmalama direği gibi çeşitli kedi mobilyaları temel bir gereksinimdir.
Bu cins, hareketli yapısının ötesinde, insan dostlarıyla iyi anlaşabilen, onlarla birlikte olmaktan keyif alan sosyal bir kedidir. Eve gelen yabancı kişilerden asla korkup bir yerlere saklanmaz. Tam aksine, eve gelen kişiyi tanımak için kısa bir süre gözleriyle süzer ve kendisi için tehlike oluşturmadığı kanısına vardıktan sonra soluğu o kişinin yanında alabilir. Aile üyeleriyle de gün içerisinde bolca zaman geçirir ve oyunlar oynar. Hatta oyunlarda yalnız başına kaldığında çeşitli melodik sesler çıkararak ve gerektiğinde aile üyelerinin yanına girip patisiyle dürterek oyununa katılmasını ister. Çocuklarla da iyi anlaşabilmektedir. Ancak başta emekleyen bebekler olmak üzere 6-7 yaşına kadar olan çocuklarla geçireceği süre boyunca ebeveynlerin gözetimi altında olması önerilir. Zira Kıbrıs kedisi hareketli yapısı nedeniyle çocuklarla birlikte olduğu zamanlar ani reaksiyonlar gösterebilmektedir.
Bakmayın siz onun çok aktif bir kedi olduğuna. Günün sonunda yorgun argın soluğu sahibinin veya evin diğer üyelerinin yanında veya kucağında alıyor. Zaten insan kucağında vakit geçirmeyi de sevmektedir. Sonuç itibariyle, insanları seven bir mizaca sahiptir. Ancak ilk paragraflarda da bahsettiğimiz üzere, kişisel özgürlüklerine de düşkündür ve hareketli olduğu için de geniş alana ihtiyaç duyacağı unutulmamalıdır.
Özellikle kendisiyle en çok ilgilenen kişiyle özel bağlar kurabilme eğilimine sahiptir. Dikkate ihtiyacı olduğu kadar bağımsızlığına da düşkündür ve zaman zaman inzivaya çekilip yalnız başına takılmayı da sevmektedir.
Çoğu yabancı insanlara mesafeli görünen diğer kedilerin aksine, Kıbrıs kedisi neredeyse insan odaklıdır ve iyi huylu sadık bir köpeğe benzer kişiliğe sahiptir. Çocuklarla iyi anlaşabilen ve kalabalık ailelerle de olmaktan keyif alan bir kedi arıyorsanız Kıbrıs kedisi sizin için ideal bir evcil kedi türü olabilir.
Kıbrıs kedisi, dünyanın en eski kedi ırklarından biri olarak bilinmektedir. Araştırmalar, Kıbrıs kedisinin 4.000 yıl kadar önce Kıbrıs’a getirilmiş olan bir Mısır kedisinin özelliklerini taşıyor olduğunu göstermektedir. Hatta evcilleştirilmiş bir kedinin en eski kalıntılarının da Kıbrıs kedisine ait olduğu ortaya konmuştur. Bazı kaynaklarda, Kıbrıs kedisinin 4. yüzyılda yılan ve haşere istilasının üstesinden gelmek için Bizans Manastırı’na getirildiği bilgisi geçmektedir.
Köklü bir geçmişe ve genetik yapıya sahiptir. Tamamen doğal seçilim yoluyla oluşmuş bir kedi ırkıdır. Bu ırkın kökeni de dağlık karasal bölgelerden gelmektedir. Dolayısıyla inanılmaz dayanıklı ve aktif bir ırktır.
İlk Kıbrıs kedisinin Mısır kedilerinin soyundan geldiği bilinmektedir. Ancak aradan geçen yüzlerce yıldan sonra ticaret de arttıkça ortaya Kıbrıs kedileri çıktı ve adanın genelinde yayılmaya başladı. Doğal seçilim yoluyla oluşan bir ırk olması nedeniyle de farklı nesiller boyunca, kürkünün renginde değişiklikler meydana geldi.
Şu anda, Kıbrıs kedisi, dünya genelinde çoğu kedi yetiştirici kuruluş tarafından tanınmamaktadır. Bunun nedeni, Kıbrıs kedisinin kendi başına bir cins olarak değil, eski Mısır kedilerinin soyundan gelmiş olmasıdır.
2009 yılında bu cinsin tanınması için Kıbrıs Ulusal Kedi Derneği kuruldu. Kuruluşundan birkaç ay sonra da, Dünya Kedi Federasyonu’nun (WCF) tam üye statüsünü almıştır. Kıbrıs kedisini tanımayla ilgili karşıt düşünceler bugün dahi sürmeye devam etmektedir. TICA, CFA, LOOF, GCCF gibi dünyanın büyük çaptaki önemli kedi ırkları kuruluşları halen daha Kıbrıs kedisini tanımamaktadır.
Kıbrıs kedi ırkı, tam boyut standardı değişiklik gösterse de orta boy kedi sınıfında yer almaktadır. Son derece güçlü, iri bir vücut yapısına sahiptir. Uzun bir boynu ve sırt yapısı vardır. İleriki yaşlarında dahi iri kemikli, oldukça diri görünmektedir. Bu ırkın dişi kedileri erkeklerden daha küçük ve daha zariftir. Yüz biraz üçgenimsi görünüme sahiptir. Gözler badem şeklindedir. Kuyruk vücuda orantılı uzunluktadır. Bacaklar kaslı ve orta uzunlukta olup güçlü pençelerle zarif görünümdedir. Tüyleri de tıpkı gözleri gibi çeşitli renklerde olabilmektedir.
Yuvarlak, geniş bir kafa yapısına sahiptir. Yüzü üçgen görünümünü andırır. Güçlü bir çene yapısı vardır. Erkeklerde elmacık kemikleri daha belirgin şekilde dışa çıkıktır. Alından burun ucuna iki göz arasında hafif bir eğim görülür. Bu ırkın boyun yapısı da uzundur. Alın ve yanak kısımları renkli desenli olsa da ağız, çene ve boyun alt kısmı çoğunlukla saf beyazdır.
Kıbrıs kedisinin kulakları dik ve açıktır. Bu da ona her zaman uyanık bir görünüm katar. Aktif bir ırk olması nedeniyle güçlü bir duyma kabiliyetine sahiptir. Kulaklar tabanda geniş başlayıp uçlara doğru sivrilerek son buluyor. İki kulak arası mesafe bir kulak genişliği kadardır. Kulak içlerinde tüylenmeler görülür.
Kıbrıs kedisinin çeşitli renklerde olabilen güzel badem şeklinde gözleri vardır. Göz yapısı kafasına göre geniş ve iri görünümlüdür. Dik ve açık olan kulaklarıyla birlikte son derece aktif bir ırk olduğuna bu bakımdan kolaylıkla kanaat getirilebilir.
Kaslı ve atletik bir yapıya sahip olan Kıbrıs kedisinin bu zarif vücudunu oldukça geniş patili uzun ve ince bacakları tamamlamaktadır. Bu ırkın arka bacakları ön bacaklarından biraz daha uzundur.
Kuyruk, vücuda orantılı orta uzunluktadır. Tabanda kalın başlayan kuyruk uçlara doğru hafifçe sivrilerek son bulmaktadır. Tıpkı karın ve sırt kısmında olduğu gibi kuyrukta da renk ve desenler vardır.
Kıbrıs kedi ırkı kısa ve uzun tüylü olmak üzere iki farklı tüy yapısından oluşur. Uzun tüylü olanları özellikle mevsim geçişlerinde makul miktarda tüy dökebilmektedir. Tüylerde dolanma veya keçelenme olmasa da, ölü tüyleri temizlemek için haftada iki kez fırçalamak gerekir.
Kıbrıs kedisinin tıpkı gözleri gibi kürkleri de çeşitli renk ve desenlerde olabilmektedir. Leylak, çikolata ve tarçın renkleri dışında diğer tüm renklerde görülebilen Kıbrıs kedileri çoğunlukla beyaz, gri, kahverengi ve turuncu tonlarında ve desenli baskılarda bulunmaktadır. Renk ve desenler kafa sırt ve kuyrukta görünürken, ağız, çene, boyun, karın ve bacaklar genellikle saf beyaz renklidir.
Not: Burada yer alan bilgiler çoğunlukla bu cinsi temsil etse de kediler, kişilikleri ve görünüşleri farklı olan canlılardır. Belirli bir evcil hayvanla ilgili ayrıntılı bilgi için veteriner hekime danışınız.
Kıbrıs kedisi biraz bağımsız bir cins olduğu için ilk başlarda eğitilmesi pek kolay olmayabilir. Ancak bulunduğu eve ve insan dostlarına alıştıktan sonra yavaş yavaş ortama ayak uydurmaya çalışacak o hareketli yapısını ortaya çıkaracaktır. Zaten yeterince zeki bir ırktır. Bununla beraber, meraklı yapısı sayesinde eğitimlerde hem kişiliğini hem de fiziksel niteliklerini ortaya koyacaktır. Tuvalet eğitimi kolayca Kıbrıs kesine öğretilebilir. Ayrıca tasmalı yürüyüşe de alıştırılabilir. Kedilerin çok sevdiği kedi nanesi ile birlikte interaktif oyuncakların olduğu her an davranışlarını kontrol altına alabilmek mümkündür.
Kıbrıs kedisi, genel itibariyle sağlıklı bir ırk olarak bilinir. Genetiğe bağlı hiçbir sağlık riski taşımamaktadır. Dayanıklı ve dirençli de bir kedi olan Kıbrıs kedisi oldukça uzun bir ömre sahiptir. Ortalama olarak, iyi koşullarda bakılmış sağlıklı bir Kıbrıs kedisi 15 yıla kadar yaşayabilmektedir.
Bir üst kısımda da yazdığımız gibi, Kıbrıs kedisi genel olarak sağlıklı bir ırk olarak bilinmektedir. Yüzyıllar öncesine dayanan tarihi kökleri beraberinde atalarından kusursuz bir genetiğe sahiptir. Diğer pek çok kedi ırkından daha dayanıklı ve güçlü bir bünyeye sahiptir. İyi koşullarda bakıldığı sürece yaygın kedi hastalıklarına kolay kolay yakalanmaz. Yalnızca ishal, pire ve alt idrar yolu hastalıkları bu ırkta görülebilmektedir. Bununla birlikte, her kedi ırkının muzdarip olduğu obezite sorunu özellikle yaşlılık evresinde Kıbrıs kedilerinde düzensiz beslenmeyle birlikte ortaya çıkabilmektedir. Aşırı kilolarla da birlikte ister istemez artrit, diyabet ve kalp sorunları gelişebilmektedir.
Östrus olarak da bilinen kızgınlık dönemi kedilerin cinsel olgunluğa eriştiklerini gösteren bir süreçtir. Söz konusu bu dönem ırktan ırka, iklim koşullarından kedilerin sağlığı, beslenmesi vb. etmenlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak genel itibariyle 8-12 ay arası kızgınlık dönemine giren kediler 2 hafta kadar süren kızgınlık döneminin herhangi bir gününde çiftleşebilmektedir. Bu süreç çoğu kedi ırkında olduğu gibi Kıbrıs kedileri için de aynen geçerlidir.
Yeterince cinsel olgunluğa erişmiş sağlıklı bir Kıbrıs dişi kedisi neredeyse 6 yavruya kadar doğum yapabilmektedir. Doğum sonrası hem anne kedi hem de yavru kediler bir süre gözetim altında tutulması olası sağlık sorunlarını erken tespit etmek için önemlidir ve önerilmektedir.
Kıbrıs kedisi orta boy kedi sınıfında yer almaktadır. İnce ve atletik bir vücut yapısına sahiptir. Vücutları kaslı ve uzundur. Erkek Kıbrıs kedileri, dişilerden biraz daha iridir. Tam yetişkin Kıbrıs kedisi ortalama 6,5-7 kg ağırlığa sahip olurken, 30-35 santimlik de bir boya erişmektedir.
Kıbrıs kedisi balık ve et ağırlıklı beslenen bir kedidir. İçeriğinde hayvansal gıdalar olan hazır kuru ve yaş mamalar da bu cins için uygundur. Birinci sınıf yüksek kaliteli kedi mamalarından tercih edebilir ve her gün düzenli ve ölçülü beslenmesi yapılabilir. Protein değeri yüksek, karbonhidrat değeri düşük mamaların tercih edilmesi doğru olacaktır. Ayrıca mamaların mineraller, vitaminler, lif, amino asit ve omega3 yağ asitleri içeriyor olmasına da dikkat edilmelidir.
Kıbrıs kedisi beyaz ve kırmızı ete bayılır, afiyetle tüketir. Az pişmiş sığır eti, ciğer, tavuk eti, balık veya hindi eti Kıbrıs kedisinin büyük bir iştahla tüketebileceği besinlerin başında gelir. Bunun yanı sıra, mama dışında taze sebze ve meyvelerden de yiyebilmektedir. Kedilerin mama dışında yedikleri besinler hakkında daha fazla bilgiyi bloğumuzdaki ilgili içeriklerden okuyabilirsiniz.
Kıbrıs kedisi kısa ve uzun tüylü olmak üzere iki farklı kürk yapısına sahiptir. Kısa tüylü Kıbrıs kedisinin tüy bakımı için haftada 1 defa fırçalamak yeterli olsa da, uzun tüylü Kıbrıs kedisi için tüylerinin bakımı adına mutlaka haftada 2-3 defa kaliteli bir fırçayla taranması gereklidir. Bu sayede tüylerde keçelenmenin de önüne geçilecektir.
Tüy bakımının yanı sıra, Kıbrıs kedisine her evcil kedinin ihtiyacı olan tırnak kesimi, göz, kulak temizliği ve ağız bakımı gibi bakımlar da zorlanmadan kendisine uygulanabilir.
Kıbrıs kedisi özellikle mevsim geçişlerinde, sağlıksız beslenmede, ilgisiz kaldığı dönemlerde ve strese girdiğinde tüy dökebilmektedir. Mevsim geçişlerinde olan tüy dökülmesini minimuma indirmek için tarama sayısı haftada 3’e 4’e çıkarmak iyi olacaktır.
Kıbrıs kedisinin bugün anavatanı Kıbrıs’ta Kıbrıs Ulusal Kedi Derneği tarafından üremesi düzenli olarak devam ettirilmektedir. Henüz dünyanın önemli kedi ırkları kayıt kuruluşları tanımasa da, Kıbrıs kedisi bugün başta profesyonel kedi yetiştiricileri olmak üzere hatırı sayılır bir kitle tarafından bilinen bir ırktır. Ona anavatanı Kıbrıs’ta, ülkemizde ve Yunanistan, Balkanlar gibi yakın Avrupa ülkelerinde kolayca rastlanabilir. Ortalama olarak, bir Kıbrıs yavru kedisinin maliyeti yetiştiricisine bağlı olarak 750-1500 dolar arasındadır. Bu rakamlar, kedinin rengine, desenine, boyuna, kilosuna, yaşına ve cinsiyetine bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Not: Petibom olarak bizler; bir kedi satın almaktansa sahiplenmenin daha değerli olduğu düşüncesindeyiz. Okurlarımızın barınaklardan ya da gönüllü sahiplendirme sitelerinden kedi almalarını ve sıcak yuvalarını onlara açmalarını diliyoruz. Özellikle de barınaklarda yardıma ve sıcak bir yuvaya ihtiyaç duyan birçok kedi bulunuyor. Satın almak yerine sahiplenerek sizler de onları mutlu edebilirsiniz.
Yorum & Görüşünüzü Bildirin.
Yorumlar